ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΟΛΟΓΙΑΣ - ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ-ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ (3)

 Συνέχεια από: Σάββατο 18 Ιουνίου 2022

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ-ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ (3)

Του Jean-Pierre Torrell.

Κεφάλαιο VII :Ας μιλήσουμε για το Άγιο Πνεύμα!

Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑ.

Μέχρις εδώ ο Ακινάτης περιορίσθηκε στην περιγραφή των "φυσικών" αποτελεσμάτων τού Πνεύματος τά οποία εργάζονται στην κτίση, την σωματική ή την άψυχη. Μόνον σ' ένα δεύτερο κεφάλαιο επεξεργάζεται την λογική κτίση και περιγράφει μ' έναν μεγάλο πλούτο λεπτομερειών και μία αφθονία αγιογραφικών χωρίων, όπως το συνηθίζει, αυτό που αποδίδεται στο Άγιο Πνεύμα στις σχέσεις μας με τον Θεό. Με ένα λεξιλόγιο που μας είναι πλέον οικείο μπορούμε να δηλώσουμε πώς, αφού είδαμε αυτό που απορρέει από την απέραντη παρουσία του Θεού στον Κόσμο, φτάνουμε τώρα σ' ένα νέο τρόπο παρουσίας του Θεού στον κόσμο, φτάνουμε τώρα σ' έναν νέο τρόπο παρουσίας, που είναι κατά την Χάρη! «Επειδή το Άγιο Πνεύμα προοδεύει σαν αγάπη, μία αγάπη με την οποία ο Θεός αγαπά τον εαυτό του...και δεδομένου ότι αγαπώντας τον Θεό αφομοιωνόμαστε σ'αυτή την αγάπη, λέμε πώς το Άγιο Πνεύμα μάς δόθηκε από τον Θεό! Γι' αυτό ο Απόστολος βεβαιώνει: "ὅτι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐκκέχυται ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν διὰ Πνεύματος ἁγίου τοῦ δοθέντος ἡμῖν"(Ρωμ 5,5)»(SCG IV 21, n. 3575).

            Ακόμη μία φορά δέν μπορούμε παρά να παρατηρήσουμε την σταθερότητα με την οποία ο Ακινάτης επιστρέφει στο σημείο της εκκινήσεως του: Είναι η πρόοδος του πνεύματος σαν Αγάπη που θεμελιώνει αντικειμενικώς τις αναλογίες που είναι έτοιμος να αναπτύξει. 
Και διευκρινίζει ακόμη περισσότερο: «ότι είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε πώς, όλο αυτό που έρχεται σε μας από τον Θεό, αναφέρεται σ'αυτόν σαν παραδειγματικό του ποιητικό αίτιο. Και τό ότι ο Θεός είναι ποιητικό αίτιο είναι αυτονόητο, διότι τίποτε από όσα υπάρχουν δέν έρχεται στο Είναι παρά μόνον μέσω τής δυνάμεως του. Παραδειγματικό αίτιο είναι εξίσου αυτονόητο, διότι κάθε τελειότης αντικατοπτρίζει μία κάποια μίμηση της ουσίας του. Αυτό ισχύει όμως εξίσου για τα τρία πρόσωπα. Επομένως θα είναι διά της αναλογίας που ο "λόγος" της σοφίας αποδίδεται στον Υιό, δεδομένου ότι αυτός είναι αντιπροσωπευτικός με ιδιαίτερο τρόπο. Εξίσου, η αγάπη με την οποία αγαπούμε τον Θεό είναι αντιπροσωπευτική ειδικώς του Αγίου Πνεύματος. Γι'αυτό λέμε πώς το έλεος κατοικεί σ' εμάς ιδιαιτέρως μέσω του Αγίου Πνεύματος, παρότι είναι ένα κοινό αποτέλεσμα στον Πατέρα, στον Υιό και στο Άγιο Πνεύμα»(SCG IV 21, n. 3576).
Μας θυμίζει λοιπόν πρώτα απ'όλα πώς η Θεία πράξη δέν περιορίζεται στην δημιουργία αυτού που καλεί στην ύπαρξη. Αυτή είναι επίσης που συντηρεί όλα τα πράγματα στο Είναι. Και αυτό εικάζεται οπωσδήποτε από το γεγονός πώς ο Θεός είναι παρών παντού όπως ακριβώς ο πράττων είναι παρών στο αποτέλεσμά του.

            «Είναι αναγκαίο οπουδήποτε υπάρχει ένα αποτέλεσμα ή ενέργεια του Θεού, εκεί να υπάρχει και ο Θεός που είναι η αιτία του! Γι'αυτό, επειδή το έλεος με το οποίο αγαπούμε το Θεό είναι μέσα μας διά της ενέργειας του Αγίου Πνεύματος, πρέπει και το Άγιο Πνεύμα επίσης να είναι παρών μέσα μας, έτσι ώστε να παραμένει μέσα μας η αγάπη. Από εδώ και τα λόγια του Αποστόλου (1 Κορ. 3,16) "Οὐκ οἴδατε ὅτι ναὸς Θεοῦ ἐστε καὶ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν;"! Επομένως επειδή διά του Αγίου Πνεύματος γινόμαστε φίλοι του Θεού και επειδή το αγαπώμενο όν, ακριβώς καθαυτό, είναι παρόν σ'αυτόν που το αγαπά, είναι αναγκαίο και ο Πατήρ και ο Υιός να κατοικούν μέσα μας διά της ενέργειας του Αγίου Πνεύματος. Αυτό δηλώνει και ο Κύριος στο κατά Ιωάννην (14,23). "Και πρός αυτόν ελευσόμεθα και μονήν παρ' αυτώ ποιήσομεν", ή επίσης (1 Ιωάν 3, 24): "Και τούτο ξέρομεν ότι μένει μέσα μας : από το πνεύμα το οποίο μας έδωκε"»(SCG IV 21, n. 3576).

            Το πρώτο αποτέλεσμα της παρουσίας μέσα μας του δώρου του Θεού που είναι η αγάπη συνίσταται λοιπόν στην παρουσία του ίδιου του δωρίσαντος, τού Αγίου Πνεύματος και με αυτό, ολοκλήρου της Αγίας Τριάδος η οποία έρχεται να κατοικήσει στην ψυχή του δικαίου. Οπουδήποτε και αν συναντήσουμε το δόγμα της Χάριτος ή του Αγίου Πνεύματος, μας εκπλήσσει η αμεσότητα με την οποία φθάνουμε, με τον Ακινάτη, στην αλήθεια, ταυτόχρονα στοιχειώδη και υπέρτατη, την οποία οι Μυστικοί όλων των χρόνων τοποθέτησαν στο αποκορύφωμα της εμπειρίας των. Ο Ακινάτης όμως δέν σταματά εδώ και υπογραμμίζει με δύναμη την συμπληρωματική αλήθεια:

            «Είναι φανερό πώς ο Θεός αγαπά πάνω απ' όλα αυτούς τους οποίους έκανε φίλους του μέσω τού Αγίου Πνεύματος. Διότι μόνον μία τόσο μεγάλη αγάπη μπορούσε να προσφέρει ένα τέτοιο αγαθό... Έτσι λοιπόν, δεδομένου ότι κάθε αγαπώμενο όν κατοικεί σ'αυτόν που το αγαπά, είναι αναγκαίο διά της ενεργείας του Αγίου Πνεύματος όχι μόνον ο Θεός να κατοικεί σε εμάς αλλά και εμείς να κατοικούμε στον Θεό. Από εδώ και οι λόγοι του Αγίου Ιωάννη (1 Ιωάν 4,16):  "ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ! και εν τούτω γινώσκομεν ότι εν αυτώ μένομεν και αυτός εν ημίν, ότι εκ του πνεύματος αυτού δέδωκεν ημίν"»(SCG IV 21, n. 3577).

Συνεχίζεται

 

Η ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΓΙΟΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ, ΔΗΛ. ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΚΙΝΑΤΗ, ΤΟΥ ΕΝΣΑΡΚΩΘΕΝΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ, Η ΟΠΟΙΑ ΘΡΙΑΜΒΕΥΕΙ ΣΤΙΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΚΑΙ Η ΤΑΥΤΙΣΗ ΤΩΝ ΑΚΤΙΣΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΜΕ ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ, ΥΠΗΡΕΤΕΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΠΑ, ΤΟΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΠΙ ΤΗΣ ΓΗΣ Ή ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΠΑΠΑ, ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΚΛΗΡΙΚΟΥ, ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ. ΚΑΘΟΤΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΛΗΦΘΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΙΑ ΜΑΖΙ ΜΑΣ. ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΕΙ ΚΑΙ Ο ΖΗΣΗΣ. ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΛΑΝΗ ΜΑΣ ΤΗΝ ΠΕΤΑΞΕ ΣΤΑ ΜΟΥΤΡΑ Ο κ. ΞΙΩΝΗΣ, ΙΣΧΥΡΙΖΟΜΕΝΟΣ ΟΤΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΝΣΑΡΚΩΘΗΚΕ ΣΕ ΜΙΑ ΗΔΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΕΝΝΟΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΚΤΙΣΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ, ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΛΛΑ  ΕΓΙΝΕ ΣΩΤΗΡ ΤΩΝ ΟΝΤΩΝ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΣΥΣΤΗΝΟΥΝ ΤΟ ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΩΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥ, ΕΙΤΕ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΣΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΕΙΤΕ ΟΧΙ. Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΩΣ ΟΝ. ΜΙΑ ΤΡΑΓΙΚΗ ΠΑΡΑΦΘΟΡΑ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΕΔΩΣΕ ΣΤΟΝ ΜΩΥΣΗ, ΕΓΩ ΕΙΜΙ Ο ΩΝ, ΕΡΜΗΝΕΥΟΜΕΝΟ ΚΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑ. Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΣΩΖΕΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ.  ΔΕΝ ΜΑΣ ΣΩΖΕΙ Η ΔΥΝΑΜΙΣ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΛΕΟΝ. ΚΑΘΟΤΙ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΑΝΘΡΩΠΟΣ. ΝΟΜΙΖΟΥΝ ΟΙ ΑΘΕΟΦΟΒΟΙ ΟΤΙ ΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΧΑΡΙΣΤΙΚΗ ΒΟΛΗ ΣΤΟΝ ΗΣΥΧΑΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΔΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ.

Αμέθυστος.