ΤΟ ΡΟΜΑΝΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ. (5)

Συνέχεια από: Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου 2017

ΤΟ ΡΟΜΑΝΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ  ΤΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ. 
Του Hans Kramer.

          
Ανιστορικότης τής ερμηνείας τού Σλέγκελ.

          
Οι ρομαντικοί χαρακτήρες της πλατωνικής εικόνος που μας παρουσίασε ο Σλέγκελ παρουσιάζονται με αφθονία στις αναφορές που συχνά συναντούμε στον Φίχτε και στην Ερμηνεία του Πλάτωνος σαν ένα είδος σύνθεσης ανάμεσα στον Σπινόζα και τον Φίχτε.

          Έτσι ο Σλέγκελ φτάνει κατά συνέπειαν να δηλώσει ότι η φιλοσοφία του Πλάτωνος περιέχει βασικά εις εαυτή όλο το ουσιώδες.

          Ο Σλέγκελ προφανώς, πιστεύει ότι μπορεί να βρεί στην φιλοσοφία του Πλάτωνος το πρωτότυπο της θέσεως της φιλοσοφίας της ταυτότητος του γερμανικού ιδεαλισμού!

          Αυτό όμως σημαίνει να προϋποθέσουμε στον Πλάτωνα την αρχή τής υποκειμενικότητος και την μέθοδο που προκύπτει! Ο τίτλος του γραπτού του, τού 1801 για το διδακτορικό του έλεγε: "Platonis philosophia genninis est idealismus". Είναι πραγματικά ένα εμβληματικό σημείο της ερμηνείας του τού Πλάτωνος.

          Συμπερασματικά:  το άπειρο, η βιογραφία, το άρρητο, το ασυστηματικό, η ειρωνία, δέν έχουν ελληνικές ρίζες αλλά πρωτορομαντικές!

          Έννοιες τού απείρου δέν λείπουν απο την Αρχαιότητα, αλλά καταλήγουν εξαιρούμενες και αποκλεισμένες στην κλασσική φιλοσοφία τού αρχαίου πλατωνισμού όπως και του Αριστοτελισμού. Η οπισθοδρόμηση ή αναγωγή στο άπειρο, για παράδειγμα χρησιμοποιείται σαν επιχείρημα εναντίον του ψεύδους. Η άπειρη σκέψη θεωρήθηκε ένα είδος σκεπτικισμού η οποία κλείνεται στον εαυτό της και αυτομηδενίζεται.

          Επομένως και η δυναμική έννοια της φιλοσοφίας τού Πλάτωνος πρέπει να κατανοηθεί με μία σημασία ολότελα διαφορετική σε σχέση με την μοντέρνα η οποία συνδέεται με την απειρατότητα! Δέν πρέπει να κατανοηθεί, ιδιαιτέρως, σαν ένα Είναι πάντοτε-καθ'οδόν, χωρίς να φτάνει σε ένα τέρμα ή σαν άπειρο άνοιγμα!

          Η Πλατωνική διαλεκτική δέν είναι απειροτιστική, αλλά τελεολογική, του ορίου, τού πεπερασμένου. Συνεπάγεται μία κατάκτηση του όρου στον οποίο τείνει και μία συγκεκριμένη εξασφάλιση τού άνευ όρων. Δηλαδή της πρώτης αρχής όλων των πραγμάτων.

          Η ερμηνεία του Πλάτωνος η οποία προσφέρεται απο τον Σλέγκελ δέν αντιπροσωπεύει μία ιστορική προσφορά, αλλά μία αναχρονιστική προσπάθεια εξόχως προβληματική, η οποία παρουσιάζει την σκέψη τού Έλληνα φιλοσόφου σαν ένα θεωρητικό σημείο αναφοράς για τα πράγματα της εποχής του!

          Και πράγματι ο Σλέγκελ επιχειρηματολογεί υπακούοντας σε μίαν αρχή αντιθετική απο εκείνη στην οποία βασίζεται ο Πλάτων, δηλαδή βασιζόμενος στην αρχή τής υποκειμενικότητος και μάλιστα στην συγκεκριμένη της διάσταση στην οποια παρουσιάζεται απο τον Φίχτε και απο τους Ρομαντικούς. Το απόφθεγμα του Σλέγκελ "Καθένας βρήκε στους αρχαίους εκείνο που ήθελε και επιθυμούσε, ιδιαιτέρως τον εαυτό του", ταιριάζει τέλεια στην ερμηνεία την ίδια που προσέφερε τού Πλάτωνος. Διότι στον Πλάτωνα έψαξε και βρήκε ακριβώς αυτό που επιθυμούσε και ιδιαιτέρως, αναγνώρισε τον εαυτό του!

         
 Οι κατηγορίες τής "εξέλιξης", τού "α-τελούς", της "ασυστηματικότητος", της "ειρωνίας"  και του "αρρήτου" στις πλατωνικές έρευνες του '800 και του '900.

         
 Ο Σλέγκελ, όπως ακριβώς με τις λογοτεχνικές του κατηγορίες και ερμηνείες, δημιούργησε σχολή και με τις εννοιολογήσεις που εισήγαγε στην εξήγηση τού Πλάτωνος!

          Όσον αφορά την έννοια τής εξέλιξης τής σκέψης τού Πλάτωνος, ας θυμηθούμε κατ'αρχάς, τις επιρροές τού Σλέγκελ στον Friedrich Ast (1807). Αυτός ο ερευνητής εισήγαγε αυτή την έννοια στις φιλοσοφικές μελέτες-μία έννοια την οποία καθιέρωσε στην συνέχεια ο K.F.Hermann και κατέστησε ένα σημείο αναφοράς σ'ένα διάσημο βιβλίο του του 1839-ο οποίος με τα σιωπηρά αποτελέσματα τών αξιωμάτων τού Σλέγκελ, απο τον οποίο προερχόταν, έφτασε να επηρεάσει, έστω και χαλαρά, μέχρι και τον Wilamowitz, τον Ryle και τον Schmitz.           

          Η προσπάθεια να συνδεθεί η θεμελιώδης αρχή του πλατωνικού θέματος με την ακολουθία και την οργάνωση  χρονολογικού χαρακτήρος  τών διαλόγων και να μετακινηθεί η πιό βαθειά σημασία των περιεχομένων τους στην γένεση αυτών και στην εξέλιξη του συγγραφέως των, απέκτησε στην συνέχεια ένα ιδιαίτερο φιλοσοφικό βάρος λόγω των επιρροών που άσκησαν η φιλοσοφία της ζωής του Dilthey, η νεοκαντιανή φιλοσοφία του Natorp, η οποία κατανοούσε την φιλοσοφική σκέψη σαν ένα άπειρο εγχείρημα, και επι πλέον λόγω της εξαπλώσεως του υπαρξισμού του Χάιντεγκερ.

          Με την θέση τής πνευματικής εξέλιξης τού Πλάτωνος, έγινε προσπάθεια στην συνέχεια να τεθεί στο περιθώριο και η σπουδαιότης τών μαρτυριών τής εμμέσου παραδόσεως τού Πλάτωνος στα προφορικά δόγματα!

          Ενώ ο Σλαϊερμάχερ και ο Σλέγκελ έθεσαν στο περιθώριο αυτές τις μαρτυρίες τής εμμέσου παραδόσεως σαν άνευ ιδιαίτερης σημασίας, ο Zeller ακολουθώντας τήν γραμμή τού Hermann στο βιβλίο του, του 1839, τις μετέφερε και τις περιόρισε στην τελική φάση τής Πλατωνικής σκέψης, ουδετεροποιώντας μ'αυτόν τον τρόπο, την σπουδαιότητα και την εμβέλεια, και επιβεβαιώνοντας την μονοπολικότητα τών γραπτών.

          Μπορούμε να παρατηρήσουμε επίσης και τις ρομαντικές ρίζες κάποιων θέσεων οι οποίες υποστηρίχθηκαν σχετικά με τα άγραφα δόγματα! Αυτά δέν γράφτηκαν λόγω της ανωριμότητος των και εξ'αιτίας του γήρατος του Πλάτωνος.

Συνεχίζεται

Αμέθυστος.