Συνέχεια από: Πέμπτη, 28 Σεπτεμβρίου 2017
ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ
Ἔκδοσις ἀκριβὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως
Κείμενο
Μετάφραση (Αρχιμ. Δωρόθεος Πάπαρης)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20. Περὶ οὐρανοῦ
Για τον ουρανό
Οὐρανός ἐστι περιοχὴ ὁρατῶν τε καὶ ἀοράτων κτισμάτων· ἐντὸς
Ο ουρανός είναι ο τόπος των ορατών και αοράτων δημιουργημάτων· διότι
γὰρ αὐτοῦ αἵ τε νοεραὶ τῶν ἀγγέλων δυνάμεις καὶ πάντα τὰ
μέσα σ’ αυτόν περιλαμβάνονται και περικλείονται οι νοερές αγγελικές
αἰσθητὰ περικλείονται καὶ περιορίζονται. Μόνον δὲ τὸ θεῖον
δυνάμεις και όλα τα αισθητά. Μόνο το θείο είναι απεριόριστο· το θείο
ἀπερίγραπτόν ἐστι, πάντα πληροῦν καὶ πάντα περιέχον καὶ πάντα
γεμίζει, περιλαμβάνει και τα περικλείει όλα, επειδή είναι πέρα απ’ όλα
περιορίζον, ὡς ὑπὲρ πάντα ὂν καὶ πάντα δημιουργῆσαν.
και τα δημιούργησε όλα.
᾿Επεὶ τοίνυν οὐρανόν φησιν ἡ Γραφὴ καὶ "οὐρανὸν τοῦ οὐρανοῦ" καὶ
Επειδή, λοιπόν, η Αγία Γραφή ομιλεί για ουρανό και "ουρανό του ουρανού"
"οὐρανοὺς οὐρανῶν" καὶ "ἕως τρίτου οὐρανοῦ" ὁ μακάριος Παῦλος
και "ουρανούς των ουρανών" και ο μακάριος Παύλος λέει ότι ανέβηκε "έως
ἡρπάχθαι φησί, λέγομεν, ὅτι ἐν τῇ τοῦ παντὸς κοσμογενείᾳ οὐρανοῦ
τον τρίτο ουρανό", λέμε ότι στη δημιουργία του σύμπαντος έχουμε την
ποίησιν παρελάβομεν, ὃν οἱ τῶν ἔξω σοφοὶ ἄναστρον σφαῖράν φασι,
παράδοση για τη δημιουργία του ουρανού· οι σοφοί του κόσμου ονομάζουν
τὰ Μωσέως σφετερισάμενοι δόγματα. ῎Ετι δὲ καὶ τὸ στερέωμα
τον ουρανό άναστρη σφαίρα, αφού οικειοποιήθηκαν τη διδασκαλία του
ἐκάλεσεν ὁ Θεὸς οὐρανόν, ὃν ἐν μέσῳ τοῦ ὕδατος γενέσθαι
Μωϋσή. Ακόμη ο Θεός και το στερέωμα το ονόμασε ουρανό· έδωσε μάλιστα
προσέταξεν, τάξας αὐτὸν διαχωρίζειν ἀνὰ μέσον τοῦ ὕδατος τοῦ
την εντολή να σχηματισθεί στο μέσον του νερού και να χωρίζει το νερό που
ἐπάνω τοῦ στερεώματος καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ ὕδατος τοῦ ὑποκάτω
υπάρχει πάνω από το στερέωμα από το νερό που είναι κάτω από το
τοῦ στερεώματος. Τούτου τὴν φύσιν ὁ θεῖος Βασίλειος λεπτήν φησιν,
στέρεωμα. Ο Μέγας Βασίλειος, που έχει εντρυφήσει στην Αγία Γραφή, λέει
ὡσεὶ καπνὸν, ἐκ τῆς θείας μεμυημένος Γραφῆς. ῞Ετεροι δὲ ὑδατώδη,
ότι η φύση του είναι λεπτή σαν καπνός. Άλλοι πάλι λένε ότι είναι υδάτινη,
ὡς ἐν μέσῳ τῶν ὑδάτων γενόμενον· ἄλλοι ἐκ τῶν τεσσάρων
επειδή βρίσκεται στο μέσον του νερού. Άλλοι τέλος λένε ότι αποτελείται η
στοιχείων, ἄλλοι πέμπτον σῶμα καὶ ἕτερον παρὰ τὰ τέσσαρα.
φύση του από τέσσερα στοιχεία και άλλοι ότι είναι πέμπτο σώμα, διαφορετικό
από τα τέσσερα.
Τινὲς μὲν οὖν ἐδόξασαν ἐν κύκλῳ τὸ πᾶν περιέχειν τὸν οὐρανὸν,
Ορισμένοι βέβαια νόμισαν ότι ο ουρανός περικλείει τα πάντα κυκλικά, ότι
σφαιροειδῆ τε ὑπάρχειν καὶ πανταχόθεν τὸ ἀνώτατον μέρος αὐτὸν
είναι σφαιρικός και ότι από παντού αυτός είναι το πιο ψηλό σημείο, ενώ το
εἶναι, τὸ δὲ μεσώτατον τοῦ περιεχομένου ὑπ᾿ αὐτοῦ τόπου εἶναι
κατώτερο μέρος του είναι το πιο κεντρικό σημείο του τόπου που περικλείει·
κατώτερον μέρος, καὶ τὰ μὲν κοῦφα καὶ ἐλαφρὰ τῶν σωμάτων τὴν
θεώρησαν επίσης ότι τα πιο αβαρή και ελαφρά σώματα έχουν λάβει από το
ἄνω τάξιν λαχεῖν παρὰ τοῦ Δημιουργοῦ, τὰ δὲ βαρέα καὶ κατωφερῆ
Δημιουργό τις ψηλές θέσεις, ενώ τα βαριά και με ροπή προς τα κάτω σώματα
τὴν κατωτέραν χώραν, ἥτις ἐστὶν ἡ μέση. ῎Εστι μὲν οὖν κουφότερον
κατέχουν τις χαμηλότερες θέσεις, που είναι στο κέντρο. Η φωτιά ασφαλώς
καὶ ἀνωφερέστερον στοιχεῖον τὸ πῦρ, ὅπερ δὴ μετὰ τὸν οὐρανὸν
είναι το πιο ελαφρύ και ανυψωτικό στοιχείο, τό οποίο, λένε, έχει πάρει θέση
εὐθέως τετάχθαι φασί· τοῦτον δὲ λέγουσιν τὸν αἰθέρα, μεθ᾿ ὃν
αμέσως μετά τον ουρανό· και το ονομάζουν αυτό αιθέρα, μετά τον οποίο
κατώτερον τὸν ἀέρα. Τὴν δὲ γῆν καὶ τὸ ὕδωρ ὡς βαρύτερα καὶ
κατώτερος είναι ο αέρας. Η γη όμως και το νερό, σαν βαρύτερα και με ροπή
κατωφερέστερα, ἐν τῷ μεσωτάτῳ κρέμασθαι· ὡς εἶναι ἐξ ἐναντίας
προς τα κάτω, λένε ότι βρίσκονται στο μέσον· έτσι συμβαίνει να είναι
κάτω μὲν τὴν γῆν καὶ τὸ ὕδωρ –τὸ δὲ ὕδωρ κουφότερον τῆς γῆς,
αντιμέτωπα στο κάτω μέρος η γη και το νερό –και το νερό είναι πιο ελαφρύ
ὅθεν καὶ εὐκινητότερον αὐτῆς ὑπάρχει–, ἄνωθεν δὲ πανταχόθεν ὡς
από τη γη, γι’ αυτό είναι και πιο ευκίνητο απ’ αυτήν– και από πάνω κυκλικά
περιβόλαιον κύκλῳ τὸν ἀέρα καὶ περὶ τὸν ἀέρα πανταχόθεν τὸν
από παντού ο αέρας σαν μανδύας και γύρω από τον αέρα από παντού ο
αἰθέρα, ἔξωθεν δὲ πάντων κύκλῳ τὸν οὐρανόν.
αιθέρας, ενώ έξω απ’ όλα κυκλικά βρίσκεται ο ουρανός.
Κυκλικῶς δέ φασι κινεῖσθαι τὸν οὐρανὸν καὶ συσφίγγειν τὰ ἐντὸς καὶ
Λένε, επίσης, ότι ο ουρανός κινείται κυκλικά και συσφίγγει τα σώματα που
οὕτω μένειν πάγια καὶ ἀδιάπτωτα.
είναι μέσα· γι’ αυτό μένουν σταθερά και αδιάπτωτα.
῾Επτὰ δὲ ζώνας φασὶ τοῦ οὐρανοῦ, μίαν τῆς ἑτέρας ὑψηλοτέραν.
Λένε ακόμη ότι υπάρχουν επτά ζώνες του ουρανού, η μία πιο ψηλά από την
Λέγουσι δὲ αὐτὸν λεπτοτάτης φύσεως, ὡσεὶ καπνὸν, καὶ καθ᾿
άλλη. Και λένε, επίσης, ότι ο ουρανός έχει πολύ λεπτή σύσταση, σαν καπνός,
ἑκάστην ζώνην εἶναι ἕνα τῶν πλανητῶν· ἑπτὰ γὰρ πλανήτας εἶναι
και στη κάθε ζώνη του είναι κι ένας πλανήτης· διότι είπαν ότι υπάρχουν επτά
ἔφησαν, ῞Ηλιον, Σελήνην, Δία, ῾Ερμῆν, ῎Αρεα, ᾿Αφροδίτην καὶ
πλανήτες: ο Ήλιος, η Σελήνη, ο Δίας, ο Ερμής, ο Άρης, η Αφροδίτη και ο
Κρόνον. ᾿Αφροδίτην δέ φασι τὸν ποτὲ μὲν ῾Εωσφόρον, ποτὲ δὲ
Κρόνος. Και ονομάζουν Αφροδίτη αυτόν που γίνεται άλλοτε Εωσφόρος και
῞Εσπερον γινόμενον. Πλανήτας δὲ τούτους ἐκάλεσαν, ὅτιπερ
άλλοτε Έσπερος. Τους ονόμασαν πλανήτες, διότι έχουν την αντίθετη
ἐναντίως τοῦ οὐρανοῦ ποιοῦνται τὴν κίνησιν· τοῦ γὰρ οὐρανοῦ καὶ
κίνηση μ’ αυτήν του ουρανού· διότι, ενώ ο ουρανός και τα υπόλοιπα άστρα
τῶν λοιπῶν ἀστέρων ἐξ ἀνατολῆς ἐπὶ δυσμὰς κινουμένων, οὗτοι
κινούνται από την ανατολή προς τη δύση, μόνον αυτοί έχουν την κίνηση
μόνοι ἀπὸ δυσμῶν ἐπὶ ἀνατολὰς τὴν κίνησιν ἔχουσι. Καὶ τοῦτο
από τη δύση στην ανατολή. Και αυτό θα το αντιληφθούμε από τη σελήνη,
γνωσόμεθα ἐκ τῆς σελήνης μικρὸν καθ᾿ ἑσπέραν ἀναποδιζούσης.
η οποία οπισθοδρομεί λίγο κάθε βράδυ.
῞Οσοι τοίνυν ἔφησαν σφαιροειδῆ τὸν οὐρανόν, ἴσως λέγουσιν
Όσοι, λοιπόν, είπαν ότι ο ουρανός είναι σφαιρικός, υποστηρίζουν πιθανόν ότι
ἀφίστασθαι αὐτὸν καὶ ἀπέχειν τῆς γῆς, ἄνωθέν τε καὶ ἐκ πλαγίων
είναι μακριά και απέχει από τη γη, και από πάνω και από τα πλάγια και από
καὶ κάτωθεν. Κάτωθεν δὲ καὶ ἐκ πλαγίων φημί, ὅσον πρὸς τὴν
κάτω. Λέγοντας από κάτω και από τα πλάγια εννοώ τόσο, όσο απέχει από τις
ἡμετέραν αἴσθησιν, ἐπεὶ κατὰ τὸν τῆς ἀκολουθίας λόγον πανταχόθεν
αισθήσεις μας, επειδή, σύμφωνα με τη λογική, ο ουρανός κατέχει από παντού
τὸν ἄνω τόπον ὁ οὐρανὸς ἐπέχει καὶ ἡ γῆ τὸν κάτω. Καί φασι τὸν
τον πάνω τόπο, ενώ η γη τον κάτω. Ακόμη λένε ότι ο ουρανός κυκλώνει
οὐρανὸν σφαιροειδῶς κυκλοῦν τὴν γῆν καὶ συμπεριφέρειν τῇ ὀξυτάτῃ
σφαιρικά τη γη και περιστρέφει μαζί του με την ταχύτατη κίνησή του
κινήσει αὐτοῦ ἥλιόν τε καὶ σελήνην καὶ τοὺς ἀστέρας, καὶ ὑπὲρ μὲν
τον ήλιο, τη σελήνη και τα άστρα· επίσης, όταν ο ήλιος είναι πάνω από τη
γῆν ὄντος τοῦ ἡλίου ἡμέραν γίνεσθαι ἐνταῦθα, ὑπὸ δὲ τὴν γῆν
γη, εδώ γίνεται ημέρα, ενώ, όταν είναι κάτω από τη γη, γίνεται νύχτα. Όταν
νύκτα. Ὑπὸ δὲ γῆν κατιόντος ἡλίου ἐνταῦθα μὲν νύκτα, ἐκεῖσε δὲ
πάλι ο ήλιος βρίσκεται κάτω από τη γη, εδώ γίνεται νύχτα, ενώ εκεί ημέρα.
ἡμέραν.
῞Ετεροι δὲ ἡμισφαίριον τὸν οὐρανὸν ἐφαντάσθησαν ἐκ τοῦ τὸν
Άλλοι πάλι φαντάσθηκαν ότι ο ουρανός είναι ημισφαίριο, σύμφωνα με τα
θεηγόρον Δαυὶδ λέγειν· "῾Ο ἐκτείνων τὸν οὐρανὸν ὡσεὶ δέρριν", ὅπερ
λόγια του προφήτη Δαβίδ: «Ο (Θεός) απλώνει τον ουρανό σαν δέρμα», και
δηλοῖ τὴν σκηνήν. Καὶ τὸν μακάριον ῾Ησαΐαν· "῾Ο στήσας τὸν
που δηλώνουν τη σκηνή. Σύμφωνα, επίσης, με τον Ησαΐα: «Ο Θεός έφτιαξε
οὐρανὸν ὡσεὶ καμάραν". Καὶ ὅτι δύνων ὅ τε ἥλιος καὶ ἡ σελήνη καὶ
τον ουρανό σαν καμάρα». Και όταν δύει ο ήλιος, η σελήνη και τα άστρα
τὰ ἄστρα κυκλοῖ τὴν γῆν ἀπὸ δύσεως ἐπὶ βορρᾶν καὶ οὕτω πάλιν
διαγράφουν κύκλο γύρω από τη γη, από τη δύση έως το βορά, κι έτσι
ἐπὶ τὴν ἀνατολὴν ἀφικνεῖται. ῞Ομως, εἴτε οὕτως, εἴτε ἐκείνως,
επανέρχεται στην ανατολή. Αλλά, είτε έτσι, είτε διαφορετικά, όλα έχουν γίνει
ἅπαντα τῷ θείῳ προστάγματι γέγονέ τε καὶ ἥδρασται καὶ τὸ θεῖον
και στερεωθεί με την προσταγή του Θεού, και έχουν ως αμετακίνητο θεμέλιο
θέλημά τε καὶ βούλημα θεμέλιον ἀσάλευτον κέκτηται. "Αὐτὸς γὰρ
το θείο θέλημα και τη θεία απόφαση. «Διότι, Αυτός είπε και έγιναν· Αυτός
εἶπε, καὶ ἐγενήθησαν· αὐτὸς ἐνετείλατο, καὶ ἐκτίσθησαν. ῎Εστησεν
έδωσε εντολή και δημιουργήθηκαν. Τα δημιούργησε για να μένουν αιώνια·
αὐτὰ εἰς τὸν αἰῶνα καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος· πρόσταγμα ἔθετο,
έδωσε εντολή που δεν θα μείνει ενενέργητη».
καὶ οὐ παρελεύσεται".
῎Εστι μὲν οὖν οὐρανὸς τοῦ οὐρανοῦ ὁ πρῶτος οὐρανός, ἐπάνω
Υπάρχει, λοιπόν, ο ουρανός του ουρανού, ο πρώτος ουρανός, που είναι
ὑπάρχων τοῦ στερεώματος. ᾿Ιδοὺ δύο οὐρανοί· "καὶ τὸ στερέωμα
πάνω από το στερέωμα. Να, δύο ουρανοί: «διότι και το στερέωμα ο Θεός
γὰρ ἐκάλεσεν ὁ Θεὸς οὐρανόν". Σύνηθες δὲ τῇ θείᾳ Γραφῇ καὶ τὸν
το ονόμασε ουρανό». Αποτελεί συνήθεια για την Αγία Γραφή και τον αέρα
ἀέρα οὐρανὸν καλεῖν διὰ τὸ ὁρᾶσθαι ἄνω. "Εὐλογεῖτε" γάρ, φησί,
να τον ονομάζει ουρανό, διότι τον βλέπουμε πάνω. Καθώς λέει: «Δοξολογείτε
"πάντα τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ", τοῦ ἀέρος λέγω. ῾Ο ἀὴρ γὰρ τῶν
(το Θεό) όλα τα πτηνά του ουρανού», και εννοεί τον αέρα. Διότι ο αέρας
πετεινῶν ἐστι πορεία, καὶ οὐχ ὁ οὐρανός. ᾿Ιδοὺ τρεῖς οὐρανοί, οὓς ὁ
είναι ο τόπος των πτηνών και όχι ο ουρανός. Να, που έχουμε τρεις ουρανούς,
θεῖος ἔφη ἀπόστολος. Εἰ δὲ καὶ τὰς ἑπτὰ ζώνας ἑπτὰ οὐρανοὺς
όπως λέει ο θείος απόστολος. Κι αν θελήσεις πάλι να θεωρήσεις και τις επτά
ἐκλαβεῖν θελήσειας, οὐδὲν τῷ λόγῳ τῆς ἀληθείας λυμαίνεται.
ζώνες σαν τους επτά ουρανούς, καθόλου δεν θα ξεφύγεις από την αλήθεια.
Σύνηθες δὲ καὶ τῇ ῾Εβραΐδι φωνῇ τὸν οὐρανὸν πληθυντικῶς καλεῖν
Είναι μάλιστα συνήθεια της εβραϊκής γλώσσας να ονομάζει τον ουρανό στον
οὐρανούς. Οὐρανὸν οὖν οὐρανοῦ βουλομένη εἰπεῖν, οὐρανοὺς
πληθυντικό ως ουρανούς. Αντί να πει ουρανό του ουρανού, είπε ουρανούς
οὐρανῶν ἔφησεν, ὅπερ δηλοῖ οὐρανὸν οὐρανοῦ τὸν ἐπάνω τοῦ
των ουρανών, πράγμα που σημαίνει ουρανό του ουρανού, ο οποίος είναι
στερεώματος, καὶ τὰ ὕδατα δὲ τὰ ἐπάνω τῶν οὐρανῶν ἢ τοῦ ἀέρος
πάνω από το στερέωμα· δηλώνει όμως και τα νερά που είναι πάνω από τους
καὶ τοῦ στερεώματος ἢ τῶν ἑπτὰ ζωνῶν τοῦ στερεώματος ἢ τοῦ
ουρανούς, ή πάνω από τον αέρα και από το στερέωμα, ή πάνω από τις επτά
στερεώματος τῇ συνηθείᾳ τῆς ῾Εβραΐδος πληθυντικῶς οὐρανῶν
ζώνες του στερεώματος, ή πάνω από το στερέωμα, το οποίο σύμφωνα με τη
ὀνομαζομένου.
συνήθεια της εβραϊκής γλώσσας λέγεται στον πληθυντικό αριθμό "ουρανοί".
Πάντα μὲν οὖν τὰ κατὰ γένεσιν ὑπόκειται φθορᾷ κατὰ τὴν τῆς
Όλα, λοιπόν, όσα δημιουργούνται, φθείρονται σύμφωνα με την τάξη της
φύσεως ἀκολουθίαν, καὶ οἱ οὐρανοί, χάριτι δὲ Θεοῦ συνέχονταί τε
φύσεως· και οι ουρανοί, επομένως, συγκρατούνται και διατηρούνται με τη
καὶ συντηροῦνται. Μόνον δὲ τὸ θεῖον ἄναρχόν τε φύσει καὶ
χάρη του Θεού. Μόνον ο Θεός είναι από τη φύση του χωρίς αρχή και τέλος.
ἀτελεύτητον. Διὸ καὶ εἴρηται· "Αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ δὲ διαμένεις"·
Γι’ αυτό και λέει η Αγία Γραφή: «Αυτοί θα χαθούν, εσύ όμως θα παραμένεις».
ὅμως οὐκ εἰς τὸ παντελὲς ἀφανισθήσονται οἱ οὐρανοί·
Δεν θα εξαφανισθούν όμως τελείως οι ουρανοί· «διότι οι ουρανοί θα
"παλαιωθήσονται μὲν γὰρ καὶ ὡσεὶ περιβόλαιον εἱλιγήσονται καὶ
παλιώσουν, θα τυλιχθούν σαν ρούχο και θ’ αλλάξουν», και τότε
ἀλλαγήσονται" καὶ "ἔσται οὐρανὸς καινὸς καὶ γῆ καινή".
«θα σχηματισθεί καινούριος ουρανός και καινούρια γη»
Πολλῷ δὲ τῷ μέτρῳ ὁ οὐρανὸς μείζων ὑπάρχει τῆς γῆς. Τὴν μέντοι
Στην έκταση ο ουρανός είναι πολύ μεγαλύτερος από τη γη. Δεν πρέπει όμως
οὐσίαν τοῦ οὐρανοῦ οὐ δεῖ ζητεῖν, ἄγνωστον ἡμῖν οὖσαν.
ν’ αναζητάμε την ουσία του ουρανού, διότι μας είναι άγνωστη.
Μηδεὶς δὲ ἐψυχωμένους τοὺς οὐρανοὺς ἢ τοὺς φωστῆρας
Και κανείς να μην θεωρεί ότι οι ουρανοί και τ’ αστέρια έχουν ψυχή·
ὑπολαμβανέτω· ἄψυχοι γάρ εἰσι καὶ ἀναίσθητοι. ῞Ωστε εἰ καί φησιν
διότι είναι άψυχα και χωρίς αισθήσεις. Επομένως, αν και λέει η Αγία Γραφή,
ἡ θεία Γραφή· "Εὐφραινέσθωσαν οἱ οὐρανοί, καὶ ἀγαλλιάσθω ἡ γῆ",
«ας ευφρανθούν οι ουρανοί και ας χαρεί η γη», εννοεί ότι προσκαλεί
τοὺς ἐν οὐρανῷ ἀγγέλους καὶ τοὺς ἐν τῇ γῇ ἀνθρώπους πρὸς
να χαρούν οι άγγελοι στον ουρανό και οι άνθρωποι στη γη.
εὐφροσύνην καλεῖ· Οἶδε δὲ ἡ Γραφὴ καὶ προσωποποιεῖν, καὶ ὡς ἐπὶ
Διότι η Αγία Γραφή γνωρίζει να προσωποποιεί και να ομιλεί για τα άψυχα
ἐμψύχων περὶ τῶν ἀψύχων διαλέγεσθαι, ὡς τὸ· "ἡ θάλασσα εἶδε καὶ
σαν να πρόκειται για έμψυχα, όπως όταν λέει: «η θάλασσα είδε και
ἔφυγεν, ὁ ᾿Ιορδάνης ἐστράφη εἰς τὰ ὀπίσω", καὶ "τί σοί ἐστι, θάλασσα,
απομακρύνθηκε, ο Ιορδάνης γύρισε προς τα πίσω», και επίσης «γιατί,
ὅτι ἔφυγες καί σοί, Ἰορδάνη, ὅτι ἐστράφης εἰς τά ὀπίσω"; Καὶ ὄρη καὶ
θάλασσα, απομακρύνθηκες και συ, Ιορδάνη, γύρισες προς τα πίσω»;. Και τα
βουνοὶ ἐρωτῶνται λόγους σκιρτήσεως, ὥσπερ καὶ ἡμῖν σύνηθες
βουνά και οι λόφοι παρακινούνται να σκιρτήσουν, όπως κι εμείς συνηθίζουμε
λέγειν "συνήχθη ἡ πόλις", οὐ τὰς οἰκοδομὰς σημαίνειν βουλομένοις,
να λέμε «συγκεντρώθηκε η πόλη», χωρίς να θέλουμε να δείξουμε τα
ἀλλὰ τοὺς τῆς πόλεως οἰκήτορας· καὶ "οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν
οικοδομήματα αλλά τους κατοίκους της πόλεως. Καί λέγοντας «οι ουρανοί
Θεοῦ", οὐ φωνὴν ὠσίν αἰσθητοῖς ἀκουομένην ἀφιέντες, ἀλλ᾿ ἐκ τοῦ
διηγούνται τη δόξα του Θεού», δεν εννοούμε ότι αφήνουν φωνή που την
οἰκείου μεγέθους τὴν τοῦ Δημιουργοῦ δύναμιν ἡμῖν παριστάνοντες,
ακουν τ’ αυτιά, αλλά ότι παρουσιάζουν σε μας με το μέγεθός τους τη δύναμη
ὧν τὸ κάλλος κατανοοῦντες, τὸν ποιητὴν ὡς ἀριστοτέχνην
του Δημιουργού· έτσι, κατανοούμε το κάλλος τους και δοξάζουμε το
δοξάζομεν.
Δημιουργό σαν άριστο τεχνίτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου