Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, η καταστροφή των καλλιεργειών, η αύξηση των θερμοκρασιών και η ερήμωση τεραστίων εκτάσεων, θα οδηγήσουν εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους από τις θερμές τροπικές χώρες προς τις Η.Π.Α. και την Ευρώπη – ενώ το λιώσιμο των πάγων στην Ανταρκτική και στη Γροιλανδία, θα αυξήσει τη στάθμη της θάλασσας επικίνδυνα. Επειδή δε λιώνει το επίστρωμα πάγου της Σιβηρίας, τα μακροχρόνια αδρανή βακτήρια και οι ιοί που ήταν παγιδευμένοι για αιώνες κάτω από τους πάγους, θα επανεμφανισθούν – ενώ θα εξαπλωθούν γρήγορα στον πλανήτη, όπως ο COVID 19 σήμερα. Εν τούτοις, παρά τους οικονομικούς, γεωπολιτικούς, περιβαλλοντικούς και υγειονομικούς κινδύνους, οι χρηματιστηριακές αγορές είναι αισιόδοξες, μετά την κατάρρευση τους στις αρχές του έτους – προφανώς αναμένοντας ακόμη μία ανάκαμψη της οικονομίας τύπου V. Κάτι ανάλογο διαπιστώνεται και στη στάση της ελληνικής κυβέρνησης, την οποία είναι αδύνατον να εξηγήσουμε – αφού η Ελλάδα είναι σήμερα η πιο χρεοκοπημένη χώρα στην παγκόσμια ιστορία, με τις συνθήκες της οικονομίας της να έχουν επιδεινωθεί από τον COVID 19, περισσότερο από κάθε άλλο κράτος του πλανήτη. Ευχόμαστε και ελπίζουμε πάντως να είναι σωστή η αισιοδοξία τόσο των αγορών, όσο και της ελληνικής κυβέρνησης που μάλλον τη στηρίζει στη γερμανόφιλη πολιτική της – αφού κανένας δεν θέλει να επαληθεύονται οι εφιάλτες του, προτιμώντας να κάνει ο ίδιος λάθος εκτιμήσεις. Με δεδομένο όμως το ότι, είναι η πρώτη φορά που η μία ελληνική κυβέρνηση επιλέγει ως σύμμαχο τη Γερμανία, είμαστε πάρα πολύ επιφυλακτικοί – ειδικά επειδή η χώρα αυτή, όπως και η Τουρκία, δεν έχει ιστορία αλλά ποινικό μητρώο.
Ανάλυση
Ο COVID 19, από όπου και αν προέρχεται, κατά πολλούς από την εκούσια ή ακούσια απελευθέρωση ενός εργαστηριακού ιού βιολογικού πολέμου, προσαρμοσμένου στο κινεζικό γονίδιο (DNA) που όμως δεν υπάρχει μόνο σε Κινέζους αλλά σε πολλούς άλλους ανθρώπους σε διάφορες χώρες του πλανήτη (μείξη πληθυσμών), διευρύνθηκε σε μία παγκόσμια πανδημία – η οποία είχε και έχει σημαντικές συνέπειες για την οικονομία, ειδικά μετά το «κλείδωμα» (lockdown) που αποφάσισαν τα περισσότερα κράτη.
Λόγω όμως των μαζικών πολιτικών τόνωσης της οικονομίας, η ύφεση του 2020 δεν εξελίχθηκε σε μία μεγάλη παγκόσμια κρίση – η οποία στην ουσία είχε ξεκινήσει πριν την εμφάνιση του ιού, με τον κίνδυνο ενός χρηματοπιστωτικού κραχ τεραστίων διαστάσεων. Η αιτία ήταν τα προβλήματα σε πολλά κράτη, αφού το κραχ του 2008 δεν καταπολεμήθηκε ποτέ, αλλά μεταφέρθηκε επαυξημένο στο μέλλον – με την πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης και των μηδενικών επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών.
Μερικά από αυτά τα προβλήματα που παραμένουν άλυτα ήταν οι χρηματιστηριακές φούσκες, αφού ο πληθωρισμός που δημιουργήθηκε από τη μαζική εκτύπωση χρημάτων αφορούσε τα πάγια περιουσιακά στοιχεία (μετοχές, ακίνητα κλπ.), η υπερχρέωση κρατών, τραπεζών, επιχειρήσεων και νοικοκυριών, η μη ισορροπημένη αναδιανομή των εισοδημάτων με τη μεταφορά πλούτου από τα κάτω προς τα επάνω κοκ.
Ο συνδυασμός των παραπάνω οδήγησε από την αρχή στο συμπέρασμα πως η κρίση δεν θα έχει το σχήμα V, δηλαδή μίας πτώσης που θα ακολουθούταν από μία ανάλογη άνοδο, αλλά (α) είτε ενός U, μίας αναιμικής ανάκαμψης λόγω της από-μόχλευσης και της αποστροφής ανάληψης κινδύνων εκ μέρους των κρατών, επιχειρήσεων και νοικοκυριών, (β) είτε ενός W – μίας ύφεσης «διπλής βουτιάς» (double dip recession), είτε (γ) ενός L – δηλαδή μίας υποχώρησης της οικονομίας που στη συνέχεια δεν θα ανέκαμπτε, αλλά θα παρέμενε σε χαμηλά επίπεδα, τουλάχιστον έως τα μέσα της δεκαετίας.
Εκτός αυτού, ο ανταγωνισμός μεταξύ των Η.Π.Α. και των τεσσάρων «αναθεωρητικών» δυνάμεων, της Κίνας, της Ρωσίας, του Ιράν και της Β. Κορέας, κλιμακώθηκε πριν τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, εντείνοντας την ύφεση – ενώ υπάρχουν αυξανόμενες ανησυχίες, σύμφωνα με τις οποίες τα κράτη αυτά παρεμβαίνουν διεξάγοντας έναν πόλεμο στον κυβερνοχώρο, με στόχο τον επηρεασμό των αποτελεσμάτων και τις κομματικές διαιρέσεις της αμερικανικής κοινωνίας.
Εν προκειμένω, εάν το αποτέλεσμα των εκλογών δεν είναι ξεκάθαρο υπέρ ενός κόμματος, θα υπάρξουν κατηγορίες «ένθεν κακείθεν» για εκλογικές νοθείες – ένα ενδεχόμενο που θα οδηγούσε σίγουρα σε κοινωνικές αναταραχές, ειδικά σε μία εποχή που υποφέρει ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού λόγω της πανδημίας και του κλειδώματος, αφού δεν υπάρχει κοινωνικό κράτος στις Η.Π.Α. Πόσο μάλλον όταν είναι πρόσφατες οι εξεγέρσεις, μετά τη δολοφονία του μαύρου αμερικανού – στα πλαίσια του κινήματος «Black Lives Matter».
Η γεωπολιτικές ανησυχίες
Περαιτέρω, η κρίση του COVID 19 έχει εντείνει σε μεγάλο βαθμό τον ψυχρό πόλεμο των Η.Π.Α. και της Κίνας, όσον αφορά το εμπόριο, την υψηλή τεχνολογία, τα ηλεκτρονικά δεδομένα, τις επενδύσεις και το νόμισμα – όταν την ίδια στιγμή οι γεωπολιτικές εντάσεις κλιμακώνονται επικίνδυνα στο Χονγκ Κονγκ, στην Ταϊβάν, καθώς επίσης στην Ανατολική και Νότια κινεζική θάλασσα. Ακόμη λοιπόν και εάν ούτε οι Η.Π.Α., ούτε η Κίνα επιδιώκουν μία στρατιωτική αντιπαράθεση, ένα εντεινόμενο πολιτικό παιχνίδι με τη φωτιά θα μπορούσε να προκαλέσει ένα «στρατιωτικό ατύχημα» που στη συνέχεια θα ξέφευγε από τον έλεγχο και των δύο δυνάμεων.
Στη Μέση Ανατολή τώρα, οι εντάσεις μεταξύ των Η.Π.Α. και του Ιράν, καθώς επίσης των συμμάχων τους, ειδικά του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας, συνεχίζουν να κλιμακώνονται – αν και λόγω των αδύναμων αποτελεσμάτων του προέδρου Trump στις δημοσκοπήσεις, φαίνεται πως το Ιράν έχει επιλέξει μία πιο ήρεμη πολιτική. Η αιτία είναι η ελπίδα του Ιράν πως μία εκλογή του Biden, θα επανέφερε την πυρηνική συμφωνία του 2015 και θα χαλάρωνε τις κυρώσεις εναντίον του – κάτι που όμως λειτουργεί αντίθετα για το Ισραήλ, με αποτέλεσμα να έχει ξεκινήσει μυστικές επιθέσεις εναντίον μίας σειράς στρατιωτικών και πυρηνικών στόχων του Ιράν, πιθανότατα με τη σιωπηλή στήριξη της κυβέρνησης Trump (φωτογραφία, πηγή).
Η πολιτική πάντως του Ισραήλ στο Ιράν είναι γνωστή ως «εκστρατεία μεταξύ πολέμων» (πηγή) – δηλαδή, ως μία προσπάθεια που έχει στόχο την αντιμετώπιση της ικανότητας του Ιράν να απειλεί το Ισραήλ «μέσω αντιπροσώπων» στη Συρία, στο Λίβανο και στο Ιράκ. Αυτές οι βραχυπρόθεσμες πολεμικές δράσεις αποσκοπούν στο να εμποδίσουν το Ιράν να αποκτήσει πλεονεκτική θέση σε μια πιο άμεση σύγκρουση – η οποία αναμένεται τελικά να ξεσπάσει τον Οκτώβρη πριν τις αμερικανικές εκλογές, με πρωτοβουλία του Ισραήλ (πηγή).
Ενδεχομένως δε το πρόσφατο δυστύχημα στο Λίβανο που είναι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας (ανάλυση) να έχει κάποια σχέση – αν και υπάρχουν υποθέσεις, σύμφωνα με τις οποίες ο στόχος ήταν όπλα που κατευθύνονταν στη Λιβύη. Πόσο μάλλον όταν τα δύο πλοία που ήταν αγκυροβολημένα δίπλα από το σημείο της έκρηξης (MERO STAR, RAOUF – πρώην τουρκικό CENK SENER), έφτασαν στο λιμάνι της Βηρυτού μία ημέρα πριν από την έκρηξη, προερχόμενα από τη Μαριούπολη της Ουκρανίας (πηγή) – με την τελευταία να έχει εμπλακεί σε λαθρεμπόριο όπλων για την Τουρκία (πηγή), όπως και ο Λίβανος (πηγή).
Εάν ισχύει, σημειώνοντας πως η οικονομία της Τουρκίας πνέει τα λοίσθια (άρθρο), με τη λίρα να έχει εξαφανισθεί διεθνώς και με το offshore τουρκικό επιτόκιο που είναι σημαντικότερο από την ισοτιμία να έχει υπερβεί το 1.000%, τότε ο πόλεμος της Λιβύης θα έχει χαθεί για την Τουρκία – οπότε θα βρεθεί σε μία πολύ οδυνηρή θέση. Ο ρόλος εδώ της Γερμανίας είναι σκοτεινός – αν και ήταν ανέκαθεν σύμμαχος της Τουρκίας.
Συνεχίζοντας στις Η.Π.Α. υπάρχουν φόβοι (πηγή: RUBINI) πως η κυβέρνηση Trump, στα πλαίσια των κυρώσεων που επιβάλλει, θα κατασχέσει τα αμερικανικά ομόλογα της Κίνας, της Ρωσίας και άλλων αντιπάλων της που διατηρεί στα αποθέματα της, παγώνοντας τα – κάτι που θα οδηγούσε στο ξεπούλημα των αμερικανικών ομολόγων, αφού οι χώρες αυτές θα επέλεγαν να τα αντικαταστήσουν με γεωπολιτικά πιο ασφαλή περιουσιακά στοιχεία, όπως είναι ο χρυσός.
Οι φόβοι αυτοί, σε συνδυασμό με τον κίνδυνο υπερπληθωρισμού στις Η.Π.Α., λόγω των συνεχών μονεταριστικών παρεμβάσεων της Fed και της εκτόξευσης των δίδυμων ελλειμμάτων τους που έχουν προκαλέσει ήδη σημαντική υποτίμηση του δολαρίου, έχουν οδηγήσει στην κατακόρυφη άνοδο της τιμής του χρυσού – ενώ πράγματι οι Η.Π.Α. χρησιμοποιούν το αδύναμο δολάριο ως όπλο, με αποτέλεσμα να το αποφεύγουν όλο και περισσότερα κράτη.
Όσον αφορά την ΕΕ που ευρίσκεται σε πορεία διάλυσης μαζί με την Ευρωζώνη, αφού το Ταμείο Ανασυγκρότησης δεν πρόκειται να επιλύσει κανένα πρόβλημα των υπερχρεωμένων (Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία κλπ.) και χρεοκοπημένων χωρών της (Ελλάδα), αλλά απλά θα καθυστερήσει για λίγο το μοιραίο (ανάλυση), αντιμετωπίζει επίσης τις κυρώσεις των Η.Π.Α. – αν και ο στόχος τους είναι η Γερμανία που προσπαθεί να συνεργασθεί μυστικά με τη Ρωσία, όπως τεκμηριώνεται από τον αγωγό Nord Stream 2 και όχι μόνο. Μπορεί πάντως ο αγωγός να έχει κατασκευασθεί κατά 94%, αλλά οι πιέσεις των Η.Π.Α. συνεχίζονται – ενώ έχουν διπλασιαστεί από τότε που η Δανία έδωσε την άδεια της για το έργο (πηγή).
Κλείνοντας, ένας ακόμη ανησυχητικός παράγοντας είναι γενικότερα το περιβάλλον – όπως στο παράδειγμα της ερημοποίησης της Ανατολικής Αφρικής που δημιούργησε τις ιδανικές συνθήκες για να εμφανισθούν σμήνη ακριδών βιβλικής κλίμακας, οι οποίες καταστρέφουν τις καλλιέργειες (πηγή). Σύμφωνα δε με πρόσφατες έρευνες, η καταστροφή των καλλιεργειών, η αύξηση των θερμοκρασιών και η ερήμωση τεραστίων εκτάσεων, θα οδηγήσουν εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους από τις θερμές τροπικές χώρες προς τις Η.Π.Α. και την Ευρώπη (πηγή) – ενώ το λιώσιμο των πάγων στην Ανταρκτική και στη Γροιλανδία, θα αυξήσει τη στάθμη της θάλασσας επικίνδυνα (πηγή).
Το θέμα της αλλαγής του κλίματος έχει άμεση σχέση και με τις πανδημίες – επειδή οι άνθρωποι καταπατούν όλο και περισσότερο τους βιότοπους της άγριας ζωής, οπότε έρχονται συχνότερα σε επαφή με νυχτερίδες και με άλλους φορείς επικίνδυνων ασθενειών. Επειδή λιώνει δε το επίστρωμα πάγου της Σιβηρίας, τα μακροχρόνια αδρανή βακτήρια και οι ιοί που ήταν παγιδευμένοι για αιώνες κάτω από τους πάγους, θα επανεμφανισθούν – ενώ θα εξαπλωθούν γρήγορα στον πλανήτη (πηγή), όπως ο COVID 19 σήμερα.
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, παρά τους κινδύνους που αναφέραμε παραπάνω, οι χρηματιστηριακές αγορές είναι αισιόδοξες, μετά την κατάρρευση τους στις αρχές του έτους – προφανώς αναμένοντας, ακόμη, μία ανάκαμψη της οικονομίας τύπου V. Κάτι ανάλογο διαπιστώνεται και στη στάση της ελληνικής κυβέρνησης, την οποία είναι αδύνατον να εξηγήσουμε – αφού η Ελλάδα είναι σήμερα η πιο χρεοκοπημένη χώρα στην παγκόσμια ιστορία, με τις συνθήκες της οικονομίας της να έχουν επιδεινωθεί από τον COVID 19, περισσότερο από κάθε άλλο κράτος του πλανήτη.
Ευχόμαστε και ελπίζουμε πάντως να είναι σωστή η αισιοδοξία τόσο των αγορών, όσο και της ελληνικής κυβέρνησης που μάλλον τη στηρίζει στη γερμανόφιλη πολιτική της – αφού κανένας δεν θέλει να επαληθεύονται οι εφιάλτες του, προτιμώντας να κάνει ο ίδιος λάθος εκτιμήσεις. Με δεδομένο όμως το ότι, είναι η πρώτη φορά που μία ελληνική κυβέρνηση επιλέγει ως σύμμαχο τη Γερμανία, είμαστε πάρα πολύ επιφυλακτικοί – ειδικά επειδή η χώρα αυτή, όπως και η Τουρκία, δεν έχει ιστορία αλλά ποινικό μητρώο.
1 σχόλιο:
ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ http://theodotus.blogspot.com/2013/03/blog-post_15.html
Δημοσίευση σχολίου