Συνέχεια από: Πέμπτη, 1 Οκτωβρίου 2020
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ Η ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΥ
5) Η « μεγάλη θλίψις »
γ) Η επανάσταση τής φύσης (συνέχεια).
viii) Σκοτισμός τού ηλίου, τής σελήνης και τών άστρων.
Αναφέρεται απ’ τον Άγιο Εφραίμ, o οποίος γράφει πως οι φωστήρες του ουρανού και τα άστρα θα πενθούν για το γένος των βροτών1280. Κατά τον Άγιο Βέδα ο κόσμος θα χτυπηθεί με σκοτάδι και φόβο, όπως συνέβη κατά την Σταύρωση του Κυρίου1281. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός γράφει πως ο ήλιος και το φεγγάρι θα σκοτεινιάσουν1282.
Ο Άγιος Βέδας γράφει γι’ αυτήν την πληγή στα πλαίσια της ερμηνείας του στην 6η σφραγίδα1283 και, κυρίως στην 4η σάλπιγγα της Αποκάλυψης1284. Άλλα σχετικά χωρία είναι τα Ιωήλ 3,41285, Μθ. 24,291286 - όπου ο Χριστός αναφέρει την προφητεία του Ιωήλ - και Απ. 8,12.
Και αυτή η πληγή έχει ιστορικό προηγούμενο. Η επιβολή σκότους ως τιμωρίας δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο στη βιβλική ιστορία. Η τιμωρία αυτή παρουσιάζει κάποια ομοιότητα προς την 9η απ’ τις δέκα πληγές της Αιγύπτου• την πληγή του ψηλαφητού σκότους που περιγράφεται στα χωρία Εξ. 10, 21-29. Κάτι που αξίζει να σημειωθεί είναι πως στην περίπτωση της 9ης πληγής του Φαραώ το σκότος εκάλυπτε μόνο την περιοχή των Αιγυπτίων και όχι των Εβραίων. Όπως, χαρακτηριστικά, αναφέρεται και στη Σοφία Σολομώντος1287 το σκοτάδι είχε προκαλέσει τρομερό φόβο στους Αιγυπτίους, φόβο που επέτειναν οι διάφοροι ήχοι που άκουγαν και που δεν μπορούσαν να ερμηνεύσουν, εμφανίσεις διαφόρων φαντασμάτων με σκυθρωπά πρόσωπα και το βάρος της ένοχης συνείδησής τους. Το σκότος αυτό ήταν εικόνα του μελλοντικού σκότους που τους επιφυλασσόταν. Και ο τρόμος που τους είχε καταλάβει τους ταλαιπώρησε πολύ περισσότερο από αυτό καθαυτό το σκότος. Η ανάγνωση των βιβλικών περικοπών που αναφέρονται στήν ένατη πληγή του Φαραώ μπορεί να δώσει μια εικόνα και για την πληγή του σκότους των εσχάτων.
Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία αναφέρεται ως ιστορικό προηγούμενο και το σκότος που έγινε « από έκτης ώρας έως ενάτης » κατά τη Σταύρωση του Κυρίου, όταν κάθε ουράνιο φως φαινόταν να έχει αφανιστεί1288. Για την προφητεία του Ιωήλ και την επανάληψή της στον εσχατολογικό λόγο του Κυρίου ισχύει το σχήμα της μερικής και απόλυτης εκπλήρωσης. Μερική εκπλήρωση είχαμε στην Σταύρωση του Κυρίου, απόλυτη θα έχουμε στο τέλος του κόσμου. Για τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα με το άνοιγμα της εβδόμης σφραγίδας1289 ισχύει κάτι ανάλογο. Είναι ενθύμησις των όσων συνέβησαν στην σταύρωση – η συγγραφή της Αποκάλυψης είναι μεταγενέστερη του γεγονότος της Σταύρωσης – και προφητεία όσων θα συμβούν στο τέλος του κόσμου1290.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα σχόλια στην 4η σάλπιγγα της Αποκάλυψης που γράφονται απ’ τους Οικουμένιο, Ανδρέα και Αρέθα. Η αναφορά της Αποκάλυψης για απώλεια μόνο του ενός τρίτου του ηλιακού, σεληνιακού και αστρικού φωτός καταδεικνύει την φιλανθρωπία του Θεού, ο οποίος με αυτήν την μερική μόνο και όχι ολοκληρωτική τιμωρία, ουσιαστικά θα απευθύνει στους ανθρώπους πρόσκληση για μετάνοια, επιστροφή και μεταμέλεια1291.
Η μερική αυτή σκότωση της τέταρτης σάλπιγγας θα είναι μια προδρομική κατάσταση1292, ένα « πρωτολείον », κατά τον Αρέθα, της Β΄ Παρουσίας1293. Και θα είναι μια τρόπον τινά προειδοποίηση. Θα ισοδυναμεί με το άνοιγμα μιας θύρας μετανοίας, την παροχή μιας τελευταίας ευκαιρίας. Με το φόβο των όσων θα συμβαίνουν ο Θεός θα καλεί την ανθρωπότητα σε μετάνοια 1294.
Άλλωστε, όπως επισημαίνει ο Ανδρέας, ο Θεός επιτρέποντας να υποφέρουν οι άνθρωποι κατά το έν τρίτον του ημερονυκτίου « λεληθότως », τους παρηγορεί κατά το μέρος που υπολείπεται, που είναι και το μεγαλύτερο. Επομένως, ούτε τότε ο Θεός θα επιφέρει την τιμωρία « άκρατη »1295.
Σύμφωνα, πάλι, με τον Αρέθα η συσκότιση του ενός τρίτου μόνο του φωτός γίνεται και « εις έμφασιν της υπεραγίας Τριάδος », η οποία εξ αιτίας της υπερβολικής προς τον κόσμο χρηστότητας, δεν θα επιφέρει παντελή τιμωρία σε αυτούς που αξίζει να τιμωρηθούν αλλά θα την επιφέρει « ἰσαρίθμως ἑαυτῇ »1296.
Ένα ζήτημα που προκύπτει σ’ αυτό το σημείο, είναι, αν η μείωση του φωτός αφορά στη χρονική διάρκεια ή στη δύναμη εκπομπής του φωτός. Κατά τον Ανδρέα η πληγή του ενός τρίτου του ηλιακού, σεληνιακού, και αστρικού φωτός ισοδυναμεί με σκότος κατά το εν τρίτον του χρονικού διαστήματος της ημέρας και της νυκτός αντίστοιχα1297.
Όπως και να ΄χει, είναι πιθανόν και στο ζήτημα του σκοτισμού του ηλίου, της σελήνης και των άστρων να υπάρξει μια κλιμάκωση, αφού τα σχετικά χωρία του Ιωήλ, του εσχατολογικού λόγου του Κυρίου και της έκτης σφραγίδας της Αποκάλυψης κάνουν λόγο, απλά, για σκοτισμό των ουρανίων σωμάτων. Δηλαδή, μπορεί, αρχικά, να απολεσθεί το ένα τρίτο του φωτός και στη συνέχεια να έχουμε πλήρη σκοτισμό της γης. Αξίζει, επίσης, να αναφέρουμε την παρατήρηση του Αρέθα ότι δεν θα επικρατήσει σκότος στον ήλιο, τη σελήνη και τα άστρα αλλά στην « περίγειον κτίσιν » που δέχεται το φως από αυτά τα ουράνια σώματα1298.
ix) Πτώσεις άστρων
Αναφέρεται απ’ τους Αγίους Αυγουστίνο, Γρηγόριο Παλαμά και Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό. Βιβλικά στηρίζεται στα Μθ. 24,39(1299), Μρ.13,25(1300), Λκ 21,25(1301), και Απ. 6,13(1302). 8,8-11(1303). 9,1(1304).
Οι ευαγγελιστές Ματθαίος και Μάρκος αναφέρονται σε πτώση άστρων και σάλευση των ουρανών ενώ ο Λουκάς μιλά για « σημεία εν άστροις ». Ο Άγιος Αυγουστίνος γράφει πως είναι πιθανόν να πρόκειται για το φαινόμενο μετεωριτών και αναφέρει, μάλιστα, τα λόγια του Βιργιλίου, « Εἶδον ἀστέρα χαράσσοντα μεγάλην αὔλακα φωτός καί ἐξαφανιζόμενον εἰς τά δάση τῆς Ἴδης »1305. Κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά τα άστρα θα πέσουν σαν απερίγραπτοι κεραυνοί πάνω στις κεφαλές όσων θα έχουν πιστέψει στον Αντίχριστο, ώστε να τιμωρηθούν πρώτα με αυτά στα οποία προσήλωσαν το νου τους και για τα οποία πείστηκαν στον Αντίχριστο1306. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός έλεγε, απλά, ότι « τα άστρα θα πέσουν απ’ τον Ουρανό »1307. Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία ο συγγραφεύς του Περί Συντελείας κάνει λόγο για « άστρων παρατροπάς » 1308, ενώ οι Οικουμένιος, Ανδρέας Καισαρείας και Αρέθας Καισαρείας1309 αναφέρονται σ’ αυτήν κατά την ερμηνεία τους στην έκτη σφραγίδα της Αποκάλυψης1310.
x) Ιοβόλα καί σαρκοφάγα ερπετά καί θηρία
Σύμφωνα με τον Όσιο Εφραίμ, σαν να μην έφταναν οι υπόλοιπες θλίψεις και τα βάσανα, θα εμφανιστούν και ιοβόλα θηρία και ερπετά που θα δαγκώνουν τους ανθρώπους1311. Ως βιβλική βάση αυτής της πληγής θα μπορούσαν να θεωρηθούν η τέταρτη σφραγίδα και οι αναφορές στις ακρίδες και τους ίππους της Αποκάλυψης1312.
xi) Πληγές πού αναφέρονται μόνο στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία
Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία αναφέρονται και άλλες πληγές. « Καύσωνες απαραμύθητοι » 1313, « χειμώνος αταξίαι »1314, « παγετοί διάφοροι »1315, ακαταστασία των εποχών1316, παύση ανέμων1317, βολίδες « ταλαντιαίας » χαλάζης που θα πίπτουν απ’ τον ουρανό πάνω στη γη και τους ανθρώπους1318, αστραπές και βροντές 1319, έλκος κακόν και πονηρόν1320. Οι περισσότερες από αυτές βασίζονται στην κατά γράμμα ερμηνεία χωρίων της Αποκάλυψης1321.
Σημειώσεις
1280. Βλ. Εφραίμ, Εις την Παρουσίαν του Κυρίου ( ΙΙΙ ), σελ. 197, « Πενθοῦσι δέ καί φωστῆρες τοῦ οὐρανοῦ σύν τοῖς ἄστροις διά τό γένος τῶν βροτῶν ».
1281. Βλ. Βέδα, Ε.Α., VI, 12, P.L. 93, 148 και Marshall, σελ. 42, « and that the world is shaken with darkness and fear,
as when the Lord was crucified on the sixth day of the week ».
1282. Βλ. Μενούνου Ιωάννου, Κοσμά του Αιτωλού Διδαχές και βιογραφία, ο.π., Διδαχή Γ΄, σελ. 153, « ο ήλιος και το φεγγάρι να σκοτεινιάσουν ». Βλ. και Καντιώτου Αυγουστίνου, Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, Διδαχή Δ΄, σελ. 193.
1282. Αποκ. 6,12κ.εξ..
1283. Απ. 6,12, « Καί εἶδον ὅτε ἤνοιξε τήν σφραγῖδα τήν ἕκτην, καί σεισμός μέγας ἐγένετο, καί ὁ ἥλιος μέλας ἐγένετο ὡς σάκκος τρίχινος, καί ἡ σελήνη ὅλη ἐγένετο ὡς αἷμα … ».
1284. Αποκ. 8,12, « Καί ἐπλήγη τό τρίτον τοῦ ἡλίου καί τό τρίτον τῆς σελήνης καί τό τρίτον τῶν ἀστέρων, ἵνα σκοτισθῇ τό τρίτον αὐτῶν καί ἡ ἡμέρα μή φάνη τό τρίτον αὐτῆς καί ἡ νῦξ ὁμοίως ».
1285. Ιωήλ 3,4, « ὁ ἥλιος μεταστραφήσεται εἰς σκότος καί ἡ σελήνη εἰς αἷμα πρίν ἐλθεῖν ἡμέραν Κυρίου τήν μεγάλην καί ἐπιφανῆ ».
1286. Μθ. 24,29, « Εὐθέως δέ μετά τήν θλίψιν τῶν ἡμερῶν ἐκείνων ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται καί ἡ σελήνη οὐ δώσει τό φέγγος αὐτῆς … ». Βλέπε και Μρ. 13,24 και Λκ. 21,25, « Καί ἔσονται σημεῖα ἐν ἡλίῳ καί σελήνῃ καί ἄστροις ».
1287. Σοφία Σολομώντος 17, 1-20.
1288. Βλ. Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΙΗ΄, σελ.279, « παρά τοῖς ταῦτα τῇ τοῦ Χριστοῦ ἐν σαρκί άνατιθεῖσιν ἐπιδημίᾳ εἰς τό γενόμενον ἐπί τοῦ σταυροῦ σκότος ὑπελήφθησαν οὕτω συστάντος συχνοῦ, ὡς πᾶν οὐράνιον σέλας δόξαι ἀφανισθῆναι ».
1289. Αποκ. 6,12 κ.εξ..
1290. Βλ. Οικουμενίου, Ε.Α., IV, σελ. 129 κ.εξ και V, σελ. 144-5, Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΙΗ΄, 272, και ΚΗ΄, 293, Αρέθα, Ε.Α., ΙΗ΄, σελ. 276 κ.εξ. και ΚΕ, σελ. 309 κ.εξ..
1291. Βλ. Οικουμενίου, Ε.Α., V, σελ. 144-5, Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΚΘ΄, 293 και Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΚΘ΄, σελ. 309-10.
1292. Βλ. Οικουμενίου , Ε.Α., V, σελ. 145, « τό γάρ κατά μέρος καί οἷον ὡς ἐν ὁδῷ προβαίνειν καί προϊέναι τήν ὀργῆν τοῦ Θεοῦ θύραν ἐστίν ἀνοίγοντος μετανοίας, τῷ τῶν γινομένων φόβῳ εἰς μεταμέλειαν τούς ἀνθρώπους καλοῦντος ».
1293. Βλ. Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., Η΄, σελ. 309, « δι’ οὕς και ὡς πρωτολεῖον ταῦτα τῆς τοῦ Κυρίου δευτέρας Παρουσίας ὁδοποιεῖται ».
1294. Βλ. Οικουμενίου, Ε.Α., V, σελ. 145.
1295. Βλ. Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΚΕ΄, 293, « ὡς ἄν γνοίημεν ὅτι οὐδέ τότε ἄκρατον ὁ Θεός ἐπάγει τήν κάκωσιν. Ἀλλά τό τρίτον τοῦ χρονικοῦ διαστήματος συγχωρῶν τούς πεπληγότας ἀλγύνεσθαι, λεληθότως τούτους παρακαλεῖ κατά τό πλεῖον μέρος τό λειπόμενον. Τίς γάρ οἴσει τό ποτήριον τῆς Θείας ὀργῆς ἄκρατον; », και Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΚΕ΄, σελ. 309 « τό τρίτον … οὐ τό πᾶν πληγῆναι φησίν, ὡς δι’ διά φιλανθρωπίαν ἄφατον τοῦ Θεοῦ οὐ πᾶσης μαστιγουμένης τῆς κτίσεως ».
1296. Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΚΕ, σελ. 309, « ἥ καί τό τρίτον εἰς ἔμφασιν τῆς ὑπεραγίας Τριάδος, ἥτις δι’ ὑπερβολήν τῆς τοῦ ὑπ’ αὐτῆς ὑποκειμένου κόσμου χρηστότητα, οὐ παντελῆ τοῖς ἀξίοις τήν τιμωρίαν, ἀλλ’ ἰσαρίθμῶς ἑαυτῇ ἐπιφέρει ».
1297. Βλ. Ανδρέα Καισαρείας, ΚΕ΄, σελ. 293, « Φαμέν δέ διά τοῦ τρίτου τῶν φωστήρων τέ καί ἀστέρων τό τρίτον τῆς ἡμέρας τε καί τῆς νυκτός δηλοῦσθαι διάστημα … ἀλλά το τρίτον τοῦ χρονικοῦ διαστήματος συγχωρῶν τούς πεπληγότας ἀλγύνεσθαι … ». Πρβλ. και Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΚΕ, σελ. 309 « ἤ οὖν τό τρίτον εἰς παράστασιν τοῦ ἐν ὀλίγῳ καιρῷ τοῦ ἡμερινοῦ καί νυκτερινοῦ καταστήματος τά μεγάλα ταῦτα καί ἀκουσθῆναι συντελεσθείη φρικτά ».
1298. Βλ. Αρέθα, Ε.Α., ΚΕ΄, σελ. 309, « Σκόπει ὡς τό τρίτον εἰπών τῆς ἀστρώας διακοσμήσεως, οὐκ αὐτούς εἶπε σκοτισθῆναι ἀλλά τό ὑπ’ αὐτῶν καταλαμπόμενον, ὅ ἡ περίγειος κτίσις ἐστίν. Διό και ἐπιφέρει, καί τό τρίτον αὐτῆς μή φανῇ τουτέστιν, ἵνα μή τῇ οὐρανίῳ διακοσμήσει καταλαμφθῇ τό περίγειον, ἀφ ὧν τό ἡμερινόν τε καί νυκτερινόν ἀποτελεῖται κατάστημα ». Σήμερα, θεωρείται πως κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί μετά την πτώση μετεωρίτη, πυρηνικό πόλεμο ή την έκρηξη υπερηφαιστείου. Και στις τρεις περιπτώσεις θα είχαμε σύννεφα μικροσωματιδίων που θα εμπόδιζαν το φως να φτάσει στη γη. Ένα φαινόμενο που αποκαλείται πυρηνικός ή ηφαιστειακός χειμώνας αντίστοιχα.
1299. Βλ. Μθ. 24,39, « καί οἱ ἄστέρες πεσοῦνται ἀπό τοῦ οὐρανοῦ, καί αἱ δυνάμεις τῶν οὐρωνῶν σαλευθήσονται ».
1300. Βλ. Μρ. 13,25, « καί οἱ ἀστέρες ἐκ τοῦ οὐρανοῦ πίπτοντες, καί αἱ δυνάμεις αἱ ἐν τοῖς οὐρανοῖς σαλευθήσονται ».
1301. Βλ. Λκ. 21,25, « ἔσονται σημεῖα ἐν «ηλίῳ καί σελήνῃ καί ἄστροις ».
1302. Βλ. Απ. 6,13, « καί οἱ ἀστέρες τοῦ οὐρανοῦ ἔπεσαν εἰς τήν γῆν, ὡς συκῆ βάλλει τούς ὀλύνθους αὐτῆς ὑπό ἀνέμου μεγάλου σειομένη ». Πρβλ. και Ησ. 34,4 « καί τακήσονται πᾶσαι οἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν, καί ἑλιγήσεται ὁ οὐρανός ὡς βιβλίον, καί πάντα τά ἄστρα πεσεῖται ὡς φύλλα ἐξ ἀμπέλου καί ὡς πίπτει φύλλα ἀπό συκῆς ».
1303. Βλ. Απ. 8,8-10, « Καί ο δεύτερος ἄγγελος εσάλπισεν. Καί ὡς ὄρος μέγα πυρί καιόμενον ἐβλήθη εἰς τήν θάλασσαν, καί ἐγένετο τό τρίτον τῆς θαλάσσης αἶμα καί ἀπέθανεν τό τρίτον τῶν κτισμάτων τῶν ἐν τῇ θαλάσση τά ἔχοντα ψυχάς καί τό τρίτον τῶν πλοίων διεφθάρησαν. Καί ὁ τρίτος ἄγγελος ἐσάλπισεν. Καί ἔπεσεν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀστήρ μέγας καιόμενος ὡς λαμπάς καί ἔπεσεν ἐπί τό τρίτον τῶν ποταμῶν καί ἐπί τάς πηγάς τῶν ὑδάτων, καί τό ὄνομα τοῦ ἀστέρος λέγεται ὁ Ἄψινθος, καί ἐγένετο τό τρίτον τῶν ὑδάτων εἰς ἄψινθον καί πολλοί τῶν ἀνθρώπων ἀπέθανον ἐκ τῶν ὑδάτων ὅτι ἐπικράνθησαν ».
1304. Βλ. Απ. 9,1, « Καί ὁ πέμπτος ἄγγελος ἐσάλπισε. Καί εἶδον ἀστέρα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ πεπτωκότα εἰς τήν γῆν, καί ἐδόθη αὐτῷ ἡ κλείς τοῦ φρέατος τῆς ἀβύσσου … ».
1305. Βλ. Αυγουστίνου, Η πολιτεία του Θεού, Κ΄, ΚΔ΄, σελ. 136.
1306. Βλ. Γρηγορίου του Παλαμά, Ομιλία Δ΄, ο.π., σελ. 118-121.
1307. Κοσμά του Αιτωλού, Διδαχή Γ΄, σελ. 152, « τα άστρα να πέσουν απ’ τον ουρανόν ». Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία βλ. Περί Συντελείας, VIII, σελ. 278-9.
1308. Περί Συντελείας, σελ. 278-9.
1309. Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., « εἰ δέ καί αἰσθητῶς ταῦτα τοῦ Χριστοῦ κριτοῦ μετά δόξης ἐρχομένου συμβήσεται, αὐτός ἄν εἰδείη ὁ τοῦς ἀποκρύφους ἔχων θησαυρούς τῆς γνώσεως καί τῆς σοφίας », βλέπε και Οικουμενίου, Ε.Α., V, σελ. 143, ΙΗ΄, 273, Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΙΗ΄, σελ. 278.
1310. Βλ. Απ. 6,12-14, « … καί ὁ ἥλιος μέλας ἐγένετο ὡς σάκκος τρίχινος, καί ἡ σελήνη ὅλη ἐγένετο ὡς αἷμα, καί οἱ ἀστέρες τοῦ οὐρανοῦ ἔπεσαν εἰς τήν γῆν, ὡς συκῆ βάλλουσα τούς ὀλύνθους αὐτῆς, ὑπό ἀνέμου μεγάλου σειομένη, καί ὁ οὐρανός ἀπεχωρίσθη ὡς βιβλίον ἑλισσόμενον καί πᾶν ὄρος καί νῆσος ἐκ τῶν τόπων αὐτῶν ἐκινήθησαν ». Αυτή η πληγή τον τελευταίο καιρό έχει έλθει στο προσκήνιο της επικαιρότητας με το ενδεχόμενο πτώσης πρόσκρουσης μετεωριτών ή αστεροειδών ή κομητών πάνω στον πλανήτη μας να συζητείται έντονα. Στις 30 Ιουνίου του 1908, ένας αστεροειδής εισήλθε στην ατμόσφαιρα της γης πάνω απ’ τη λεκάνη του ποταμού Τουνγκούσκα στη Σιβηρία. Εξερράγη σε ύψος έντεκα περίπου χιλιομέτρων πάνω απ’ το έδαφος. Η ταχύτητά του εκτιμάται πως ήταν γύρω στα εικοσιεπτά χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Λόγω της τεράστιας πίεσης που ασκήθηκε πάνω στον αστεροειδή απ’ την ατμόσφαιρα, ο αστεροειδής εξερράγη πριν προσκρούσει στην επιφάνεια της γης. Η ενέργεια που απελευθερώθηκε απ’ την έκρηξη ισοδυναμούσε με μια βόμβα δώδεκα μεγατόνων. 1300 Τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους εξαφανίστηκαν. Η λάμψη απ’ την έκρηξη ήταν ορατή σε απόσταση πολλών εκατοντάδων χιλιομέτρων, ενώ ο θόρυβός της λέγεται ότι ακούστηκε σε περιοχές που απείχαν μέχρι και χίλια χιλιόμετρα μακριά.
Σύμφωνα με τα διάφορα σενάρια που κυκλοφορούν, αν ένα τέτοιο σώμα εισέλθει στην ατμόσφαιρα, θα πυρωθεί και οι άνθρωποι θα το δουν σαν ένα ήλιο να έρχεται καταπάνω τους. Όταν φτάσει σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από την επιφάνεια της γης η θερμοκρασία θα φτάσει σε τρομακτικά επίπεδα. Τα πάντα θα πάρουν φωτιά. Σε περίπτωση που το αντικείμενο πέσει στην θάλασσα, τόνοι νερού θα εξατμιστούν σε δευτερόλεπτα. Μετά από λίγα δευτερόλεπτα η φωτιά θα σβήσει απ’ την φοβερή πρόσκρουση του φλεγόμενου αντικειμένου στην επιφάνεια της γης. Ένα τεράστιο ωστικό κύμα θα καταστρέψει τα πάντα σε ακτίνα πολλών χιλιομέτρων. Στη συνέχεια τόνοι πυρηνικής στάχτης θα εκτοξευτούν προς κάθε κατεύθυνση καίγοντας τα πάντα και δημιουργώντας ένα σκοτεινό πέπλο που δεν θα αφήνει τις ακτίνες του ήλιου να έρθουν στη γη. Θα ακολουθήσει ο λεγόμενος « πυρηνικός χειμώνας » που μπορεί να κρατήσει μήνες με τρομερές συνέπειες για την γεωργία και την οικονομία. Στις 16 Ιουλίου 1994 τα 21 κομμάτια ενός διασπασμένου κομήτη, που οι επιστήμονες ονόμασαν « Shoemaker-Levi » χτύπησαν τον πλανήτη Δία με ταχύτητα που έφτανε τα 60 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. ( Ο πλανήτης Δίας λειτουργεί σαν ηλεκτρική σκούπα. Λόγω της μεγάλης του βαρύτητας προσελκύει πολλούς κομήτες και αστεροειδείς που, διαφορετικά, θα χτυπούσαν άλλους πλανήτες ). Το μεγαλύτερο από αυτά είχε μήκος ενάμισι χιλιομέτρου. Η πρόσκρουσή του ήταν η μεγαλύτερη σύγκρουση που έχει καταγραφεί απ’ τα όργανα των επιστημόνων, καθώς απελευθέρωσε ενέργεια ίση με αυτήν που θα απελευθέρωνε η έκρηξη 6.000.000 μεγατόνων ΤΝΤ. Η δύναμή της ήταν σαν να εκρήγνυται μια ατομική βόμβα ισχύος ανάλογης με αυτήν που έπεσε στο Ναγκασάκι κάθε δευτερόλεπτο επί 6 χρόνια. Αναπτύχθηκαν θερμοκρασίες της τάξης των 24.000 βαθμών Κελσίου. Μια τεράστια δέσμη υλικών απελευθερώθηκε και έφτασε μέχρι 30.000 χιλιόμετρα πάνω απ’ τον Δία. Αμέσως μετά ένα μαύρο σύννεφο σηκώθηκε και παρέμεινε πάνω απ’ την περιοχή για χρόνια. Η πρόσκρουση δημιούργησε και τεράστια σεισμικά κύματα που σάρωσαν τον πλανήτη με ταχύτητες της τάξης των 450 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Η πρόσκρουση του Shoemaker-Levy στην επιφάνεια του πλανήτη Δία λειτούργησε σαν συναγερμός. Οι αστρονόμοι αντέδρασαν με προγράμματα όπως το LINEAR, το NEAT και το LONEOS, που ασχολούνται με τον εντοπισμό αστεροειδών. Στο ερευνητικό κέντρο Aricebo στο Πουέρτο Ρίκο υπάρχει ειδική ομάδα επιστημόνων που παρατηρεί αστρικά σώματα που υπάρχει πιθανότητα να πέσουν στη γη.
Το 1996 ο μετεωρίτης JA 1, μήκους περίπου ενός χιλιομέτρου, πέρασε σχεδόν δίπλα από την γη σε απόσταση ίση με αυτήν της απόστασης της σελήνης από τον πλανήτη μας. Η πρόσκρουσή του θα είχε ως συνέπεια τεράστιες καταστροφές. Τον Αύγουστο του 1972 ένας μετεωρίτης με διάμετρο 70 περίπου μέτρα και βάρος χιλίων τόνων εισήλθε στην ατμόσφαιρα της γης και κινήθηκε σχεδόν παράλληλα προς την επιφάνειά της για λιγότερο από δύο λεπτά, καλύπτοντας γύρω στα 1700 χιλιόμετρα. Ταξίδεψε απ’ τη Γιούτα μέχρι την Αλμπέρτα του Καναδά με ταχύτητα που υπερέβαινε τα 45.000 χιλιόμετρα την ώρα. Ήταν ευτύχημα που η ταχύτητά του δεν έπεσε κάτω απ’ την ταχύτητα διαφυγής – περίπου 25.000 χιλιόμετρα την ώρα – και, έτσι, διέφυγε απ’ την βαρύτητα του πλανήτη μας για να συνεχίσει την πορεία του στο διάστημα. Για τους επιστήμονες το ερώτημα δεν είναι, αν ένας μετεωρίτης τέτοιου μεγέθους χτυπήσει ποτέ την γη. Αυτό είναι βέβαιο. Συνέβη στο παρελθόν και θα συμβεί στο μέλλον. Το ερώτημα είναι πότε. Ένα τέτοιο σενάριο υπάρχει και στο 2ο μέρος της προαναφερθείσης τριλογίας του Beauseigneur. Βλ. Beauseigneur, « Η γέννηση μιας εποχής », Κοχλίας, Αθήνα, 2007, σελ. 68-128.
1311. Βλ. Εφραίμ, Λόγος εις την Παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 123-4, « Ἀλλ᾿ ἔτι μετά τοῦ λιμοῦ και τῆς θλίψεως και τοῦ φόβου θηρία και ἑρπετά σαρκοφάγα εὑρίσκονται δάκνοντα » και Εις την Παρουσίαν του Κυρίου ( ΙΙΙ ), σελ. 194, « καί ἀπέλασον ἀφ’ ἡμῶν τά ἰοβόλα θηρία ». Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία βλ. Περί Συντελείας, XXXI, σελ. 288 « καί ἀπέλασον τά ἀνθρωποφάγα θηρία ».
1312. Απ. 6,7-8, « Καί ὅτε ἤνοιξε τήν σφραγῖδα τήν τετάρτην … καί ἰδού ἵππος χλωρός, καί ὁ καθήμενος ἐπάνω αὐτοῦ, ὄνομα αὐτῷ ὁ θάνατος, καί ὁ ἅδης ἠκολούθει μετ’ αὐτοῦ. Καί ἐδόθη αυτῷ ἐξουσία ἐπί τό τέταρτον τῆς γῆς, ἀποκτεῖναι ἐν ρομφαίᾳ καί ἐν λιμῷ καί ἐν θανάτῳ καί ὑπό τῶν θηρίων τῆς γῆς ». Βλέπε και Απ. 9,3-11, « … καί ἐκ τοῦ καπνού ἐξῆλθον ἀκρίδες εἰς τήν γῆν καί ἐδόθη αὐταῖς ἐξουσία ὡς ἔχουσιν ἐξουσία οἱ σκορπίοι τῆς γῆς… καί ἔχουσιν οὐράς ὁμοίας σκορπίοις καί κέντρα, καί ἐν ταῖς οὐραίς αὐτῶν ἐξουσίαν ἔχουσι τοῦ ἀδικῆσαι τούς ἀνθρώπους μήνας πέντε … » και Απ. 9,17-21, « Καί οὕτως εἶδον τούς ἵππους ἐν τῇ ὁράσει καί τούς καθημένους ἐπ’ αὐτῶν, … ἡ γάρ ἐξουσία τῶν ἵππων ἐν τῷ στόματι αὐτῶν ἐστι καί ἐν ταῖς οὐραῖς αὐτῶν. Αἱ γάρ οὐραί αὐτῶν ὅμοιαι ὄφεσιν, ἔχουσαι κεφαλάς, καί ἐν αὐταῖς ἀδικοῦσι… ». Οι Οικουμένιος, Ανδρέας και Αρέθας φαίνεται να προτιμούν την αλληγορική ερμηνεία των στίχων αν και σε κάποια σημεία αφήνουν περιθώρια και για κυριολεκτική ερμηνεία. Βλέπε σχετικά, Οικουμενίου, Ε.Α., IV, σελ. 126, V, σελ. 148-154, Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΙΣΤ΄, 269, ΚΣΤ΄-ΚΖ΄, 296-304, Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΚΣΤ΄-ΚΖ΄, σελ. 312-324. Μια πολύ ωραία κυριολεκτική ερμηνεία των στίχων 9,3-11 της Αποκάλυψης μπορεί κάποιος να διαβάσει στο James, Beauseigneur, Η γέννηση μιας εποχής, ο.π., σελ. 169 κ.εξ.. Σήμερα, τα συγκεκριμένα χωρία της Αποκάλυψης ερμηνεύονται, συχνά, με βάση τα σύγχρονα τεχνολογικά και επιστημονικά δεδομένα. Οι αναφορές σε μεταλικά μέλη των ακρίδων ή των ίππων της Αποκάλυψης έχουν δώσει αφορμή σε ερμηνείες που ταυτίζουν τις ακρίδες με τα ελικόπτερα και τους ίππους με τα άρματα μάχης. Άλλες ερμηνείες θέλουν αυτά τα θηρία να είναι μεταλλαγμένα έντομα ή ζώα. Και είναι γεγονός πως στην εποχή μας παρατηρούνται αξιοσημείωτα φαινόμενα. Έτσι, τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει την εμφάνισή τους τεράστιες μέδουσες μήκους μέχρι είκοσι μέτρα και βάρους μέχρι διακόσια κιλά. Μετά την έκρηξη στο Τσερνομπίλ παρατηρήθηκαν κάποιες μεταλλάξεις σε έντομα. Δεν γνωρίζουμε τί μεταλλάξεις θα μπορούσε να προκαλέσει ένας μελλοντικός πυρηνικός όλεθρος. Μια άλλη ερμηνεία ταυτίζει τα θηρία αυτά με οργανισμούς που θα προέλθουν από παρεμβάσεις στο DNA διαφόρων όντων που θα πραγματοποιήσουν επιστήμονες στα εργαστήρια. Ένα παράδειγμα που ανέφερε ο Hal Lindsay είναι μια διασταύρωση αφρικανικής και ασιατικής σφήκας που προκάλεσε αναστάτωση στην Αμερική στη δεκαετία του 50, καθώς συνδύαζε το μεγάλο μέγεθος της πρώτης με την επιθετικότητα της δεύτερης.
1313. Βλ. Περί Συντελείας, VIII, σελ. 279, « καύσωνες ἀπαραμύθητοι », Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΜΘ΄, σελ. 364,
« ἴσως μέν καί αἰσθητῶς τῷ τοῦ ἡλίου φλογμῷ τοτηνικαύτα καυματισθήσονται οἱ ἄνθρωποι », Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΜΘ΄, « ταῦτα ὁποτέρως … ἥ καί αὐτόν τόν ἥλιον αυχμῷ καί συνοχῇ καί ἀπορίᾳ τῶν κατά πόλεμον χαλεπῶν τῷ παρ’ αὐτού φλογμῷ δραστικότερον καυματίσαντα, ὅτι καί ὁ αὐτός μαστίζει ἐπιστροφήν αὐτοῖς μνώμενος ». Η βιβλική βάση αυτής της τιμωρίας, βρίσκεται στην τέταρτη πληγή του 16ου κεφαλαίου της Αποκάλυψης. « Καί ὁ τέταρτος ἐξέχεεν τήν φιάλην αὐτοῦ ἐπί τόν ἥλιον, καί ἐδόθη αὐτῷ καυματίσαι τούς ἀνθρώπους ἐν πυρί καί ἐκαυματίσθησαν οἱ ἄνθρωποι καῦμα μέγα καί ἐβλασφήμησαν τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ » ( Αποκ. 16,8-9 ). Σήμερα, διατυπώνοναι ερμηνείες που συνδέουν αυτό το χωρίο της Αποκάλυψης με την τρύπα του όζοντος και τον καρκίνο του δέρματος που προκαλείται εξ αιτίας της.
1314. Περί Συντελείας, VIII, σελ. 279, « χειμῶνος ἀταξίαι ».
1315. Περί Συντελείας, VIII, σελ. 279, « παγετοί διάφοροι ».
1316. Σύμφωνα με τον Λακτάντιο η κανονική εναλλαγή των εποχών θα αλλάξει. Βλ. Λακταντίου, The epitome of the
divine institutes, LXXI, ο.π., σελ. 254, « Stars will fall nor will the seasons preserve their regularity, winter and summer being confused ».
1317. Βιβλικά, στηρίζεται στην έκτη σφραγίδα της Αποκάλυψης ( Απ. 7,1 « Καί μετά τοῦτο εἶδον τέσσαρας ἀγγέλους ἑστῶτας ἐπί τάς τέσσαρας γωνίας τῆς γῆς, ἵνα μή πνέῃ ἄνεμος ἐπί τῆς γῆς μήτε ἐπί τῆς θαλάσσης μήτε ἐπί πᾶν δένδρον » ). Σχετικές αναφορές συναντώνται στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία. Οι Οικουμένιος, Ανδρέας και Αρέθας δίνουν συμβολική ερμηνεία. Ο άνεμος δηλώνει την αναψυχή. Στην καταστροφή του 70 μ.Χ. δεν δόθηκε αναψυχή στους Ιουδαίους. Το ίδιο θα συμβεί και στα έσχατα για τους οπαδούς του Αντιχρίστου. Οι Ανδρέας και Αρέθας, πάντως, αφήνουν περιθώρια και για κυριολεκτική ερμηνεία των χωρίων μιλώντας για λύση της ευταξίας της κτίσεως στους έσχατους χρόνους ( Βλ. Οικουμενίου, Ε.Α., IV, σελ. 132-4, Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΙΘ΄, σελ.276-7, Αρέθα Καισαρείας, ΙΘ΄, σελ. 283-4 ).
1318. « Χαλάζης βολίδαι ἐπί προσώπου γῆς », γράφει ο συγγραφεύς του « Περί Συντελείας » ( Περί Συντελείας, VIII, σελ. 278 ). Βιβλική βάση αυτής της πληγής είναι, αναμφισβήτητα, η αναφορά στην πτώση μεγάλης χαλάζης στην 7η πληγή της Αποκάλυψης. « καὶ χάλαζα μεγάλη ὡς ταλαντιαία καταβαίνει ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐπὶ τοὺς ἀνθρώπους· καὶ ἐβλασφήμησαν οἱ ἄνθρωποι τὸν Θεὸν ἐκ τῆς πληγῆς τῆς χαλάζης, ὅτι μεγάλη ἐστὶν ἡ πληγὴ αὕτη σφόδρα. » ( Απ. 16,21 ). Αναφορά σε πτώση χαλάζης γίνεται και στην 1η σάλπιγγα του Αγγέλου στον στίχο 8,7 της Αποκάλυψης ( Απ. 8,7, « Καί ὁ πρῶτος ἐσάλπισεν, καί ἐγένετο χάλαζα καί πῦρ μεμιγμένα ἐν αἵματι, καί ἐβλήθη εἰς τήν γῆν. Καί τό τρίτον τῆς γῆς κατεκάη, καί τό τρίτον τῶν δένδρων κατεκάη, καί πᾶς χόρτος χλωρός κατεκάη » ). Η περιγραφή διαφέρει, οπότε μάλλον πρόκειται για διαφορετική πληγή. Το χαλάζι της 1ης σάλπιγγας είναι χαλάζι πυρός. Βλέπε και Οικουμενίου, Ε.Α., V, σελ.141-2, « ἐπάναγκες καί διαφόρους ἔσεσθαι θανάτου τρόπους καί τῆς τῶν ἀσεβῶν ἀντιδόσεως. ὧν αἱ πλείους διά πυρός παραχθήσονται… τί οὖν φησι τοῦ πρώτου ἀγγέλου σαλπίσαντος χάλαζα καί πῦρ τό τρίτον κατακαῦσαι τῶν ἐν τῇ γῇ; Τοῦτο καί αἰσθητῶς μέν νομίζων τις ἔσεσθαι οὐκ ἀποτεύξεται τοῦ ὀρθῶς ἔχοντος λόγου. Καί τροπικῶς δέ λογιζόμενος εἰρῆσθαι οὐδέν ἄτοπον ἐρεῖ… ». Βλ. και Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., ΚΒ΄, σελ. 289-292, Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΚΒ΄, σελ. 303-4. Αυτή η πληγή θα είναι σύμφωνα με το κείμενο της Αποκάλυψης μεγάλη. « Ὅτι μεγάλη ἐστίν ἡ πληγή αὐτῆς σφόδρα », σημειώνεται στο Απ. 16,21. Άλλωστε, ασυνήθιστα μεγάλο θα είναι και το μέγεθος αυτής της χαλάζης των εσχάτων. Μεγάλη « ως ταλαντιαία » γράφεται στο ιερό κείμενο. Το τάλαντο είναι μονάδα μέτρησης βάρους. Το ένα τάλαντο των αρχαίων αντιστοιχεί σήμερα με 42 περίπου κιλά ( Βλ. Γιαννακοπούλου Ιωήλ, Ερμηνεία της Αποκαλύψεως, Θεσσαλονίκη, 1991, σελ. 173 ). Στην πληγή της χαλάζης αναφέρονται ο συγγραφεύς του « Περί συντελείας » και οι Οικουμένιος, Ανδρέας και Αρέθας. Ο Οικουμένιος την χαρακτηρίζει « εξαίσια χάλαζα » ( Οικουμενίου, Ε.Α., ΙΧ, σελ. 142 « καί χαλάζης ἐπισυρρεούσης ἐξαισίας » ). Ο Αρέθας γράφει ότι η κάθοδός της εκ του ουρανού θα δηλώνει ότι είναι « θεήλατος οργή » και το τεράστιο, το « ταλαντιαίον » μέγεθός της θα είναι αντίστοιχο της « εν ταις αμαρτίαις ακρότητος » ( Βλ. Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., XVI, σελ. 425, « τήν χάλαζαν οὐρανόθεν κατερράχθαι φησιν ὡς θεήλατον ὀργήν. Τό δέ ταλαντιαίον, τό τέλειον διά τήν ἐν ταῖς ἁμαρτίαις ἀκρότητα, ἧ ἐνάμιλλον καί ἡ τιμωρία προς ἐπιστροφήν ἐκκαλουμένη » ). Γι’ αυτήν την τιμωρία της χαλάζης υπάρχει και ιστορικό προηγούμενο. Η έβδομη - και σ’ αυτήν την περίπτωση - πληγή κατά των Αιγυπτίων που περιγράφεται στους στίχους 18-35 της Εξόδου. Βέβαια στο 16ο της Αποκάλυψης όλες οι πληγές είναι 7, ενώ στο βιβλίο της Εξόδου οι πληγές είναι δέκα. Στο 8ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης η χάλαζα πέφτει με το πρώτο σάλπισμα του Αγγέλου. Μια ομοιότητα που δεν θα μπορούσαμε να μην επισημάνουμε μεταξύ των δύο περιπτώσεων είναι ότι και στην έβδομη πληγή της εξόδου, όπως και στην έβδομη φιάλη του 16ου κεφάλαιου της Αποκάλυψης η χάλαζα συνοδεύεται από κεραυνούς πυρός. Στην Αποκάλυψη, όμως, αναφέρονται, επίσης, φωνές ανθρώπων και σεισμός που δεν συναντώνται στην 7η πληγή της Εξόδου. Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί πως στο βιβλίο της Εξόδου δίνεται έμφαση στην μεγάλη ποσότητα της χαλάζης ( Βλ. Εξ. 9,18.24, « ἰδού ἐγώ ὕω ταύτην τήν ὥραν αὔριον χάλαζαν πολλήν σφόδρα, ἥτις τοιαύτη οὐ γέγονεν ἐν Αἰγύπτῳ ἀφ’ ἧς ἡμέρας ἔκτισται ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης… ἦν δέ ἡ χάλαζα καί τό πῦρ φλογίζον ἐν τῇ χαλάζῃ. Ἡ δέ χάλαζα πολλή σφόδρα σφόδρα, ἥτις τοιαύτη οὐ γέγονεν ἐν Αἰγύπτῳ ἀφ’ οὗ γεγένηται ἐπ’ αὐτῆς ἔθνος » ), ενώ στην Αποκάλυψη τονίζεται το τεράστιο μέγεθός της. Σύγχρονοι ερμηνευτές συνδέουν αυτήν την πληγή με το φαινόμενο των κρυομετεωρητών. Πρόκειται για
« ογκόλιθους » πάγου βάρους πάνω από 10 κιλά η εμφάνιση των οποίων αποδίδεται στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Σύμφωνα με τον « Jesus Martinez –Frias », Διευθυντή του γεωγραφικού πλανηταρίου του αστροβιολογικού κέντρου της Ισπανίας, οι κρυομετεωρήτες που έχουν βρεθεί την τελευταία δεκαετία φτάνουν τους πενήντα, ενώ εκτιμάται πως μόνο το έν πέμπτο απ’ τους κρυομετεωρήτες που πέφτουν προλαβαίνουν να βρεθούν από άνθρωπο. Το φαινόμενο των κρυομετεωρητών θα μπορούσε στο μέλλον να επιταθεί. Οι σχετικές πληροφορίες αποσπάστηκαν στις 7/10/07 απ’ το http://www.geocities.com/pistos_anonymos/gr/INDEX.html.
1319. Αναφέρεται απ’ τον συγγραφέα του « Περί Συντελείας » ο οποίος γράφει πως κεραυνοί θα πλήττουν αιφνιδιαστικά τη γη με σφοδρότητα προκαλώντας τρόμο με το φοβερό κρότο τους και κατακαίγοντας οίκους και
αγρούς ( Βλ. Περί Συντελείας, VIII, σελ. 278, « βρονταί, ἄνεμοι και φοβεραί ἀστραπαί οἴκους και ἀγρούς κατακαίουσαι », και σελ. 279, « κεραυνοί αἰφνίδιοι ἐμπρησμοί ἀδόκητοι » ). Αναφορά σ’ αυτήν την πληγή γίνεται και απ’ τους Οικουμένιο, Ανδρέα και Αρέθα στα πλαίσια της ερμηνείας της έβδομης σφραγίδας και της έβδομης φιάλης της Αποκάλυψης ( Απ. 16,18, « Καί ἐγένοντο ἀστραπαί καί φωναί και βρονταί καί σεισμός ἐγένετο μέγας ». Βλ. και Απ. 8,5, « Καί ἐγένοντο βρονταί καί φωναί καί ἀστραπαί καί σεισμός » ). Κατά τους Αρέθα και Οικουμένιο φοβερές αστραπές με τις λάμψεις τους θα φωτίζουν τον ουρανό ενώ οι άνθρωποι θα ξεσπούν σε φωνές από δέος για τα όσα καταπληκτικά θα συμβαίνουν ( Βλ. Οικουμενίου, Ε.Α., ΙΧ, σελ. 216, « ἀστραπαί μέν ἐκ τῶν μετεώρων, φωναί δέ τῶν ἐπί τῆς γῆς ἐκ τοῦ δέους τῶν ἀστραπῶν » και Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΝΒ΄, σελ. 421-2, « ἀστραπῶν σελαγιζομένων καί βροντῶν ἀπηχουμένων » ). Όχι άδικα, οι Ανδρέας και Αρέθας επισημαίνουν την ομοιότητα αυτής της εικόνας με την επί του όρους Σινά Θεοφάνεια που κι αυτή συνοδευόταν από αστραπές, βροντές και ήχους σάλπιγγος. Σύμφωνα, μάλιστα, με τον Ανδρέα όλο αυτό το σκηνικό θα σημάνει την έλευση της Β΄ Παρουσίας του Κυρίου, όπως τα ίδια φαινόμενα σήμαναν κάποτε στο όρος Σινά την κάθοδο του Θεού στο ιερό όρος ( Εξ. 19,16-19 ). Βέβαια, οφείλουμε εδώ να σημειώσουμε πως στην εποχή των εσχάτων αυτά τα φαινόμενα, όπως παρουσιαζονται στο Απ. 16,18, θα έχουν και τιμωρητικό χαρακτήρα, ενώ στο Σινά ήταν, απλά, σημεία Θεοφάνειας ( Βλ. Εξ. 19,16, « καί ἐγίνοντο φωναί καί ἀστραπαί καί νεφέλη γνοφώδης ἐπ’ ὄρους Σινά καί φωνή τῆς σάλπιγγος ἤχει μέγα καί ἐπτοήθη πᾶς ὁ λαός ὁ ἐν τῇ παρεμβολῇ ». Πρβλ. και Απ. 4,5, « καί ἐκ τοῦ θρόνου ἐκπορεύονται ἀστραπαί καί φωναί καί βρονταί ». Βλ. και Οικουμενίου, Ε.Α., V, σελ. 108, Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., Ι΄, σελ. 242 και Ανδρέα Καισαρείας, Ε.Α., Ι΄, 256 ).
1320. Αποκ. 16,2. Αναφέρεται απ’ τους Οικουμένιο, Ανδρέα Καισαρείας και Αρέθα Καισαρείας στα πλαίσια της ερμηνείας τους στην πρώτη και πέμπτη φιάλη της Αποκάλυψης « Καί ἀπῆλθεν ὁ πρῶτος καί ἐξέχεε τήν φιάλην αὐτοῦ εἰς τήν γῆν. Καί ἐγένετο ἕλκος κακόν καί πονηρόν ἐπί τούς ἀνθρώπους τούς ἔχοντας τό χάραγμα τοῦ θηρίου καί τούς προσκυνοῦντας τῇ εἰκόνι αὐτοῦ ». Και Απ. 16,10 « Καί ὁ πέμπτος ἐξέχεε τήν φιάλην αὐτοῦ ἐπί τόν θρόνον τοῦ θηρίου. Καί ἐγένετο ἡ βασιλεία αὐτοῦ ἐσκοτωμένη, καί ἐμασῶντο τάς γλώσσας αὐτῶν ἐκ τοῦ πόνου, καί ἐβλασφήμησαν τόν Θεόν τοῦ οὐρανοῦ ἐκ τῶν πόνων αὐτῶν καί ἐκ τῶν ἑλκῶν αὐτῶν, καί οὐ μετενόησαν ἐκ τῶν ἔργων αὐτῶν ». Τα « έλκη » των οπαδών του Αντιχρίστου θα είναι διπλά, σωματικά και ψυχικά. Απ’ τη μια, οι οπαδοί του Αντιχρίστου θα υποστούν επώδυνες και κακοήθεις πληγές στα σώματά τους, οδυνηρά τραύματα που θα επιτρέψει ο Θεός προς έλεγχον της τραυματισμένης ψυχής τους απ’ τα διαβολικά βέλη της πλάνης του απατεώνος και αποστάτου Αντιχρίστου. Βλ. Οικουμενίου, VIII, σελ. 209, « τοῦ μέν ἔλκους τοῦ γενομένου ἐκ τῆς πρώτης φιάλης τάς θλίψεις καί τάς ἀλγηδόνας αἰνιττομένου, αἱ ὑποσμύχουσι τάς ψυχάς τῶν ποτε ἀνθρώπων διά τάς τῶν πολέμων ἀκοάς », Ανδρέα, Ε.Α., ΜΣΤ΄, 357-60, « τήν ἐν καρδίᾳ πύου δίκην σφύζουσαν ὀδύνην αἰνιττόμενον, τήν ἐγγινομένην ταῖς τῶν ἀποστατῶν καρδίαις, ὅταν θεηλάτοις πληγαῖς μαστιζόμενοι, μηδεμιᾶς παρά τοῦ θεοποιηθέντος παρ’ αὐτῶν Ἀντιχρίστου ἰάσεως τεύξωνται. Εἰκός δέ καί αἰσθητῶς τά τούτων τραυματίζεσθαι [σώματα], προς ἔλεγχον τῆς ἑλκωθείσης αὐτῶν ψυχῆς, τοῖς διαβολικοῖς τῆς πλάνης τοῦ ἀπατεῶνα [ [καί Ἀντιχρίστου καί ἀποστάτου] καί βέλεσι » και Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., ΜΣΤ΄, σελ. 410, « Ἑλκούσθαι δέ τόν καιρόν τῆς συντελείας τούς ἐφ᾿ οὕς ἡ φιάλη ἐκχεθείη καί σωματικαῖς μάστιξι, ἅς καί αὐτός ὁ Χριστός πρό τῆς συντελείας συμβῆναι τοῖς Ἀποστόλοις αὐτοῦ προηγόρευσε. Προς γάρ τῷ ** κλόνῳ ὑποσμύχοντι τούς ἀνθρώπους διά τῆς ἀκοῆς, ἔτι καί σωματικαί ὁδύναι ταλαιπωρεῖν ** ονται τούς πονηρούς ». Απ’ την άλλη θα βιώνουν και ψυχική οδύνη που θα διαπερνά τις καρδιές τους, όταν αυτοί μαστίζονται από « θεήλατες πληγές » - όλες αυτές που προαναφέραμε – χωρίς να λαμβάνουν καμιά απολύτως θεραπεία ούτε την παραμικρή βοήθεια απ’ τον Αντίχριστο, αυτόν που οι ίδιοι θεοποίησαν. Η υπερβολή αυτής της διπλής οδύνης δηλώνεται στην Αποκάλυψη με μια πολύ χαρακτηριστική εικόνα: « Καί ἐμασσῶντο τάς γλώσσας αὐτῶν ἐκ τοῦ πόνου » ( Βλ. Αποκ. 16,10. Βλέπε και Οικουμενίου, Ε.Α., ΙΧ΄, σελ. 213, Ανδρέα 364 D, Αρέθα, Ε.Α., Ν΄, σελ. 416 ). Δηλαδή, οι άνθρωποι τότε θα μασσούν τις γλώσσες τους απ’ την υπερβολική οδύνη. « Ἡ δέ τῶν γλωσσῶν μάσησις τήν ὑπερβολήν τῆς ὀδύνης δηλοῖ » σημειώνει ο Αρέθας. Βλ. Αρέθα Καισαρείας, Ε.Α., Ν΄, σελ. 416, « ἐπεί καί πέφυκε τοῦτο συμβαίνειν τοῖς ἄγαν θλιβομένοις, ὡς ἐν σκότῳ δοκεῖν διάγει. Διό καί ὡς ἔκφρονές τινες τῶν ἑαυτῶν μελῶν τοῖς ὀδοῦσι σίνεσθαι, βραχιόνων, ἤ δακτύλων, ἤ καί γλωσσῶν ὡς νῦν ». Βλέπε και Ανδρέα, Ε.Α., Ν΄, 364 D, « Ἡ δέ τῶν γλωσσῶν μάσησις τήν ὑπερβολήν τῆς ὀδύνης δηλοῖ, ᾗ οἱ πλανηθέντες ὑπ’ αὐτοῦ κατασχεθήσονται, ὑπό τῶν θεηλάτων πληγῶν μαστιζόμενοι, ὁπως ἄν, γνόντες ὅτι ἀπατηλός ἐστιν ὁ παρ’ αὐτῶν ὡς Θεός δοξαζόμενος, τῆς πλάνης παύσωνται ». Κατά τον Οικουμένιο σ’ αυτήν την πράξη καταφεύγουν μόνο όσοι είναι παράφρονες, οι οποίοι συμβαίνει, πράγματι από την τρέλα τους να μασάνε τα δάκτυλά, τους βραχίονες ή τις γλώσσες τους ή όσοι βιώνουν « υπέρτατη » υπερβολική θλίψη, στην προσπάθειά τους να δώσουν με αυτόν τον τρόπο διέξοδο σ’ ένα μεγάλο μέρος της θλίψης τους. Βλ. Οικουμενίου, Ε.Α., ΙΧ΄, σελ. 213, « Καί ἐμασῶντο, φησί, τάς γλώσσας αὐτῶν ἐκ τοῦ πυρός. Τοῦτο ἐφ’ ἑκάστης θλίψεως ὑπερτάτης συμβαίνειν εἴωθεν, εἰ γε τάς γλώσσας ἤ τι τοῦ σώματος μέρος τοῖς ὀδοῦσιν ἀπολαμβάνειν εἰώθασι, τό πολύ τῆς θλίψεως ἐντεῦθεν εἰώθασι, τό πολύ τῆς θλίψεως ἐντεῦθεν οἰόμενοι κενοῦν ». Η μάσσησις της γλώσσας και όχι κάποιου άλλου μέλους του ανθρωπίνου σώματος έχει την θεολογική του σημασία. Με αυτόν τον τρόπο θα τιμωρηθεί η γλώσσα, το μέλος που υπούργησε την βλασφημία. Βλ. Αρέθα, Ε.Α., Ν΄, σελ. 416, « γλωσσῶν δέ νῦν ὡς ὑπουργουσῶν βλασφημίας ».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου