Mητροπολίτης Geevarghese Coorilos - ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ (8)

Mητροπολίτης Geevarghese Coorilos

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ: ΜΕΡΙΚΕΣ ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Συνέχεια από Κυριακή, 28 Οκτωβρίου 2018

Οικονομία του Αγίου Πνεύματος: Προς μια Τριαδική Πνευματολογία-2

Μια πνευματολογική προσέγγιση, που κατανοείται μέσα από μια Τριαδική προοπτική, μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο παράδειγμα για τις θεολογίες της αποστολής και του διαλόγου της εποχή μας. Η "οικονομία του Αγίου Πνεύματος" μπορεί να μας ελευθερώσει από διάφορους αναγωγισμούς, είτε επιστημολογικούς, είτε μεταφυσικούς, είτε μεταμοντερνιστικούς ή άλλους (G.C.: Ο Felix Wilfred μιλά για τρία είδη αναγωγιστικού-πρόσωπο προς πρόσωπο-διάθρησκευτικού διαλόγου. Ο «επιστημολογικός αναγωγισμός» τείνει να κάνει τον διάλογο μεταξύ των θρησκειών, ζήτημα της Αλήθειας και του σχετικισμού. Ο «μεταφυσικός αναγωγισμός» επιχειρεί να συνδυάσει το "ένα" με τα "πολλά" εννοιολογικά. Ο «μεταμοντερνιστικός αναγωγισμός», στον οποίο «όλα χωράνε»).Στην Ορθόδοξη θεολογία, η «οικονομία του Λόγου/Χριστού» πραγματοποιείται παράλληλα με την «οικονομία του Πνεύματος» μέσα στο πλαίσιο της Τριαδολογίας. Αυτό θα σήμαινε ότι ο Θεός χρησιμοποιεί ανθρώπους(συνέργεια) (ΣτΜ: αυτό δεν είναι συνέργεια) από όλες τις θρησκείες και τις πεποιθήσεις,όχι μόνο τους χριστιανούς και τις εκκλησίες, για τη σωτηρία του κόσμου. Είναι το Πνεύμα της Αλήθειας που μας οδηγεί στην "πλήρη αλήθεια" και το Πνεύμα του Θεού πνέει εκεί όπου αυτή/αυτό(she/it: sic) θέλει. Το "αδέσμευτο πνεύμα" δεν μπορεί να εξημερωθεί, να τιθασευθεί και να μονοπωληθεί από οποιαδήποτε θρησκεία. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τον διάχυτο άνεμο του Αγίου Πνεύματος από το να πνέει παντού. Για να παραφράσουμε τη θέση του Σαν Αντόνιο[1], δεν μπορούμε να θέσουμε όρια στην παντοδύναμη παρουσία και λειτουργία του Θεού (ΣτΜ: αναφέρεται γενικά και αόριστα ο Θεός. Θα ρωτήσει κανείς και πιο είναι το πρόβλημα. Μετά όμως η αναγωγή μας πάει στο Άγιο Πνεύμα ή και το αντίθετο από το Άγιο Πνεύμα στο Θεό. Ο Κύριος λείπει. Και λείπει διότι δεν είναι απροϋπόθετος. Ενώ το Άγιο Πνεύμα είναι άγραφο χαρτί, ’’tabularasa’’και ως εκ τούτου μπορούμε όλες μας τις αδυναμίες και τις επιθυμίες να τις προσάψουμε στο Άγιο Πνεύμα, ειδικά ένα Πνεύμα αγάπης, ανθρωποπαθούς όμως. Είναι βολικό με λίγα λόγια. Έχει όλες τις ιδιότητες ώστε να λειτουργήσει ως δούρειος ίππος για την πίστη μας).Η θετική συνέπεια μιας τέτοιας ευρύτερης πνευματολογικής προοπτικής για την ιεραποστολή και τις διαθρησκευτικές συναντήσεις είναι ότι: «Με την «οικονομία του Πνεύματος», τα στενά όρια της Εκκλησίας διευρύνθηκαν και τα πολιτισμικά (και θρησκευτικά) σύνδρομα δίνουν τη θέση τους στην «κοινή μαρτυρία» και σ’ ένα ταπεινό «διαθρησκειακό διάλογο».

                                                Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το Άγιο Πνεύμα λειτουργεί με τρόπους που είναι μυστηριώδεις και αδιανόητοι (ΣτΜ: tabularasa το Άγιο Πνεύμα). (Λκ 1, 34-35, Ιω. 3, 8, Πράξεις 2, 16-21). Από τη στιγμή που το πνεύμα πνέει παντού, εμπνέει επίσης την ανθρώπινη κουλτούρα και τη δημιουργικότητα. Ως εκ τούτου, εναπόκειται σε εμάς, όπως το έγγραφο του WCC "Μαζί προς τη Ζωή" θα συμπεράνει: «να αναγνωρίσουμε, να σεβαστούμε και να συνεργαστούμε με τις ζωογόνες σοφίες σε κάθε πολιτισμό και πλαίσιο». Ή όπως αποφαίνεται ο NifonMihaita, «Με βάση την αμοιβαιότητα που υπάρχει ανάμεσα στην «οικονομία του Υιού» και στην «οικονομία του Αγίου Πνεύματος» το οποίο πνέει όπου θέλει (Ιω. 3, 8), δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει τις άλλες θρησκείες ως σημεία όπου ενεργεί το Άγιο Πνεύμα».Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι η ορθόδοξη εστίαση στην "οικονομία του Αγίου Πνεύματος" μας παρέχει ένα συνεκτικό και ανοιχτό πλαίσιο που θα εμπνεύσει την αποστολή με ταπεινότητα και διάλογο με δεκτικότητα και ειλικρίνεια. (ΣτΜ: ο καθένας εννοεί ότι θέλει και όλα αυτά τα διάφορα πνεύματα είναι το Άγιο Πνεύμα του κάθε πικραμένου. Α Ιω. 4,1: «Ἀγαπητοί, μὴ παντὶ πνεύματι πιστεύετε, ἀλλὰ δοκιμάζετε τὰ πνεύματα εἰ ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστιν, ὅτι πολλοὶ ψευδοπροφῆται ἐξεληλύθασιν εἰς τὸν κόσμον» και αλλού  Αποκ. 16,14: «εἰσὶ γὰρ πνεύματα δαιμονίων ποιοῦντα σημεῖα, ἃ ἐκπορεύεται ἐπὶ τοὺς βασιλεῖς τῆς οἰκουμένης ὅλης, συναγαγεῖν αὐτοὺς εἰς τὸν πόλεμον τῆς ἡμέρας ἐκείνης τῆς μεγάλης τοῦ Θεοῦ τοῦ παντοκράτορος»).

Σημειώσεις

---

[1]Η παγκόσμια διάσκεψη για την αποστολή του 1989 στο Σαν Αντόνιο του Τέξας των ΗΠΑ μπορεί να θεωρηθεί η τελευταία για την περίοδο που κυριαρχείται από τη σύγκρουση δύο ιδεολογικών και οικονομικών συστημάτων (1918-1989). Ακολούθησε η Μελβούρνη με ένα άλλο από τα αιτήματα της προσευχής του Κυρίου, ’’Θα γίνει το θέλημά σου’’, στην οποία προστέθηκε ’’η αποστολή στο δρόμο του Χριστού’’. Το Σαν Αντόνιο έγινε διάσημο για την δήλωση συναίνεσης μεταξύ Χριστιανισμού και άλλων θρησκειών. Αυτό το ζήτημα ήταν πάντα αμφισβητούμενο σημείο στις διασκέψεις αποστολών του WCC. Η δήλωση συναίνεσης διατύπωνε βασικά ότι: «Δεν μπορούμε να πούμε κανέναν άλλο τρόπο σωτηρίας παρά αυτόν του Ιησού Χριστού· ταυτόχρονα δεν μπορούμε να θέσουμε κανένα όριο στη σωτήρια δύναμη του Θεού. Υπάρχει μια ένταση μεταξύ αυτών των επιβεβαιώσεων που αναγνωρίζουμε και δεν μπορούμε να επιλύσουμε». Όπως έπραξε και η υπόλοιπη διάσκεψη της CWME (Commission on World Mission and Evangelism), το Σαν Αντόνιο ασχολήθηκε επίσης με τη χριστιανική εμπλοκή στους αγώνες για τη ζωή και κατά της καταπίεσης, καθώς και με την αυξανόμενη σημασία των σχέσεών μας με τη δημιουργία.

Γ. Μπόρας