Αποσπάσματα από το κύριο άρθρο του Spiegel 3.5.10, σελ. 60-71
Ο Δανός Poul Thomsen, είναι ο άνθρωπος του ΔΝΤ που έχει ως αποστολή να σώσει την Ευρωζώνη. Και η αντίσταση των Ελλήνων; Άσκοπη.
Οι ελπίδες της ευρωζώνης στηρίζονται στον Thomsen και την ομάδα του. Αυτός πρέπει να καταφέρει αυτό που οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν τόλμησαν με την δύναμη τους να κάνουν: να φέρει σε πειθαρχία την χώρα που με παραποιήσεις και οικονομική τσαπατσουλιά έριξε το ευρωπαϊκό συνάλλαγμα στην μεγαλύτερη κρίση που πέρασε ποτέ. Αν η επείγουσα εγχείρηση δεν επιτύχει, τότε παίζονται πολύ περισσότερα από την μοίρα του ευρώ: υπάρχει κίνδυνος να καταρρεύσει πολιτικά η Ευρώπη...
Όλος ο κόσμος ζει με την αρχή της ελπίδας: πως μπορούν να ανταπεξέλθουν στα χρέη που μαζεύτηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Πως θα τα καταφέρνουν να νοικοκυρέψουν τους σάπιους προϋπολογισμούς – έτσι ώστε να αποτραπούν τα χειρότερα. Και πως τα πράγματα προχωρούν όπως γινόταν και πριν, μετά από κρίσεις. Εδώ και δεκαετίες, έζησαν τα μεγάλα βιομηχανικά κράτη πέρα από τις δυνατότητες τους. Ακόμα και στις καλές εποχές, ανέβηκε πολύ το δημόσιο χρέος. Οι ΗΠΑ χρηματοδοτούσαν την ευδαιμονία τους με δανεικά. Το κακό παράδειγμα του κράτους έφτιαξε σχολή: οι Αμερικανοί πολίτες αγόρασαν αυτοκίνητα και σπίτια, για τα οποία στην πραγματικότητα δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα. Και οι τράπεζες έπαιξαν με δανεισμένα χρήματα... Οι κυβερνήσεις διέθεσαν τεράστια ποσά, ώστε να σωθούν αργότερα οι τράπεζες και να κινηθεί πάλι η οικονομία.
Έτσι σώθηκε ο κόσμος, προσωρινά τουλάχιστο, όμως έχει τόσα χρέη, όσο ποτέ άλλοτε σε περίοδο ειρήνης. Το δημοσιονομικό έλλειμα των χωρών της OECD - Organisation for Economic Co-operation and Development (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης-Ο.Ο.Σ.Α.) έχει επταπλασιαστεί από το 2007, και έχει φτάσει τα 3,4 τρισεκατομμύρια δολάρια. Το συνολικό χρέος έφτασε τα 43 τρισεκατομμύρια. Στην ευρωζώνη μάλιστα, το δημοσιονομικό έλλειμμα δωδεκαπλασιάστηκε. Οι χώρες του ευρώ έχουν μαζέψει χρέη ύψους 7,7 τρισεκατομμυρίων.
Η τωρινή φούσκα των κρατικών χρεών είναι η τελευταία δυνατή φούσκα. Είτε θα καταστεί δυνατό να βγει σιγά σιγά ο αέρας, είτε θα σκάσει. Τότε ο κόσμος θα βρεθεί πραγματικά στο χείλος του γκρεμού...
Ελληνικά δεδομένα υπάρχουν σε πολλές χώρες. Για τον λόγο αυτό, κυβερνήσεις σε όλο των κόσμο παρακολουθούν με αγωνία, πως και εάν θα τα καταφέρουν οι Ευρωπαίοι να αντιμετωπίσουν την κρίση...
...Την Παρασκευή της περασμένης εβδομάδας, ο πρωθυπουργός Παπανδρέου παρακάλεσε επίσημα το ΔΝΤ και τις χώρες του ευρώ για βοήθεια.
Το ότι έφτασε μέχρι εκεί, οφείλεται και στην γερμανική κυβέρνηση... Ενώ τα χρέη της Ελλάδας έφτασαν να αποτελούν κίνδυνο για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, η κυβέρνηση είχε την προσοχή της σε ένα άλλο πρόβλημα: τις εκλογές στο κρατίδιο Nordrhein-Westfalen...
Το ΔΝΤ σχεδιάζει να μείνει δέκα χρόνια στην χώρα, μέχρι να ολοκληρωθούν οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις και να φέρουν καρπούς. Για την ελληνική κυβέρνηση, η παρουσία του ΔΝΤ οδηγεί σε μια περεταίρω αποδυνάμωση...
"Τα αίτια μιας κρίσης είναι συνήθως πιο θεμελιώδους φύσεως, αλλά οι κερδοσκοπικές ενέργειες των Hedgefonds μπορούν να οδηγήσουν σε μια εκτόξευση των συναλλαγματικών ισοτιμιών" λέει ο Bernd Berg, ο οποίος έγραψε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα την επίδραση των Hedgefonds στις οικονομικές κρίσεις, όπως αυτή στην Ασία το 1997/98. Για μήνες στοιχιμάτιζαν τα Hedgefonds εναντίον του Ταϊλανδικού Baht, μέχρι που πέτυχαν τον σκοπό τους. Το συνάλλαγμα απεμπλάκη από το δολάριο, έχασε κατά πολύ σε αξία, και προκάλεσε μεγάλη αναταραχή στην περιοχή.
Οι μάνατζερ των Hedgefonds βασίζονται στην πιθανή αύξηση των αναταραχών στον χώρο του ευρώ. Οι πρώτες επιθέσεις σε Πορτογαλία, Ισπανία και στην συνέχεια στην Ιρλανδία, δείχνουν πως θα μπορούσε να συνεχιστεί η κατάσταση. ...
Το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ είναι 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια, που αντιστοιχεί στο 10% του ΑΕΠ. Τα χρέη είναι στα 12 τρισεκατομμύρια. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας θα φουσκώσουν πιθανόν στα 20. Και τότε θα πρέπει οι Αμερικανοί να πληρώνουν 900 δισεκατομμύρια κάθε χρόνο, μόνο για τους τόκους... Τα προβλήματα ξεκίνησαν από την εποχή του Bush. Οι άνθρωποι κατανάλωναν φτηνά προϊόντα από την Άπω Ανατολή, για τον λόγο αυτό οι Κινέζοι και οι Ιάπωνες παίρνουν πρόθυμα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ. Με άλλα λόγια: η Ασία δίνει στις ΗΠΑ σχεδόν χωρίς όρους δάνειο. Αυτός είναι και ο μόνος λόγος που οι Αμερικανοί κράτησαν όλα αυτά τα χρόνια χαμηλά τα επιτόκια. Το χρήμα έμεινε τεχνητά φτηνό. ...
Αλλά και ο Obama συνέβαλε σημαντικά στην ανάπτυξη του μεγαλύτερου δημόσιου χρέους που η Αμερική είχε μετά τον β' παγκόσμιο πόλεμο. Μόνο οι μεταρρυθμίσεις του στον χώρο της υγείας θα στοιχίσουν τα επόμενα χρόνια γύρω στα 900 δισεκατομμύρια δολάρια. Και η παρουσία στο Ιράκ και Αφγανιστάν στοιχίζει 160 δισεκατομμύρια για τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους... Το θαυμαστό είναι πως το δαλάριο έμεινε εξωτερικά αβλαβές....
Που λοιπόν πάει το πράγμα; Τις δημόσιες οικονομίες, που όλο και πιο πολύ εξαρτώνται από ενέσεις οικονομικής βοήθειας, περιμένει μια σκληρή θεραπεία απεξάρτησης. Αλλιώς τις απειλεί καχεξία-μερικές μάλιστα και η κατάρρευση.
Τρία σενάρια είναι δυνατά. Διαφοροποιούνται κυρίως στο ποιος εν τέλη πληρώνει: αυτοί που πληρώνουν τους φόρους, αυτοί που κάνουν οικονομίες, ή οι μέτοχοι... Σε κάποια στιγμή, όταν σφύξουν τα πράγματα θα την πληρώσουν όλοι.
Και μόνο τότε θα μπορούσε να επιτευχθεί η επιστροφή στην κανονικότητα. Λείπει όμως ένα αποφασιστικό στοιχείο: η οικονομία πρέπει να αυξάνεται, για να μπορεί το κράτος να παιρνει αρκετούς φόρους και έτσι να αποδομήσει τα χρέη. Η μεγάλη τέχνη βρίσκεται στην ταυτόχρονη εξοικονόμηση και αύξηση του κοινωνικού προϊόντος. Αυτό είναι το δίλημμα στο οποίο είναι εγκλωβισμένες οι κυβερνήσεις: Χρέη και εξοικονόμηση μειώνουν την ανάπτυξη, αλλά χωρίς ανάπτυξη δεν μειώνονται τα χρέη.
Αν υπάρχει ένα διέξοδο θα φανεί πολύ σύντομα-με το παράδειγμα της Ελλάδας.
Μετάφραση: Πέτρος
Αμέθυστος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου