Συνέχεια από: Παρασκευή 6 Ιανουαρίου 2017
Η αλήθεια της
πίστεως σαν ενεργεία σύνθεση τού "προσώπου".
του Cornelio Fabro.
Σ'αυτή την βεβαιότητα, την οποία
μπορούμε να ονομάσουμε "αντικειμενική" επιδίδεται η "επιστημονική πίστη" η οποία είναι η μορφή γνώσεως τού ιστορικού
πραγματικού: η "ιστορική πίστη" είναι έμμεση γνώση, διότι το
παρελθόν-"το είναι που δέν είναι πλέον"-μαρτυρείται απο τα κείμενα
τού παρελθόντος τα οποία μάς τό μεταφέρουν στο παρόν. Αλλά είναι φυσική πίστη
καθότι το ιστορικό συμβάν δέν είναι παρόν παρά μόνον σ'ένα "υπόλοιπο"
το οποίο "αναγνωρίζεται και γίνεται αποδεκτό" σαν ένα σημείο ενός
όλου το οποίο δέν είναι άμεση ενεργός παρουσία, παρότι μερική, όπως είναι ακριβώς η
περίπτωση της φυσικής πίστης. Αυτό δέν είναι ελάττωμα διότι η ιστορία δέν
μπορεί να ονομασθεί επιστήμη: είναι με τον τρόπο της, δηλαδή βουτηγμένη στην
τυχαιότητα, συνθετικού χαρακτήρος όπως και η αντίληψη και κάθε πραγματική
γνώση, και καθόλου αναλυτική όπως η καθαρά τυπική γνώση, όπως τα μαθηματικά.
Είναι ξεκάθαρο λοιπόν ότι η ιστορία εμφανίζεται σαν πραγματική γνώση δευτέρου
βαθμού διότι προϋποθέτει τό ότι βασίζεται στην πίστη πρώτου βαθμού που είναι η άμεση
αντίληψη μέσω της οποίας μπορεί να προχωρήσει στην αναγνώριση των κειμένων!
"Πίστη δευτέρου βαθμού", η ιστορική γνώση μαρτυρεί μία επιπλέον
ευθύνη και μία εμβάθυνση τού "προσώπου" υπολογιζομένου σαν όλον,
διότι μέσω της ιστορίας δηλαδή μέσω της επέκτασης στον χρόνο και στον χώρο των
διαστάσεων του ιστορικού γεγονότος ο άνθρωπος μπορεί να καθορίσει την σημασία
τού είναι του σαν υπαρκτού στον κόσμο. Αυτό το έργο δέν είναι πλέον απλώς
αυθόρμητο όπως στην "άμεση πίστη" η οποία πραγματοποιείται με την
αποδοχή τής ιδιαίτερης εμπειρίας μας, αλλά είναι αντανακλώμενο έργο καθότι
μεταφέρεται σε ένα ιστορικό παρελθόν, στην αλληλεγγύη του με το (έγγραφο) παρόν
και συνεπιφέρει την αποδοχή τής πραγματικότητος τής θελήσεως άλλων ανθρώπων (η πίστη στην "αληθοφάνεια") Εάν εκεί η προσπάθεια ήταν αυθόρμητη, εδώ
γίνεται αντανακλώμενη και επομένως πιό απαιτητική, όπως είναι και πιό σημαντικό
και μαζί πιό άδηλο το κριτήριο τής αλήθειας της, καθότι αυτή εμπιστεύεται έναν
παράγοντα απολύτως ελεύθερο (την θέληση) και μία πραγματικότητα η οποία είναι
παρούσα μόνον εμμέσως και μερικώς (το έγγραφο). Είναι λοιπόν σχεδόν για μία
"ενδυνάμωση" (και γι'αυτό λέγεται "αντανακλώμενη") τής
αμέσου φυσικής πίστης, τόσο ώς πρός το αντικείμενο(το προηγηθέν γεγονός) όσο
και ώς πρός το υποκείμενο (η θέληση του άλλου) που ασκείται η έρευνα και η
διαμόρφωση τού ιστορικού κριτηρίου. Και το ιστορικό κριτήριο λοιπόν, καθότι
είναι ένα υπαρξιακό κριτήριο διπλά ενδυναμωμένο, είναι ένα κριτήριο δηλαδή
συμπτωματικής αξίας και διπλής μάλιστα εξίας όπως επισημάναμε: Ας προσέξουμε
όμως ότι ο παράγων τής προσωπικής συγχωνεύσεως που συνεπιφέρει το ιστορικό
κριτήριο (κρίση) εκ μέρους του ερευνητού, δέν αποβαίνει εις βάρος τής ίδιας τής
ιστορίας, αλλά είναι αυτό που την καθιστά δυνατή και της προσδίδει μία δομή,
εξάγοντάς την έξω απο την εμπειρική διασκόρπιση!
Άλλος χαρακτήρας της ιστορίας, ο
οποίος θεμελιώνεται στόν πρώτο και τόν παρουσιάζει, είναι η αλληλεγγύη η οποία
βεβαιώνεται ανοικτά ανάμεσα στην κατάσταση τού παρελθόντος και το έγγραφο σαν
μία μερική του παρουσία στο παρόν μέσω τής οποίας ενεργείται-με την ιστορική
προσπάθεια ακριβώς-η "παρουσίαση τού παντός", και επομένως η αλληλεγγύη ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, ανάμεσα στις γενιές των νεκρών
και των ζωντανών. Η ιστορική γνώση, στο μέτρο κατά το οποίο πραγματοποιεί την
υπαρξιακή ευθύνη για την οποία κάνει λόγο, φανερώνεται σαν η πραγματοποίηση η
ιδια τού είναι τού ανθρώπου σαν ιστορική ουσία. Έχει σαν βασική ώθηση την
"προβολή του παρελθόντος πρός το παρόν" και αυτή την διαθέτει χάρη
και λόγω τής διεισδύσεως την οποία κατορθώνει ο ιστορικός σαν άνθρωπος στο
επίπεδο το οποίο πρέπει να ισχύει για όλους τους άλλους ανθρώπους, αναφορικώς με
το περιεχόμενο που διαθέτει το είναι τού ανθρώπου σαν πραγματικότης που
"υπάρχει στον χρόνο".
Σ'αυτή την σφαίρα τής ιστορικής γνώσης η επιστημονική ακρίβεια είναι απαραίτητη και παρ'όλα αυτά η συνολική της
επιρροή δέν μένει παρά ενδογενώς συμπτωματική για τους λόγους που αναφέραμε:
διότι τα αποτελέσματα είναι πολλαπλά, διαφορετικής φύσεως, με διαφορετικούς
βαθμούς βεβαιότητος....Ο ιστός που τα ενώνει για να ισχύσει η προοπτική τής
συνέχειας τού παρελθόντος με το παρόν, και επομένως η ερμηνεία τού παρελθόντος
σαν συμβάντος τής "ανθρώπινης ιστορίας", προέρχεται απο την ευθύνη
τού ιστορικού, η οποία τίθεται στην προοπτική τής ανθρωπότητος σαν συγκεκριμένο καθολικό, δηλαδή ιστορικό. Ο χαρακτήρας τής ιστορικής πίστης λοιπόν είναι αυτή η
προοπτική τής καθολικότητος, θυσιάζοντας εκείνες που μπορούν να είναι οι
προσωπικές απόψεις σαν μία ιδιαίτερη ατομικότης, διότι η σύνθεση η οποία πρέπει
να επιτευχθεί, δηλαδή ατομικού και καθολικού, ανάμεσα στο συγκεκριμένο έγγραφο
και την παρελθούσα ανθρώπινη κατάσταση, ανήκει στο εφήμερο πεπρωμένο τού είναι
τού ανθρώπου που έχει ολοκληρωθεί και όχι στο δικό του, όπως είναι η περίπτωση
της Θεολογικο-υπερφυσικής πίστης!
Συνεχίζεται
ΑΣ ΤΟ ΠΡΟΣΕΞΟΥΜΕ. Η ΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΚΑΊ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΕΩΣ ΕΙΝΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ.
Αμέθυστος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου