Η ΕΠΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ (6)

Συνέχεια από : Παρασκευή 14 Ιουνίου 2019

Η ΕΠΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ 

Εμπειρία και Θεολογία του Αγίου Πνεύματος.

Το μονοδιάστατο του παραδοσιακού δόγματος του Θεού.

          
Σημειώσεις στην σχέση ανθρωπολογίας και πνευματολογίας.

                                   Franz K. Mayr.

7. Οι λύσεις τών μεγάλων στοχαστών όπως ο Αυγουστίνος και ο Ακινάτης γεννούν νέα προβλήματα! Ένα από αυτά μπορούμε να το διατυπώσουμε ως εξής: Εάν κοιτάξουμε την σχέση την οποία ο δημιουργός «πνεύμα Θεού» έχει με τα πρωτογενή σύμβολα θηλυκά-μητρικά («μητριαρχίας») των άλλων θρησκειών, μία αντιστοιχία με την πολυθεϊστική και πανθεϊστική σημασία είναι αναγνωρίσιμη και στην Π.Δ. (παρότι ο ηθικός μονοθεϊσμός του Ισραήλ την επανερμηνεύει ριζικά), δεν είναι πιθανόν η θηλυκή- μητρική παρουσία στο πλαίσιο τής οικογενειακής κοινότητος να είναι η πιο κατάλληλη αναλογία στην ιδιαιτερότητα τού Αγίου Πνεύματος στον Θεό; Η ανθρώπινη μητρότης, η οποία τόσο στο φυσικό-βιολογικό επίπεδο, όσο και ιδιαιτέρως στο ψυχοκοινωνικό και διανοητικό-πνευματικό, προσλαμβάνει τον ανεπανάληπτο, ιστορικό της προορισμό μόνον σε σχέση με την πατρότητα και υιότητα, δεν θα μπορούμε να κατανοηθεί και σαν αναλογία τής ενδοτριαδικής προόδου του Αγίου Πνεύματος από τον Πατέρα και από τον Υιό;; Και τότε λοιπόν εκείνη η πνεύση (παθητική) τού Αγίου Πνεύματος την οποία η Θεολογία συμπεριέλαβε στην διατριαδική ζωή και η οποία στο επίπεδο τής οικονομίας τής σωτηρίας εμφανίζεται στα χαρίσματα τού Αγίου Πνεύματος, στις αποστολές τού Αγίου Πνεύματος, τήν πρώτη εκ των οποίων η Π.Δ. επισημαίνει στην πρωτογενή παρέμβαση του Πνεύματος του Θεού στην δημιουργία τού κόσμου και τού ανθρώπου, δεν θα μπορούσε να μεταγραφεί σαν μητρότης στον Θεό; Σχετικώς διακεκριμένη από την πατρότητα και από την υιότητα; Εάν είναι αλήθεια, όπως είναι αλήθεια ότι τα σύμβολα τής πατρότητος και τής υιότητος δεν προσβάλλουν κατ’ελάχιστον το απόλυτο μυστήριο μιας Θείας Τριάδος η οποία δωρίζει την γνώση της σκιωδώς στον άνθρωπο μόνον μέσα στην αποκάλυψη του Χριστού, δεν είναι λιγότερο αληθές ότι από τον ίδιο τον κίνδυνο είναι απρόσβλητο και εκείνο της μητρότητος;; Αυτό, ήδη στην δημιουργική τάξη, παραπέμπει μ’έναν ιδιαίτερο τρόπο στις κοινοτικές-κοινωνικές δομές, στις βάσεις τής ανθρώπινης υπάρξεως (με διαφορά από τα σύμβολα τής πατρότητος και της υιότητος, τα οποία εκφράζουν μάλλον τα εξατομικευμένα χαρακτηριστικά) έτσι ώστε κινούμενοι από αυτή μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι σώζουμε και την αναλογία με την ενεργό πνεύση (εκ μέρους του πατρός και του Υιού στην αντιθετική σχέση των προσώπων) και με την παθητική πνεύση (Πατήρ και Υιός στην ενότητα της Θείας φύσεως).

            Ο Αυγουστίνος απωθεί μία αναλογία ανάμεσα στην Τριάδα και την ανθρώπινη οικογένεια (μία γνώμη η οποία προφανώς την υπεσπιζόταν διάφοροι εκείνες τις εποχές), καθότι σύμφωνα με μία τέτοια αναλογία (την οποία αυτός κατανοεί προφανώς από την καθαρή «υλική» πλευρά, δηλαδή την φυσική-σεξουαλική) το Άγιο Πνεύμα θα ήταν με τον πλέον υβριστικό τρόπο, η νύμφη του Πατρός και η μητέρα τού Υιού. (Περί Τριάδος, XII, 5). Επί πλέον , λόγω της καθαρής αναφοράς που κάνει τού γεγονότος ότι στην Γεν. 1.27, το ανθρώπινο όν θεωρείται σαν εικόνα του Θεού «καθότι άνδρας και γυναίκα» επίσης (νοοτροπία ομαδοποιήσεως των Εβραίων), ο Αυγουστίνος προσπαθεί να κατανοήσει το χωρίο της Π.Δ. βάσει της πλατωνικής-νεοπλατωνικής ψυχολογίας του (με την εννοιολόγηση του δυαλισμού και του ατομικισμού την οποία έχει ο Πλατωνισμός κυρίως) δηλώνοντας ότι ο άνθρωπος είναι εικόνα και ομοιότης του Θεού μόνον σύμφωνα με την πνευματική του φύση (δηλαδή σεξουαλικώς ουδέτερη). (Περί Τριάδος, XII, 7.12): Ο άνθρωπος εδημιουργήθη κατ’εικόνα του Θεού, όχι σύμφωνα με την μορφή του σώματος, αλλά σύμφωνα με την λογική του ψυχή!

            Να λοιπόν που ο Αυγουστίνος κατανοεί την διαφορά τού φύλου στον άνθρωπο σαν σύμβολο τής πολικότητος, μια ιδιαιτερότητα τής ανθρώπινης διάνοιας, ανάμεσα στην ανώτερη νόηση (το διαλογικό, θεωρητικό μέρος τής νοήσεως, εκείνο που στρέφεται προς το αιώνιο, εξισούμενο με την νοητική ανδρεία) και την κατώτερη νόηση (το πρακτικό-ενεργητικό μέρος της νοήσεως, εκείνο που στρέφεται προς το χρονικό και εξισούται με την θηλυκή νόηση) και φτάνει μ ’αυτόν τον τρόπο στο ιδιαίτερο συμπέρασμα ότι η γυναίκα επειδή γυναίκα δεν αντιπροσωπεύει καμία imago Dei, καθώς η μοναδική και πλήρης εικόνα του Θεού είναι ο αρσενικός Θεός (Περί Τριάδος XII, 7-10).

            Εδώ ο Αυγουστίνος λαμβάνει σαν σημείο εκκίνησης τής Τριαδικής Θεολογίας την μεταφυσικό-ανθρωπολογική έννοια ενός αρσενικού πρωτείου, μιας υπεροχής τού αρσενικού στο θηλυκό, την μονόπλευρη παράλληλο ανάμεσα στο είναι τού αρσενικού και του Είναι τού πνεύματος και τέλος την ιδέα, η οποία ωρίμασε και διαμορφώθηκε από την αριστοκρατικό-πατριαρχική δομή του ελληνο-ρωμαϊκού κόσμου, μιας ιεραρχίας η οποία βαίνει από το χαμηλό (θηλυκό) στο υψηλό (αρσενικό) των μορφών της ανθρώπινης ζωής (βίος οικονομικός : σκλάβοι, γυναίκες-βίος πολιτικός: άνδρες ελεύθεροι-βίος θεωρητικός: φιλόσοφοι). Κινούμενος από αυτή την βάση ως επί το πλείστον συνειδητά πατριαρχικά, ο Αφρικανός πατήρ της Εκκλησίας έπρεπε αναγκαίως να απορρίψει τις «μητριαρχικές» αναλογίες του Αγίου Πνεύματος, καθότι τού εμφανιζόταν ύποπτες, ακόμη δε και παρεκκλίνουσες επίσης στο ιστορικό-θρησκευτικό επίπεδο (Πολ. Του Θεού) στο φως των ανήθικων τελετουργιών της λατρείας της Magna Mater. Έτσι εξηγείται και μία άλλη εκπληκτική πρόταση του Αυγουστίνου : ότι η φιλοσοφία (η αρχαία), ιδιαιτέρως η νεοπλατωνική θεωρία των υποστάσεων: εν, Νους, ψυχή βάσει της οποίας το τρίτο Θείο πρόσωπο μπορεί να τεθεί εύκολα παράλληλα με την ψυχή του κόσμου (anima mundi) ερμηνευόμενη με «μητριαρχική» σημασία, απέκτησε μία αδιάκριτη προαίσθηση του «Πατρός» και του «Υιού» στην Τριάδα (τον Θεό με την πατριαρχική σημασία )! Επτ, ΙΙ, 25!

Συνεχίζεται

ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΙΓΑ ΣΙΓΑ ΣΤΗΝ ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΑΝΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ, ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ Ο ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ.

Αμέθυστος.