ΠΑΠΙΚΗ ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ-ΠΕΡΙ ΜΑΡΙΟΛΟΓΙΑΣ (3)

 Συνέχεια από: Τετάρτη 1η Ιουνίου 2022

Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΣΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ.

        
  3. Οι ιστορικο-Θεολογικές απαρχές τής μαριολογίας.

          
Πότε και πώς ξεκίνησε στην Χριστιανική σκέψη αυτή η Θεολογική ερμηνεία;  Η πιό απλή απάντηση και η πιό ακριβής είναι ότι μία τέτοια ερμηνεία τοποθετείται ήδη στα κείμενα της Κ.Δ. Γενικώς μπορούμε να δείξουμε την ακόλουθη ανάπτυξη των πηγών της μαριολογίας! 
Η πρώτη μαριολογική εργασία είναι το παράλληλο Εύα-Μαρία που χρησιμοποιείται ήδη απο τον δεύτερο αιώνα. Ο δεύτερος αιώνας εισάγει ήδη την αναλογία Μαρία-Εκκλησία. Τον δεύτερο αιώνα η Παρθενία τής Μαρίας αναφέρεται για πρώτη φορά στον τοκετό Της. Τον τρίτο αιώνα αναφέρεται σε όλη της την ζωή. Στην αρχή τού τετάρτου αιώνος και έπειτα χρησιμοποιείται η έκφραση "Μητέρα του Θεού". Τον τέταρτο και πέμπτο αιώνα επικρατεί η σκέψη τής εξαίρεσής της απο την αμαρτία. Μ'αυτό μέχρι τα μέσα τού πέμπτου αιώνος έχουν αναπτυχθεί οι βασικές πλευρές τού δόγματος της Μαρίας. Τα επόμενα δόγματα : η προφύλαξη απο το προπατορικό αμάρτημα, ο σωματικός δοξασμός και η συμμετοχή στο λυτρωτικό έργο, είναι συνέπειες και περαιτέρω αναπτύξεις αυτών των γραμμών. Ας δούμε όμως απο κοντά την καταγωγή τους!

          Το πρώτο κείμενο κάποιας αξίας μετά τα βιβλικά, που αναφέρεται στην Μαρία είναι ο λόγος του Ιγνάτιου της Αντιοχείας (+110) σύμφωνα με τον οποίο η Παρθενία της Μαρίας και ο τοκετός Της και ο θάνατος του Χριστου, είναι "μυστήρια κραυγής", να τα ανακοινώσουμε με δυνατή φωνή! Για την Θεολογική σκέψη λοιπόν ήδη ο τοκετός πιστεύεται θαυμαστός!

          Ξεκινώντας απο μία άλλη πλευρά, αυτός ο στοχασμός είναι ήδη πλήρως ανεπτυμένος στον Ιουστίνο στον διάλογο με τον Τρύφωνα (μετά το 150), όπου αναπτύσσεται για πρώτη φορά ο παραλληλισμός Εύας-Μαρίας. Η Μαρία είναι η αντίθεση της Εύας και ενεργεί την αποκατάσταση τής καταστροφής τής τελευταίας. "Καθώς σαν Παρθένος και χωρίς αμαρτία η Εύα άκουσε τον λόγο του φιδιού και γέννησε ανυπακοή και θάνατο, η Μαρία αντιθέτως, η Παρθένος, προσέλαβε  χαρά και πίστη, όταν ο αρχάγγελος Γαβριήλ τής μετέφερε την χαρούμενη είδηση και απάντησε : Γεννητό μοι κατά το ρήμα σου". Η τοποθέτηση σε σχέση, την Μαρία με την Εύα, σημαίνει στην πραγματικότητα όχι μόνον να τοποθετηθεί η Μαρία στην Θεολογία τής σωτηρίας, αλλά να την τοποθετήσουμε σ'έναν ρόλο άλλο τόσο θεμελιώδη και καθολικό σαν εκείνον που η Εύα έλαβε στην συμφορά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αυτή η πρώτη ανάδυση τής αντίθεσης Εύα Μαρία πρέπει να τύχει της υπέρτατης αξιολογήσεως για την Θεολογία. Στην ερώτηση απο πού προήλθε αυτή η αντίθεση, μέχρι σήμερα δέν υπάρχει καμμία σίγουρη απάντηση. Η πιό πιθανή παραμένει απο το Gen 3.15, απο το πρώτο ευαγγέλιο. Υπάρχουν δέ πολλές ενδείξεις που ενισχύουν αυτόν τον σύνδεσμο.

          α) Αφού ο Ιουστίνος ανέπτυξε την αντίθεση, δηλώνει αμέσως μετά ότι ο Υιός της Μαρίας είναι αυτός μέσω του οποίου ο "Θεός συντρίβει τον όφι", τους αγγέλους και τους ανθρώπους οι οποίοι έγιναν όμοιοι μ'αυτόν. Η ανάμνηση απο το πρώτο ευαγγέλιο είναι εμφανής, καθότι δέν ονομάζεται μόνον ο όφις αλλά και οι άνθρωποι και οι άγγελοι που έγιναν όμοιοι μ'αυτό, με τους οποίους σχηματίζεται η γενηά του όφι!

          β) Ο Ιουστίνος χρησιμοποιεί τον ίδιο όρο καταλύω, όταν αυτός, εισάγοντας τήν αντίθεση, δηλώνει ότι η καταστροφή έπρεπε να εκμηδενισθεί απο την ίδια οδό απο την οποία είχε ξεκινήσει και όταν μιλά στην συνέχεια για την εκμηδένιση, την κατάλυση του όφεως. "....τον Χριστόν τούτον ός και διά της Παρθένου ταύτης τής απο τού γένους του Δαυϊδ γεννησθήναι σαρκοποιηθείς υπέμεινεν, ίνα διά τής οικονομίας ταύτης, ο πονηρευσάμενος την αρχήν όφις και οι εξομοιωθέντες αυτώ άγγελοι καταλυθώσι...." Γι'αυτόν ο Υιός τής Μαρίας εκμηδενίζει, καταλύει τον όφι τής αρχής κάτι που συνδέει την αντίθεση με το πρώτο ευαγγέλιο.

γ) Στο κεφάλαιο 102 ο Ιουστίνος αντιμετωπίζει την ερώτηση, γιατί ο Θεός επέτρεψε την σφαγή των αθώων τής Βηθλεέμ και δέν κατήργησε αμέσως την ιδέα του Ηρώδη: "Μή γάρ ούκ ηδύνατο ο Θεός την αρχήν και τον όκιν εξάραι του μή είναι, και μή ειπείν ότε και έχθραν θήσω ανά μέσον αυτού και της γυναικός και του σπέρματος αυτού και του σπέρματος αυτής".

Το γεγονός ότι χρησιμοποιεί αυτή την σύγκριση τής αντιπαραθέσεως αποδεικνύει ότι στην διαμάχη τού Ηρώδη εναντίον του Χριστού βλέπει ένα επεισόδιο της μάχης τού Χριστού με τους απογόνους τού δαίμονος, η οποία έχει προαναγγελθεί! Στην απάντηση του ο Ιουστίνος ερμηνεύει κοινωνικά το πρώτο ευαγγέλιο, όχι Χριστολογικά, και μας λέει ότι ο Θεός θέλησε να αφήσει στους αγγέλους και στους ανθρώπους την ελεύθερη θέληση τους και θα τους κρίνει.

          Τέλος ας σταθούμε στο κεφάλαιο 91 όπου ο Ιουστίνος ισχυρίζεται "και δια του τύπου δε και σημείου τού κατά των διακόντων τω Ισραήλ όφεων η ανάθεσις φαίνεται γεγενημένη επί σωτηρία των πιστευόντων ότι διά του σταυρούσθαι μέλλοντος θάνατος γενήσεσθαι έκτοτε προεκηρύσσετο τω όφει σωτηρία δε τοις καταδακνομένοις υπ'αυτού και προσφεύγουσι τώ τον εσταυρώμενον υιόν αυτού πέμψαντι εις τον κόσμον". Το σύμβολο του ορειχάλκινου φιδιού λοιπόν, είναι η πρώτη προφητεία ότι ο Χριστός θα νικούσε το φίδι.

          Εάν υπολογίσουμε στο σύνολο τους τα κείμενα του Ιουστίνου, και εάν λάβουμε υπ'όψιν μας ιδιαιτέρως τον Ειρηναίο, μεταγενέστερο του Ιουστίνου αλλά καλό γνώστη του έργου του, σύμφωνα με τον οποίο η Χριστολογικο-μαριολογική ερμηνεία τού πρωτοευαγελίου όπως και η αντί-θέση Εύας Μαρίας είναι προφανής, τότε φανερώνεται σαν το πιό λογικό συμπέρασμα να είναι η αποδοχή, ότι ήδη με τον Ιουστίνο αυτή η μεσσιανική ερμηνεία, θεμελιώνεται σ'αυτή την αντί-θέση του πρώτου ευαγγελίου!

Συνεχίζεται

ΑΥΤΗ  Η ΒΑΣΑΝΙΣΤΙΚΗ , ΤΡΑΓΙΚΗ ΑΠΟΥΣΙΑ ΑΓΙΟΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ. ΤΡΑΓΙΚΗ ΚΑΙ ΒΑΡΕΤΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΝΑ ΝΤΥΘΕΙ ΤΟ ΚΕΝΟ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΑΡΧΕΤΥΠΩΝ ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ.

Αμέθυστος.