Είναι γεγονός ότι οι μεγαλύτερες κρίσεις στις σχέσεις Εκκλησίας–Πολιτείας στη Ελλάδα συνέπεσαν με ανώμαλες περιόδους της πολιτικής της ιστορίας. Ταυτόχρονα, συνδέθηκαν με τη δημιουργία αρχιεπισκοπικών ζητημάτων, κάτι μάλλον αναμενόμενο ως εκ της σημασίας που διαδραματίζει το πρόσωπο του «Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος» στα πολιτικά πράγματα.
Σε μια από τις πλέον σκοτεινές και δυσερμήνευτες περιόδους της σύγχρονης εκκλησιαστικής ιστορίας αναφέρεται το παρόν βιβλίο που έρχεται να ρίξει φώς στις σχέσεις της διοικούσας Εκκλησίας και της Πολιτείας της περιόδου 1967 – 1974, όπως αυτές διαμορφώθηκαν υπό το κράτος της εγκαθιδρυθείσας την 21η Απριλίου 1967 επτάχρονης δικτατορίας.
Με ενδελεχή έρευνα πηγών και βιβλιογραφίας ο Χάρης Ανδρεόπουλος πραγματεύεται το πρόβλημα, εξετάζοντας και αναλύοντας ζητήματα της εν λόγω περιόδου που αφορούσαν την νομοκανονική αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας και τον βαθύ τραυματισμό της (σήμερα συνταγματικά κατοχυρωμένης) αυτοδιοικήσεώς της από σωρεία παρεμβάσεων της δικτατορίας στα εσωτερικά της, που αποσκοπούσαν στον έλεγχο της εκκλησιαστικής διοικήσεως ώστε να υπηρετηθούν οι ιδεολογικές σκοπιμότητες του καθεστώτος.
Προσεγγίζοντας το όλο ζήτημα επί τη βάσει ιστορικών και νομοκανονικών κριτηρίων, ο συγγραφέας αναδεικνύει, αξιολογεί και ερμηνεύει τις ποικίλες διαστάσεις και προεκτάσεις που είχε η προβληματική αυτή σχέση στη διοίκηση και στη ζωή της ελλαδικής Εκκλησίας καθ΄ όλη τη διάρκεια της Επταετίας και σε αμφότερες τις φάσεις της: επί Γ. Παπαδοπούλου, με αρχιεπίσκοπο τον Ιερώνυμο Κοτσώνη, και επί Δ. Ιωαννίδη με αρχιεπίσκοπο τον Σεραφείμ Τίκα. Ως ιδιαίτερης σημασίας ζητήματα αντιμετωπίζονται το θέμα της διαταραχθείσας κατά το διάστημα της πρώτης φάσης της δικτατορίας (1967 – 1973) νομοκανονικής σχέσης της ελλαδικής Εκκλησίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το θέμα των δώδεκα εκπτώτων – «ιερωνυμικών» λεγομένων – Μητροπολιτών που δημιουργήθηκε στη δεύτερη φάση της δικτατορίας (Νοέμβριος 1973 – Ιούλιος 1974).
Στο βιβλίο παρουσιάζονται, επίσης, και αναλύονται οι πολιτικές με τις οποίες στα πρώτα κρίσιμα χρόνια της μεταπολίτευσης, επί πρωθυπουργίας Κων/νου Καραμανλή (1974 – 1980), αντιμετωπίσθηκε και εξομαλύνθηκε η κρίση στην Εκκλησία, αλλά και θεμελιώθηκε ο εκδημοκρατισμός της με σειρά συνταγματικών διατάξεων και νομοθετημάτων που ρύθμισαν θετικά τόσο την εσωτερική της λειτουργία, όσο και τις σχέσεις της με την Πολιτεία.
Μία σημαντική μελέτη που βοηθά στην εξέταση, κατανόηση και ανάδειξη των αιτίων και των διαδικασιών μέσω των οποίων η Εκκλησία της Ελλάδος επηρεάσθηκε, συμμετείχε, έδρασε και επέδρασε στις πολιτικές εξελίξεις υπό το κράτος της επτάχρονης δικτατορίας 1967-1974. Το βιβλίο – η έκδοση του οποίου συμπίπτει με τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την εγκαθίδρυση της δικτατορίας της 21ης Απριλίου 1967 – προλογίζει ο ομ. καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ιωάννης Μ. Κονιδάρης, χαρακτηρίζοντάς το ως «ένα έργο – σταθμό για την Εκκλησιαστική Ιστορία, αλλά και εφαλτήριο για περαιτέρω αναζητήσεις σε συναφείς κλάδους, όπως το Εκκλησιαστικό Δίκαιο ή / και η Πολιτική Ιστορία του τόπου μας».
Ο Χαράλαμπος Ανδρεόπουλος γεννήθηκε και ζει με την οικογένειά του στη Λάρισα. Υπηρετεί στη Β/θμια εκπαίδευση ως θεολόγος καθηγητής. Είναι διδάκτωρ Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Α.Π.Θ. και μέλος της Εταιρείας Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη μελέτη θεμάτων της σύγχρονης πολιτικής και εκκλησιαστικής ιστοριογραφίας. Αρθρογραφεί στην «Ελευθερία» Λαρίσης, στο «Amen.gr» και στο προσωπικό του ιστολόγιο (http://religiousnet.blogspot.com).
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ Μ. ΚΟΝΙΔΑΡΗ
Είναι γεγονός ότι οι μεγαλύτερες κρίσεις στις σχέσεις Εκκλησίας–Πολιτείας στη χώρα μας συνέπεσαν με ανώμαλες περιόδους της πολιτικής της ιστορίας. Και, συνάμα, συνδέθηκαν με τη δημιουργία αρχιεπισκοπικών ζητημάτων, πράγμα, ίσως, εν τέλει αναμενόμενο ως εκ της σημασίας που διαδραματίζει το πρόσωπο του «Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος» στα πολιτικά πράγματα, καίτοι τούτο ούτε γεωγραφικώς ακριβολογεί ούτε από την άποψη του κανονικού δικαίου εξηγείται και δικαιολογείται. Παρεπόμενη συνέπεια των κρίσεων αυτών ήταν και η διατάραξη των σχέσεων της Εκκλησίας της Ελλάδος με τη Μητέρα Εκκλησία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως. Στον αποδραμόντα εικοστό αιώνα είναι δυνατόν, ευχερώς, να ανασύρει κανείς στη μνήμη τρία παραδείγματα, τα οποία αποδεικνύουν του λόγου το ασφαλές. Το πρώτο συνδέεται με την περίοδο του Εθνικού Διχασμού (1915-1917). Προ ενός ακριβώς αιώνος, το 1917, μετά την επανένωση του κράτους, με ευθεία παρέμβαση της Πολιτείας, ως αποτέλεσμα του αναθέματος κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου (12.12.1916), διαλύθηκε η Σύνοδος που είχε λάβει μέρος στο ανάθεμα και ορίσθηκε, για πρώτη φορά στην ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος, «αριστίνδην σύνοδος», η οποία, μετά την καθαίρεση του Θεόκλητου (Μινόπουλου), εξέλεξε στον Θρόνο των Αθηνών τον Μελέτιο (Μεταξάκη). Αλλά και αυτός επέπρωτο να απομακρυνθεί από τον Θρόνο του, μετά την επικράτηση των αντιβενιζελικών στις εκλογές του 1920, με συνέπεια την επανενθρόνιση του Θεόκλητου. Μετά την Επανάσταση Πλαστήρα, το 1922, και την απομάκρυνσή του για δεύτερη φορά, τον Θεόκλητο διεδέχθη, τελικώς, τον Μάρτιο 1923, ως Αρχιεπίσκοπος Αθηνών ο Χρυσόστομος (Παπαδόπουλος). Είχε, όμως, ήδη μεσολαβήσει η μικρασιατική καταστροφή… Το δεύτερο συνδέεται με τη δικτατορία Μεταξά (1936-1941). Το 1938 εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος Αθηνών ο Δαμασκηνός (Παπανδρέου) με μία ψήφο διαφορά από τον εκλεκτό της δικτατορίας Χρύσανθο (Φιλιππίδη). Με υποκίνηση του δικτατορικού καθεστώτος, η εκλογή προσβάλλεται στο Συμβούλιο Επικρατείας, το οποίο, υπό την εκβιαστική πίεση της δικτατορίας, κυριολεκτικώς σύρεται σε ακύρωση της εκλογής με διαφορά μίας ψήφου. Ακολουθεί, και αύθις, συγκρότηση «αριστίνδην συνόδου», η οποία εκλέγει Αρχιεπίσκοπο τον Χρύσανθο και εγκλείει στη Μονή Φανερωμένης, στη Σαλαμίνα, τον γνωστό για τα δημοκρατικά του φρονήματα Δαμασκηνό. Η μοίρα έφερε τον κανονικώς εκλεγμένο Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό να αποκαταστήσει στον Θρόνο του, με απόφαση «Μείζονος Συνόδου», η κατοχική «κυβέρνηση» Τσολάκογλου, την οποία ο Χρύσανθος αρνήθηκε να ορκίσει μετά την κατάληψη της χώρας από τα γερμανικά ναζιστικά στρατεύματα. Εντούτοις, ο Δαμασκηνός, καθ’ όλη τη διάρκεια της κατοχής, αντιστάθηκε σθεναρώς στους κατακτητές και στάθηκε δίπλα στον χειμαζόμενο λαό, μετά δε την απελευθέρωση και κατά τον εμφύλιο πόλεμο, που δυστυχώς ακολούθησε, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στα πολιτικά πράματα της εποχής εκείνης έως και του θανάτου του, το 1949. Το τρίτο παράδειγμα συνδέεται με την επταετή δικτατορία των συνταγματαρχών (1967-1974). Και στην περίπτωση αυτή, η άλωση της διοικήσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος και ιδίως η αντικατάσταση του Αρχιεπισκόπου επετεύχθη με την απομάκρυνση από τον Θρόνο, με νομοθετική παρέμβαση, του Χρυσόστομου (Χατζησταύρου), τον ορισμό «αριστίνδην συνόδου» και την ανάδειξη του Πρωθιερέα των Ανακτόρων Αρχιμανδρίτη Ιερώνυμου (Κοτσώνη), ο οποίος και παρέμεινε ως Αρχιεπίσκοπος έως της οριστικής παραιτήσεώς του το 1973. Τη διαφοροποίηση σε σχέση με τα προηγούμενα παραδείγματα στην περίπτωση της δικτατορίας των συνταγματαρχών συνιστά η ανατροπή της υπό τον Γ. Παπαδόπουλο ηγεσίας, μετά και από τα γεγονότα της Νομικής και του Πολυτεχνείου, από τον ταξίαρχο Δ. Ιωαννίδη, ο οποίος προχώρησε και στην αλλαγή Αρχιεπισκόπου με την ανάδειξη στον Θρόνο των Αθηνών του Σεραφείμ (Τίκα), από μια σύνοδο κανονικών Ιεραρχών, που αποκλήθηκε «πρεσβυτέρα Ιεραρχία». Η δεύτερη αυτή φάση της δικτατορίας οδήγησε στην εθνική τραγωδία της εισβολής και καταλήψεως μεγάλου μέρους της Κύπρου, στα εκκλησιαστικά δε πράγματα σε μια πρωτοφανή κρίση, η οποία συνεχίσθηκε σχεδόν έως και στις ημέρες μας. Την περίοδο αυτή, της επταετίας (1967-1974), στο πεδίο των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας, έχει ως αντικείμενο η μετά χείρας πραγματεία του κ. Χ. Ανδρεόπουλου, η οποία απετέλεσε, στην αρχική μορφή της, τη εναίσιμη διδακτορική του διατριβή στο Τμήμα Θεολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με επιβλέποντα καθηγητή τον λόγιο Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου, Καθηγητή της Εκκλησιαστικής Ιστορίας, κ. Ανδρέα Νανάκη. Βεβαίως, έως σήμερα, έχουν γραφεί πολλά και από πολλούς για όψεις και ζητήματα της περιόδου αυτής. Το πρώτον όμως επιχειρείται με την παρούσα διατριβή η συνολική και συστηματική περιγραφή και αποτίμηση της περιόδου αυτής. Η άρτια και λεπτολόγος συγκέντρωση του υλικού, η αναλυτική εκδίπλωσή του, η παρουσίαση όλων των έως σήμερα εξενεχθεισών απόψεων επιμέρους ζητημάτων και η κριτική θεώρησή τους, με οξυδέρκεια και ευθυκρισία, αποτελούν ένα εγχείρημα το οποίο απαιτεί μεγάλη επιμέλεια, άριστη γνώση του πλήθους των πηγών και της βιβλιογραφίας, εδραία επιστημονική κατάρτιση και αντικειμενική κρίση. Τα προαπαιτούμενα αυτά πληροί η συγγραφή του κ. Ανδρεόπουλου έτσι, ώστε η μετά χείρας διατριβή όχι μόνο να αποτελεί ένα έργο-σταθμό για την εκκλησιαστική ιστορία, αλλά και εφαλτήριο για περαιτέρω αναζητήσεις σε συναφείς κλάδους, όπως το εκκλησιαστικό δίκαιο ή/και η πολιτική ιστορία του τόπου μας. Αξίζει δε πρόσθετος έπαινος στον συγγραφέα του παρόντος έργου, το οποίο ευχαρίστως αποδέχθηκα να προλογίσω, διότι ο κ. Ανδρεόπουλος, δόκιμος ήδη και πολυγραφώτατος ερευνητής, εμόχθησε και έφερε σε αίσιο πέρας την πραγματεία του αυτή παραλλήλως προς την εύορκη επιτέλεση των διδακτικών του καθηκόντων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Για όλους αυτούς τους λόγους, του αξίζουν ολόθυμα συγχαρητήρια και η ευχή να συνεχίσει με τον ίδιο ζήλο το διδακτικό, ερευνητικό και συγγραφικό του έργο.
ΙΩΑΝΝΗΣ Μ. ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ Ομ. Καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
«Η εκκλησία κατά τη δικτατορία 1967-1974» (Στιγμιότυπα) - Χαράλαμπος Μ. Ανδρεόπουλος from ibdb.gr on Vimeo.
- Είχε παρέμβει η δικτατορία στα εσωτερικά της Εκκλησίας;
- H Εκκλησία όφειλε να ζητήσει συγνώμη για την στάση της κατά την περίοδο της δικτατορίας;
- Η περίοδος του Ιερώνυμου Κοτσώνη (Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κατά τη διάρκεια της χούντας των συνταγματαρχών) και η περίοδος του Σεραφείμ Τίκα (Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος την περίοδο 1974 με 1998)
Στιγμιότυπα από την παρουσίαση του βιβλίου «Η εκκλησία κατά τη δικτατορία 1967-1974» του Χαράλαμπου Μ. Ανδρεόπουλου. - (Εκδόσεις Eπίκεντρο)
με ομιλητές τους:
- Γεώργιος Ιατρού, δικηγόρος, Δρ. Εκκλησιαστικού Δικαίου Νομικής ΕΚΠΑ
- Ανδρέας Αργυρόπουλος, θεολόγος καθηγητής, M.Th., Δ/ντής Γυμνασίου και συγγραφέας.
Στην εκδήλωση διαβάστηκε κείμενο του Μανώλη Μηλιαράκη επίτιμου Προέδρου της «Χριστιανικής Δημοκρατίας».
Συντόνισε ο Πρόεδρος της «Χριστιανικής Δημοκρατίας», δικηγόρος Γιάννης Ζερβός
Μπορείτε να παρακολουθήσετε ολόκληρη την βιβλιοπαρουσίαση πατώντας τον παρακάτω σύνδεσμο. ibdb.gr/index_book.php?book=300183
Ακολουθεί η βιβλιοκρισία από τον Απόστολο Σπυράκη στο diastixo.gr/
Ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος (Κοτσώνης) είναι η πιο σκοτεινή φυσιογνωμία στην ιστορία της ελληνικής Εκκλησίας τον εικοστό αιώνα. Προερχόμενος από τις παρεκκλησιαστικές οργανώσεις που είχαν καταστεί πανίσχυρες κατά την μετεμφυλιακή περίοδο και με την κάλυψη των ανακτόρων όπου είχε χρηματίσει πρωθιερέας και πνευματικός της βασιλικής οικογένειας, ανήλθε στο ανώτατο αξίωμα της εκκλησιαστικής ιεραρχίας της Ελλάδας την περίοδο της δικτατορίας χρησιμοποιώντας μια σειρά από παρασκηνιακές διαδικασίες, παράτυπες ενέργειες και συνεννοήσεις συνωμοσιολογικού χαρακτήρα με τους χειρότερους παράγοντες του φασιστικού καθεστώτος, μετήλθε ενεργειών που δεν αρμόζουν ούτε κατά διάνοια σε άνθρωπο θρησκευόμενο, καταρράκωσε το κύρος της Εκκλησίας και κατέπεσε με πάταγο μέσα από τις ίδιες τις ραδιουργίες του όταν οι συσχετισμοί στην ιεραρχία άλλαξαν και το καθεστώς της εικοστής πρώτης Απριλίου ένιωσε ότι δεν του ήταν πλέον χρήσιμος. Η Εκκλησία αυτή την εποχή έχει τρομερή δύναμη και επηρεάζει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της ελληνικής κοινωνίας, οπότε είναι φυσικό το φασιστικό καθεστώς να προσπαθεί να την προσεταιριστεί. Ο ρόλος των ανακτόρων είναι επίσης διφορούμενος και ύποπτος, καθώς προωθούν τον Ιερώνυμο στην ανώτατη θέση της ιεραρχίας, όμως γρήγορα θα διαψευστούν οικτρά, όταν ο ευνοούμενός τους δεν θα διστάσει να εγκαταλείψει τον βασιλιά κατά το κίνημα που αυτός επιχείρησε, διαισθανόμενος ότι οι συνταγματάρχες ήταν οι πιο δυνατοί παίχτες και θα μπορούσαν να του δώσουν τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει τα μεγαλεπήβολα σχέδιά του για τη δημιουργία ενός ελληνοχριστιανικού πολιτισμού, μεσσιανικού τύπου, που θα εξύψωνε τον εκλεκτό λαό του Θεού.
Τον συγγραφέα βασάνισαν επί μακρόν θέματα που σχετίζονται με τη φυσιογνωμία της σύγχρονης Εκκλησίας και την καιροσκοπική μεταβολή των πεποιθήσεων ιερωμένων και λαϊκών ανάλογα με τη συγκυρία. Όλα αυτά παρουσιάζονται τεκμηριωμένα με άπειρες σημειώσεις, παραπομπές, κανονισμούς του εκκλησιαστικού δικαίου και ιστορικές αναφορές από ένα πλήθος πηγών που καθιστούν τη μελέτη του πραγματικά πρωτοποριακή.
Σ’ αυτόν τον τόμο, που αποτελεί και τη διδακτορική του διατριβή, ο Χαράλαμπος Ανδρεόπουλος, θεολόγος καθηγητής της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, μας παρουσιάζει μια εξαιρετικά παραστατική εικόνα των γεγονότων που ταλάνισαν την Εκκλησία την εποχή της δικτατορίας αλλά και αργότερα, καθώς μια σειρά από ζητήματα που προέκυψαν αυτή την περίοδο θα ξαναβγούν στην επιφάνεια δημιουργώντας ξανά επικίνδυνες τριβές στα χρόνια του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου. Είναι φανερό ότι τον συγγραφέα βασάνισαν επί μακρόν θέματα που σχετίζονται με τη φυσιογνωμία της σύγχρονης Εκκλησίας και την καιροσκοπική μεταβολή των πεποιθήσεων ιερωμένων και λαϊκών ανάλογα με τη συγκυρία. Όλα αυτά παρουσιάζονται τεκμηριωμένα με άπειρες σημειώσεις, παραπομπές, κανονισμούς του εκκλησιαστικού δικαίου και ιστορικές αναφορές από ένα πλήθος πηγών που καθιστούν τη μελέτη του πραγματικά πρωτοποριακή. Σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή της Νομικής Σχολής Ιωάννη Κονιδάρη που προλογίζει το βιβλίο: «Η άρτια και λεπτολόγος συγκέντρωση του υλικού, η αναλυτική εκδίπλωσή του, η παρουσίαση όλων των έως σήμερα εξενεχθεισών απόψεων επιμέρους ζητημάτων και η κριτική θεώρησή τους, με οξυδέρκεια και ευθυκρισία, αποτελούν ένα εγχείρημα που απαιτεί μεγάλη επιμέλεια, άριστη γνώση του πλήθους των πηγών και της βιβλιογραφίας, εδραία επιστημονική κατάρτιση και αντικειμενική κρίση».
Η Εκκλησία ταλανίστηκε σε απίστευτο βαθμό τα χρόνια της επταετίας κι αυτή η δοκιμασία άφησε τα αποτυπώματά της μέχρι τα πρόσφατα χρόνια, όταν ιεράρχες σαν τον Φλωρίνης Αυγουστίνο (Καντιώτη) χρησιμοποίησαν το αρνητικό κλίμα που δημιουργήθηκε και τις παρενέργειές του για να δυναμιτίσουν σε κάθε ευκαιρία το έργο του διαδόχου του Ιερώνυμου Σεραφείμ, πρώην επισκόπου Ιωαννίνων και ενός εξαιρετικού, όπως αποδείχτηκε, ιεράρχη, του μακροβιότερου που γνώρισε η Εκκλησία στη σύγχρονη ιστορία της. Ο μακαριότατος Σεραφείμ (Τίκας), παρόλο που προέρχονταν από τις εθνικιστικές τάξεις του ελληνικού στρατού και είχε υπηρετήσει τα χρόνια της εθνικής αντίστασης στα τάγματα του Ζέρβα, εντούτοις βάδισε με εξαιρετική μετριοπάθεια όπου χρειαζόταν και με δυναμισμό σε άλλες περιπτώσεις, έχοντας σαν στήριγμά του στις πιο δύσκολες στιγμές τον όσιο Πορφύριο τον Καυσοκαλυβίτη, αυτόν τον θαυμαστό γέροντα που με τη σοφία του τον βοηθούσε να παραμένει ακλόνητος μέχρι το τέλος στο τιμόνι της Εκκλησίας της Ελλάδας. Η απόφασή του να θέσει υποψηφιότητα για τη θέση του αρχιεπισκόπου δεν ήταν καθόλου εύκολη – τη στιγμή που το καθεστώς των συνταγματαρχών ψυχορραγούσε, η Εκκλησία, που είχε προσδεθεί στο άρμα του, ένιωθε τους τριγμούς στο σώμα της, κι όπως αναφέρει ο ίδιος: «… το αποφάσισα και πήγα εν γνώσει μου ότι εδώ γίνεται ένας αγώνας μεταξύ της Εκκλησίας της δικτατορίας και της ελευθέρας, της κανονικής Εκκλησίας … επήγα για να σωθεί η Εκκλησία. Έπαιξα το κεφάλι μου “κορώνα-γράμματα’’ …».
Εκείνα τα χρόνια ανέδειξαν όμως και το καλύτερο πρόσωπο της Εκκλησίας, όπως συνέβη στην περίπτωση του βοηθού του αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης επισκόπου Ταλαντίου Στέφανου (Αφεντουλίδη) [...] όταν ο αξιωματικός, που ενδεχομένως οπλοφορούσε, τον απείλησε με κυρώσεις, ο Ταλαντίου είπε τη λακωνική φράση που έσωσε την τιμή της Εκκλησίας: «Για τέτοιες στιγμές ζούμε».
Οι σχέσεις κράτους-Εκκλησίας έχουν αναδειχθεί σε ζήτημα ακανθώδες από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, και στο ήδη περίπλοκο αυτό ζήτημα έρχεται να προστεθεί και το θέμα των σχέσεων με το πατριαρχείο, θέμα που απαιτεί λεπτότητα χειρισμών και προσήλωση στις αξίες που οικοδομήθηκαν στη διάρκεια αιώνων επιτρέποντας τη συνέχιση της λειτουργίας αυτών των ιστορικής αξίας θεσμών. Το πιο συγκλονιστικό κομμάτι πάντως του βιβλίου έχει να κάνει με την απεικόνιση της δοκιμασίας μέσα από την οποία διήλθε η Εκκλησία τα χρόνια της δικτατορίας, δοκιμασίας που ανέδειξε το χειρότερό της πρόσωπο όταν για παράδειγμα τη νύχτα των γεγονότων της Νομικής ο προϊστάμενος του ιερού ναού του Αγίου Βασιλείου στην οδό Μετσόβου, ο νυν μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος (Ρούσας), επιχείρησε να ανοίξει την πόρτα του ναού για να δώσει καταφύγιο στους καταδιωκόμενους φοιτητές, ο πρωτοσύγκελος της αρχιεπισκοπής αρνήθηκε να του δώσει τη σχετική άδεια λέγοντάς του: «Δεν θα πας, γιατί αυτοί είναι εν στάσει». Εκείνα τα χρόνια ανέδειξαν όμως και το καλύτερο πρόσωπο της Εκκλησίας, όπως συνέβη στην περίπτωση του βοηθού του αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης επισκόπου Ταλαντίου Στέφανου (Αφεντουλίδη), ο οποίος κατά την ώρα της λειτουργίας στον Άγιο Γεώργιο Νεάπολης στη Θεσσαλονίκη, και ενώ βρισκόταν μπροστά στο ιερό βήμα, δέχτηκε την πρωτοφανή εισβολή αξιωματικού που του ζήτησε επιτακτικά να σταματήσει τη λειτουργία και να μεταβεί στον ναό της Αγίας Σοφίας, όπου τον ανέμεναν οι εκπρόσωποι του δικτατορικού καθεστώτος. Ο επίσκοπος απάντησε ότι δέχεται εντολές μόνο από τον προϊστάμενό του Μητροπολίτη κι όταν ο αξιωματικός, που ενδεχομένως οπλοφορούσε, τον απείλησε με κυρώσεις, ο Ταλαντίου είπε τη λακωνική φράση που έσωσε την τιμή της Εκκλησίας: «Για τέτοιες στιγμές ζούμε».
47 σχόλια:
Επειδή τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, ας μιλήσουμε επί της αρχής και επί της ουσίας. Α)Οι παρεμβάσεις της πολιτείας στα εσωτερικά θέματα της εκκλησίας, όπως και στην εκλογή ιεραρχών κλπ, είναι βέβαια ανεπίτρεπτες. Β)Από την άλλη μεριά, το ίδιο ανεπίτρεπτο είναι να θέτουμε την εκκλησία ως θεματοφύλακα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, δηλαδή ότι σώνει και καλά το μόνο πολίτευμα που η εκκλησία πρέπει να αποδέχεται είναι το προαναφερθέν. Που το βρήκαμε αυτό; Εκτός εάν η εκκλησία αποδέχεται το ''τέλος της ιστορίας'' του Φουκουγιάμα, ή εάν σταματήσουμε την εξέλιξη της πολιτικής επιστήμης η οποία μπορεί αύριο να ανακαλύψει, όπως κάνει κάθε επιστήμη, μια νέα μορφή διακυβέρνησης. Η εκκλησία μπορεί να συνεργαστεί και να αποδεχτεί , εάν το θεωρεί Χριστιανικά ωφέλιμο, όποιο πολίτευμα ΓΟΥΣΤΑΡΕΙ.
Η Εκκλησία δέν είναι αυτόνομη. Δέν είναι ο Θεός, όπως πιστεύουμε σήμερα. Είναι τού Θεού. Δέν μπορεί νά γουστάρει. Τό ιδανικό πολίτευμα υπάρχει. Είναι αυτό τό οποίο επιτρέπει , δέν εμποδίζει, τόν αγώνα τής σωτηρίας, τήν τήρηση τών εντολών καί δέν διαμορφώνει ιδεολογίες καί νοοτροπίες αντίθετες στό Θέλημά Του, στίς ψυχές τών νέων. Οι πάσης φύσεως ολοκληρωτισμοί είναι αντίχριστοι.Δές τί έγινε στήν Ρωσία καί τί γίνεται μέ τό ολοκληρωτικό καθεστώς τής Ελλάδος. Οδήγησαν σέ ομαδική εκπόρνευση τούς πληθυσμούς τών νέων. Ακριβώς όπως καί τό καπιταλιστικό σύστημα πού κυριαρχεί στήν οικουμένη. Καί παληά η πορνεία ήταν ντροπή καί υπήρχε πόρτα εξόδου. Σήμερα είναι τιμή καί σύμβολο μοντερνισμού.
Η άποψή σας για το βιβλίο "Η Εκκλησία κατά τη δικτατορία 1967-1794" του κ. Ανδρεόπουλου;
Σέ λίγο καιρό θά τόχω στά χέρια μου, γιά νά αποκτήσω άποψη γιά τό βιβλίο, τήν ποιότητα τής έρευνας..... Τά γεγονότα είναι περασμένα στό πετσί μας, όπως καί η περίοδος τής δικτατορίας μέ τήν οποία διαπλέκονται. Ανάβει φωτιές οπωσδήποτε. Επειδή κανένας δέν αποφάσιζε νά ξεσκεπάσει τήν κατσαρόλα. Μακάρι νά ακολουθήσουν καί άλλοι τό παράδειγμά του καί γιά τά πρόσφατα σκοτεινά εκκλησιαστικά χρόνια. Πολλά κρύβονται κάτω από τά ράσα πιά.
Πρίν διαβάσω το βιβλίο του θεολόγου κ. Χάρη Ανδρεόπουλου πίστευα ότι τον Αρχιεπ. Ιερώνυμο Κοτσώνη έρριξε ο Ιωαννίνων (και μετέπειτα Αρχιεπ. Σεραφείμ Τίκας)... Πρόκειται για έναν βολικό μύθο τον ανατρέπει ο συγγραφέας παραθέτοντας πληθώρα τεκμηρίων που αποδεικνύουν ποιοί, πως και πότε γκρέμισαν τον Ιερώνυμο Α' από τον θρόνο του. Ολοκληρώνοντας την ανάγνωση του βιβλίου έμεινα με την απορία: Μα τι παραμύθι μας σερβίριζαν οι Οργανώσεις και ο θρησκευτικός Τύπος τόσα χρόνια;... ΠΡΩΗΝ "ΖΩΗΚΟΣ"
Τό κυριώτερο δέ γιά τούς σημερινούς διχασμούς είναι ότι ο Ιερώνυμος υπήρξε ο άνθρωπος πού καθόρισε τόν όρο τού μοιχεπιβάτη. Σάπια κρέατα διοικούν μέχρι σήμερα τήν εκκλησία καί τήν αντιεκκλησία.
...ενώ ο ίδιος (ο Ιερώνυμος Κοτσώνης) υπήρξε Μέγας Μοιχεπιβάτης, καταλαβών παπαδοπουλικώ "δικαίω" τον θρόνο της Αρχιεπισκοπής. Και να σκεφθεί κανείς ότι ο συνεργήσας επί τω παπαδοπουλικώ "δικαίω" Κοτσώνης ήταν καθηγητής Κανονικού Δικαίου...
Η ακαδημαική θεολογία καί γνώση είναι αυτόνομη, αυτοάνοσο φανόμενο, δέν αισθάνεται υποχρεωμένη νά μεταφραστεί στήν γλώσσα τών ανθρώπων καί στήν πράξη τους.Αντιθέτως φυσιεί, όπως λένε οι Αγιοι, κυριαρχεί τόν άνθρωπο μέ τήν μεγαλομανία, μέ μιά μεγάλη ιδέα γιά τόν εαυτό του. Αριστη.
Παραβρέθηκα στην εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου τον περασμένο Δεκέμβριο στην Αθήνα, στο βιβλιοπωλείο "Εν Πλώ". Στο κατάμεστο από "Ζωηκούς" - οι περισσότεροι - και "Σωτηρικούς" πατάρι του βιβλιοπωλείου και ο εκπρόσωπος της Αρχιεπισκοπής ο οποίος διάβασε το συγχαρητήριο μήνυμα του Ιερωνύμου για την "νηφάλια προσέγγιση" και την "επιστημονική τεκμηρίωση" της μελέτης του κ. Χ. Ανδρεόπουλου. Και οι Ζωηκοί και Σωτηρικοί μίλησαν θετικά για την "προσεκτική μελέτη" του κ. Ανδρεόπουλου. Η ίδια η Εκκλησία, όμως, δεν θα πρέπει ν' ασχοληθεί με το θέμα ανοικτά; Και να ζητήσει συγγνώμη για τα λάθη των εκπροσώπων της κατά την περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών; Επίσης, οι Αδελφότητες Θεολόγων (Ζωή, Σωτήρ) δεν θα πρέπει κι αυτές να κάνουν την αυτοκριτική τους (αυτό που στην θεολογία λέμε αυτομεμψία) για την στήριξη που παρείχαν στο δικτατορικό καθεστώς;
Πώς είναι δυνατόν. Ούτε η σημερινή διοίκηση τής εκκλησίας ούτε οι οργανώσεις αυτές είναι ορθόδοξες.
Mεγάλο ζήτημα, "καυτή πατάτα"... Διάβασα με προσοχή και αμείωτο ενδιαφέρον από την 1η μέχρι την 400η σελίδα το βιβλίο του κ. Ανδρεόπουλου και αυτό που μπορώ να πω είναι ότι με την επιστημονική τεκμηρίωση των θέσεών του (με τη χρήση πληθώρας αδημοσίευτων πηγών που φέρνουν τα πάνω κάτω σε αντιλήψεις που αποδεικνύονται τώρα χονδροί μύθοι, όπως π.χ. ότι τάχα τον Ιερώνυμο τον έρριξε ο Σεραφείμ, ενώ η αλήθεια είναι ότι τον αποδόμησαν και εν τέλει τον γκρέμισαν δικοί του αρχιερείς, με πρωτεργάτη τον Μητρ. Φλωρίνης Αυγ. Καντιώτη) καθώς την μετριοπαθή προσέγγιση που επιχειρεί στο καυτό αυτό θέμα προσφέρει μια χρυσή ευκαιρία τόσο στη διοικούσα Εκκλησία όσο και στις χριστιανικές οργανώσεις ν΄ ασχοληθούν κι αυτές με ψυχραιμία και υπευθυνότητα και να αναγνωρίσουν τις παραλείψεις και τα λάθη τους για την περίοδο της Επταετίας. Εξ άλλου ό ίδιος ο μακαριστός Αρχιεπ. Ιερώνυμος Κοτσώνης δεν ήταν αυτός που μέχρι τα μέσα του 1974 μιλούσε για την "Επανάσταση της 21ης Απριλίου" και την "Εθνική Κυβέρνηση" (που "έσωσε τη χώρα", κλπ. κλπ.), αλλά κατά την Μεταπολίτευση, στο "Δράμα" του, το 1975 χαρακτήριζε το καθεστώς της Επταετίας ως δικτατορία;
Μόνο και μόνο τό μίσος σου για τις οργανώσεις σε κάνει νά βλέπεις τά πράγματα έτσι .Δεν έχεις μάθει νά είσαι αντικειμενικός . Συνεχίζεις τά ψέματα των " προοδευτικών " και αδικείς πρόσωπα . Άν υπήρξε ποτε ένας αρχιεπίσκοπος στό συσταθέν ελληνικό κράτος ικανός και άξιος αυτός είναι ο Ιερώνυμος Α ' . Τί νά κάνουμε τυχαίνει νά είναι εκ των οργανώσεων . Και από τί άλλο θα μπορούσε νά είναι . Ούτε δικαιώνονται ούτε καταδικάζονται οι οργανβσεις γι αυτό .
Ανώνυμον, 8.13: Kανένα "μίσος"... Ανθρωποι ήταν - οι των Οργανώσεων - όχι άγιοι, λάθη έκαναν... Για μετάνοια ομιλώ, την μεγάλη αρετή των χριστιανών. Να βγούν και να πουν κάναμε λάθος τότε που στηρίξαμε μια δικτατορία, ήταν ένας πειρασμός (Λουκ. 4,8), θέλουμε τους χριστιανούς ελεύθερους, όπως, σύμφωνα με τον Παύλο μας κάλεσε ο Χριστός (Γαλ., 5,13). Τόσο δύσκολο είναι πιά;
Oσο για τον μακαριστό Ιερώνυμο Α', όντως ήταν μια μεγάλη προσωπικότητα αλλά κι αυτός έκανε λάθη με το μεγαλύτερο εκείνο του Μαϊου του 1967 που δέχθηκε να εκλεγεί αντικανονικά από μια διορισμένη από το δικτατορικό καθεστώς Παπαδοπούλου 8μελή "Αριστίνδην" Σύνοδο, ερήμην της Ιεραρχίας. Για τις σχέσεις του Αρχιεπ. Ιερωνύμου Κοτσώνη με τις Οργανώσεις, για νά΄ μαστε ακριβείς, δεν υπήρξε ποτέ μέλος τους ("συνεργαζόμενος" με την "Ζωή" ήταν και με τον "Σωτήρα" είχε τυπικές σχέσεις), ενώ από μερίδα τους (τον "Σάπφειρο" του Καντιώτη) και ειδικά κατά την περίοδο της 6ετούς αρχιεπισκοπείας του (1967-1973) πολεμήθηκε (ή όχι;) ανελέητα!
Χωρίς νά αναφερθούμε στόν προκάτοχό του αρχιεπίσκοπο τόν οποίο εκτόπισαν κακήν κακώς γιά νά πάρει τήν θέση του. Ηλιοβασιλέματα. Η διοίκηση τής Εκκλησίας αυτονομήθηκε καί ταυτίστηκε μέ τήν εξουσία από τότε μέχρι καί σήμερα. Καί σάν αποτέλεσμα θά χωρίσει καί από τό κράτος. Εκτός καί άν είναι σχέδιο γιά νά ενωθεί μέ τό παγκόσμιο κράτος τού Βατικανού.
Όταν τά κακά συσσωρεύονται πολλλά τόσα που βραχυκυκλώνουν το συνοδικό σύστημα , τότε και η αριστίνδην Σύνοδος είναι μάνα εξ ουρανού . Μακάρι και σήμερα νά υπήρχαν 20 επίσκοποι ορθόδοξοι νά συγκροτήσουν αριστίνδην σύνοδο για νά εκλέξουν ορθόδοξο αρχιεπλισκοπο . Τί ζών ήταν ο πρώην 90κοντούτης που σωριάστηκε και εισήχθη στο νοσοκομείο ; Η συνοδικότητα μας έλειψε όταν τό μόνο που τους ενδιέφερε ήταν το μεταθετό σε πλουσιότερη νύμφη ! Απόδειξη της " νομιμότητος " εκλιγής του Ιερωνύμου είναι η αποδοχή του απο την ζώσα συνείδηση της εκκλησίας και όχι απο κάποιους προοδευτικάριους μέ δημοκρατικές ευαισθησίες και αυτές εκ του ασφαλούς . Ακόμα και ο δημοσιογράφος Τριανταφυλλόπουλος αποδεικνύεται αντικειμενικότερος υμών μέ τά τόσα " ιερά πάθη " ! Γενικώς απεχθάνομαι την λογική που καταδικάζει τον Μεταξά επειδή δεν ήταν δημοκράτης ή τον Ιερώνυμο για τον ίδιο λόγο . Οι προοδευτικάριοι ήταν και είναι η οργή πάνω σε αυτόν τον τόπο .Εσείς τί λέτε ; άν σήμερα κατα έναν θαυμαστό τρόπο -- αφού ο πολιτικός βραχίων εμπλέκεται που εμπλέκεται -- άν λέγω σήμερα η πρόνοια του Θεού φώτιζε τους Έλληνες και υπο το κράτος της ψοφόλυσσας ψήφιζαν έναν άνθρωπο του Θεού και αυτός διευκόλυνε την εκλογή έστω μέ αριστίνδην αρεστού στον Θεό και στον λαό αρχιεπισκόπου, τί λέτε λοιπόν δεν θα υπήρχε δικαίως η αποδοχή της συνειδήσεως της εκκλησίας και της ιστορίας ; Βλέπουμε οτι στην εκκλησία και για την πρόνοια του Θεού δεν υπλάρχόύν αδιέξοδα . Τό υπέρτατο κριτήριο δεν είναι οξ δημοκρατικές διαδικασίες ή το συνοδικό σύστημα , αλλά η συνείδηση της εκκλησίας . Στλά δήμόσιεύματα της εποχής διαβάζουμε κατακραυγή για τό μεταθετό : " αμετάθετοι επί του μεταθετού " όχι όμως διαναρτυρίες ως αντικανονικού ενός δβμιουργικότατου , άοκνου , μέ τόσες λαμπρές χειροφονίες , υποδειγματικού αρχιεπισκόπου . Οι προοδευτικάριοι ανέδειξαν τον χονδροειδώς αμαθή Σεραφείμ ως ήρωα ! Ένα μέτρο είναι καλό όταν προλαμβάνει απο το χείριστο κακό . Τό χείδιστο κακό σήμερα πολύ χειρότερο της αριστίνδην εκλογής είναι τό σχίσμα . Το μόνο πογ τους ενδιαφέρει είναι τά σεξουαλικά των παπάδων . Πώς μπορεί νά ανήκει κανείς σε μία πόρνη και μοιχαλίδα εκκλησία ! Η αριστίνδην μάς μάρανε ! Λόγια του αέρα !
Σκοτώνουν τάλογα όταν γεράσουν. Δικτατορίες!! τό μυαλό μου βασανίζουν διαρκώς!! Ανήκομεν στούς Αρίστους. Από γεννήσεως.
Aνώνυμε 1.34, το ποιός είναι άγιος ή άριστος ("Αριστίνδην", κλπ.) το γνωρίζει μόνον ο Θεός. Προσωπική μου άποψη είναι ότι η 8μελής "Αριστίνδην" του Καλαμποκιά (του παπαδοπουλικού "υπουργού Παιδείας") ολίγην σχέσιν είχε με τον Θεό και την Εκκλησία του.
Περί των "προοδευτικαρίων": Αν ήταν "προοδευτικάριος" kαι "χονδροειδώς αμαθής" ο Σεραφείμ Τίκας που άκουγε Πάπα και έβγαζε σπυράκια, τότε τί ήταν άραγε - πόσα ...γράμματα ήξερε τέλος πάντων;.. - ο Ιερώνυμος Κοτσώνης που διατελούσε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (ΠΣΕ);..
Γιά πές φιλοσοφολογιώτατε ! Αμέθυστε εσύ για νά μήν βρίσεις πάει νά πεί σε διέλυσα ! Χά ! Χά !
Ο Ευνόμιος ταύτιζε τίς άκτιστες ενέργειες μέ τό Αγιο Πνεύμα.
Εξαιρετικό βιβλίο. Τόλμησε ο συγγραφέας του ν' ασχοληθεί μ' ένα θέμα που εθεωρείτο ταμπού, προσεγγίζοντας το νηφάλια, με τεκμηριωμένα ιστορικά και καθαρώς νομοκανονικά κριτήρια, υπερβαίνοντας τις μέχρι τώρα στρατευμένες και απλουστευμένες εκδοχές της μιας (της "ιερωνυμικής" - του Κοτσώνη) ή της άλλης (της "σεραφειμικής" - του Τίκα) πλευράς. Υπέρβαση που το καθιστά ξεχωριστό από πάσης πλευράς.
Eξαιρετικός οικουμενιστής (ο συγγραφέας του βιβλίου κ. Ανδρεόπουλος Χάρης)!... Αλλά κι ο Iερώνυμος Κοτσώνης οικουμενιστής (Π.Σ.Ε.) δεν ήταν;..
HΤΑΝ ΑΠΛΩΣ ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΙΟ ΕΠΙΤΗΔΕΙΟΥΣ ΜΟΙΧΕΠΙΒΑΤΕΣ.
Αμέθυστε, αδικείς τον Ιερώνυμο, ο οποίος, α) ανήλθε σε θρόνο πού ήταν κενός (άρα η κατηγορία περί μοιχεπιβασίας δεν ευσταθεί) και β) προσπάθησε να ανανεώσει την Εκκλησία, αλλά εμποδίσθηκε στο έργο του από τη δικτατορία και, ουσιαστικά εξωθήθηκε στην παραίτηση.
γ) ήταν άνθρωπος τού παλατιού.
Έ ! Και λοιπόν ; έχεις νά πείς κάτι ουσιαστικότερο ;
Χρειάζονται γκάζια φίλε. Οι βασιλείς ήρθαν νά κυβερνήσουν έναν βάρβαρο, αγράμματο, θρήσκο λαό. Μερικούς κατσαπλιάδες πού ίσως ήταν καλοί πολεμιστές. Ηρθαν καί έμειναν μέ ένα πνεύμα ανωτερότητος απέναντι στούς Ελληνες. Ούτε κάν σάν φιλέλληνες, ήταν αγράμματοι. Υπηρετώ στό παλάτι σημαίνει ότι είμαι ανώτερος, καθαρός, μορφωμένος, έχω στύλ, υποχρεωμένος νά βάλω σέ τάξη καί νά καθαρίσω τούς βρωμιάρηδες. Γι' αυτούς τούς λόγους εκτιμάται, από δουλοπρέπεια.
Ποιό Παλάτι; Ο Ιερώνυμος Κοτσώνης την κρισιμότερη στιγμή, τον Δεκέμβριο του 1967,όταν ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος έκανε το Κίνημα κατά της χούντας Παπαδόπουλου,αυτός (ο Κοτσώνης) αντί να στηρίξει τον συνταγματικό Βασιλέα, του γύρισε την πλάτη, στηρίζοντας τον δικτάτορα Παπαδόπουλο... Και έμεινε παπαδοπουλικός μέχρι το τέλος...
Παλάτι σημαίνει ότι βασιλεύω σέ ιθαγενείς, κατώτερους, δουλοπάροικους. Είμαι ανώτερος. Τό πνεύμα ακριβώς τού Ιερώνυμου καί όχι μόνον.
Ένα πράγμα που σε χαρακτηρίζει μεθυσμένε είναι οτι επειδή βρίσκεσαι στο σπιτι σου , λές πράγματα αυθαίρετα , ως νά είσαι καρδιογνώστης . Ούτε ο άγιος Παίσιος νά ήσουν! Ποιός τώρα εσύ που νομίζεις οτι κάτι είσαι παραπάνω απο αυτούς που βρίζεις ως αγράμματους ! Μάθε βρέ αγράμματε και ακαλλιέργητε , οτι για νά λές κάτι πρέπει νά τό αποδεικνύεις . Απο μαθηματικά μου φαίνεται γρί ! Μόνο απο φιλοσοφίες έκοβες και έρραβες από μικρός . Στά μαθηματικά δεν υπάρχει κάποιο αξίωμα , που νά λέει : μού φαίνεται ! Υπάρχουν μόνο αντικειμενικά δεδομένα . Οι θεολόγοι και οι φιλοσοφοθεολογούντες τό έχουν τό κουσούρι , γιατί στα μαθηματικά δεν τους έκοβε. Αφού δεν τους έκοβε , έγιναν θεολόγοι. Ήταν και αυτό μία λύση !
Γιά πές ένα αυθαίρετο αινστάιν. Αφού αποδείξεις αυτά πού λές.
Από ποιά δεδομένα τεκμαίρεις οτι ο Ιερώνυμος είχε κόμπλεξ ανωτερότητος . Αυτοί πού έχουν κόμπλεξ ανωτερότητος δεν υπηρετούν το υπούργημά τους , αλλά απαιτούν νά υπηρετηθούν από αυτό . Ο Ιερώνυμος ήταν ένας δημιουργικότατος εργάτης . Αυτός που παραιτείται έχει γενναιότητα , ευθιξία , ευαισθησία . Δεν φαίνεται η απομόνωσή του, η αποβολή του μανδύα του αξιώματος και της εξουσίας νά τον συνέθλιψε . Αυτό συμβαίνει μόνο μέ τους ανθρώπους που έχουν μία ουσιαστική αξία . Η εκκλησία έχασε έναν δημιουργικό εργάτη και όχι ο ίδιος . Τώρα άν αντικειμενικά ήταν ανώτερος ! Εσύ τί λές , δέν ήταν ανώτερος από κάτι .....Μήν λέμε και ό,τι θέλουμε !
Αριστος τής αριστίνδην. Βασιληάς. Παραιτήθηκε; Μέ τό πιστόλι στόν κρόταφο; Επικήδειους γράφεις;
Όρα στον παιδαγωγό ποιός έδωσε την διδακτορική διατριβή στον Ανδρεόπουλο και πόσα γρανάζια λαδώθηκαν ! Οι ιδεοληψίες σου δεν σε οδηγούν σε σωστό δρόμο !
Ο τίμιος, αντικειμενικός καί αληθινός χριστιανός Παιδαγωγός; Είναι κόμμα φίλε. Ο Ιερώνυμος ανήκε στό παλάτι καί στό ΠΣΕ.
Έβαλε ...λουκέτο (ο "Παιδαγωγός").... Γιατί άρα γέ;...
Ένας Αναστάσιος Γιαννουλάτος έσωσε την τιμή της Εκκλησίας, δίνοντας φαϊ και φάρμακα τους φοιτητές της Νομικής. Ένας. Ο Κοτσώνης, καίτοι, εκλήθη να πράξει το ίδιο στα γεγονότα του Πιλυτεχνείου το αρνήθηκε.
"H Eκκλησία στα χρόνια της χούντας", στην εκπομπή "Χαρά Θεού" της ΕΡΤ-3 (18.11.2018):
https://www.charatheou.gr/?p=1174
Πολλές αλήθειες.
Μετρημένος, τεκμηριωμένος και νηφάλιος ο λόγος του κ. Ανδρεόπουλου, οργισμένος του κ. Αργυρόπουλου, και συναισθηματικός του κ. Πυρουνάκη.
Πρέπει να το συζητήσει ανοικτά το θέμα και η Εκκλησία και να παραδεχθεί τα λάθη της τότε (1967-1974) υπό την αρχιεπισκοπεία Ιερωνύμου Κοτσώνη ηγεσίας της.
https://agonasax.blogspot.com/2017/10/1967-1974_15.html
Η εφημερίδα ΑΓΩΝΑΣ παντά στον κ.Ανδρεόπουλο.
Ευχαριστούμε φίλε. Ο δρόμος τών επισκόπων καί τών ιερέων δέν είναι πρός Σωτηρίαν. Πολλές μετριότητες κάνουν θόρυβο γιά νά τραβήξουν τήν προσοχή. Εμείς απέναντι από τόν δύστυχο Θεολόγο έχουμε γιά οδηγό τής ορθοπραξίας τόν Αγιο Νεκτάριο.
Συντριπτική απάντηση του κ. Ανδρεόπουλου στην εφημερίδα "ΑΓΩΝΑΣ" (φυλ. 244, Σεπ., http://www.agonas.org/pdf/1709.pdf) για την απρόκλητη επίθεση του εκδότη της στο φυλ. 243 (Αυγ. 2017). Περσινά ξινά σταφύλια η παρέμβασή σας μεν, αλλά, τουλάχιστον, να τα λέτε όλα κ. 1:53/5/12/18...
Έπρεπε να γραφτεί αυτό το βιβλίο - γιατί Εκκλησία και δικτατορία είναι πράματα όχι απλά αταίριαστα,αλλά παντελώς ασυμβίβαστα... Πως μπόρεσαν τόσοι αρχιερείς όχι απλά να προσκυνήσουν, αλλά να υμνήσουν μια χούντα;... Πως;...
Amethyste, θα πάρεις θέση για το βιβλίο του κ. Χ. Ανδρεόπουλου "Η Εκκλησία κατά τη δικτατορία 1967-1974. Ιστορική και νομοκανονική προσέγγιση" ; (Το υποσχέθηκες). ΑΤΤΙΚΟΣ
Είναι καλά τεκμηριωμένο αναφορικά μέ τό εκκλησιαστικό, σέ μιά ιδιαιτέρως σκοτεινή εποχή τήν οποία κανείς δέν επιθυμεί νά φωτίσει καί η οποία σέρνει τά καταθλιπτικά της δεδομένα μέχρι σήμερα, όπως καί ο εμφύλιος. Δέν ήταν κακοί οι επίσκοποι πού χειροτονήθηκαν παρότι ζηλωτές. Δυστυχώς οι οργανωσιακοί φύτεψαν στήν εκκλησία τό Γερμανικό πνεύμα τής βασιλείας η οποία είχε σάν σκοπό της τόν αφανισμο τής ορθοδοξίας. Οι οργανώσεις υποτιμούν τούς ορθοδόξους καί τό μένος τους αυτό δυστυχώς είναι τό ζιζάνιο πού γιγαντώθηκε καί τρώει τά σπλάχνα μας σήμερα. Χριστός δέν υπάρχει.
Αριστη η (καθ' όλα νηφάλια) ιστορική ανάλυση και η (αριστοτεχνικά δομημένη και τεκμηριωμένη) νομοκανονική προσέγγιση από τον συγγραφέα, μεγάλη η συμβολή του σε ένα από τα πλέον ακανθώδη ζητήματα της νεώτερης εκκλησιαστικής ιστορίας. Η δικτατορία του 1967-1974, άφησε, δυστυχώς, και τα κατάλοιπά της στο σήμερα... Ούτε η "Ζωή", ούτε ο "Σωτήρ" έβαλαν μυαλό συνεχίζοντας το (ιδεολογικο-) πολιτικό τους παιχνίδι δίκην ("ελληνοχριστιανικού" τύπου) προτεσταντικών παραφυάδων στο σώμα της Ορθοδοξίας. Και για την εμπλοκή τους στη ("αντίχριστη", όπως την αποκαλούσε ο μακαρίτης πρόεδρος της Χριστιανικής Δημοκρατίας Ν. Ψαρουράκης) δικτατορία ουδεμία μετάνοια, ούτε μια απλή "συγγνώμη"...
@Salonikios
Δέν τήν πήραν χαμπάρι φίλε τήν δικτατορία... Διάβαζαν!
...ούτε ο Ιερώμυμος Κοτσώνης (δεν) την πήρε χαμπάρι;...Τι σόϊ Καθηγητής (και μάλιστα Κανονικού Δικαίου) ήταν;...
ΑΤΤΙΚΟΣ
Δημοσίευση σχολίου