Πρέπει να ενεργοποιήσουμε άμεσα τα πάντα, για την εποχή που θα ακολουθήσει μετά το τέλος της πανδημίας – έτσι ώστε να αποφευχθεί μία μη ελεγχόμενη, αυτοκλιμακούμενη οικονομική κρίση. Μέτρα όπως η μείωση του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης, η κατάργηση της προκαταβολής φόρου, η απαλλαγή φόρων για επιχειρήσεις που έχουν κλείσει με κρατική εντολή και όχι η αναβολή τους, το σταμάτημα των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας κοκ., δεν πρέπει να καθυστερήσουν ούτε λεπτό – με ορίζοντα πάντοτε τους μήνες μετά την πανδημία, κυρίως όμως το να μην εξελιχθεί η ύφεση σε «οικονομική κατάθλιψη» (depression) ή, ακόμη χειρότερα, σε στασιμοπληθωρισμό (stagflation). Από την πλευρά τής κρατικής συμβολής στην ανάπτυξη θα πρέπει άμεσα να αυξηθεί το ΠΔΕ, με την πλήρη απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων και με τη μεγαλύτερη δυνατή μόχλευση – έτσι ώστε το κάθε ευρώ που θα επενδύεται να αποφέρει τρία ευρώ στην Οικονομία. Τέλος, θα πρέπει αμέσως να διατεθούν χρήματα για να διενεργηθούν τεστ κορώνα ιού σε όλους τους ανθρώπους – χωρίς να δίνεται καμία σημασία στο εάν έχουν συμπτώματα ή όχι. Έτσι όποιος έχει ήδη ανοσία ή δεν είναι αποδεδειγμένα μολυσμένος, θα μπορούσε και θα έπρεπε ξανά να εργασθεί – χωρίς το κλείδωμα της οικονομίας. Επί πλέον θα πρέπει να υπάρξει μία πολύ μεγάλη επενδυτική ώθηση σε ρούχα προστασίας, με τη χρηματοδότηση του κράτους – κυρίως για αυτούς που απασχολούνται σήμερα σε κλινικές και είναι εκτεθειμένοι σε μεγάλα ρίσκα.
Ανάλυση
Ζούμε σε μία εποχή, στην οποία έχουν συσσωρευτεί πάρα πολλά προβλήματα που ήλθαν στην επιφάνεια από την πανδημία – οπότε το πρώτο που χρειάζεται είναι η συναίνεση μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, όσον αφορά την αντιμετώπιση των βασικών κινδύνων που απειλούν την εκάστοτε χώρα, η ψυχραιμία και η αναζήτηση βιώσιμων λύσεων σε μακροπρόθεσμη βάση, χωρίς υπερβολές και λαϊκισμούς. Ειδικά όσον αφορά την οικονομία (στην Ελλάδα έχουμε επί πλέον μεταναστευτικά και εθνικά προβλήματα) που υποφέρει σε πολλές χώρες λόγω του «κλειδώματος» της, με τα χρηματιστήρια να καταρρέουν με αφορμή και όχι με αιτία την επιδημία, καθώς επίσης με τα χρέη να επιταχύνουν την ανοδική τους πορεία, θα πρέπει να βρεθούν λύσεις που αφενός μεν θα συγκρατήσουν το ξέσπασμα του κορώνα ιού, αφετέρου δεν θα προκαλέσουν ένα χρηματοπιστωτικό και οικονομικό χάος.
Ήδη στις Η.Π.Α., ανεξάρτητα από την πανδημία, αναζητούνται λύσεις σε σχέση με τα βουνά των χρεών που προϋπήρχαν όπως σε πολλές άλλες χώρες και που απειλούν να καταστρέψουν κράτη, τράπεζες, επιχειρήσεις και νοικοκυριά – μία από τις οποίες είναι τα «Brady Bonds», τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1980 στη Λατινική Αμερική για να αποτρέψουν το χάος που θα δημιουργούταν από τη μαζική αδυναμία πληρωμών (πηγή). Το πρόβλημα τότε δεν ήλθε στην επιφάνεια από κάποια πανδημία, αλλά από την κρίση του Μεξικού που αποτέλεσε το μαύρο κύκνο της εποχής – ενώ η λύση του ήταν η ανταλλαγή των «κακών ομολόγων» με «καλά», σε μία πολύ χαμηλότερη όμως αξία.
Κατά την άποψη μας βέβαια, η λύση σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ένα καινούργιο «New Deal», ανάλογο με αυτό που δρομολόγησε ο πρόεδρος Roosevelt τη δεκαετία του 1930 μετά τη Μεγάλη Ύφεση – σε μία χρονική περίοδο που προηγουμένως είχαν δημιουργηθεί τα ίδια προβλήματα, με κυριότερα τη μη ισορροπημένη αναδιανομή των εισοδημάτων, τα χρέη και τις φούσκες στα χρηματιστήρια. Εάν όχι σε παγκόσμιο, τότε τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό – αφού πολλές χώρες της ΕΕ έχουν υπερβολικά υψηλά χρέη λόγω των δύο κρίσεων που προηγήθηκαν (χρηματοπιστωτική του 2008, ευρωπαϊκή κρίση χρέους του 2010).
Σήμερα βέβαια η κατάσταση παγκοσμίως είναι πολυπλοκότερη, αφού λόγω της πανδημίας οδηγούμαστε σε μία κρίση ζήτησης και προσφοράς μαζί – όταν την ίδια στιγμή οι γεωπολιτικές αντιπαλότητες παγκοσμίως κλιμακώνονται επικίνδυνα, με τις κυρώσεις που επιβάλλονται από τις Η.Π.Α., με τον εμπορικό πόλεμο και με τον ενεργειακό. Με τον τελευταίο, η κατακόρυφη πτώση της τιμής του πετρελαίου είναι μεν συμφέρουσα για τις χώρες εισαγωγής, αλλά καταστροφική για τις εξαγωγικές – ενώ απειλεί με χρεοκοπία τη βιομηχανία σχιστόλιθου των Η.Π.Α., καθιστώντας ταυτόχρονα ασύμφορες τις ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) και εμποδίζοντας τα σχέδια της Δύσης για την αναζωπύρωση της ανάπτυξης μέσω των πράσινων επενδύσεων.
Όσον αφορά τώρα την ΕΕ, η λύση που απαιτείται από πολλά χρόνια τώρα είναι είτε η πραγματική ενοποίηση της, είτε η διάλυση της – αφού καμία νομισματική ζώνη δεν είναι σε θέση να επιβιώσει χωρίς δημοσιονομική, τραπεζική και ασφαλιστική ένωση. Εν προκειμένω τα Ευρωομόλογα θα ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση, σε συνδυασμό όμως με το «New Deal» που αναφέραμε – ενώ οδηγούμαστε λόγω της Ιταλίας, από την οποία είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη η Γαλλία εξαιτίας της έκθεσης των τραπεζών της στα ιταλικά ομόλογα, σε μία πυρηνική οικονομική έκρηξη. Εν τούτοις φαίνεται πως η Γερμανία δεν θα τα αποδεχθεί, σκοπεύοντας να χρησιμοποιήσει και αυτήν την κρίση για την κλιμάκωση του οικονομικού πολέμου που διεξάγει – με απώτερο στόχο τη δημιουργία του 4ου Ράιχ.
Εν προκειμένω μία λύση θα ήταν η έξοδος της Γερμανίας από την Ευρωζώνη, όπως έχουμε αναφέρει ήδη από το 2014 (ανάλυση) – κάτι που όμως δεν είναι δυνατόν να συμβεί, μεταξύ άλλων επειδή στηρίζεται από τις 17 χώρες που δεν συντάχθηκαν με τις 9, οι οποίες απαίτησαν το Ευρωομόλογο στην πρόσφατη σύσκεψη κορυφής. Άλλωστε δεν πρόκειται να συμφωνήσουν με το Ευρωομόλογο ούτε η Ολλανδία, με πλεονάσματα ως προς το ΑΕΠ της μεγαλύτερα από της Γερμανίας εις βάρος των υπολοίπων (11,2% έναντι 7,5%), ούτε η Αυστρία και η Φινλανδία – οπότε το πρόβλημα δεν είναι μόνο η Γερμανία.
Επομένως η λύση αυτή είναι θεωρητική, οπότε αυτό που θα απέμενε είναι η ελεγχόμενη διάλυση της Ευρωζώνης – με την επιστροφή όλων των χωρών μαζί στην αφετηρία όπως αναφέραμε το 2012 (ανάλυση). Ούτε σε κάτι τέτοιο όμως δεν πρόκειται να συμφωνήσει η Γερμανία, επειδή αφενός μεν θα εμποδιζόταν τα σχέδια κυριαρχίας της, αφετέρου το ευρώ αποτελεί πηγή πλούτου για τη βιομηχανική της ελίτ – οπότε δεν μένει τίποτα άλλο, από την «εκ των πραγμάτων» διάλυση της Ευρωζώνης, μέσω της αποχώρησης μίας μεγάλης χώρας της όπως η Ιταλία.
Πώς όμως να το τολμήσει η Ιταλία στην κατάσταση που ευρίσκεται σήμερα, με το δημόσιο χρέος της να οδηγείται στο 150%; Εάν είχε έγκαιρα δρομολογήσει το φορολογικό νόμισμα, τα mini bots, θα είχε μία δυνατότητα, αν και πολύ αβέβαιη – σήμερα όμως δεν έχει, οπότε είμαστε σε αδιέξοδο.
Η ελληνική πραγματικότητα
Συνεχίζοντας στην Ελλάδα και στην πανδημία, αναρωτιέται κανείς εάν είμαστε σε θέση να «κλειδώσουμε» την οικονομία μας, όπως αποφάσισε η κυβέρνηση ή όχι – έχοντας ήδη αναλύσει τις πιθανότητες εξέλιξης της πανδημίας, όσον αφορά τα στάδια της με ή χωρίς τόσο επώδυνα μέτρα. Εν προκειμένω οφείλουμε να σκεφθούμε εάν τέτοιου είδους δραστικά μέτρα, απόλυτα σωστά όσον αφορά την Υγεία, είναι συμβατά με την κατάσταση της Οικονομίας μας – με την έννοια πως ενδεχομένως οι οικονομικές ζημίες που θα υποστούμε θα μπορούσαν να αποδειχθούν χειρότερες από τις υγειονομικές, όταν απαγορεύουμε ακόμη και στους υγιείς να εργαστούν, ενώ με κρατική εντολή κλείνουμε τα πάντα με εξαιρέσεις που ισχυροποιούν τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις (κυρίως τα Σούπερ Μάρκετ που παίρνουν τους πελάτες των υπολοίπων, ενώ υπαγορεύουν πλέον ακόμη περισσότερο τις τιμές αγοράς τους στους προμηθευτές τους).
Ειδικότερα, πώς αλήθεια θα ανταπεξέλθουμε με την κατάρρευση του ΑΕΠ μας και με την ακόμη μεγαλύτερη άνοδο των χρεών, δημοσίων και ιδιωτικών, τόσο σε απόλυτα μεγέθη, όσο και σε ποσοστιαία; Με μία πτώση που έτσι και αλλιώς θα υπήρχε ακόμη και εάν δεν κλειδώναμε την οικονομία, λόγω της επιδημίας και των προβλημάτων στον τουρισμό (ανάλυση), καθώς επίσης στη ναυτιλία, αλλά ασφαλώς θα ήταν μικρότερη; Ελπίζοντας στη στήριξη της ΕΕ και επομένως σε συνθήκες που δεν εξαρτώνται από εμάς; Δεν είναι ανεύθυνο κάτι τέτοιο, ειδικά αφού αυτή η γερμανική ΕΕ μας χρεοκόπησε και μας λεηλατεί καθημερινά;
Ξεκινώντας από την περιγραφή του προβλήματος, είναι ξεκάθαρο πως η υγειονομική κρίση από οικονομικής πλευράς έχει ήδη δραματικά χαρακτηριστικά – αφού μέσα σε λίγες ημέρες οι τζίροι ολόκληρων κλάδων έχουν μηδενιστεί, ενώ τα έξοδα τους συνεχίζουν να υπάρχουν. Ήδη στις Η.Π.Α., μέσα σε μία εβδομάδα 3.000.000 άνθρωποι έχουν καταθέσει αιτήσεις για επιδόματα ανεργίας, οι δεκαπλάσιοι δηλαδή – κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ μέχρι σήμερα, μετά τη Μεγάλη Ύφεση του 1929.
Εκτός αυτού δεν είναι σαφές πόσες επιχειρήσεις θα χρεοκοπήσουν, αυξάνοντας ακόμη περισσότερο τον αριθμό των ανέργων – οπότε δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να καταλάβει κανείς πως μία τέτοια ύφεση, πόσο μάλλον ένας στασιμοπληθωρισμός, θα έχει ως αποτέλεσμα περισσότερους θανάτους σε σχέση με την πανδημία από τη φτώχεια, τις αυτοκτονίες, την αδυναμία ιατρικής περίθαλψης κοκ.
Στα πλαίσια αυτά, έχει ενδιαφέρον η πρόταση ενός νομπελίστα αμερικανού που παρουσιάσθηκε από τους New York Times (πηγή) – σύμφωνα με την οποία θα πρέπει αμέσως να επενδυθούν πολλά χρήματα για να διενεργηθούν τεστ όπως αυτά που λέγεται πως υπάρχουν (πηγή) σε όλους τους ανθρώπους, χωρίς να δίνεται καμία σημασία στο εάν έχουν συμπτώματα ή όχι. Έτσι όποιος έχει ήδη ανοσία ή δεν είναι αποδεδειγμένα μολυσμένος, θα μπορούσε και θα έπρεπε ξανά να εργασθεί – χωρίς το κλείδωμα της οικονομίας.
Επί πλέον θα πρέπει να υπάρξει μία πολύ μεγάλη επενδυτική ώθηση σε ρούχα προστασίας με τη χρηματοδότηση του κράτους – κυρίως για αυτούς που απασχολούνται σήμερα σε κλινικές και είναι εκτεθειμένοι σε μεγάλα ρίσκα. Από τη συγκεκριμένη οπτική γωνία είναι πολύ θετικό για την Ελλάδα, αφού της δίνει τη δυνατότητα διεξαγωγής επενδύσεων σε βιομηχανικούς τομείς – εκτός από τον πρωτογενή τομέα που σήμερα έχει πολύ μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης, μεταξύ άλλων για την εξασφάλιση της εγχώριας κατανάλωσης λόγω του ότι πολλές χώρες σταματούν τις εξαγωγές τους στα τρόφιμα. Είναι αδιανόητο για την Ελλάδα να μένει χωρίς μάσκες προστασίας, μηχανήματα τεχνητής αναπνοής ή αντισηπτικό περιμένοντας να εισάγει, όταν θα μπορούσε να μην έχει καμία έλλειψη πρώτων υλών στο συγκεκριμένο τομέα – έστω υιοθετώντας νέες μεθόδους, στο παράδειγμα της αλκοόλης από τεύτλα κοκ.
Φυσικά θα ήταν αφελές να πιστέψει κανείς πως αρκεί κάτι τέτοιο για να επανέλθει η οικονομία στο προηγούμενο στάδιο της – οπότε θα έπρεπε να συμπληρωθεί με ένα σωστά δομημένο πρόγραμμα στήριξης κυρίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, όπως αυτό της Γερμανίας (πηγή) και όχι με το «βλέποντας και κάνοντας» της ελληνικής κυβέρνησης. Δυνατότητες επενδύσεων υπάρχουν επίσης στον τομέα της άμυνας, με τη δραστηριοποίηση βιομηχανιών όπως η ΕΛΒΟ – η οποία, μαζί με άλλες, έχει τεθεί ανεύθυνα σε καθεστώς εκκαθάρισης (ανάλυση). Εκτός αυτού στην ενέργεια που δεν πρέπει να ξεπουληθούν οι επιχειρήσεις μας, στη μεταποίηση κοκ. – χρησιμοποιώντας έτσι καλύτερα τα χρήματα που θα διατεθούν, τα ευρωπαϊκά επίσης (ΕΣΠΑ κλπ.), από ότι ανακοινώνει η κυβέρνηση.
Επίλογος
Κλείνοντας, πρέπει οπωσδήποτε να υπάρξει μια εκτίμηση της κυβέρνησης, όσον αφορά την ανεργία και το ΑΕΠ – με ανώτατα και κατώτατα όρια, για έναν, δύο και τρεις μήνες, όπως αυτή της Γερμανίας (γράφημα του Ινστιτούτου ifo, επάνω η ανεργία σε χιλιάδες, κάτω η ύφεση ως προς το ΑΕΠ). Διαφορετικά θα βαδίζουμε στο σκοτάδι, υιοθετώντας σπασμωδικά μέτρα που θα μας κοστίσουν τεράστια ποσά – καθιστώντας το χρέος μας αδύνατον να εξυπηρετηθεί ποτέ. Φυσικά ο στόχος μας πρέπει να είναι η διαγραφή μεγάλου μέρους του, αφού δεν είναι βιώσιμο από το 2010, εναλλακτικά η πληρωμή των 290 δις € τουλάχιστον που μας οφείλει η Γερμανία, αλλά κάτι τέτοιο δεν επιτυγχάνεται ποτέ όταν μία χώρα ευρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο – όπως η Ιταλία σήμερα.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να ενεργοποιήσουμε άμεσα τα πάντα, για την εποχή που θα ακολουθήσει μετά το τέλος της πανδημίας – έτσι ώστε να αποφευχθεί μία μη ελεγχόμενη, αυτοκλιμακούμενη οικονομική κρίση. Μέτρα όπως η μείωση του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης, η κατάργηση της προκαταβολής φόρου, η απαλλαγή φόρων για επιχειρήσεις που έχουν κλείσει με κρατική εντολή και όχι η αναβολή τους, το σταμάτημα των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας κοκ. (ανάλυση), δεν πρέπει να καθυστερήσουν ούτε λεπτό – με ορίζοντα πάντοτε τους μήνες μετά την πανδημία, κυρίως όμως το να μην εξελιχθεί η ύφεση σε οικονομική κατάθλιψη (depression) ή, ακόμη χειρότερα, σε στασιμοπληθωρισμό (stagflation).
Από την πλευρά της κρατικής συμβολής στην ανάπτυξη θα πρέπει άμεσα να αυξηθεί το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), με την πλήρη απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων και με τη μεγαλύτερη δυνατή μόχλευση – έτσι ώστε το κάθε ευρώ που θα επενδύεται να αποφέρει τρία ευρώ στην Οικονομία.
Αντ/δρος της Ελληνικής Λύσης
Υστερόγραφο: Εμείς στην Ελληνική Λύση, λειτουργώντας ομαδικά πρόεδρος, βουλευτές και στελέχη, αντιπολιτευόμαστε εποικοδομητικά στις ολομέλειες και στις επιτροπές δουλεύοντας νυχθημερόν, επισημαίνοντας τα λάθη και κάνοντας συνεχώς προτάσεις επίλυσης των προβλημάτων της πατρίδας μας – χωρίς καμία κομματική ιδιοτέλεια, αφού ο λόγος της συμμετοχής μας στη Βουλή είναι η υποχρέωση συμβολής στα κοινά όλων των Ελλήνων που μπορούν να προσφέρουν. Γνωρίζουμε άλλωστε πως δεν υπάρχει άλλος τρόπος στις δημοκρατίες, ότι τα λόγια δεν υποκαθιστούν τις πράξεις, καθώς επίσης το ρητό του Πλάτωνα – σύμφωνα με το οποίο όποιος δεν ασχολείται με τα κοινά, είναι καταδικασμένος να τον κυβερνούν κατώτεροι. Φυσικά μας προβληματίζει η εύλογη απαξίωση όλων των πολιτικών μετά από τόσα εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί εις βάρος των Πολιτών, αλλά δεν υπάρχει άλλη επιλογή.
Βασίλης Βιλιάρδος29 Μαρτίου 2020
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου