Στο πρόσφατο βιβλίο του με τίτλο "Διακόσια χρόνια γέννα. 1821-2021" (εκδόσεις ΑΡΜΟΣ) ο γνωστός στοχαστής και με αφορμή την επέτειο του Αγώνα καταθέτει τις σκέψεις του, για όλες εκείνες τις αδράνειες που εμπόδισαν, τότε, το νεότευκτο κράτος μας να ξεκινήσει με τον κατάλληλο τρόπο που θα οδηγούσε και στην εθνική μας ολοκλήρωση. Με μια σειρά συλλογισμών και επισημάνσεων για τα ήθη και τα πρόσωπα εκείνης της εποχής, ερμηνεύει τη στασιμότητά μας, από την οποία, όπως ισχυρίζεται, αν δεν αλλάξουμε τρόπο σκέψης, δεν θα ξεφύγουμε ποτέ. Για όλα αυτά τα σημαντικά θέματα, ζητήσαμε από τον Στέλιο Ράμφο να μας διαφωτίσει πάνω σε κάποια κρίσιμα σημεία τους. Και το έκανε ευχαρίστως. Τον ευχαριστούμε κι εμείς.
Συνέντευξη στον Αντώνη Κυριαζάνο
- Κύριε Ράμφε, η πρώτη ερώτηση αναφέρεται στο θέμα που διατρέχει και όλο το βιβλίο σας. Στο γιατί δεν καταφέραμε, μετά τον Αγώνα, να φτιάξουμε ένα νεωτερικό, ένα σύγχρονο κράτος αλλά επιλέξαμε να διατηρήσουμε σε αυτό όλα τα προνεωτερικά (τα παλαιά) στοιχεία, που χαρακτήριζαν τη ζωή των Ελλήνων πριν την Επανάσταση. Με αποτέλεσμα, βέβαια, τη μέχρι και σήμερα εθνική μας καθήλωση όπως επισημαίνετε.
Δεν τα καταφέραμε επειδή έγινε μεν η επιλογή του κρατικού σχήματος εξουσίας, με την καλή και την κακή έννοια, αλλά οι ψυχολογίες των ανθρώπων ήταν αντικρατικές. Ήταν άνθρωποι δεμένοι με τον τόπο τους, με τις οικογένειές τους, με τα σόγια τους – αυτό είναι η μερικότης. Και δεν καταλάβαιναν την καθολικότητα που απαιτεί το κράτος, δηλαδή την ευθύνη που έχει ο πολίτης και για τους άγνωστους σε αυτόν συμπολίτες του –το να πληρώνεις για παράδειγμα φόρους για να χτιστεί ένα σχολείο και στην άλλη άκρη της επικράτειας. Οι άνθρωποι εκείνοι καταλάβαιναν ότι τα δοσίματά τους έπρεπε να μένουν στον τόπο τους, στους δικούς τους, στους συντοπίτες τους. Αυτή την αδυναμία την κατανόησε ο Καποδίστριας και προσπάθησε να τη διορθώσει αλλά άντεξε μόνο τρία χρόνια. Μετά τον σκότωσαν. Ήταν το μεγάλο λαχείο της Ελλάδος που δυστυχώς το κάψαμε.
- Σε εκείνους τους Έλληνες, θα μπορούσε να γίνει τόσο ξαφνικά η αλλαγή μιας τόσο βαθιά ριζωμένης νοοτροπίας;
Ναι, για εκείνους τους ανθρώπους, αυτή η αλλαγή θα ήταν πολύ δύσκολη έως και αδύνατη. Εκείνοι όμως που τους καθοδηγούσαν ήξεραν και φέρουν το βάρος της ευθύνης τους. Ο Μαυροκορδάτος και οι Φαναριώτες δεν ήταν τυχαίοι. Ήταν άνθρωποι μορφωμένοι, με γνώση των πραγμάτων αλλά κατά βάθος δεν ήξεραν ή δεν καταλάβαιναν ότι τέτοιου είδους "παντρέματα" (το χτες δηλαδή με το αύριο) θέλουν μεγάλη δημιουργικότητα. Αυτό το κατάλαβε ο Καποδίστριας και το εφάρμοσε με την πατάτα, που έβαλε να τη φρουρήσουν οι χωροφύλακες, κι έτσι ο κόσμος, νομίζοντας ότι ήταν κάτι πολύτιμο, την έκλεψε μέσα σε μια νύχτα και μπήκε έτσι η πατάτα στην Ελλάδα. Αυτόν τον τρόπο ο Μαυροκορδάτος και οι άλλοι δεν τον καταλάβαιναν, επειδή σκέφτονταν θεσμικά. Δεν έψαχναν να βρουν τα σημεία του συναισθήματος που θα ταίριαζαν με αυτή τη νέα μορφή συλλογικής υπάρξεως που ήταν το κράτος. Οπότε ο διχασμός έγινε de facto και είχαμε από τη μία το κράτος και από την άλλη τα μικροσυμφέροντα. Το γνωστό πελατειακό κράτος που το ζήσαμε και το ζούμε, μέχρι πρόσφατα.
- Στις σελίδες σας αναφέρεστε πολύ συχνά στην απουσία της εθνικής μας ολοκλήρωσης. Ποια θα ήταν τα χαρακτηριστικά της;
Η εθνική μας ολοκλήρωση ταλαιπωρήθηκε επειδή η Ελλάδα υπήρξε μια χώρα χωρίς Αναγέννηση. Διατήρησε δηλαδή στο κράτος της τα στοιχεία του Αρχαίου και του Μεσαιωνικού κόσμου χωρίς να περιλαμβάνει τον δημιουργικό χρόνο, αυτόν που εξελίσσει τα πράγματα και τις ιδέες, και εν τέλει τη ζωή. Διατήρησε τον ανιστορικό χρόνο που ήταν δεμένος με το παρελθόν ή που συντηρούσε ένα στατικό παρόν με απλώς επαναλαμβανόμενα τελετουργικά χαρακτηριστικά, χωρίς να αναστοχάζεται και να εξελίσσει το περιεχόμενό τους. Η εθνική ολοκλήρωση θα είχε συντελεστεί αν μπορούσαμε να περάσουμε σ' ένα παρόν δημιουργικό, που να μην επαναλαμβάνει όπως είπαμε τον εαυτό του, αλλά να ετοιμάζεται και να ετοιμάζει αυτό που έρχεται. Αντίθετα είμαστε κολλημένοι σ' ένα "τώρα" βιώνοντας συνεχείς κρίσεις χωρίς να μπορούμε να σπάσουμε τον κύκλο της επαναληπτικότητάς τους. Προσοχή: δεν είμαι εναντίον του παρόντος ή του παρελθόντος αλλά είμαι με ένα μέλλον που τα περιέχει όλα και τα αναχωνεύει σε μια νέα μορφή.
- Σας απασχολεί ιδιαιτέρως και η έλλειψη "αυτογνωσίας". Όμως πόσο εφικτή θα ήταν η κατάκτησή της μέσα σ' αυτά τα 200 χρόνια πολυκύμαντης ιστορίας; Μήπως απαιτεί παρατεταμένη ειρήνη και μια κάποια τέλος πάντων ευημερία;
Η σοβαρότερη αυτογνωσία γίνεται μέσα στον πόνο. Μετά τόσες κατοχές και εμφυλίους, θα έπρεπε να είχαμε σκεφτεί για ποιο λόγο φαγωνόμαστε. Την αυτογνωσία δεν θα την κατακτήσουμε με το να κοιταχτούμε κάπου και να βρούμε έτσι την εικόνα μας. Την αυτογνωσία μας θα την ανιχνεύσουμε στις θελήσεις μας επειδή από αυτές αρπάζονται οι επιλογές μας και με αυτές προχωράμε. Αυτό που αποτρέπει την αυτογνωσία και που είναι και το βαθύτερο ελληνικό πρόβλημα, είναι ότι αντιλαμβανόμαστε τη μερικότητα, δηλαδή το χωριό, την οικογένεια, το κόμμα, ως "όλον". Τότε επέρχεται και ο διχασμός επειδή ο καθένας θέλει να επιβάλλει τη δική του μερικότητα στους άλλους. Έτσι γίνονται και οι εμφύλιοι πόλεμοι. Γι' αυτό και επείγει να κατανοήσουμε την καθολικότητα.
- Αναφέρεστε επίσης σ' ένα "μαρμαρωμένο χτες" που ξεκινάει από το Βυζάντιο και ό,τι από αυτό πέρασε σ' εμάς, ως κακοδαιμονία. Αλλά μπορεί κάποιος να διαλέξει το παρελθόν του ή τι θα αντλήσει από αυτό; Μήπως ένα στιβαρό παρελθόν, όπως ήταν προφανώς η Βυζαντινή αυτοκρατορία, τελικά επιβάλλεται με τους δικούς του όρους, στους επόμενους;
Το παρελθόν μπορεί να σου επιβληθεί ή και να το υιοθετήσεις αλλά μόνο όταν δεν σκέφτεσαι τα προβλήματα που είχε. Θέλω να πω δηλαδή ότι αυτή η αυτοκρατορία κατέρρευσε άρα κάπου "έμπαζε". Και "έμπαζε" επειδή και εν αντιθέσει με τη Δύση, οι Βυζαντινοί καθηλώθηκαν στον επαναληπτικό χρόνο, τον χρόνο της τελετουργίας και δεν ανακάλυψαν τον χρόνο των βιωμάτων, τον χρόνο των επιλογών. Οι επιλογές ήταν κλεισμένες σε σχήματα, όπου επαναλαμβανόταν το ίδιο και το ίδιο. Οι επιλογές και οι εξελίξεις που τις ακολουθούν γι' αυτούς ήταν κάτι άγνωστο. Γι' αυτό και η ζωγραφική τους δεν είχε προοπτική, όπως την ανακάλυψαν και την εφάρμοσαν οι Ευρωπαίοι. Μέσα από την προοπτική, οι Ευρωπαίοι ανακάλυψαν τον χρόνο που διασχίζει την ύπαρξη του ανθρώπου. Χωρίς προοπτική, μπορεί να είμαστε σε μια αιωνιότητα αλλά αυτό δεν μας πηγαίνει πουθενά. Η αιωνιότητα είναι βεβαίως το απόλυτο, το καθαρό, αλλά είναι και το απολύτως στατικό. Αποβλέποντας στην αιωνιότητα, δεν ξετυλίγεις το παρόν. Έτσι η αιωνιότητα καταβρόχθισε τον χρόνο και ο καταβροχθισμένος χρόνος, με τη σειρά του, το Βυζάντιο.
- Θεωρείτε ότι αυτή η αρνητική επιρροή του Βυζαντίου κρατάει μέχρι τις μέρες μας;
Το Βυζάντιο δεν ήταν μια τυχαία περίπτωση. Ήταν μια αυτοκρατορία 1.100 ετών με μεγάλα επιτεύγματα και δεν υπάρχει αμφιβολία γι αυτό. Αλλά από κάποια στιγμή και μετά, είχε μεγάλα "κλεισίματα", τα οποία οδήγησαν τα πράγματα εκεί που τα οδήγησαν. Καθώς το Βυζάντιο οικοδομήθηκε στην επαναληπτικότητα, οι ανθρώπινες επιλογές φυλακίστηκαν δογματικά σ' ένα τύπο θρησκευτικού δέοντος το οποίο επαναλαμβανόταν και επαναλαμβάνεται μέχρι σήμερα κάθε Κυριακή ή κάθε γιορτή επί δυο χιλιετίες και οδηγεί σταθερά, συνήθως στο θαύμα ή σε κάτι ανάλογο. Έτσι αντί να πράττουμε, αντί να εξελίσσουμε τις ιδέες και τις επιλογές, περιμένουμε να γίνει ένα θαύμα.
- Ένα από τα απρόβλεπτα κεφάλαια του βιβλίου σας αναφέρεται στη ματαιοδοξία και την φιλοτιμία. Εντοπίζετε μάλιστα τη "ματαιοδοξία" ως χαοτικό χαρακτηριστικό πολλών αγωνιστών αλλά και ως "κινητήρια δύναμη" της συνεχούς κακοδαιμονίας μας.
Η ματαιοδοξία υπήρξε όντως στοιχείο πολλών αγωνιστών και περιηγητές, όπως ο Φίνλεϊ μας τους περιγράφουν με χρυσοποίκιλτες στολές και όπλα, φανταχτερά φάλαρα στα άλογά τους, πολυάριθμους ακολούθους κ.λπ. Αυτή η επίδειξη ισχύος ως ματαιοδοξία είναι κάτι που το συναντάμε και σήμερα, στους επιφανείς, τους πολιτικούς κ.λπ. ως δίψα για εξουσία. Η οποία υπερβαίνει κάθε πολιτικό κριτήριο και κάθε πολιτική σκοπιμότητα, αφού ακόμη και όταν όλα έχουν καταρρεύσει η ανάδειξη στην εξουσία παραμένει ο μόνος σκοπός. Και αυτό έχει να κάνει με την εικόνα του προσώπου τους. Βεβαίως πολιτικοί σοβαροί, όπως μπορεί να ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος ή ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, μπορεί να είχαν ματαιοδοξία αλλά είχαν και έναν τρόπο να την τιθασεύουν επειδή έβλεπαν κάπου μακριά. Υπήρχε ματαιοδοξία αλλά ήξεραν με τον ανώτερο σκοπό να τιθασεύουν τον κατώτερο.
- Εκτός από τον Καποδίστρια που χαρακτηρίσατε ως "καμένο λαχείο", αναφέρεστε επαινετικά και στον Κοραή.
Ναι, ο Κοραής ήταν επίσης μια μεγάλη ευκαιρία που χάθηκε. Και το βιβλίο με τις παρατηρήσεις του για το προσωρινό πολίτευμα της Επιδαύρου (έκδοση της Βουλής των Ελλήνων), μας είναι πολύτιμο επειδή βλέπουμε πώς αυτός ο άνθρωπος προσπαθούσε να βάλει τα πράγματα εκείνης της εποχής σ' έναν κανονικό δρόμο. Ήταν ένας σοβαρός εισηγητής του Διαφωτισμού αλλά λόγω της μακράς του παραμονής στο εξωτερικό δεν είχε αναπτύξει εκείνο το ένστικτο που θα τον έκανε να σκεφτεί πολύ σοβαρά την καθυστέρηση στις νοοτροπίες. Το σχήμα που επεξεργάστηκε δεν είχε τρόπους να γεφυρώσει το στοιχείο της μερικότητος με τα νεωτερικά στοιχεία, έτσι ώστε το ένα να περνάει μέσα στο άλλο.
- Αναφέρεστε και στον Μακρυγιάννη και μάλιστα τον αποκαθηλώνετε αν και έχει την "έξωθεν καλή μαρτυρία" ειδικών και μη.
Κυρίως λόγω του κύρους του Σεφέρη. Ο οποίος φυσικά είναι ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος. Δεν είναι απλώς ένα βραβείο Νόμπελ, είναι ένα έργο ολόκληρο. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο είδε και επέβαλε τον Μακρυγιάννη, το 1943, νομίζω ότι μπορεί να συζητηθεί όπως άλλωστε όλα τα πράγματα μπορούν να εκτεθούν σε διάλογο. Ο Μακρυγιάννης θεωρώ ότι έμεινε κατεξοχήν στη μερικότητα όπως έλεγα πριν. Παρότι μας προτρέπει να είμαστε στο Εμείς και όχι στο Εγώ, ο ίδιος έμεινε στο Εγώ. Γράφει επειδή θέλει να δικαιώσει ή και να δικαιολογήσει πράγματα που έκανε ο ίδιος στον πόλεμο, το ήθος του βιβλίου του αποβλέπει στην αυτοδικαίωση. Γράφει χωρίς το Εμείς, το κείμενό του δεν έχει μορφή, έχει μια ασυναρτησία με φωτεινές στιγμές αμεσότητος και οι καλές σελίδες του είναι λίγες. Όλα τα άλλα είναι συνεχείς επαναλήψεις που κουράζουν και βαριέσαι και να τα διαβάσεις.
- Σ' αυτήν την αδυναμία της μορφής επανέρχεστε συχνά. Και μας λέτε ότι ο Σολωμός πέτυχε να δώσει μορφή στο έργο του, γι' αυτό και αυτό μας αφορά όλους εξ ου και έγινε ο Εθνικός μας ποιητής. Και επίσης επισημαίνετε ότι η απουσία αυτής της μορφής ταλανίζει την κοινωνία μας.
Ακριβώς. Αυτή η απουσία μορφής είναι η αδυναμία μας να περάσουμε από το "μερικό" στο "καθολικό", στο "όλον", δηλαδή από το Εγώ στο Εμείς. Έτσι ώστε το βιωματικό, αυτό που ζω εγώ να ισχύει και για τους άλλους. Το βιωματικό το θέλουμε επειδή είναι πλούσιο, περιέχει την προσωπική εμπειρία. Αλλά αν μείνει σ' εμένα που το βιώνω, δεν γίνεται τίποτε. Για να αποκτήσει καθολικότητα το βιωματικό, πρέπει να συντελεστεί αυτό που είναι μια από τις ανακαλύψεις της Δύσεως, και που το λέμε μορφή ή ύφος. Και αυτό συμβαίνει όταν μια υλική πραγματικότητα ανάγεται σε πνευματική. Αυτό δημιουργεί τη μορφή, την κάνει νοητή, της δίνει καθολικότητα. Στην Ελλάδα υπάρχουν μόνο μερικότητες και αυτό είναι το πρόβλημα. Υπάρχουν φίλοι, παρέες, ο ένας λέει μπράβο ή βρίζει τον άλλον και δεν υπάρχει διάλογος αφού οι μερικότητες δεν επικοινωνούν μεταξύ τους και δεν ανάγονται στο κοινό πεδίο της καθολικότητος. Αυτό προκαλεί και τους εμφυλίους πολέμους.
- Στο βιβλίο σας, οι αναφορές στους εμφυλίους είναι τέσσερα κρίσιμα κεφάλαια,. Και δικαίως εύχεστε "να μην αποκτήσει ο διχασμός για το έθνος δύναμη πεπρωμένου". Γιατί δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από το βάρος του;
Όσο υπάρχει το στοιχείο μιας κυρίαρχης μερικότητος που τα θέλει όλα δικά της, για να επιβληθεί αυτή μόνη στο σύνολο, θα υπάρχει διχασμός και εμφύλιος. Την ενδιαφέρει να επιβάλει την θέλησή της αδιαφορώντας για κάθε διάλογο με τους άλλους. Πρέπει να καταλάβουμε ότι ο διχασμός είναι έργο ενός Εγώ που η θέλησή του είναι κλειστή και δεν έχει διεξόδους επιλογής. Επαναλαμβάνεις τα ίδια και τα ίδια, και αυτή είναι η παράδοση με την κακή της έννοια. Αντίθετα, όταν η παράδοση μπαίνει στον χρόνο και εξελίσσεται, όταν τα δημιουργικά της στοιχεία κάθε φορά ανανεώνονται, τότε έχουμε μια άλλη εξέλιξη οπότε, και το παρελθόν υπάρχει και το μέλλον ανοίγεται μπροστά μας. Δεν είμαστε εναντίον της παραδόσεως, είμαστε εναντίον της άχρονης παραδόσεως. Αυτά τα ζητήματα πρέπει να τα συζητάμε, να μας απασχολούν, να τα εξετάζουμε. Να φτάνουμε σε λύσεις και όχι να μένουμε σε διαπιστώσεις. Γι' αυτό και στο κεφάλαιο για τον Διχασμό του 1915 καταλήγω ότι όχι, "δεν είναι μοίρα ο διχασμός".
- Καταλαβαίνω ότι αυτό θα έπρεπε, σύμφωνα με το βιβλίο σας να είναι και το νόημα μιας επετείου.
Ναι, να συνειδητοποιήσουμε ότι τη γιορτάζουμε όχι σαν ημερολογιακό συμβάν χωρίς να καταδικάζουμε απλώς τα στραβά που έγιναν τότε, και να λέμε πόσο χάλια είμαστε και πόσο αδιόρθωτοι. Αυτό δεν αλλάζει τίποτε. Αλλά παίρνοντας απόσταση από εκείνα τα γεγονότα, να τα κατανοήσουμε βαθύτερα και να βάλουμε το νόημά τους στην ύπαρξή μας. Να τα κάνουμε πνευματικά μας ζητήματα. Και τότε κάτι κάνουμε για τη ζωή μας. Η δημιουργία του κόσμου μας συντελείται μέσα από τις επιλογές μας.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο"
ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ. ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΕΞΑΡΤΩΝΤΑΙ ΟΜΩΣ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ, ΔΗΛ. ΤΟΥ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΥ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙ ΤΗΝ ΒΟΥΛΗΣΗ ΓΙΑ ΔΥΝΑΜΗ. ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΛΕΗΛΑΤΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΚΤΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΜΜΑΧΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ. ΤΟ ΕΓΩ ΤΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ ΕΙΝΑΙ ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΝΟΗΣΙΑΡΧΙΚΟ. Η ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΚΜΗΔΕΝΙΣΤΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΘΕΙΣΜΟ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ ΓΙΑ ΔΥΝΑΜΗ. ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ, Η ΔΥΝΑΜΗ. ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΙΚΡΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΟΤΙ Η ΚΑΤΑΚΤΗΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΟΝΗ ΕΝΣΤΙΚΤΩΔΗ ΒΑΡΒΑΡΗ ΔΥΝΑΜΗ, ΡΩΜΗ, ΚΑΤΕΚΤΗΣΕ ΜΕ ΤΗΝ ΣΕΙΡΑ ΤΗΣ ΤΗΝ ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΓΙΑ ΔΥΝΑΜΗ. ΟΠΩΣ ΕΙΧΑΝ ΚΑΤΑΚΤΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΟΦΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥΣ. ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ, ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΓΕΝΝΗΣΑΝ, ΤΟΥΣ ΕΚΜΗΔΕΝΙΣΕ, ΔΙΟΤΙ ΕΙΔΑΝ ΤΙΣ ΞΕΝΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΣΑΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΕΝΕΣ. Ο ΡΑΜΦΟΣ ΕΡΜΗΝΕΥΕΙ ΤΟΝ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ ΣΑΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΑΤΑΛΟΙΠΟ.ΚΑΙ ΔΕΝ ΗΤΑΝ. ΗΤΑΝ ΡΩΜΙΟΣ.
ΤΟ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΜΈΝΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΌΣ ΧΡΌΝΟΣ ΤΉΣ ΔΥΣΗΣ ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ, ΟΠΩΣ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΠΑΛΙ ΤΟ ΒΑΤΕΡΛΩ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ.
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΧΩΡΙΣ ΘΕΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΙ ΜΟΝΟ ΤΟ ΜΗΔΕΝ, ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΗΡΘΕ ΣΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ.
8 σχόλια:
O Μακρυγιαννης οταν εγραψε τα απομνημονευματα του ειχε ηδη 2 σφαιρες στο κεφαλι που αποκομισε στην μαχη του Σερπετζε στην πολιορκια της Ακροπολης φθινοπωρο του 1826 . Εκει εφαγε και μια σφαιρα στον λαιμο . Την επεμβαση στο κεφαλι την εκανε ο πρακτικος χειρουργος Κουρταλης ( Τουρκος απο την Αταλαντη που αναγνωρισε το δικαιο της Ελληνικης επαναστασης και προσεφερε σπουδαιες υπηρεσιες σαν γιατρος στον αγωνα ) και μετα απο μερικες ημερες μετα την προχειρη αποθεραπεια , βγηκε εξω με κινδυνοπ της ζωηςς του ειδοποιησε την τοτε Διοικηση για να φερουν ενισχυσεις ξαναγυρισε στην Αττικη οπου πολεμησε επι μηνες στον Πειραια μεσα στις λασπες πολυτραυματιας ων με συνεχεις ζαλαδες και πιθανοτατα εμετους . Αυτα πιστοποιουνται οχι απο τον ιδιο μονο αλλα απο ολες τις τοτε πηγες ειτε φιλικες ειτε εχθρικες προς την παραταξη οπου ανηκε ο Μακρυγιαννης . Ανηκε οοπως ολοι οι Ροουμελιωτες αγωνιστες ( με μοναδικη εξαιρεση τον Ανδρουτσο ) στο γαλλικο κομμα του Κωλετη . Το οτι με τραυματα στοο κεφαλι οπου μεχρι τελους της ζωης του υπεφερε απο τρομακτικους πονους και παραισθησεις εγραψε οχι μονο απομνημονευματα αλλα ασχοληθηκε μεχρι τελους με τα κοινα πραγματα ειναι οχι προς ψογο αλλα προς θαυμασμο . Ο τροπος που ο Εαμφος προσπερνα την ανυπερβλητη δυσκολια με την οποια ο ολιγογραμματος και ημιπαραλυτος απο τις πληγες στρατηγος εγραωε τα απομνημονευματα και τον επικρινει κιολας δειχνει την ποιοτητα των νεοορθοδοξψν . ΑΜ
Kαί όμως λέει ο Ράμφος δέν απέγυγε τόν εμφύλιο. Κυνήγησε τόν Κολοκοτρώνη. Αυτά καταλαβαίνει ο Ράμφος. Καί εμείς αυτές τίς σκιές τής ιστορίας μας δέν βλέπουμε και δέν μαθαίνουμε ούτε από τόν Θουκυδίδη. Δέν μπορέσαμε ακόμη νά διαψεύσουμε αυτά τά νοησιαρχικά κοράκια ότι τό σύνθημά τους ή ορθολογισμόε ή τό χάος είναι ήδη αποτυχημένο.
Ston emfylio tis epanastasis o Makrygianis itan deyterevon axiomatikos. Den eixe tin isxy na kynigisei kanenan eponymo. To onoma to pire otan san frourarxos tou Neokastrou kathysterise ton Ibrahim konta ena. Pantos oloi oi oplarxigoi tis Roumelis diladi Stereas Ipeirou Thessalias opos o Karaiskakis kai Makedonias itan exthrikoi me tous prokritous tou Moria alla fylikoi me ton Kolokotroni pou ton theorousan alloste fysiko arxigo tou kata xira agona. Me ton Androutso itan exthrikoi giati to eixe parakanei me ta kapakia gia ayto alloste ton skotosan 3 eponymoi oplarxigoi Mamouris Papa Kostas kai Triantafylou proin sympolemistes tou me tin diatagi tou Goura episis proin sympolemisti tou kai tin xaraktiristiki adiaforia gia ton fono tou toso tou Kolokotroni pou eixe apofylakistei kai itan idi arxistratigos tou Moria oso kai tou Karaiskaki. Teleios diaforetikes periptoseis tou Androutsou me ton Kolokotroni. AM
Genika gia tin epanastasi tou 21 oloi genikos meta tin dekaetia tou 40 pairnoun plirofories apo tous marxistes dithen istorikous opos ton Fotiadi kai ton Kremyda kai etsi kai oi filomakrygianistes kai oi kata tou Makrygianni pairnoun lathos symperasmata. Mono otan diavasei kapoios aytous pou ta ezisan se real time vgazei symperasma. Gia paradeigma epeidi oi marxistes istorikoi eixan skopimotita na deixoun exthrotita tou Kolokotroni me ton Mayrokordato oloi simera exoun peistei gia ayto. I alitheia pou vgainei apo tous idious tous agonistes einai oti oi Kolokotronis kai Mayrokordatos eixan mia kontra to 1823 kai meta pote den asxolithikan o enas me ton allo. Stis leptomereies kryvetai o diavolos kai ekei oi marxistes istorikoi einai eidikoi stin propaganda. AM
Πώς νά δημιουργηθεί κράτος φίλε; μέ τέτοιο υλικό; Αυτός ο τρόπος συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Δές τά τελευταία γεγονότα καί τήν αντίδραση τών στελεχών τής κυβέρνησης.Φθόνος, φόνος, προδοσία, πισώπλατες εκτελέσεις. Λές καί βγήκαμε μόλις τώρα από τήν ζούγλα. Καί η εκκλησία; Από δίπλα. Παράνομος πλούτος, εξουσία, απολύσεις, οργανώσεις, αφωνία καί εκμετάλλευση τών Αγίων όπως οι Ελληνες εκμεταλλεύονται τήν ομορφιά τής Ελλάδος καί τήν πουλάν στά ξένα σκλαβοπάζαρα. Μιζέρια αιώνων.
File Amethyste oi dyo istorikoteroi laoi tou planiti emeis oi Ellines Kai oi Evraioi dimiourgisame ta krati mas meta apo aiones politikis anyparxias me fotia kai sidero kai aima. To elliniko kratos kata 90 tois 100 to dimiourgisan oi Roumeliotes Moraites kai Nisiotes. Anthropoi pou eixan synithisei ston paranomo vio prin. Den itan agioi. Alla zoume eleytheroi xaris se aytous. Mono tora arxisan na amfisvitountai me tis synexeis viaiopragies Alvanon kai dithen Ellinon omogenon apo tin Sovietiki Enosi eis varos Ellinon ta kektimena. Opos kai sto Israil otan oi Askenazim oi antistoixoi Roumeliotes kai Moraites kanan xoro stous emborous Sefaradites arxisan oi Evraioi entos tou Israil na peftoun thymata ton Islamiston tis Hamas. Katagomai apo tin meria tou patera mou apo tous foverous kai tromerous Stereoelladites tis Anatolikis Stereas pou mono nomo eixan to spathi. Eimastan oi Askenazim ton Ellinon. Tora pou me to lege lege xanaginomaste Romioi emporoi arxisan na mas sfazoun sta spitia mas meta 200 xronia. Kalytera na kanoun oi Tourkoi mnimosyna para emeis. AM
Φίλε αγαπητέ στά χνάρια τής αποκιοκρατίας, στόν τύπο τής Ινδίας , Γερμανοί Πρίγκηπες καί Βαιλιάδες, Αγγλοι , Γάλλοι,Ρώσοι, Ιταλοί, δημιούργησαν μιά ελίτ εγχώριων μισομορφωμένων άθεων διανοουμένων τό κράτος μας, αφήνοντας τόν λαο στήν φτώχεια του, μόνο μέ τό Ελληνικό πάθος τής παιδείας. Η ελίτ μάθαινε γράμματα γιά τήν εξουσία. Εκλεισαν τά μοναστήρια, λεηλάτησαν τίς ψυχές καί δημιούργησαν ένα προτεσταντικό είδωλο γιά εκκλησία. Τό μεγαλείο τού Ελληνα είναι ότι κατορθώνει νά διαιωνίζει τά πάντα. Γι' αυτό υπάρχουμε ακόμη. Ακόμη καί τόν φαρισαικό τύπο. Σήμερα η εξαθλίωση τελειώνει αλλά είμαστε έτοιμοι νά τήν ξαναδημιουργήσουμε. Ακριτα καί τυφλά. Νομίζω, ακολουθώντας τίς επιλογές τών κυβερνώντων.
Εξαιρετικό και το σχόλιο του Αμέθυστου, και τα σχόλια που ακολουθούν. Ο κ. Σ.Ρ. επαναλαμβάνεται όμως με ολοένα και πιο αποκρουστικό τρόπο, κρύβοντας δυστυχώς μιαν αμυδρή εικόνα αυτο-κριτικής τώρα πια στα γεράματα ("Να αναγνωρίσουμε και κάτι καλό στον ελληνικό τρόπο ζωής"). Βεβαίως, όσον αφορά στα σχολεία "στην άλλην άκρη της Επικράτειας", σκέφτομαι τους Έλληνες εκείνους εμπόρους που έχτισαν Σχολές και Κτίρια στην πατρίδα "απ' την άλλην άκρη του κόσμου". Σκέφτομαι και όλους εκείνους που πολέμησαν το 1940 στην Αλβανία απ' τα πέρατα της Οικουμένης. Συμπέρασμα; Οι Έλληνες, μέχρις εχθές τουλάχιστον, διακονούν την καθολικότητα όταν αυτή συνδέεται με το Αγαθό ή τον Αγαθό, και όχι με αφηρημένες έννοιες στα κεφάλια μας. Για την Αναγέννηση στη Δύση έχει γράψει ή αναρτήσει εξαιρετικά κείμενα ο Αμέθυστος. Κι ας υποτιμά όσο θέλει ο κ. Σ.Ρ. την αιωνιότητα. "Ο Μανώλης με τα λόγια χτίζει ανώγια και κατώγια". Θέλει και επιζητά να βρίσκεται συνεχώς παρών ως ΔΙΑΝΟΟΎΜΕΝΟΣ. Και υπάρχουν πολλοί σήμερα στον τόπο μας, που θέλουμε ακόμα να πιαστούμε απ' αυτό, αποφεύγοντας τη σκληρή ούτως ή άλλως πραγματικότητα... Ευχαριστώ...
Δημοσίευση σχολίου