ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ - Hans Urs von Balthasar (1)

ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

Hans Urs von Balthasar

ΠΩΣ ΕΡΧΕΤΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΣΤΗ ΛΟΓΙΚΗ;

είμαστε καλά ή τά παίξαμε εντελώς;

[Οι Δυτικοί κατήργησαν τον ΝΟΥ, χάριν του υποκειμένου, όπως γνωρίζουμε. Αναπτύσσοντας την εσωτερικότητα που επινόησε ο Αυγουστίνος. Ψυχολογικά ονομάζεται εσωστρέφεια και είναι και ο ορισμός της εσωστρέφειας από τον Αυγουστίνο. Δεν σχετίζεται με τον εντός της καρδίας άνθρωπο, είναι μια ιδιαίτερη επεξεργασία του έξω κόσμου όπως μας προσφέρεται από τα αισθητήρια, από την λογική της επιβιώσεως και την φαντασία. Σήμερα λέγεται πρόσωπο. Η θεωρητική προσπάθεια, που ξεκίνησε από τον Γαλιλαίο και αποκορυφώθηκε στον Χάιντεγκερ, ο οποίος προσπάθησε να εκτοπίσει τον Αριστοτέλη από την ανθρωπολογία, όπως μας το φανέρωσε ο Γκάνταμερ, κάτι που συνέχισε στην Ελλάδα ο Γιανναράς, επινοώντας κάποιον αποφατισμό του Αριστοτέλη, για να γίνει αποδεκτός από τον Χάιντεγκερ, τον Δάσκαλο. Τον Μεσσία της εποχής μας. Αυτός ο αποφατικός Αριστοτέλης, είναι της ίδιας μοίρας, με το νέο Ευαγγέλιο που βοήθησε στην σύνταξή του ο Αγουρίδης και προσέφερε στον Ψευδομεσσία, τον Μουν. Την ίδια απόδοση στο ψεύδος, τα Σά εκ των Σών, έκανε και ο Λουδοβίκος, ο οποίος προσέφερε στον Χάιντεγκερ τους λόγους των όντων του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού με το βιβλίο του, Ευχαριστιακή Οντολογία των Εκδόσεων Δόμος. Αυτή η προσπάθεια συμπυκνώνεται στον λόγο: ΤΟ ΟΛΟΝ ΣΤΟ ΜΕΡΟΣ. Είναι και η πηγή της Ιστορίας. Λέγεται και εξατομίκευση, το όπλο του Ράμφου εναντίον του Ελληνικού πνεύματος. Η καθολικότης του νοητού, των Αρχαίων, το ΟΛΟΝ αυτό, προϋπέθετε την εξαφάνιση  του ΜΕΡΟΥΣ, του ΕΓΩ. Σήμερα απαιτούμαι το όλον στο μέρος, στο ΕΓΩ. Βεβαίως εξαφανίζεται αυτομάτως το όλον. Χρησιμοποιείται λοιπόν το Άγιο πνεύμα, όπως διδάχθηκε κατά πρώτον από τον Αυγουστίνο και τον Ακινάτη, σαν βοηθός του πνεύματος του ανθρώπου, το οποίο είναι θεϊκό ή ο μόνος θεός, πάντως αθάνατο και άπειρο, για να μην χαθεί στην αφομοίωσή του από το Εγώ, εφόσον άπειρο και αιώνιο, και έτσι χαθεί και το κύρος του υποκειμένου, η λογική. Προς τούτο κατασκευάζεται μια νέα ενσάρκωση, του Αγίου πνεύματος, στην Λογική του ανθρώπου, με τα δεδομένα της Χριστολογίας. Δύο φύσεις στην υπόσταση του Κυρίου. Αναλόγως θα πρέπει να αποκτήσουμε δύο φύσεις στην υπόσταση του ανθρώπου, στην λογική. Ονομάζεται και ΠΡΟΣΩΠΟ αυτός ο νέος άνθρωπος. Ο ΝΕΟΣ ΣΑΝ-ΘΕΟΣ. Δεν ακούστηκε ακόμη η φωνή του Κυρίου: Ου ποιήσεις σεαυτόν είδωλο. Στην ψευδοθεολογία του Γιανναρά το άγιο πνεύμα της αιρέσεως αυτής ονομάζεται ΘΕΛΗΣΗ. Ο Μπαλτάσαρ είναι μεγάλος δάσκαλος της αναλογίας, τόσο αγαπημένης και στον Γιανναρά και στον Ζηζιούλα, και θα μας προσφέρει σιγά-σιγά, με την σειρά του, δίπλα στον Λόσκι, όλα τα μυστικά της Οικονομίας του Αγίου πνεύματος. Ο Ζηζιούλας ονομάζοντας πρόσωπο μόνον τον Άγιο, στην διάσημη εργασία του, "Από το προσωπείο στο πρόσωπο", άλλαξε όλα τα δεδομένα της Αγιότητος και έθεσε και ο ίδιος την δική του υποψηφιότητα, σύμφωνα με τα κριτήρια πάντοτε που επινόησε και επέβαλλε ο ίδιος].

«Όταν δε έλθη εκείνος, το πνεύμα της αληθείας, οδηγήσει υμάς εις πάσαν την αλήθειαν· διότι δεν θα μιλήσει από τον εαυτό του, αλλά θα πει όσα ακούσει και θα σας αναγγείλει εκείνα που μέλουν να συμβούν (τα ερχόμενα). Εκείνος εμέ θα δοξάσει, διότι θα πάρει από ό,τι είναι δικό μου και θα σας το αναγγείλει. Όλα όσα έχει ο Πατέρας μου, είναι δικά μου· γι' αυτό σας είπα ότι θα πάρει από ό,τι είναι δικό μου και θα σας το αναγγείλει» (Κατά Ιωάννην 16:13-15). Ο καθολικός προορισμός του πνεύματος είναι η εξήγηση που εισάγει σ' αυτή την έννοια, στην οποία μπορούμε να επαναφέρουμε όλη την πολλαπλότητα των λόγων που βρίσκονται στον Ιωάννη και στα κείμενα της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης. [Όλα προετοίμαζαν και προφήτευαν το Άγιο πνεύμα. Ο Κύριος μας περισσεύει, είναι ψηλά στους Ουρανούς, δεν μπορεί να κάνει τίποτε πλέον, ο αντιπρόσωπος του είναι προβληματικός, ξαναγράφουμε τα πάντα λοιπόν πάνω στο Άγιο πνεύμα και οι πατέρες σαν τους προφήτες της Π.Δ. αποτελούν το γενεαλογικό δένδρο της ενσαρκώσεως του Αγίου πνεύματος στην λογική. Καλά παιδιά. Τακτοποιημένα μυαλά].

Ο Υιός καθότι ενσαρκωμένος ήταν η κατάλληλη φανέρωση του Πατρός, αλλά περέμενε ένας χώρος κλειστός για τους ανθρώπους μέχρις ότου καί διότι το πνεύμα «δεν είχε ακόμη έλθει»!

«Με ορατό τρόπο ήλθε την πεντηκοστή. Διότι πριν από εκείνη την ημέρα οι απόστολοι δεν διέθεταν ακόμη εκείνη την άπειρη σημασία του Χριστού. Δεν γνώριζαν ακόμη πως αυτή ήταν η άπειρη ιστορία του θεού. Είχαν πιστέψει σ' Αυτόν, αλλά όχι ακόμη σαν αυτή την άπειρη αλήθεια. Οι εχθροί του τον είχαν δει, τον είχαν ακούσει να τους διδάσκει, όλο αυτό το είχαν γνωρίσει, είχαν δει θαύματα και είχαν πιστέψει τελικά σ' αυτόν. Αλλά ο Χριστός ο ίδιος ελέγχει αυστηρά εκείνους που επιθυμούν από αυτόν θαύματα. Το πνεύμα, λέει, θα σας οδηγήσει σε κάθε αλήθεια»(Χέγκελ, Ιστορία της Φιλοσοφίας ΙΙΙ (1836), σελ. 134).

Και γι' αυτό, θα συμπεράνουν οι Πατέρες, το πνεύμα πρέπει να είναι αυτό το Ίδιο θεός. Διαφορετικά πως θα μπορούσε να εκθέσει την αλήθεια, καθότι πνεύμα της αληθείας, της αλήθειας που περιέχεται στην αποκάλυψη του πατρός μέσω του Υιού; Τότε όμως αυτό το Ίδιο θα έπρεπε να βρίσκεται στο εσωτερικό αυτού του γεγονότος της γλώσσας, των λέξεων του Υιού (και όλα σ' αυτόν ήταν λόγος) που ήταν ήδη Πνεύμα και Ζωή. Αυτή την αδιαχώριστη σχέση Λόγου και Πνεύματος στο γεγονός της αποκαλύψεως θα την αναλύσουμε στην συνέχεια. Όμως η ανθρώπινη μοίρα του Ιησού έπρεπε να ολοκληρωθεί πριν το Άγιο πνεύμα μπορέσει να εκπορευθεί και να ενφυσήσει στον κόσμο. Ακόμη και το χτύπημα της λόγχης ήταν απαραίτητο για να ανοίξει το δώμα της καρδιάς τού αποκαλύπτοντος σώματος, έτσι ώστε τώρα μόνον το Άγιο πνεύμα, μαζί με νερό και αίμα, να μπορεί να καταθέσει την μαρτυρία του περί της αλήθειας, πάνω στην αλήθεια της αγάπης τού πατρός που απεκαλύφθη από τον Υιό. [Και ο Μπαλτάσαρ είναι από τους κυριώτερους θεολόγους της Δύσεως. Και όμως δεν κατέχει παρά γλωσσολαγνεία].

Αλήθεια είναι στον Ιωάννη η θεία πραγματικότης, η οποία φανερώνεται στον Ιησού. Η αυτοταυτοποίηση του Ιησού με την αλήθεια στο 14,6 είναι κεντρική για την έννοια της αλήθειας τού Ιωάννη. Ενώ η αλήθεια στο 16,6 είναι αυτό που είναι ο Ιησούς, αυτό που ο Ιησούς έχει (16,13). Ο ΙΗΣΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΚΑΙ ΦΕΡΕΙ.

(Συνεχίζεται)

Αμέθυστος