Η Εκκλησία, ως Σώμα Χριστού, αγκαλιάζει κάθε ιδιαιτερότητα των λαών και την ενδύει αγιοπνευματικά ώστε να την μεταμορφώσει εν Χριστώ και να την καταστήσει άρμα θεώσεως. Οι πολιτισμικές αγκυλώσεις σε πράγματα τα οποία δεν προσβάλουν το δόγμα και τις αρχές των Οικουμενικών Συνόδων αποτελεί μια βλασφημία κατά της Εκκλησίας, καθώς την φέρνει στο επίπεδο της μικροπολιτικής και πολιτισμικής επιταγής, αφαιρώντας της τον σωστικό της χαρακτήρα. Η Πεντηκοστή, η γενέθλιος, ημέρα της Εκκλησίας, μας καλεί στο οικουμενικό πανηγύρι του Χριστιανισμού και μας διδάσκει το άνοιγμα στα έθνη, στα οποία, ως άλλοι Πέτροι, οφείλουμε να μιλήσουμε στην "γλώσσα" τους, την πολιτιστική και λαογραφική και όχι να τους διδάξουμε τον σωστό "ιουδαϊκό" χριστιανικό τρόπο.
Με τον κ. Θανάση Παπαθανασίου, αναπληρωτή καθηγητή στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών.
ΚΑΙ ΑΠΟ ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ.
Ο ΚΥΡΙΟΣ ΕΝ ΟΛΙΓΟΙΣ ΗΡΘΕ ΓΙΑ ΝΑ ΙΔΡΥΣΕΙ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΑΝΕΛΗΦΘΗ ΣΤΟΥΣ ΟΥΡΑΝΟΥΣ. ΟΤΑΝ ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΘΑ ΣΕ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΦΥΣΙΚΑ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ. ΔΙΟΤΙ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΜΟΝΟ ΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΚΟΡΜΟ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΤΑ ΖΙΖΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΝΑΡΡΙΧΩΜΕΝΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΝΙΑΣ ΕΧΟΥΝ ΣΤΗΣΕΙ ΠΑΝΗΓΥΡΙ. ΟΔΗΓΗΘΗΚΕ ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΘΕΩΣΗ; ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ; Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ, Η ΚΕΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗ ΜΑΡΙΑ Η ΟΠΟΙΑ ΔΕΧΘΗΚΕ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΚΑΙ ΕΝ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΕΙ ΤΗΝ ΠΑΡΘΕΝΙΑ ΕΦΥΛΑΞΕ; ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΤΗΝ ΘΕΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ;
Η ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΤΗΝ ΘΕΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΕΥΡΙΣΚΟΜΕΝΩΝ; ΤΟΝ ΑΓΙΑΣΜΟ ΤΟΥΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΣΥΝΕΧΙΣΑΝ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΠΟΙΟΥΝΤΕΣ ΤΟ ΘΕΛΗΜΑ ΤΟΥ; ΜΠΟΡΕΙ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΤΗΝ ΣΑΡΚΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ; ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΘΑ ΣΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΙ; ΠΩΣ ΘΑ ΠΡΟΣΛΑΒΟΥΝ ΟΙ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ;
EΚΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝ ΕΝΝΟΟΥΜΕ, ΟΠΩΣ ΕΝΝΟΟΥΜΕ, ΤΟΝ ΚΑΜΠΑΛΙΣΤΙΚΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ ΤΟΥ OETINGER, TON ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ ΥΛΙΣΜΟ.
Friedrich Christoph Oetinger
Και η πνευματική σωματικότης.
1. Η σωματικότης είναι το τέλος των έργων του Θεού.
Δέν είναι τόσο απλό να πούμε τί πράγμα είναι το "πνεύμα" για έναν "αυθεντικό" καθαρό (pietista) όπως ο Oetinger, Ιεράρχη και εμπνευστή μερικών θρησκευτικών κοινoτήτων, όπως και μερικών εκλεκτικών φιλοσόφων, (όπως ο Γκαίτε, ο Baader, o Σέλλινγκ και η Ρωσική φιλοσοφία). Πρώτα απ'όλα διότι τα γραπτά του ομιλούν για την σωματικότητα τού πνεύματος, αποκλείοντας τήν αυτάρκεια αυτού που συνηθίσαμε να ονομάζουμε πνεύμα. Στο λήμμα Geist (πνεύμα) τού μνημειώδους "λεξιλογίου" τού 1776, για παράδειγμα, μετά απο μία αναφορά μάλλον κοινότοπη στον Εβραϊκό όρο Ruah και στό καινοδιαθηκικό πνεύμα, διαβάζουμε έκπληκτοι, ότι το πνεύμα είναι ένα Spiraculum ένα πράγμα πολύ πιό λεπτό και ευκίνητο απο όσο είναι ο αέρας και η φωτιά, παρότι κρυμμένο στο υλικό σώμα. Υπονοείται δηλαδή ο βιβλικός αντιδυαλισμός ο οποίος δέν γνωρίζει τίποτε απο υλικό και άϋλο, παρά ότι ο Θεός, η ψυχή και το πνεύμα δέν είναι κατι απλώς υλικά. Η σάρκα και το αίμα του Ιησού δέν πρέπει να ξεχωρίσουν απο το πνεύμα και την ζωή. Το πνεύμα δηλαδή δέν μπορεί να είναι ποτέ ένα καθαρό πνεύμα, αλλά ένα ειδικό σώμα, σύμφωνα με τις Ερμητικές δοξασίες, ή ακόμη και τις θεοσοφικές, το οποίο νομιμοποιείται βιβλικά (Εζεκιήλ και Αποκάλυψη) κάτι που τον οδηγεί να ερευνήσει κάθε κείμενο και κάθε κουλτούρα για κάποια απόδειξε αυτής τής δομής,τής πνευματοσωματικής, τόσο τού σύμπαντος όσο και τής ιστορίας τής σωτηρίας. Απο εδώ φτάνουμε στην διάσημη εάν όχι προφητική θέση του Oetinger, σύμφωνα με την οποία "η σωματικότης" είναι ο τελικός σκοπός των έργων (ή οδών ) του Θεού. Μία πνευματική σωματικότης, εννοείται, όπου μετά την ενσάρκωση θα έπρεπε να μεταμορφωθεί ακόμη και η βάρβαρη μεταπροπατορική φύση, ενόψει μίας αποκαταστάσεως η οποία κατά κάποιο τρόπο προεικονίζεται στις επιστήμες τής φύσεως. Είναι γεγονός όμως ότι ενώ στα γραπτά τής ωριμότητός του βρίσκουμε μία αυξανόμενη αμφιβολία για τις μυστικο-θεοφοσικές προτάσεις τής νιότης του, την ιδέα τής σωματικότητος σαν σκοπού τού Θεού, στην πρώτη δημιουργία μέχρι την εσχατολογική ανανεωμένη γή, δέν την ακουμπά καμμία αμφιβολία. Ούτε οντολογική, λόγω τής επιμονής με την οποία επαναλαμβάνει ότι το πνεύμα είναι και σώμα και της θεματικής με την οποία δέν τονίζει την άρρητη υπερβατικότητα τού Θεού, αλλά την αυτογένεση και την φανέρωση του στα όρια τής μορφής και του πεπερασμένου σώματος, ούτε επιστημονική, απορρέοντας τήν βεβαιότητα όχι μόνον απο την κεντρική του ιδέα και τις Γραφές, αλλά και απο την αισθητηριακή ανάλυση πάντοτε, βασισμένη στην δομή τού σώματος, δηλαδή απο το αισθητό.
Διότι στο σώμα ο Θεός απευθύνεται στον άνθρωπο και αποφασίζει να τον σώσει. Ιδιαίτερες όσο θέλουμε, αλλά πάντοτε σωματικές είναι και οι μορφές στις οποίες φανερώνεται και το Άγιο Πνεύμα (μοναδικότης, πολλαπλότης, λεπτότης, διείσδυση κάθε πράγματος, πάναγνη καθαρότης, ευλιγισία...). Μοιάζει λοιπόν στον Oetinger εντελώς λογικό να ενδιαφερθεί πάνω απ'όλα με το Physicum και να βασίσει σε μία ανώτερη φυσική τον δικό του πρωτότυπο θρησκευτικό ρεαλισμό , εχθρικό τόσο στον εγωλογικό ρεαλισμό της μοντέρνας εποχής όσο και στον πνευματιστικό ψυχολογισμό.
Καμμία ψυχή και κανένα πνεύμα δέν μπορούν να φανερωθούν χωρίς σώμα, κανένα πνευματικό πράγμα δέν μπορεί να είναι τέλειο εν τη απουσία ενός σώματος. Ό,τι είναι πνευματικό είναι επομένως και σωματικό, είναι δέ ο λόγος για τον οποίο ο ίδιος ο Θεός θέλησε να φανερωθεί στην σάρκα και μ' έναν σωματικό τρόπο θέλησε μάλιστα να εγκατασταθεί στον Χριστό όλη η πληρότης του Θεού. Ένα καθαρό πνεύμα είναι κάτι γυμνό και ωμό. Ας εγκαταλείψουμε λοιπόν τα πλατωνικά και Λαϊμπνιστικά φαντάσματα, σύμφωνα με τα οποία μόνον τα πνεύματα είναι όντα, ενώ τα σώματα θα ήταν φαινόμενα και όχι όντα ουσιώδη!
Εάν το πλαίσιο δέν ήταν βαθύτατα διαφορετικό (είναι ο Αντίχριστος, που θέλει να κάνει τον Θεό μία απλή σκιά), θα νομίζαμε ότι διαβάζουμε προκαταβολικώς μία δήλωση του Νίτσε σύμφωνα με την οποία το καθαρό πνεύμα είναι ένα απλό ψέμα, μία βλακεία. Πιό αληθοφανώς, πρέπει όμως να δούμε μια ριζοσπαστικοποίηση τής αντιδυαλιστικής (αντι-μυστικιστικής) Λουθηρανικής τάσεως τής "πραγματικής παρουσίας". Διότι αφού το πνεύμα δέν είναι παρά σώμα και μάλιστα από το σώμα, και αφού δέν εξισούται με την λογική ψυχή, ακριβώς στα φυσικά πράγματα, τα κτιστά καθεαυτά, τα οποία δέν μπορούν να μειωθούν σε απλές σκιές, είναι που η πνευματικότης υπάρχει με την αληθινή της σημασία. Είναι στο Ορατό (και ειδικά στην ανθρώπινη φιγούρα), που ο Θεός φανερώνει την Πρόνοιά του, σε μία σωματικότητα η οποία προορίζεται να ξαναμεταμορφωθεί βαθμιαίως (αλλά ήδη απο τώρα) σε πνευματική σωματικότητα!
2. Ενάντια στον Ιδεαλισμό (Δοκητισμό).
Γνωρίζοντας ότι εκφράζει ιδέες οι οποίες φαίνονται περίεργες στους φιλοσόφους, ο Oetingerεξηγεί ότι η τέλεια σωματικότης είναι ο τελικός σκοπός των έργων του Θεού, διότι "να είναι και να γίνει σωματικό είναι μία τελειότης" εναποθέτοντας έτσι την εσχατολογική οντολογική συνθήκη σε εκείνη τού καταγωγικού ανθρώπου στην ενσάρκωση, δηλαδή σε εκείνη την πρόοδο "μειώσεως" τού Θεού στον άνθρωπο όπου αρθρώνεται όχι τόσο η ουσία του όσο η φανερωμένη του Θέληση! Μία πρόοδος η οποία καθιστά τον Χριστό "τον υπέρτατο Ιερέα", ή τον δεύτερο Αδάμ, προορισμένο τόσο να λυτρώσει και να εξυψώσει (και όχι να εκμηδενίσει) την γήϊνη σωματικότητα μέσω ενός αληθινού έργου μετουσιώσεως τής σάρκας, σε τέλεια τελική ύλη (δοξασμένο σώμα), σε εκείνη την "λεπτή γή" ή την "ουράνια" η οποία θα συνιστούσε την χημική βάση κάθε ουσίας, όσο και θα επιδείκνυε την Θεία πληρότητα σε μορφές σωματικο-πνευματικές (ζωή, πάθος, θάνατος, αίμα και νερό), αναμφισβήτητα χειροπιαστές!
Ακριβώς αυτή η κεντρικότης τού σώματος μοιάζει στον Oetinger ύποπτα ξεχασμένη λόγω τής διεισδύσεως ιδεών γνωστικο-πνευματιστικών οι οποίες ξεκινούν απο τον Πλάτωνα, ο οποίος "έθεσε τις βάσεις του ιδεαλισμού, δηλώνοντας ότι αυτό που είναι σωματικό δέν διαθέτει μία αληθινή ουσία", αρνούμενος με αυτό ακόμη και το γίγνεσθαι (με την επιγενετική σημασία τουOetinger : την γέννηση και την αύξηση των πραγμάτων), υπέρ του Είναι, μέχρι τον ιδεαλισμό του Λάϊμπνιτς και του Woolf, ο οποίος ανασταίνοντας τον αρχαίο δοκητισμό, αντιπαραθέτει οντολογικά τα πνεύματα στα σώματα και στην ύλη (μειωμένα σε απλά φαινόμενα κανονικά και φαντάσματα)!
"Αλλά τί πράγμα είναι ο ιδεαλισμός; Η χοντροκομένη φοβία τού υλισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου