Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2020

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης-«Βαρδιάνος στα Σπόρκα»

 Στο αφήγημα/νουβέλλα του Αλ. Παπαδιαμάντη: "Βαρδιάνος στα σπόρκα" θα διαβασετε την απίστευτη ιστορία της Θεια-Σκεύως της Γιαλινίτσας, η οποία μεταμφιέστηκε σε άντρα και πήγε να φυλαξει βάρδια [βαρδιάνος] στα πλοία, που είχαν τεθεί σε καραντίνα εκτός λιμένος υπό τύπον πρόχειρου λοιμοκαθαρτηρίου [σπόρκα] ωστε να σώσει τον γιο της απ' την επιδημία χολέρας στη δεκαετια του 1860!

Αν λοιπον έχετε βαρεθεί να διαβαζετε απανωτά θεωρίες συνωμοσίας [που αποτελουν πλέον την κύρια ύλη των μπλογκς], διαβάστε και κατι βαθιά ανθρώπινο, που ξεπερναει την εποχη του και παραμενει δραματικα επικαιρο...

Α, και κατι ακομα...
Αν εχετε παιδακια, βγαλτε τους προς στιγμην τη μασκα και δωστε τους να διαβασουν Παπαδιαμαντη!
Να μην λησμονησουν τη γλωσσα μας..
 (Λ.Πανούσης)



Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, στὸ διήγημά του «Βαρδιάνος στὰ Σπόρκα», περιγράφει τὶς συνέπειες μίας ἐπιδημίας χολέρας, ποὺ ἐνέσκηψε στὴν ἐποχή του. 
 Διαβάζω: «Κακὴ ὑποψία, δυσπιστία καὶ ἰδιοτέλεια, χωροῦσα μέχρι ἀπανθρωπίας, ἐβασίλευε πανταχοῦ. Ὅλα ταῦτα ἦσαν εἰς τὸ βάθος, καὶ ὁ φόβος τῆς χολέρας ἦτο εἰς τὴν ἐπιφάνειαν. Θὰ ἔλεγε τίς, ὅτι ἡ χολέρα ἦτο μόνον πρόφασις, καὶ ὅτι ἡ ἐκμετάλλευσις τῶν ἀνθρώπων ἦτο ἡ ἀλήθεια. Τὸ δαιμόνιον τοῦ φόβου εἶχεν εὕρει ἑπτὰ ἄλλα δαιμόνια πονηρότερα ἑαυτοῦ καὶ εἶχε λάβει κατοχὴν ἐπὶ τοῦ πνεύματος τῶν ἀνθρώπων». (ἐκδ. Γιοβάννης, τόμ. 3, σελ.159).

 Μὲ τὴν ἐπιδημία ξεβράστηκαν τὰ τέρατα ποὺ ἐμφώλευαν στὶς ψυχὲς πολλῶν. Κοινωνικὸς κανιβαλισμός. Τὸ Πάσχα κάποιοι κατέδιδαν ἱερεῖς ποὺ κοινωνοῦσαν κόσμο. Θὰ καταντήσουμε νὰ βλέπουμε βιαιοπραγίες σὲ ὅσους δὲν φοροῦν μάσκα. (Ὅπως καὶ ἀντιθέτως πολὺ ἐπιπόλαιο εἶναι νὰ χαρακτηρίζονται ὅσοι φοροῦν τὴν μάσκα, ὡς προσκυνημένοι ἢ ἄπιστοι ἢ δειλοί. Δὲν ἔχει ἡ πατρίδα τὴν πολυτέλεια τούτη τὴν ἐποχὴ γιὰ διχασμούς. Νὰ ὑπενθυμίσω τὴν παροιμία “ρωμαίικος καβγάς, τούρκικος χαλβάς”, καὶ ὁ νοῶν νοείτω). Καὶ δὲν τὸ κάνουν, ὅσοι ἀναζητοῦν καὶ καταγγέλλουν “παραβάτες”, ἀπὸ φόβο μόνον. Ὄχι. Ἡ ἀπάντηση βρίσκεται στὴν τελευταία φράση τοῦ Παπαδιαμάντη.

  Ἀναδεικνύει καὶ φιλοτεχνεῖ ὅμως ὁ μεγάλος Σκιαθίτης κάποιες ψυχὲς πού, ἐν μέσῳ τῆς ἀπανθρωπίας καὶ τοῦ ἐγωκεντρισμοῦ, μοσκοβολοῦσαν σὰν τὸ Τίμιο Ξύλο, σὰν τὴν θεία Σκεύω τὴν Σαβουροκόφα, ποὺ ὑφίστατο λόγῳ τῆς θωριᾶς της «τοὺς γογγυσμοὺς καὶ τοὺς χλευασμοὺς ὅλων», ἀλλὰ τοὺς ἔφερε ἐν ὑπομονῇ καὶ δὲν ἔπαυε νὰ νουθετεῖ τὸ καλό, γιατί ἦταν ἄξια τοῦ πρώτου τῶν μακαρισμῶν τοῦ Κυρίου καὶ γονατιστὴ μπροστὰ στὰ εἰκονίσματα τῆς Παναγίας, ἐπροσεύχετο γιὰ ὅλους. Ποτὲ δὲν θὰ παύσουν νὰ εὐδοκιμοῦν ἐν μέσῳ δυσωδίας, τὰ μυρίπνοα ἄνθη τῆς ἁγιότητας…
\

3 σχόλια:

Νίκος Κ. είπε...

Από σήμερα: "ΜΑΣΚΕΣ ΠΑΝΤΟΥ" μας είπε ο πρωθυπουργός και μας θύμισε τους στίχους ενός τραγουδιού που ακούσαμε κάποτε:
Πριν λυτρωθείς απ' τα δάκρυα που πνίγεις
Πριν σε προδώσει η μυρωδιά της φωτιάς
Πριν τυλιχτείς στις αλυσίδες της θλίψης
Πριν αρνηθείς τις μαχαιριές της χαράς
Πριν σε τρομάξει το τραγούδι και φύγεις
Προτού χαθείς στην αγκαλιά μιας σκιάς
Φανέρωσέ μου τη μάσκα που κρύβεις
κάτω απ' τη μάσκα που φοράς
"Η δίψα για ανάσταση, είναι δίψα για συμπόνια, για συμμάζεμα των συντριμμιών της ζωής, είναι ένα βλέμμα που κατανοεί την σιωπή. Η Ανάσταση δεν επιβάλλεται. Η Ανάσταση είναι το κοινό του πόνου. Είναι μία άγνωστη αστραπή που ο πόνος της γνωρίζει κι ας μην την έχει δεί ποτέ του. Τα διλλήματα ως επιχειρήματα από την μεριά της πολιτείας είναι
ηθικιστικά και ως εκ τούτου γέμουν θανάτου. Είναι εκφράσεις ενός γραμμικού συστήματος που και η παραμικρή ταλάντωση περί της θέσεως ισορροπίας του τού προκαλεί ίλιγγο. Οι διαχειριστές του ηθικού και οι φορείς του προσχήματος του ηθικού μιας τέτοιας αντίχριστης πολιτείας, οι επίσκοποι της Ορθοδόξου Ελληνικής Εκκλησίας, συντρέχουν τις αποφάσεις τις πολιτείας. Κατ αυτόν τον τρόπο συναριθμούν εαυτούς στους εχθρούς του Κυρίου. Και αυτό γίνεται εμφανές αν αντιπαραβάλλουμε τον Αναστάντα Κύριο με τους
φορείς μιας θεσμικής ηθικής όπως είναι οι επίσκοποι της Ορθοδόξου Ελληνικής Εκκλησίας...
Η Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία, με όσο πόνο μας προκαλεί αυτό που θα γράψουμε, κατέστει το προσωπείο ηθικής μιας αντίχριστης πολιτείας. Δεν είναι πλέον η Εκκλησία του Κυρίου όταν απροκάλυπτα διώκει τον Κύριο. Και τον διώκει διότι τον οικειοποιείται και τον προσπερνά. Ερμηνεύει τον Κύριο αντί να τον ακολουθεί". (Μπόρας Γεώργιος)

Ανώνυμος είπε...

"Η Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία, με όσο πόνο μας προκαλεί αυτό που θα γράψουμε, κατέστει το προσωπείο ηθικής μιας αντίχριστης πολιτείας. Δεν είναι πλέον η Εκκλησία του Κυρίου όταν απροκάλυπτα διώκει τον Κύριο. Και τον διώκει διότι τον οικειοποιείται και τον προσπερνά. Ερμηνεύει τον Κύριο αντί να τον ακολουθεί". (Μπόρας Γεώργιος)

amethystos είπε...

Καί απαιτεί από τόν Κύριο νά τήν ακολουθεί. Πώς αστειεύονται πικρά μερικές φορές στά μοναστήρια ομολογώντας ότι αντιστράφηκε σχεδόν η τάξη καί απευθύνονται στόν πνευματικό λέγοντάς του: Γέροντα έκανα αυτό έχει ευλογία;