Σάββατο 30 Μαΐου 2020

Ο φόβος της επιστροφής στην κανονικότητα

Η κυβέρνηση διασπείρει ψευδείς ελπίδες στους Έλληνες, με κενές υποσχέσεις που δεν πρόκειται να εκπληρωθούν – όταν πριν ακόμη από την κρίση της «πανδημίας», η πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων βάδιζε σε τεντωμένο σχοινί, ενώ οι εργαζόμενοι ανταγωνίζονταν με τους ανέργους και με τους μετανάστες, για μία άθλια και κακοπληρωμένη θέση εργασίας. Χωρίς να συμπεριλάβουμε εδώ τα εθνικά μας προβλήματα, όσον αφορά την Τουρκία, ούτε τη συνεχώς κλιμακούμενη παράνομη μετανάστευση και τις καταστροφικές συνέπειες της για την αγορά εργασίας, για την ασφάλεια της χώρας, για την άμυνα της κοκ., η στάση της κυβέρνησης στην Οικονομία είναι κάτι περισσότερο από ανεύθυνη – ενώ μπορεί μεν επικοινωνιακά να έχει πετύχει θαύματα, αλλά αυτό που θα μετρήσει στο τέλος θα είναι η ουσία. Οι ψυχροί αριθμοί που δεν ωραιοποιούνται, ακόμη και εάν μία κυβέρνηση έχει θεϊκά επικοινωνιακά χαρίσματα – ενώ θα φανούν πολύ πιο γρήγορα, από όσο όλοι μας φανταζόμαστε. Ελπίζουμε και ευχόμαστε να διατηρηθεί τότε τουλάχιστον η κοινωνική ηρεμία – χωρίς όμως να το πιστεύουμε, οπότε λογικά μας τρομάζει η επιστροφή στην κανονικότητα.   

Άποψη

Η κυβέρνηση πανηγυρίζει, χρησιμοποιεί δηλαδή επικοινωνιακά, τη «νίκη» της στη μάχη εναντίον του ιού – δηλώνοντας με μελοδραματικό τόνο ότι, η υγεία των Πολιτών είναι σημαντικότερη από την Οικονομία. Ασφαλώς έχει δίκιο, με την εξής όμως παρατήρηση: η υγεία εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την Οικονομία – όπως άλλωστε η παιδεία, η άμυνα, η ασφάλεια και πολλά άλλα.
Εν προκειμένω, η Ελλάδα αναγκάσθηκε ουσιαστικά να «κλειδώσει» (lockdown) γρήγορα την οικονομία της, παρά το ότι δεν είχε πολλά κρούσματα, όπως επίσης τα υπόλοιπα Βαλκάνια, επειδή το σύστημα υγείας της ήταν σε άθλια κατάσταση – ως αποτέλεσμα της πολιτικής των μνημονίων και των ενεργειών της σημερινής κυβέρνησης, η οποία κατά τη διάρκεια της προηγούμενης θητείας είχε κλείσει πολλά νοσοκομεία, ενώ απέλυσε ένα μεγάλο αριθμό γιατρών και νοσηλευτών. Όλοι θυμόμαστε τις δηλώσεις του τότε υπουργού υγείας, σύμφωνα με τις οποίες αυτός έκανε τις απολύσεις με δική του πρωτοβουλία – οπότε δεν ήθελε να του πάρει τη δόξα η Τρόικα! (πηγή).
Στην ουσία τώρα η «πανδημία» λειτούργησε θετικά για την κυβέρνηση, αφού η οικονομία είχε αρχίσει ήδη να υποχωρεί από το τέταρτο τρίμηνο του 2019 – με κριτήριο τη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης στο 1%, από 2,3% προηγουμένως. Με απλά λόγια, η πανδημία βοήθησε να κρυφτεί η οικονομική κατάρρευση – εύλογη για μία χώρα με δημόσιο χρέος πάνω από το 180% του ΑΕΠ της και με κόκκινο ιδιωτικό σχεδόν 340 δις €, σε μία εποχή που ο πλανήτης οδηγούταν στο επόμενο κραχ, λόγω της υπερχρέωσης, καθώς επίσης των υπερβολών (φούσκες) που είχαν σχηματιστεί στα χρηματιστήρια, στις αγορές ακινήτων και στις χρηματαγορές (αρνητικά επιτόκια).
Σύντομα όμως η «πανδημία» θα αποτελέσει παρελθόν, τουλάχιστον έως ότου ή/και εάν εμφανιστεί ξανά – οπότε τόσο η Ελλάδα, όσο και ο υπόλοιπος πλανήτης, θα επιστρέψουν στην κανονικότητα. Σε μία κανονικότητα όμως που θα είναι κατά πολύ πιο επώδυνη από αυτήν που προηγήθηκε της πανδημίας – αφού στην περίπτωση της Ελλάδας ο κάθε μήνας του κλειδώματος κόστιζε περί τα 6 δις € στο δημόσιο, ενώ στον ιδιωτικό τομέα «γονάτισαν» πολλές επιχειρήσεις.
Εάν τώρα επαληθευθούν οι προβλέψεις, όσον αφορά την υποχώρηση των τουριστικών εσόδων, μεταξύ άλλων λόγω των μεγάλων διαχειριστικών σφαλμάτων της κυβέρνησης, οι απώλειες του δημοσίου θα συνεχιστούν – αφού στα μέτρα στήριξης, θα προστεθεί το έλλειμμα λόγω της ύφεσης. Ειδικότερα, εάν η ύφεση είναι της τάξης του 10%, τότε το ΑΕΠ μας θα μειωθεί κατά 20 δις € περίπου – οπότε τα έσοδα του δημοσίου θα περιοριστούν τουλάχιστον κατά 6 δις €. Εκτός αυτού η ύφεση θα εντείνει τα προβλήματα του ιδιωτικού τομέα, θα κλιμακωθούν οι χρεοκοπίες, θα αυξηθεί η ανεργία, θα επιδεινωθεί η θέση των τραπεζών κοκ. – ρεαλιστικά ενδεχόμενα που θα επηρεάσουν ακόμη περισσότερο το δημόσιο, ενώ θα οδηγήσουν το χρέος ως προς το ΑΕΠ σε δυσθεώρητα επίπεδα.
Δεν θα επιστρέψει βέβαια σε μία οδυνηρή κανονικότητα μόνο η Ελλάδα, αλλά και ο υπόλοιπος πλανήτης – αφού το κραχ που κρύφτηκε πίσω από την «πανδημία» θα έλθει ξανά στην επιφάνεια, επιδεινούμενο από τα κλειδώματα των οικονομιών άλλων χωρών και από την ύφεση που προκάλεσαν, όπως το -5% στις Η.Π.Α. το πρώτο τρίμηνο του 2020. Ως εκ τούτου η Ελλάδα, με μία οικονομία πολύ πιο ανοχύρωτη από το 2010, σε τρισχειρότερη κατάσταση, θα βρεθεί αντιμέτωπη με έναν ακόμη εφιάλτη – με τις διεθνείς εξελίξεις.
Όσο και αν φανεί περίεργο όμως, αυτό που μας τρομάζει δεν είναι όλα αυτά, όσο το πού εναποθέτει η κυβέρνηση όλες της τις ελπίδες: στο πρόγραμμα ανασυγκρότησης της ΕΕ, το οποίο θεωρεί δεδομένο, παρά τα όσα της έχουμε υποδείξει. Ειδικότερα, το ότι (α) είναι μόνο μία πρόταση και όχι μία απόφαση, (β) πως όταν και εάν αποφασιστεί θα πρέπει να ψηφιστεί ομόφωνα από 27 κοινοβούλια συν το ευρωκοινοβούλιο, οπότε θα αργήσει πολύ, (γ) ότι στην ουσία η Γερμανία συμφώνησε με τη Γαλλία αφενός μεν για να αποφύγει τα ευρωομόλογα, αφετέρου για να κερδίσει χρόνο, έτσι ώστε να αποφασίσει τι θα κάνει, (δ) πως η Κομισιόν δεν έχει τα χρήματα αλλά θα πρέπει να τα δανεισθεί από τις αγορές με εγγύηση την αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των κρατών-μελών στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, καθώς επίσης με τη μόχλευση τους, (ε) ότι το ποσόν της ενδεχόμενης επιδότησης για την Ελλάδα (22,56 δις € μείον το ποσόν της αύξησης της συμμετοχής της, πηγή) είναι σταγόνα στον ωκεανό, ενώ θα εκταμιευθεί σταδιακά κοκ.
Αντί λοιπόν να αναζητήσει ρεαλιστικές λύσεις που θα στηρίζονται στην ίδια, δύσκολες μεν αλλά υπαρκτές, ευελπιστεί ξανά πως θα βοηθηθεί από αυτούς που την έχουν οδηγήσει στο χάος της τελευταίας δεκαετίας – με τα καταστροφικά μνημόνια που επέβαλλαν στην πατρίδα μας. Ακόμη χειρότερα, διασπείρει ψευδείς ελπίδες στους Έλληνες, με κενές υποσχέσεις που δεν πρόκειται να εκπληρωθούν – όταν πριν ακόμη από την κρίση της «πανδημίας», η πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων βάδιζε σε τεντωμένο σχοινί, ενώ οι εργαζόμενοι ανταγωνίζονταν με τους ανέργους και με τους μετανάστες, για μία άθλια και κακοπληρωμένη θέση εργασίας.
Χωρίς να συμπεριλάβουμε εδώ τα εθνικά μας προβλήματα, όσον αφορά την Τουρκία, ούτε τη συνεχώς κλιμακούμενη παράνομη μετανάστευση και τις καταστροφικές συνέπειες της για την αγορά εργασίας, για την ασφάλεια της χώρας, για την άμυνα κοκ., η στάση της κυβέρνησης στην οικονομία είναι κάτι περισσότερο από ανεύθυνη – ενώ μπορεί μεν επικοινωνιακά να έχει πετύχει θαύματα, αλλά αυτό που θα μετρήσει στο τέλος θα είναι η ουσία. Οι ψυχροί αριθμοί που καλώς ή κακώς δεν ωραιοποιούνται, ακόμη και εάν μία κυβέρνηση έχει θεϊκά επικοινωνιακά χαρίσματα – ενώ θα φανούν πολύ πιο γρήγορα, από όσο όλοι μας φανταζόμαστε. Ελπίζουμε και ευχόμαστε να διατηρηθεί τότε τουλάχιστον η κοινωνική ηρεμία – χωρίς όμως να το πιστεύουμε, οπότε λογικά μας τρομάζει η επιστροφή στην κανονικότητα.
από Βασίλης Βιλιάρδος30 Μαΐου 2020

Δεν υπάρχουν σχόλια: