Τρίτη 28 Ιουνίου 2022

ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΟΥΝ ΜΕΘΟΔΙΚΑ ΤΗΝ ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ

Προβλέπεται ότι επιτρέπεται η εκτέλεση κάθε έργου που αφορά τη δημιουργία σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας – ενώ ήδη επιτρέπονται σχεδόν όλα τα έργα ΑΠΕ σε αυτές, γεγονός που θεωρούμε απαράδεκτο. Αντί να εκμεταλλευόμαστε την εύφορη γη μας και τον φυσικό της πλούτο, τη γεμίζουμε με φωτοβολταϊκά και με ανεμογεννήτριες – ακόμη χειρότερα, σε μία εποχή που επισιτιστική κρίση κλιμακώνεται συνεχώς. Δεν υπάρχει απολύτως καμία λογική;

.Βασίλης Βιλιάρδος

Κοινοβουλευτική Εργασία

Θα ξεκινήσουμε  από το αντικείμενο του νομοσχεδίου – το οποίο, όπως αναφέρεται στα εισαγωγικά άρθρα του, είναι η 2η φάση αδειοδότησης των ΑΠΕ.

Εν προκειμένω, με την υποβολή αίτησης στον αρμόδιο διαχειριστή, για τη χορήγηση οριστικής προσφοράς σύνδεσης – σε συνέχεια της αντίστοιχης 1ης φάσης του Ν4685/2020.

Σύμφωνα πάντως με αναφορές του Τύπου που θα καταθέσουμε στα πρακτικά, ο σκοπός είναι να μπει τάξη στις άδειες, ενώ θα παγώσουν αιτήματα για όρους σύνδεσης νέων ΑΠΕ από τον ΔΕΔΔΗΕ – σε μία εποχή που δεν γνωρίζουμε εάν η χώρα μας έχει ενεργειακή επάρκεια, αφού εκκρεμεί η επικαιροποίηση του ΕΣΕΚ.

Άλλωστε το ΕΣΕΚ του 2019 είναι για τα σκουπίδια – αφού προέβλεπε την πρόωρη απολιγνιτοποίηση, καθώς επίσης μέγιστο κόστος 120 €/MWh.

Εκτός αυτού, η αντικατάσταση του λιγνίτη από φυσικό αέριο και LNG είναι πλέον επισφαλής – αφού υπάρχει θέμα τροφοδοσίας, λόγω των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας και των προβλημάτων των ΗΠΑ, μετά την έκρηξη στην Freeport.

Όσο για το Κατάρ, φαίνεται πως η Κίνα θα δημιουργήσει μεγάλα εμπόδια – επενδύοντας εκεί.

Στο αυξανόμενο κόστος και στις συνέπειες του γενικότερα στην οικονομία, δεν υπάρχει λόγος να αναφερθούμε – αφού είναι πλέον γνωστές σε όλους.

Ειδικά όσον αφορά το λιγνίτη, η Γερμανία θέτει ξανά σε λειτουργία τις μονάδες άνθρακα που είχαν κλείσει – ενώ, εάν πράγματι έχει αυξηθεί η εξόρυξη λιγνίτη στην Ελλάδα κατά 43%, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά, πώς παραμένει η χώρα μας σταθερά στο 5% της παραγωγής ρεύματος;

Ελπίζουμε πάντως να μην εξάγεται ο λιγνίτης ακατέργαστος στα Σκόπια, για να εισαχθεί ως ενέργεια – όπως συνέβαινε στο παρελθόν, καταθέτοντας τον ανάλογο πίνακα στα πρακτικά.


Συνεχίζοντας με τα περιεχόμενα του νομοσχεδίου, μετά το εισαγωγικό πρώτο μέρος, στο δεύτερο περιλαμβάνονται διατάξεις για την αδειοδότηση ΑΠΕ και ΣΥΘΗΑ.

Συμπεριλαμβάνονται επί πλέον η διάρκεια της άδειας, η τροποποίηση της άδειας επανέκδοσης, η τμηματική άδεια εγκατάστασης, η άδεια λειτουργίας κλπ.

Ενδιαφέρον έχει εδώ το άρθρο 10, με το ποσοστό περιορισμού έγχυσης στο 5% της ετήσιας δυνατότητας παραγωγής ενέργειας των σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. της περιοχής – όπου υπάρχουν ήδη αντιδράσεις, επίσης στη διαβούλευση, από την ένωση παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, με την έννοια πως το 5% είναι αυθαίρετο, σε σχέση με την οικονομική βιωσιμότητα των επενδύσεων.

Σε κάθε περίπτωση, ενώ είχαμε μείνει με την εντύπωση πως η κυβέρνηση σχεδίαζε να αυξήσει την παραγωγή από ΑΠΕ, τώρα υιοθετούνται περικοπές – κάτι στο οποίο θα επανέλθουμε, στη συζήτηση επί των άρθρων.

Εκτός αυτού, αναφέρεται στο άρθρο 97 πως μπορεί να απορροφηθεί ενέργεια έως 10 MW ανά υποσταθμό από τον ΔΕΔΔΗΕ – ενώ, εάν δεν υπάρχει η παραπάνω δυνατότητα, τότε δεν θα απορροφηθεί από το δίκτυο και θα διατεθεί τοπικά, με την εγκατάσταση σταθμών αυτοπαραγωγών, συστημάτων net metering και φωτοβολταϊκών στέγης.

Ισχύει αλήθεια; Το καταλάβαμε σωστά; Θα συμφέρει τους παραγωγούς ή θα χαθούν επενδύσεις, σημειώνοντας πως υπήρχε πρόσφατα πρόβλημα με την αλλαγή της ενίσχυσης για τα φωτοβολταϊκά στέγης, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά; 

Επί πλέον, αναφέρεται πως για να απορροφηθούν νέες μονάδες μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, θα πρέπει ο ΔΕΔΔΗΕ να δρομολογήσει έργα αναβάθμισης – ενώ ο ΔΕΔΔΗΕ, στην επιτροπή για τις συμβάσεις μετασχηματιστών και καλωδίων, δεν ανέφερε κάτι για ελλείψεις.

Ούτε αναγράφεται εδώ ποιο θα είναι το κόστος, για να απορροφηθούν οι άδειες που θα είναι αρκετές – οπότε εύλογα αναρωτιόμαστε εάν δρομολογείται η συγκέντρωση της αγοράς, στους μεγάλους παραγωγούς του καρτέλ της ενέργειας.

Μας προξένησε επίσης ενδιαφέρον το άρθρο 12, με το οποίο παρέχεται η δυνατότητα σε παραγωγούς σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., να κατασκευάζουν δίκτυα Μέσης Τάσης –  τα οποία προορίζονται αποκλειστικά για παραγωγούς ή ομάδες παραγωγών.

Συνολικά πάντως για το νομοσχέδιο, το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης δήλωσε πως η αδειοδότηση παραμένει γραφειοκρατική – καθώς επίσης αναποτελεσματική.

Περαιτέρω, με το τρίτο μέρος ρυθμίζεται πληθώρα ζητημάτων σχετικά με την αδειοδότηση παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας – ενώ με το τέταρτο μέρος εισάγονται ρυθμίσεις, με τις οποίες θεσπίζεται το πλαίσιο ανάπτυξης Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών και καθορίζονται οι επιμέρους λεπτομέρειες.

Δυστυχώς, όπως μας συνηθίζει η κυβέρνηση, δεν λείπουν οι πολλές και υπερβολικές νομοθετικές εξουσιοδοτήσεις, βασικά προς τους αρμόδιους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας – για τον καθορισμό σημαντικών ζητημάτων, τα οποία θα έπρεπε να αποτελούν αντικείμενο διατάξεων τυπικού νόμου.

Για παράδειγμα, κανονισμοί αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, κυριότητας και διαχείρισης Συστήματος Μεταφοράς, Προμήθειας και Εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας και παραγωγής, διανομής και προμήθειας θερμικής ενέργειας και αδειών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας – γενικότερα σχεδόν όλα τα ζητήματα, σχετικά με τις άδειες παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, παραχωρήσεις θαλάσσιου χώρου, αιγιαλού, πυθμένα και άλλων δημόσιων εκτάσεων για την εγκατάσταση Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών.

Εδώ επικρατεί πλήρης αδιαφάνεια και έλλειψη της απαιτούμενης δημοκρατικότητας – ενώ η ΡΑΕ, μία ανεξάρτητη και ανέλεγκτη αρχή, μη προβλεπόμενη από το Σύνταγμά μας, καθορίζει ελεύθερα τα τέλη για την έκδοση, παράταση ισχύος, τροποποίηση και μεταβίβαση των ως άνω αδειών, καθώς επίσης τα ετήσια τέλη για τη χρήση αυτών των αδειών.

Στην ειδική έκθεση του ΓΛΚ δε αναφέρεται ότι, θα προκύψει μείωση των εσόδων του προϋπολογισμού της ΡΑΕ, από τον καθορισμό σε χαμηλότερο ύψος των προβλεπόμενων τελών για την έκδοση, παράταση ισχύος, τροποποίηση και μεταβίβαση των αδειών – καθώς επίσης από τα ετήσια τέλη για τη χρήση των αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, στο άρθρο 67 παρ. 3 και των αδειών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, στο άρθρο 69 παρ. 6, τα οποία θα αναπληρώνονται από άλλες πηγές εσόδων. Από ποιες αλήθεια;

Περαιτέρω, προβλέπεται ότι επιτρέπεται η εκτέλεση κάθε έργου που αφορά τη δημιουργία σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας – ενώ ήδη επιτρέπονται σχεδόν όλα τα έργα ΑΠΕ σε αυτές, γεγονός που θεωρούμε απαράδεκτο.

Αντί να εκμεταλλευόμαστε την εύφορη γη μας και τον φυσικό της πλούτο, τη γεμίζουμε με φωτοβολταϊκά και με άλλα έργα ΑΠΕ – ακόμη χειρότερα, σε μία εποχή που επισιτιστική κρίση κλιμακώνεται συνεχώς. Δεν υπάρχει απολύτως καμία λογική;

Επιπλέον, το δήθεν πιλοτικό πλαίσιο για τη χωροθέτηση, αδειοδότηση, εγκατάσταση και λειτουργία παραγωγής ενέργειας από πλωτά φωτοβολταϊκά σε θαλάσσιο περιβάλλον, είναι πλήρως αδιαφανές.

Ειδικότερα, εκτός από τη γενικότερα λανθασμένη επιλογή, προβλέπεται κατά παρέκκλιση εγκατάσταση και λειτουργία τους ακόμη και σε Ζώνες Προστασίας και Διαχείρισης, ειδική απαλλαγή από τις υποχρεώσεις που διέπουν τους σταθμούς ΑΠΕ (λήψη Βεβαίωσης Παραγωγού ή Ειδικών Έργων, προσκόμιση οικοδομικής άδειας, περιβαλλοντική αδειοδότηση κλπ.), παρέκκλιση από τις κείμενες διατάξεις για τη διαδικασία χορήγησης της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης και σύναψης της Σύμβασης Σύνδεσης, κατά προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων αιτημάτων.

Εκτός αυτού, προβλέπεται εξαίρεση από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών για τη διαμόρφωση των Τιμών Αναφοράς που ισχύει για τους λοιπούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, σύναψη Συμβάσεων Λειτουργικής Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης και ειδική εξαίρεση από την εφαρμογή της απομείωσης της λειτουργικής ενίσχυσης – κάτι που ισχύει για τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ που λαμβάνουν επενδυτική ενίσχυση.

Σαν να μην έφταναν δε όλα αυτά, αναφέρεται η παραχώρηση θαλασσίων εκτάσεων από το Δημόσιο για την εγκατάσταση και λειτουργία τους, η παραχώρηση χρήσης του αιγιαλού, του υδάτινου στοιχείου και του πυθμένα του θαλασσίου χώρου, των δημοσίων χερσαίων εκτάσεων, ακόμη και των δασικών. Είναι δυνατόν να συμφωνήσει κανείς με όλα αυτά;

Στο πέμπτο μέρος τώρα, νομοθετείται ο επιμερισμός του κόστους σύνδεσης έργων επέκτασης ή ενίσχυσης του Ελληνικού Δικτύου Διανομής ηλεκτρικής Ενέργειας, μεταξύ του διαχειριστή του και των παραγωγών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού, ο Εικονικός Ενεργειακός Συμψηφισμός, τα Αιολικά πάρκα σε Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, όπου δίνεται η δυνατότητα εγκατάστασης ανεμογεννητριών που έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν σε άλλη εγκατάσταση για λιγότερο από είκοσι έτη με το άρθρο 103, η Αναπροσαρμογή περιθωρίου ισχύος σε κορεσμένα δίκτυα, ο Σκοπός της «Διαχειριστής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης Α.Ε.» δηλαδή της ΔΑΠΕΕΠ, οι πόροι του Πράσινου Ταμείου κλπ.

Τα έκτακτα μέτρα προμήθειας ενέργειας πάντως, στο άρθρο 116, είναι ήδη εκτός πραγματικότητας και ανεπαρκή – αφού αφορούν μίσθωση πλοίου LNG και αποθήκευση φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα, για το οποίο δεν υπάρχει κοστολόγηση από το ΓΛΚ και έχει ήδη γίνει. 

Νομοθετούνται επίσης ο προσωρινός μηχανισμός επιστροφής μέρους των εσόδων της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της επομένης ημέρας, η μεταφορά, η εγκατάσταση και η λειτουργία μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Κρήτη, η άδεια των οποίων παρατείνεται έως ότι γίνει η ηλεκτρική διασύνδεση, προφανώς για να εξυπηρετηθούν οι σταθμοί ΑΠΕ των Κοπελούζου και ΤΕΡΝΑ, καθώς επίσης ρυθμίσεις για το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης – δηλαδή, για το ταμείο της απολιγνιτοποίησης που ακόμη δεν γνωρίζουμε τι κεφάλαια διαθέτει.

Τέλος, υπάρχουν ρυθμίσεις για τις εγγυήσεις προέλευσης ενέργειας, για το περιεχόμενο και τη διαδικασία έκδοσης τους, καθώς επίσης για την ανάκληση και μεταβίβαση των εγγυήσεων προέλευσης.

Στο έκτο μέρος τώρα, περιλαμβάνονται διατάξεις για τη λειτουργία μεταλλείων – όπως η αρμοδιότητα μίσθωσης δημοτικών λατομείων, οι εγγυητικές επιστολές, η επέκταση και αδειοδότηση της λατομικής περιοχής, καθώς επίσης η εγκατάσταση ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων λατομείων.

Συμπεριλαμβάνονται επί πλέον χωροταξικές διατάξεις – όπως για τον έλεγχο των οικοδομικών αδεών και τον προσδιορισμό χρόνου εκτέλεσης αυθαίρετων κατασκευών.

Εδώ παρεμβάλλεται ένα άρθρο για την ρύθμιση χρήσεων γης στον Ελαιώνα – σε μια περιοχή μεγάλης σημασίας, δίπλα στο κέντρο της Αθήνας, όπου για δεκαετίες εκκρεμεί η αξιοποίηση της, ενώ έχουμε υποβάλει σχετικό ερώτημα στο παρελθόν.

Υπάρχουν επί πλέον ρυθμίσεις για έργα διαχείρισης αστικών λυμάτων, για τη χρηματοδότηση κατασκευών επί του δικτύου αποχέτευσης και για τη σύνδεση ακινήτων με το δίκτυο αποχέτευσης – με την παροχή κινήτρων σε οικισμούς.

Για το τελευταίο, παρέχεται κοστολόγηση από το ΓΛΚ – αφού εκτιμάται στα 670,48 εκ. € συνολικά, κυρίως από συγχρηματοδοτούμενα ΕΣΠΑ, με την κρατική συμμετοχή στα 56,4 εκατ. €.

Είναι το σημαντικότερο ποσόν που παρέχεται από το ΓΛΚ – ενώ τα υπόλοιπα  αφορούν την κάλυψη του κόστους επαλήθευσης, του κόστους σε έργα διαχείρισης αποβλήτων στο άρθρο 161 από την «Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ύψους 1 εκ. € περίπου. Γιατί υπάρχει αυτό το κόστος; Δεν είναι μέρος του έργου της;

Το πιο σημαντικό κόστος όμως που δεν παρέχεται, είναι το κόστος της ενέργειας – ενώ αυτός είναι ο λόγος που καταστρέφεται η χώρα, επειδή δηλαδή  δεν υπάρχει σχέδιο.

Γιατί αλήθεια; Για να κερδοσκοπούν τα καρτέλ, όπως αυτό του χρηματιστηρίου ενέργειας, όπου ο κ. Χατζηδάκης υποσχόταν μείωση του κόστους με τη λειτουργία του, χωρίς την παροχή κανενός στοιχείου;

Θα κλείσουμε με δύο θέματα – με την αποθήκευση ενέργειας και με τα πλωτά φωτοβολταϊκά.

Όσον αφορά την αποθήκευση, είναι προφανές το ότι, εάν η χώρα ήθελε να απεξαρτηθεί από το λιγνίτη, θα έπρεπε να έχουν γίνει κάποια έργα μετά την ψήφιση της νομοθεσίας από το 2011.

Εν τούτοις, δεν υπάρχει καν αποθήκη φυσικού αερίου – ενώ το σχέδιο για την Καβάλα μελετάται χρόνια τώρα χωρίς αποτέλεσμα, οπότε δεν υφίσταται καμία δυνατότητα για τα στρατηγικά αποθέματα που ζητάει σήμερα η ΕΕ.

Σε σχέση με τα πλωτά φωτοβολταϊκά, πού θα τοποθετηθούν, τι συνέπειες θα έχουν για το περιβάλλον και ποια θα είναι η απόδοση τους; Σωστά πάντως αναφέρεται ότι, θα πρόκειται για πιλοτικά έργα – ενώ δεν φαίνεται να αποτελούν λύση.

Το μεγαλύτερο στην Ευρώπη είναι 14,5 MW, ενώ τοποθετούνται στην κλειστή θάλασσα της Ολλανδίας και σε φιόρδ στη Νορβηγία – όχι σε ανοιχτές θάλασσες, όπως στο Αιγαίο.

Επίσης σε λίμνες, σε συνδυασμό με μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας, όπως στην Κίνα – κάτι που όμως απαιτεί πειραματισμούς, για τους οποίους δεν έχουμε κανένα λόγο, αφού διαθέτουμε τόσο μεγάλα λιγνιτικά αποθέματα, καθώς επίσης υδρογονάνθρακες στη δική μας ΑΟΖ.

Εάν πρόκειται πάντως να πειραματιζόμαστε, γιατί δεν ξεκινάμε την κυματική παλίρροια στην Χαλκίδα που μελετάται από το 2011, ενώ υπάρχουν ανάλογες μονάδες στην Κίνα; Ακόμη καλύτερα,  γιατί δεν γεμίζει επιτέλους το έτοιμο φράγμα της Μεσοχώρας; 

Τέλος, γιατί δεν αναφέρεται εδώ τίποτα για τα υπεράκτια αιολικά, παρά το ότι έχει εκπονηθεί μελέτη, ενώ πιέζουν διάφοροι παραγωγοί;

Καταστρέφουν μεθοδικά την πανέμορφη χώρα μας – The Analyst

Δεν υπάρχουν σχόλια: