SPIRITUS CREATOR (7) - Η νέα αίρεση

Συνέχεια από: Πέμπτη 11 Ιουλίου 2019

                          Θεολογικά δοκίμια ΙΙΙ, Πνεύμα.

          Αυτοσχεδιασμός περί του Αγίου Πνεύματος και του μέλλοντος.

                             Του Hans Urs Von Balthasar.

         
 4. Μέλλον γνωστό-άγνωστο (συνέχεια)

    

     
 Παρ'όλα αυτά είναι δυνατόν κάτι μελλοντικό να είναι πλήρως άγνωστο; Όλο αυτό που θα επιβιώσει στον ανοιχτό ορίζοντα, θα είναι πάντοτε ένα όν; Αλλά κάθε όν πρέπει να φέρει πάνω του την εικόνα και το ένδυμα τού αιωνίου Είναι, της Μονάδος εν Τριάδι; Στον Χριστό φανερώθηκε στον κόσμο κάτι περισσότερο από την εικόνα και το ένδυμα της Τριάδος; Αυτός είναι η παρουσία Της στο αποκεκαλυμμένο μυστήριο: Sacramentum Trinitatis. Σ'αυτή την ιδιότητά του, στο συμβάν του Χριστού ανήκουν δύο πράγματα: Είναι 1) αυτό πέραν του οποίου δέν μπορούμε να σκεφθούμε τίποτε ανώτερο, όσον αφορά στις αποδείξεις του εαυτού του, τις οποίες η αγάπη τού Θεού, ενδογενώς άπειρος, μπορεί να δώσει. 2) Επιπλέον είναι αυτό το οποίο μπορεί να εξηγηθεί πρός κάθε κατεύθυνση στο άπειρο. Ανάμεσα στην πρώτη και την δεύτερη πρόταση, μπορούμε να εισάγουμε την παρατήρηση ότι όσο είναι τέτοιας φύσεως ώστε πέραν αυτού δέν είναι κατανοητό τίποτε πιό μεγάλο, δέν είναι δυνατόν να κατανοηθεί από τον άνθρωπο με πληρότητα, και έτσι οι άπειρες εξηγήσεις, τις οποίες προσφέρει το πνεύμα του Θεού μέσω της ιστορίας, δέν είναι επαναλήψεις του ήδη γνωστού, αλλά κάθε φορά είναι νέα εισαγωγή σ'αυτό που δέν είναι δυνατόν ποτέ να κατακτηθεί. Μάλιστα δέ η Θέα τού Θεού, η οποία έχει υποσχεθεί στους πιστούς για την αιώνιο ζωή και σαν αιώνιος ζωή, θα είναι ακριβώς αυτή μόνη της που θά αποδεικνύει το ανεξάντλητο περιεχόμενο το οποίο απεκαλύφθη στην μορφή τού Χριστού, καθώς η στοχαστική μετοχή στο γεγονός της Τριαδικής ζωής θα είναι η επλήρωση, η αιωνίως εμβαθυνόμενη και ανοιγόμενη στο νέο, πέραν κάθε επιθυμίας. "Καθότι αυτό συμφέρει: Αυτός πρέπει να είναι πάντοτε ο πιό μεγάλος πέρα απο όλα ....όχι μόνον σ'αυτόν τον κόσμο αλλά και στον μελλοντικό.... Για πάντα παραμένει ακλόνητος η πίστη μας πρός τον Διδάσκαλο μας, ο οποίος μας δίνει την βεβαιότητα ότι Αυτός είναι ο μοναδικός αληθινός Θεός, και έτσι εμείς εν'αληθεία τον αγαπούμε για πάντα, καθότι Αυτός είναι ο μοναδικός ΠΑΤΗΡ, και την σιγουριά με την οποία εμείς μπορούμε ακόμη και να ελπίσουμε ότι θα δεχθούμε εκ νέου κάτι πιό χαριτωμένο από Αυτόν, ένα μεγαλύτερο Δώρο και να διδαχθούμε από Αυτόν, καθώς Αυτός είναι το αγαθό και κατέχει ατελεύτητο πλούτο και ένα βασίλειο χωρίς τέλος και μία απέραντη αλήθεια". (Ειρηναίος, Ενάντια στις αιρέσεις ΙΙ, 28,3).

          Η αντίρρηση ότι λόγω τής αποκαλύψεως του Χριστού ελευθερώθηκε η προοπτική πρός το απολύτως νέο, είναι δυνατόν να εκφραστεί λοιπόν μόνον από μία οπτική γωνία έξω από την αποκάλυψη την ίδια, η οποία δέν διαισθάνθη ούτε κάν την εσωτερική πληρότητα τού γεγονότος, και δέν διακρίνει σ'αυτό τίποτε πέραν ενός συμβάντος στην ιστορία (που θεωρείται ότι μπορεί να προσφέρει μόνον πεπερασμένες και ξεπερασμένες πραγματικότητες) ή και ότι επικαλείται όλα όσα απογοητεύουν στις αναταράξεις και στα αποτελέσματα εκείνου του ιστορικού συμβάντος στην ιστορία. Η μαζική αποστασία από τον Χριστιανισμό σήμερα συντελείται ώς επί το πλείστον με ολοκληρωτική άγνοια όλου αυτού που εκπληρώθη πραγματικά εν Χριστώ, πόσο σχετικά μ'αυτό το συμβάν είναι εφικτό να αγκαλιάσουμε με το βλέμμα απ'έξω και πόσο μπορούμε κατηγορηματικά να εντάξουμε στην οργάνωση μίας εικόνος τού παλαιού κόσμου και μ'αυτό το μέτρο φαίνεται ανεπίκαιρο πλέον, εκτός και αν το θέσουμε σαν αφορμή για να κατασκευάσουμε εμείς οι ίδιοι κάτι που να ισχύει ακόμη! Για το μέλλον όμως δέν μπορούμε πλέον να περιμένουμε κάποια αποφασιστική ώθηση!

          Αντιθέτως στον πιστό, ο οποίος βλέπει από μέσα και στα μάτια τού οποίου εμφανίζονται τα απέραντα βάθη τής εσταυρωμένης αγάπης, προωθείται ένα αντίθετο αίσθημα! Μοιάζει σαν όλο αυτό που βιώθηκε και έγινε στοχασμός στην διάρκεια δύο χιλιάδων χρόνων Χριστιανισμού νά είναι ίσα-ίσα ένα μικρό ξεκίνημα και ότι στην Εκκλησία και στον Χριστιανισμό η αληθινή ζωή η οποία πηγάζει από το μυστήριο είναι ακόμη μπροστά μας! Είναι αλήθεια ότι υπήρξαν οι άγιοι, μικροί και μεγάλοι, κρυμμένοι και αναγνωρισμένοι, δοξασμένοι, αλλά αυτοί υπήρξαν σαν απομονωμένα "αστέρια στο σύμπαν". Ως επί το πλείστον ο Χριστιανισμός τών πολλών έμεινε μία ομολογία των λέξεων, των χειλιών, ακατανόητη διότι αβίωτη, και ακριβώς επειδή έμεινε αβίωτη, παρέμεινε και ανεπαρκής. Η Χριστιανική πραγματικότης βρίσκεται ίσως ακόμη στις πρωταρχές της. Οπωσδήποτε, ο τύπος τής γνώσης την οποία οι άνθρωποι σήμερα εκτιμούν και την οποία επιθυμούν να αποκτήσουν σαν την μόνη χρήσιμη, είναι μία γνώση η οποία εξισούται με την πληροφορία, με την κυριαρχία, η οποία δέν θα ποθήσει ποτέ της να δεί τα βάθη και το άνοιγμα του Χριστιανικού μυστηρίου. Όποιος είναι ήδη πληροφορημένος δέν προσλαμβάνει πια καμμία πληροφορία από το Άγιο Πνεύμα!

          
5. Τα δύο δημιουργικά πνεύματα!

         
 Εδώ όμως απαιτείται μία διαφοροποίηση γι'άλλη μία φορά. Μόνον στην πρόσφατη περίοδο, μέσω των συμπληρωματικών αποτελεσμάτων τής βιολογικής εξελίξεως και της τεχνολογίας, εισάγεται στην προοπτική τής ανθρωπότητος ένα μέλλον, στο οποίο είναι εις θέσιν να συνεργαστεί δημιουργικά ώστε να τυπώσει μία μορφή, μία σφραγίδα, του οποίου είναι ικανή ουσιαστικώς να αναλάβει την διοίκηση του!, την οργάνωσή του! Ο άνθρωπος σήμερα φανερώνεται σαν ένα υλικό καθ'όλα σχηματιζόμενο, από το οποίο προσφέρεται η ανάδυση απρόσμενων δυνατοτήτων. Το στοιχείο τού γίγνεσθαι που διαθέτει σαν κοσμικό φαινόμενο, στην κορυφή τής ανάπτυξής του μπορεί να καθοδηγηθεί και να λάβει ένα ίχνος, μία σφραγίδα, με μία δημιουργική συνεργασία των ενεργειών οι οποίες έχουν ήδη μέχρι τώρα ενεργοποιηθεί μέσω της τεχνολογίας, και του πνεύματος των ανακαλύψεων και των σχεδιασμών μοντέλων του ανθρώπου, που τις χρησιμοποιεί με δημιουργικό τρόπο. Μπορούμε να ονομάσουμε και δικαίως, αυτή την κατάσταση αποκαλυπτική, καθότι σε μιά ανοικτή και αφύλαχτη συνθήκη μ'έναν τρόπο χωρίς προηγούμενα, το ανθρώπινο πνεύμα ωθείται πρός τα εμπρός όπως θα προχωρούσε στο κενό, υποστηριζόμενο μόνον απο δυνάμεις κάτω και πίσω απο αυτό και απο την δική του δημιουργική ιδιότητα μέσα του, η οποία κάθε φορά και μόνον για την επιτυχία μίας νέας επινοήσεως και ανακαλύψεως, διαμορφώνει το έδαφος, πάνω στο οποίο μπορεί να προχωρήσει το επόμενο βήμα του! Ποιός θα επιθυμούσε να σταματήσει αυτό το ταξείδι των εξερευνήσεων, ποιός θα ήθελε να το απαγορεύσει λόγω της επικινδυνότητος του; Ποιός όμως απο το άλλο μέρος, θα μπορούσε να είναι τόσο απλός και αγαθός ώστε να περιμένει ή να ελπίζει ότι η ηθική υπευθυνότης τής ανθρωπότητος στο σύνολό της μπορεί να ακολουθήσει τον βηματισμό αυτού του τιτάνειου ξεσπάσματος; Ο προμηθέας υπήρξε πάντοτε ένας κλέφτης τής φωτιάς και το παιχνίδι μ'αυτή την φωτιά, όπως την απέκτησε και την κατέκτησε η σημερινή τεχνολογία, σημαίνει να προετοιμάσουμε τον λογαριασμό απο τώρα, όλων των καταστροφών!

Συνεχίζεται

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 Το Άγιο Πνεύμα απο το ένα μέρος, είναι οπωσδήποτε το πνεύμα το οποίο ενεργεί, είναι ενεργό, ανάμεσα στον Χριστό και την Εκκλησία. Αλλά απο το άλλο μέρος Αυτό είναι το Άγιο Πνεύμα που

πέμπεται απο την ενότητα Χριστός Εκκλησία (όπως απο την αιώνια ενότητα τού Πατρός με τον Υιό) 

και επομένως είναι άνοιγμα, το οποίο, η ένωση αγάπης ανάμεσα στην Νύμφη και τον Νυμφίο, δοκιμάζει πρός το νέο, πρός τον Υιό, πρός τον κόσμο τής δημιουργίας, και σήμερα ακριβώς προς τον "εκκοσμικευμένο"  μή-Χριστιανικό κόσμο.

 Το Βατικανό ΙΙ κατεύθυνε με διακεκριμένο τρόπο τον στοχασμό του πρός αυτό το άνοιγμα, και παρότρυνε τους Χριστιανούς να πράξουν παρομοίως. Ακριβώς σ'αυτό τό σημείο η μετά-συνοδική περίοδος είναι ένας χρόνος που ανήκει στο σύμβολο τού Αγίου Πνεύματος.

          Ότι αυτό το άνοιγμα μπορεί να αποτελέσει έναν κίνδυνο επίσης για τους ανθρώπους οι οποίοι προφυλάσσονται στην σιγουριά τής Εκκλησίας, όταν, ωθούνται χωρίς την απαραίτητη προετοιμασία, να αντιμετωπίσουν όλη την εκκοσμίκευση τού κόσμου, η οποία εισβάλλει στην Εκκλησία σε μεγάλα κύματα, εμείς αποκτούμε την εμπειρία αυτή στην καθημερινή μας ζωή και μάλιστα μ'έναν αυξανόμενο βαθμό. Γι' αυτό μερικά κείμενα του αφιερώματος έχουν έναν νέο χαρακτήρα: προσπαθούν να επικεντρώσουν το Χριστιανικό μήνυμα, να το κατευθύνουν πρός το αναλλοτρίωτο κέντρο, να το σιγουρέψουν, να καλλιεργήσουν την μελέτη ξεκινώντας απο όλες τις πλευρές και απο όλες τις περιφέρειες, στην σχολή του πνεύματος, το οποίο πραγματοποιεί το έργο του στην Τριαδική οικονομία εξηγώντας το μήνυμα τού ενσαρκωθέντος Λόγου, του σταυρωθέντος και αναστάντος, με μία μορφή δημιουργικά νέα σε συνεχώς νέες γενιές, και τις εξασκεί σ'αυτό!

          Το Πνεύμα αναπτύσσει σε άπειρες ποικιλίες την αγάπη τού Υιού πρός τον Πατέρα, του Πατρός πρός τον Υιό και μέσω του Υιού πρός τον κόσμο. Φωτίζει, αλλά ποιός μπορεί να ακινητοποιήσει το βλέμμα του στο φώς του; Μία Θεολογία που δίνει προτεραιότητα στο θέμα του Αγίου Πνεύματος βρίσκεται ανάμεσα στα πιό δύσκολα και πιό σπάνια πράγματα που υπάρχουν, αυτομάτως. Στα κείμενα που ακολουθούν προσφέρονται μόνον αποσπάσματα. Γίνεται όμως προσπάθεια να ανακαλυφθεί κάποιο ίχνος του Αγίου Πνεύματος πάνω στην εργασία του, στο έργο του: στον τρόπο με τον οποίο οδηγεί τους ανθρώπους στον ζωντανό Θεό, με τον οποίο διακρίνει τα πνεύματα της εποχής μας, με τον οποίο δίνει την μύηση στο μυστήριο του Λόγου που έγινε άνθρωπος. Και όλα αυτά με λιγοστές αναφορές - με τον τρόπο με τον οποίο πνέει μέσα απο τις πεπερασμένες δομές της ανθρώπινης ζωής. [οι άκτιστες ενέργειες τις οποίες βαπτίζουν Άγιο Πνεύμα].

Αμέθυστος.