Το Άγιο Πνεύμα στην Αμερική(13)

Συνέχεια από: Πέμπτη 16 Αυγούστου 2018

Το Άγιο Πνεύμα στην Αμερική

Του Ernst Benz, 1970 Eugen Diederichs Verlag

Κεφάλαιο V: Η θεραπεία μέσω του Πνεύματος στην Episcopal Church α

Μια από τις πιο εντυπωσιακές εμπειρίες για τον Ευρωπαίο επισκέπτη των αμερικάνικων Εκκλησιών, είναι η διαπίστωση τής μεγάλης  σημασίας πού έχουν οι θεραπείες δια της πίστεως στην λειτουργική πράξη. Πρόκειται εδώ για μια πρακτική, που στις ευρωπαϊκές Εκκλησίες όχι μόνο ξεχάστηκε, αλλά απέκτησε και κακή φήμη. Η πρακτική αυτή τέλειωσε μετά την εποχή του Johann Joseph Gassner (1727-1779), στην οποία άκμαζε ακόμα η θεραπεία δια της πίστεως, που εκφραζόταν ως εξορκισμός που εξασκούσε ο Gassner. Η άρνηση τής θεραπείας δια της πίστεως δεν επιβλήθηκε σε όλες τις Εκκλησίες των ΗΠΑ, εκεί μάλιστα ιδρύθηκε μια Εκκλησία,  η οποία έχει μάλιστα ως κύριο σκοπό την θεραπεία δια της πίστεως. Πρόκειται για ένα κίνημα που ιδρύθηκε από την κυρία Mary Baker Eddy, το Christian Science, και η αντίστοιχη Εκκλησία λέγεται Church of Christ Scientist.

Η πρακτική τής θεραπείας είναι όμως διαδεδομένη και σε άλλες Εκκλησίες, όπως στις λεγόμενες πεντηκοστιανικές κοινότητες. Χαρακτηριστικό τής τελευταίας εξέλιξης, είναι πως η πρακτική αυτή διαδίδεται σε εκείνες τις Εκκλησίες που μέχρι τώρα θεωρούνταν συντηρητικές και ήταν ως προς την οργάνωση ευρωπαϊκού τύπου Established Church (θεσμική Εκκλησία), «επισκοπική Εκκλησία». Οι εκκλησίες αυτές αποσχίστηκαν από την αγγλικανική Εκκλησία κατά την εποχή της Αμερικάνικης Επανάστασης, διατήρησαν όμως το τυπικό της αγγλικανικής Εκκλησίας.

Είχα γνωρίσει την Episcopal Church ως μια συντηρητική, πιστή στην παράδοση Εκκλησία. Ο συντηρητικός χαρακτήρας της εκφραζόταν και στην κοινωνική δομή της, καθώς περιλάμβανε κατά κανόνα τα στρώματα των πλούσιων παραδοσιακών Αμερικανών αγγλοσαξονικής καταγωγής. Απέκλειε επίσης πολλές μοντέρνες πρακτικές, που εφάρμοζαν οι ελεύθερες Εκκλησίες, όπως η χειροτονία των γυναικών.

Τόσο πιο μεγάλη ήταν και η έκπληξη μου, όταν έλαβα πρόσκληση για μια σειρά λειτουργιών με χαρακτηριστικό την θεραπεία δια της πίστεως, που θα γίνονταν στην Episcopal Church of the Holy Comforter στο Tallahassee. Και το όνομα της Εκκλησίας παραπέμπει στο Άγιο Πνεύμα, που στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο ονομάζεται επανηλειμμένα Παράκλητος (Comforter). Οι λειτουργίες αυτές είχαν προετοιμαστεί με μια κατάλληλη προπαγάνδα η οποία είχε αρχίσει ένα μήνα πριν. Έλαβα από τον προϊστάμενο της Holy Comforter Church μια εκτενή πρόσκληση, στην οποία τονιζόταν ο εκκλησιαστικός χαρακτήρας τών θεραπευτικών λειτουργιών. Τις λειτουργίες αυτές διοργάνωνε το ιεραποστολικό ίδρυμα Emily Gardiner Neal Special Healing Mission, και τονιζόταν, πως η θεραπευτική ιεραποστολή (Healing Mission) θα περιείχε ομιλίες για την θεραπευτική επενέργεια τού Θεού σε σώμα, ψυχή και πνεύμα, κύκλο με ερωταποκρίσεις και θείες λειτουργίες. Προβλεπόταν επίσης μια συνομιλία μεταξύ της Miss Neal γιατρών και πνευματικών από το Tallahassee.  Η πρόσκληση συνοδεύοταν από ένα σύντομο βιογραφικό της Miss Neal, όπου αναφερόταν η πνευματική της εξέλιξη σε διευθύντρια μιας Special Healing Mission, και ένα φύλλο επίσης, που περιέγραφε πως η Miss Neal έλαβε την άδεια πνευματικής θεραπεύτριας από την Episcopal Church.

Η περιγραφή της ζωής της Miss Neal έδειχνε πως στην πνευματική της ζωή έλαβε χώρα μια εξέλιξη, στην οποία αντικατοπτρίζεται η γενική στροφή της εποχής μας στην κρίση για την θεραπεία δια της πίστεως. Πριν από μια δεκαετία, η Miss Neal ήταν μια συνειδητή σκεπτικίστρια και αγνωστικίστρια. Η εκκλησιαστική ζωή δεν την ενδιέφερε, η ίδια χαρακτήριζε τον εαυτό της ως twice-a-year-church-goer (αυτός που πηγαίνει στην Εκκλησία δυο φορές τον χρόνο)- για πολλά χρόνια όμως πήγαινε μια φορά τον χρόνο στην Εκκλησία. Το ενδιαφέρον της για την θεραπεία δια της πίστεως ξύπνησε, όταν ένα βράδυ, μια γειτόνισσα την προσκάλεσε να πάνε σε ένα Spiritual Healing Meeting σε μια γειτονική Εκκλησία στο Pittsburgh. Η γειτόνισσα γνώριζε για την σκεπτικιστική στάση της Miss Neal, και ήθελε με την συμμετοχή σε μια θεραπευτική τελετουργία να την πείσει για την αποτελεσματικότητα της δύναμης του Αγίου Πνεύματος. Η Miss Neal δέχτηκε την πρόσκληση, αλλά με ένα πνεύμα αντίθετο προς αυτό της γειτόνισσας. Ήθελε δηλαδή μέσω ακριβούς επιστημονικής παρατήρησης να αποκαλύψει πως οι εκκλησιαστικές θεραπευτικές τελετουργίες είναι απάτη.

Η πρώτη επίσκεψη δεν της έδωσε πειστήρια για την έτοιμη γνώμη της. Επειδή όμως είχε βάλει στόχο να αποκαλύψει την απάτη των spiritual healings, άρχισε στους επόμενους μήνες να επισκέπτεται τέτοιες τελετουργίες, και ερευνούσε τις περιπτώσεις θεραπείας για τις οποίες άκουγε. Όσο πιο πολύ ερευνούσε, τόσο περισσότερο πείθονταν πως η δική της θεωρία περί της απάτης των θεραπειών δια της πίστεως ήταν εσφαλμένη. Πείθονταν όλο και περισσότερο πως η αιτία των θεραπειών ήταν η θεραπευτική δύναμη του Θεού. Και έτσι τέλειωσαν οι προσπάθειες για την αποκάλυψη της απάτης με μια διαπίστωση: «Η θεραπεία δια του Πνεύματος (spiritual healing) δεν είναι ένα προνόμιο των αγίων ή κάποιων λίγων εκλεκτών, όπως και η ιατρική, αλλά είναι για όλους, για σένα και για μένα, εδώ και τώρα. Δεν είναι ένας μύθος, ένα βιβλικό παραμύθι, είναι μια αλήθεια, που μπορεί να αποδειχθεί όπως π.χ η κυκλοφορία του αίματος στο σώμα του ανθρώπου».

Η γνώμη αυτή δεν ανήκει σε κάποιον ερασιτέχνη της ιατρικής. Η Miss Neal ξεκίνησε την ακαδημαϊκή της πορεία ως βιολίστρια σε κονσέρτα, σπούδαζε παράλληλα φυσικές επιστήμες και ιατρική και έγραψε πολυάριθμα άρθρα επί των τομέων αυτών σε εφημερίδες και περιοδικά. Έκανε και εκπαίδευση τεχνικού εργαστηρίου. Τα άρθρα της ασχολούνται με θέματα διαπαιδαγώγησης, γάμου και θρησκείας. Το πρώτο της βιβλίο, όπου αναφέρει τα αποτελέσματα των ερευνών της για την αποκάλυψη της απάτης στις θεραπείες, εκδόθηκε το 1956 και έχει τον τίτλο „A reporter finds God“. Κατόπιν εμφανίστηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα τα υπόλοιπα βιβλία της, όπως «God can heal you now“…

Η Miss Neal γεννήθηκε στην Νέα Υόρκη και παντρεύτηκε ένα ανώτερο αξιωματικό του Ναυτικού. Επειδή ο άνδρας έπαιρνε συχνά μεταθέσεις, γνώρισε στα πρώτα χρόνια του γάμου της ένα μεγάλο μέρος του κόσμου. Κατά την διάρκεια του β’ ΠΠ, έγραψε πολλά άρθρα για διεθνή θέματα. Σήμερα ζει στο σπίτι της στο Pittsburgh, από όπου εξορμεί για τις διάφορες healing missions.

Η Miss Neal, στο θέμα της θεραπείας δια της πίστεως, από Σαύλος έγινε Παύλος, πάνω στον δρόμο της συστηματικής έρευνας των φαινομένων. Η ίδια δίνει μεγάλη αξία στο γεγονός, πως η σημερινή της κρίση για της θεραπείες εκ πίστεως είναι αποτέλεσμα αγώνα, με συστηματική, σκληρή και γεμάτη σκεπτικισμό έρευνα αμέτρητων περιπτώσεων. Η ίδια το διατύπωσε έτσι: «Ο σκεπτικισμός μου με έκανε ιδιαίτερα προσεκτική στο να αναγνωρίσω οποιαδήποτε θεραπεία χωρίς εξονυχιστική και ατράνταχτη ιατρική πιστοποίηση. Σήμερα όμως δεν χρειάζομαι επιστημονικές αποδείξεις πια, σήμερα γνωρίζω χωρίς την παραμικρή σκιά αμφιβολίας, πως τα θαύματα αυτά συμβαίνουν.»

Όταν έφτασα στον ναό, ήταν ήδη μισογεμάτος, με ανθρώπους προερχόμενους προφανώς από ένα ανώτερο κοινωνικό στρώμα. Αυτό φαινόταν στο ντύσιμο και φέρσιμο τους. Προφανώς άρρωστοι ήταν μόνο δυο παράλυτες κυρίες που τις έφεραν με το καροτσάκι στον ναό. Το μπροστινό τρίτο καταλάμβανε ένα μεγάλο ιερό και η χορωδία. Μπροστά από το ιερό βρισκόταν ένας ψηλός ξύλινος σταυρός χωρίς το Σώμα του Κυρίου. Ήταν από καμμένα σανίδια, και το κάψιμο τόνιζε τις φλέβες του ξύλου....ένας διάκονος με λευκά άμφια άναψε τα κεριά...

Ακολούθησε η είσοδος τριών ιερέων με πλήρη άμφια των οποίων προηγείτο η θεραπεύτρια, η Miss Neal. Κατά την γνώμη μου είναι γύρω στα πενήντα, με ένα αυστηρό, σχεδόν ασκητικό πρόσωπο, και γυαλιά με μαύρο σκελετό. Φορούσε ένα σχετικά κοντό, ανοικτό πράσινο φόρεμα, και τα μαλλιά της ήταν καλυμμένα με ένα μαύρο πέπλο. Πήρε θέση στα βόρεια του ιερού, ενώ οι ιερείς στα νότια. Ο τρίτος ιερέας ανέβηκε στον άμβωνα και διάβασε τις προβλεπόμενες από το Common Prayer Book βιβλικές περικοπές. Και το υπόλοιπο της τελετής ήταν βάσει του βιβλίου αυτού: η κοινή παραδοχή τής αμαρτίας και συγχώρηση δια του ιερέως. Η ευχή του εράνου που διαβάστηκε ήταν γραμμένη ειδικά για την θεραπευτική λειτουργία.

«Παντοδύναμε και αιώνιε Θεέ, εσύ που με το θέλημα Σου δημιούργησες τον άνθρωπο μια ολότητα από σώμα, ψυχή και πνεύμα, σε ικετεύουμε, επισκέψου μας με την ενδυναμωτική Σου χάρη, ενδυνάμωσε την δούλη Σου Amily, ώστε ο λόγος Σου να κηρυχθεί και εμείς να λάβουμε το λόγο και την δύναμη Σου μέσω του Ιησού Χριστού, του Κυρίου μας. Αμήν.»

Η κοινότητα έψελνε μοντέρνους ύμνους με μια συγκινητική μελωδία και ζωηρό ρυθμό, χωρίς να περιπέσει στο swing των πεντηκοστιανικών αιρέσεων.

Κεφάλαιο V: Η θεραπεία μέσω του Πνεύματος στην Episcopal Church β

 Για λίγα λεπτά είχε αποσπαστεί η προσοχή μου καθώς διάβαζα τα ονόματα των ποιητών και συνθετών των ύμνων, το περιεχόμενο των οποίων συμπεριλαμβάνει μια πολύ πιο εκτενή καθολικότητα, από αυτήν στα προτεσταντικά μας βιβλία με ύμνους. Η παλιά Εκκλησία εκπροσωπείται πλουσιοπάροχα από τους Έλληνες υμνογράφους, ξεκινώντας από τον ύμνο του Χριστού του μάρτυρα Ιουστίνου! Δίπλα βρίσκονται πολλοί μεσαιωνικοί ύμνοι, που αντιπροσωπεύουν την συνέχεια της εκκλησιαστικής ευσέβειας δια μέσου των αιώνων και την σύνδεση με την παλιά Εκκλησία. Βρίσκονται επίσης καλές αγγλικές μεταφράσεις πολλών γερμανικών ύμνων. Τέσσερις του Λούθηρου, του Johann Gerhard, και υμνοι πολλών ποιητών του Μπαρόκ. Μεταξύ των συνθετών βρίσκονται επίσης πολλοί Γερμανοί, όπως οι Johann Sebastian Bach και Felix Mendelssohn-Bartholdy...

Το κήρυγμα της Miss Neal ήταν η ερμηνεία μιας κλασσικής καινοδιαθηκικής ιστορίας θεραπείας, δηλαδή η θεραπεία του λεπρού σύμφωνα με το Κατά Ματθαίον 8, 1- (Καὶ ἰδοὺ λεπρὸς ἐλθὼν προσεκύνει αὐτῷ λέγων· Κύριε, ἐὰν θέλῃς, δύνασαί με καθαρίσαι.). 
Στην ερμηνεία του χωρίου αυτού, η Miss Neal κατέθεσε την σκέψη που δίνει το δικαίωμα ακόμα στην χριστιανική Εκκλησία να κάνει θεραπευτικές λειτουργίες. Υπέδειξε δε, πως από όλα τα Ευαγγέλια προκύπτει, πως η θεραπευτική πράξη του Χριστού αφορά σε ολόκληρο τον άνθρωπο, στο πνεύμα, την ψυχη και το σώμα. Η επίδραση της θεραπείας σε ολόκληρη την περιοχή της ανθρώπινης προσωπικότητας έχει παραβλεφθεί για πολύ καιρό και έχει εγκαταλειφθεί. Ο Θεός δεν θεραπεύει μόνο το πνεύμα και την ψυχή, αλλά η θεραπευτική Του ενέργεια επεκτείνεται και στην σφαίρα της σωματικότητος. Ο Θεός μας δημιούργησε κατ’ εικόνα Του. Στην εικόνα αυτού ανήκει και το σώμα, που σύμφωνα με το δημιουργικό θέλημα του Θεού θα πρέπει να βρίσκεται σε υγεία και αρμονία. Η ασθένεια ειναι διαταραχή αυτής της αρμονίας, είναι δυσαρμονία. Η θεραπευτική ενέργεια του Θεού, μέσω της οποίας εμείς στον Χριστό και διά του Χριστού αναμορφωνόμαστε στην πρωταρχική εικόνα του Θεού, αναδημιουργεί την ολότητα και την αρμονία και στην σφαίρα της σωματικότητας. Το χάρισμα της θεραπείας είναι χάρισμα του Αγίου Πνεύματος, η ενέργεια της οποίας προϋποθέτει την δια πίστεως εμπιστοσύνη στο θεραπευτικό θέλημα του Θεού. Η Εκκλησία θεωρούσε για πολύ καιρό πως η ενέργεια του Αγίου Πνεύματος περιορίζεται στην περιουχή του πνευματικού και ψυχικού, και ξέχασε πως και η σωματικότητα ανήκει στην σφαίρα επιρροής του Αγίου Πνεύματος. Είναι αναγκαίο σήμερα, να καταστήσουμε πάλι αντικείμενο πίστεως την ολότητα της θεραπευτικής ενέργειας.

Η Spiritual Healing δεν είναι μια εξαίρεση, ο πέμπτος τροχός στο άρμα της Εκκλησίας, αλλά «the church is in its element in this healing business» (η Εκκλησία βρίσκεται στο στοιχείο της με τήν επιχείρηση της θεραπείας)- για τον απλούστατο λόγο, «αφού ο Χριστός βρίσκεται ακόμα στην επιχείρηση της θεραπείας». Ο μονόπλευρος χαρακτήρας του χριστιανικού μηνύματος, όπως διαμορφώθηκε από μια φοβισμένη και στην ουσία άπιστη μείωση στην ψυχική και πνευματική σφαίρα του ανθρώπου, πρέπει σήμερα να συμπληρωθεί με την πληρότητα του μηνύματος θεραπείας. «Το Ευαγγέλιο, η καλή είδηση: ο Θεός ασχολείται με κάθε τομέα της ζωής μας-τόσο με τον σωματικό, όσο και με τον πνευματικό-ακόμα και εδώ σε αυτόν τον κόσμο».

Σημειωτέον, πως η Miss Neal δίνει μεγάλη σημασία στην συσχέτιση μεταξύ θεραπευτικής λειτουργίας, ικεσίας και λήψης των μυστηρίων. Για τον λόγο αυτό οι τελετές θεραπείας στην Holy Comforter Episcopal Church διεξάγονται το πρωί στα πλαίσια της θείας λειτουργίας. Η Miss Neal λέει για το θέμα: «Ο Χριστός είναι διαρκώς μαζί μας, αλλά στη αγία τράπεζα αισθανόομαστε πιο δυνατά την παρουσία Του, κρατήστε ψηλά το ποτήριο της πίστεως». Η Miss Neal τονίζει επίσης, πως η προσωπική εντύπωση που έχει από την συμπεριφορά των πιστών σε τέτοιες τελετουργίες, την οδήγησε στο να υπερβεί τον όποιο σκεπτικισμό είχε. «Όποιος μια φορά ένιωσε την θεραπευτική δύναμη, δεν μπορεί μετά να είναι ο ίδιος άνθρωπος. Ακόμα και ένας τυχαίος παρατηρητής αναγκάζεται να διαπιστώσει, πως ο άνθρωπος έγινε κάπως διαφορετικός. Μια εσωτερική λάμψη βγαίνει από το πρόσωπο του, και του προσδίδει μια λαμπερή εμφάνιση. Η κάθε φορά νέα παρατήρηση αυτού του φαινομένου με οδήγησε στην πίστη», λέει η Miss Neal.

Μετά ακολουθεί η καθ’ αυτώ λειτουργία. Οι τρεις ιερείς και η Miss Neal πάνε στην αγία τράπεζα, κάτω από ένα σταυρό. Η Miss Neal γονατίζει και οι τρεις ιερείς επιθέτουν τα χέρια τους στο κεφάλι της και ικετεύουν τον ερχομό του Αγίου Πνεύματος. Μετά γονατίζουν οι ιερείς και η Miss Neal που έχει σηκωθεί επιθέτει τα χέρια στο κεφάλι του καθενός, πιάνοντας τους δυνατά, και προσεύχεται με κλειστά μάτια. Μετά σηκώνται, και με την Miss Neal μπροστά κατευθύνονται και οι τέσσερις προς την κυρία στο καροτσάκι στα βόρεια. Η Miss Neal βάζει και τα δυο της χέρια στο κεφάλι της και προφέρει σιγανά μια προσευχή, όπου γίνεται λόγος για «restitution» και «reinforcement of spirit, soul and body». Κατόπιν πάνε στην νότια πλευρά στην παράλυτη κυρία και κανουν το ίδιο. Μετά πάνε όλοι στο υπερώο, και ο λειτουργός προτρέπει την κοινότητα να βγει προς επίθεση των χεριών. Οι τρεις ιερείς βρίσκονται ο καθένας πίσω από ένα πάγκο που περιβάλλει την αγια τράπεζα και η Miss Neal στον πάγκο της βόρειας πλευράς.

…

…

Θα ήταν υπερβολική η απαίτηση να αναμένουμε επί τόπου θεραπείες. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: «πήρε το κρεβάτι του και περπάτησε» δεν έλαβε χώρα. Οι δυο κυρίες έμειναν στο καροτσάκι. Εκτός αυτού, οι παρόντες ήταν όλοι υγιείς, καλά γυμνασμένοι, ώστε δεν μπορούσα να απαλλαγώ από την εντύπωση, πως πρόκειται για κοινό ακατάλληλο για τις λειτουργίες θεραπείας. Ποιος όμως θα κρίνει τι πράγματι συνέβη; Η Miss Neal είχε μια πλατιά θεώρηση της θεραπείας, που δεν περιλάμβανε μόνο την φυσική θεραπεία, αλλά και την θεραπεία σπασμένων διανθρώπινων σχέσεων  εντός της οικογένειας ή και άλλα ρήγματα.

Ποια είναι όμως η στάση της Episcopal Church προς την Spiritual Healing; Έθεσα την ερώτηση αυτή στον προϊστάμενο της Church of the Holy Comforter, τον οποίο γνώρισα κάποιες μέρες μετά την θεραπευτική λειτουργία. Τον ρώτησα: «Πως προέκυψε και πριν από την καθ’αυτό λειτουργία έγινε μια αμοιβαία χειροτονία μεταξύ της Miss Neal και των τριών ιερέων;» Ο προϊστάμενος μου έδωσε μια απρόσμενη απάντηση. Κατά τις λειτουργίες θεραπείας στις 4 και 5 Δεκεμβρίου, όπου δεν είχε προηγηθεί η λειτουργική επιβεβαίωση (χειροτονία), προκλήθηκαν αντιδράσεις μέσα στην κοινότητα,κατηγορώντας τον προϊστάμενο, πως ανέχεται τελετουργίες woodoo, χωρίς νομιμοποίηση από μέρους της εκκλησίας. Για τον λόγο αυτό συμφώνησε με την Miss Neal και τους άλλους, να αρχίσουν θεραπευτική θεία λειτουργία με μια λειτουργική πράξη, από την οποία θα συμπεράνουν οι συμμετέχοντες, πως η Spiritual Healing έχει την έγκριση της εκκλησίας.

Συνεχίζεται

Στήν πρακτική αυτών τών Ευαγγελικών ανιχνεύουμε καί τίς βάσεις τής Θεολογίας τού Ρωμανίδη.