(ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ)
Η νέα θεολογία γεννήθηκε από τον Ρωμανίδη και τον κ.Ζηζιούλα σαν απάντηση τής Ορθοδόξου θεολογίας στην θεολογία τών Ρώσων της διασποράς. Αυτή τη στιγμή καθοδηγείται από τον κ.Ζηζιούλα η θεολογία τού οποίου έχει βαθειές ρίζες στον καθολικισμό δηλ.στην έννοια της ιεραρχίας, και στο ρεύμα πού πηγάζει ακόμα από τον Αυγουστίνο. Όπως έχουν κωδικοποιηθεί πλέον τα πράγματα η θεολογία τού Ρωμανίδη υπήρξε κυρίως πνευματοκρατική, έδωσε δηλ. προτεραιότητα στην άσκηση και στον μοναχισμό και η θεολογία του κ.Ζηζιούλα είναι ευχαριστιακή, εσχατολογική, συνδεδεμένη με την πρώτη εκκλησία. Κατά κάποιο τρόπο ο κ.Ζηζιούλας προσλαμβάνει την θεολογία τού Ρωμανίδη στην αναβάθμιση τού πρώτου, τού επισκόπου.
ΑΓΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑ ΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ Ή ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΔΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΣ;
Ακούγεται ήδη και η Τρίτη εκδοχή, η σύνθεσή τους με την Εγγελιανή έννοια. Αγιασμός λοιπόν ή θέωση; ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΘΕΩΣΕΩΣ. Εδώ θα βρούν σιγά-σιγά καταφύγιο και την συνύπαρξή τους όλες οι νέες δοξασίες από τον Νέλλα μέχρι τόν Γιανναρά, και η σχέση τού προσώπου και το ζώο θεούμενο, αναδεικνύοντας ταυτοχρόνως νικητή τής Γιγαντομαχίας περί τής ορθοδοξίας τον κ.Ζηζιούλα. ο ίδιος ετοιμάζει θεολογικά και την ένωση τών δύο εκκλησιών, προσδοκώντας να συνεχίσει την αλυσσίδα τών πατέρων τής εκκλησίας η οποία σταμάτησε στόν Γρηγόριο Παλαμά. Τα προβλήματα πού αντιμετωπίζει η εν λόγω σύνθεση είναι πολλά αλλά δέν είναι άλυτα.
Πώς πραγματοποιείται ο αγιασμός στην θεία Ευχαριστία; Γιά τον φωτισμό της ασκήσεως γνωρίζουμε πολλά πράγματα. Αλλά γιά τον αγιασμό στην θεία Ευχαριστία; Υϊοθετήθηκε η λύση τού Σμέμαν η οποία ισχυρίζεται πώς ο αγιασμός τών δώρων πραγματοποιείται καθώς ολόκληρη η εκκλησία με το πέρας τής λειτουργίας τών κατηχουμένων, ανεβαίνει στά έσχατα στη Βασιλεία, και ακριβώς λόγω τού τόπου αγιάζονται τα δώρα. Ο κ.Ζηζιούλας βασισμένος στήν ιδέα αυτή στηρίζει τον αγιασμό στην παρουσία τού πρώτου, τού επισκόπου. Η οποία εικονίζει τον εσχατολογικό Χριστό τής δόξης, όπου όλα έχουν εκπληρωθεί.
Ένας αρχάγγελος τάραξε τα νερά τής κολυμβήθρας τού Σιλωάμ, και τυφλοί ξαναβλέπουν και ανάπηροι περπατούν. Ο Κύριος όμως απουσιάζει.
Και ο κ.Αμπατζίδης λοιπόν με την σειρά του βαπτίζεται θεολόγος στην μεγάλη κολυμβήθρα τού φωτός πού λεγεται ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΘΕΩΣΕΩΣ και το νέο του θεολργικό ένδυμα μπορούμε να το βρούμε στο τέταρτο τεύχος τού νέου περιοδικού ΘΕΟΛΟΓΙΑ κάτω από τον τίτλο ευχαριστία και άσκηση.
Η σύνθεση τού κ.Αμπατζίδη ονομάστηκε από τον ίδιο ασκητικολειτουργική εκκλησιολογία. Απαντά στό ερώτημα: Άν η ευχαριστεία συνιστά τό «είναι» τής εκκλησίας , τί είναι εκείνο πού συνιστά το «είναι»της ευχαριστίας ; Οι πιστοί καλούνται να γίνουν άγιοι, στα πλαίσια της ευχαριστιακής τους κοινότητος, μέσα από μιά επώδυνη και διαρκή πορεία προσωπικού (και όχι ατομικού) τους αγιασμού. Καί προσωπικό σημαίνει αυτονόητα ασκητικό. Οι πιστοί καλούνται να γίνουν άγιοι, όχι ως άτομα αλλά ως συλλογική εκκλησιαστική οντότητα. Μέσω μιάς ευχαριστιακής συσσωμάτωσης στό σώμα τού Χριστού. Γιαυτό λοιπόν στά πλαίσια της ευχαριστιακής εκκλησιολογίας αξιοποιήθηκε έντονα η έννοια της corporate Personality(είναι μιά ιδέα δανεισμένη από τον Bonhoeffer) η οποία μπορεί να ξεκλειδώσει το αίνιγμα τού «ενός» και των «πολλών». Έτσι ο ένας Χριστός είναι αδύνατο να κατανοηθεί ατομικά, αλλά συνεπιφέρει την πολλότητα των υποστάσεων η οποίες εγγράφονται στην υπόσταση τού ενός Χριστού.
Τό ευχαριστιακό σώμα τού Χριστού προϋποθέτει λοιπόν εξαρχής τα «πολλά». Η ενότητα συνίσταται από την ετερότητα. Κάθε μορφή πνευματικής εμπειρίας, κάθε συνείδηση της σωτηριόδους παρουσίας της χάρης περνά μέσω της εμπειρίας τών «πολλών».
Δέν εννοείται βεβαίως μιά σωτηρία και θέωση πού δεν διατηρεί τα ενσυνείδητα προσωπικά της χαρακτηριστικά. Καί εδώ ακριβώς εισέρχεται η σπουδαιότης της ασκήσεως. Διότι η συλλογική εκκλησιαστική οντότητα δέν μπορεί να υποβαθμίσει την προσωπική ετερότητα τού κάθε πιστού, ούτε να υποκαταστήσει τό προσωπικό αγώνα εναντίον τών παθών, την τήρηση τών εντολών, την μετάνοια, την ταπείνωση και την ελεημοσύνη, που ανοίγουν την πόρτα στην ευχαριστιακή συσσωμάτωση!
Αυτή είναι εν ολίγοις η νέα θεολογία η οποία δεν πολυχρειάζεται ούτε τόν Χριστό ούτε τό Άγιο Πνεύμα, επηρεασμένη απολύτως από τον ορθολογισμό της φαινομενολογίας ο οποίος με τη σειρά του υποχρεώνει την εικόνα να ταυτίζεται με το πρωτότυπο, λόγω του θανάτου τού θεού και της μεταφυσικής. Μιά ταυτότης η οποία μας ξαναγυρίζει στην αγκαλιά του σχολαστικού Ακινάτη και στον νοησιαρχικό του ρεαλισμό.
Το κλειδί είναι η έννοια της corporate Personality (σύναξη υποστάσεων την ονομάζει ο Θερμός ) η οποία εξηγεί πως στην ευχαριστία προσεύχεται ο ίδιος ο Χριστός στόν Πατέρα και όλοι μας συμπροσευχόμαστε μαζί του. Από εδώ φαίνεται πόσο απαραίτητη είναι η αναβάθμιση τού επισκόπου ο οποίος σαν εικόνα τού Χριστού κάνει δυνατή την προσευχή στον Πατέρα.
Μιά μυστηριώδης σαπίλα της θεολογίας τού γράμματος αναδύεται από την προσπάθεια του Ζηζιούλα, λόγω τού επηρεασμού του από την καθολική ’’θεολογια’’. Διότι μετά την παπική ταύτιση με τό Χριστό, Θεός είναι μόνο ο Πατήρ. Αποτέλεσμα ήταν να μεταφερθούν στον Πατέρα όλα όσα ανήκαν και στην ορθοδοξία συνεχίζουν να ανήκουν, στο Χριστό. Γιαυτό το λόγο μιλούμε για συσσωμάτωση όλων στην Υπόσταση τού ενός Χριστού.
Μ`αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η ποθητή ανθρωπολογική εκκοσμίκευση της εκκλησίας όπως την ορίζει ο μεγαλύτερος ερευνητής της εκκοσμικεύσεως Ηans Blumenberg : «Η έκφραση "πρόσωπο" αντιστέκεται σε μιά κατασκευή πού θέλει να ενώσει δύο φύσεις σε ένα πρόσωπο»
Η ευχαριστία λοιπόν το είναι της εκκλησίας. Σε μιά εποχή πού δεν κοινωνά πλέον σχεδόν κανείς, διότι την ευχαριστία την χειρίζονται οι παπάδες όπως την άσκηση οι γεροντάδες. Η συνεχής Μετάληψη, προϋπόθεση όλης τής νέας θεολογίας είναι απλώς ένα θεωρητικό πλαίσιο.
Ποιό είναι το κλειδί τής αοριστίας; Η ολοκληρωτική απουσία της αλήθειας της εκκλησίας. Το γεγονός ότι η ίδια η εκκλησία, οι πιστοί, η εν Χριστώ ζωή τους, το θέλημά τους κατέχονται από τον Κύριο. Τά μυστήρια είναι ευχές πρός τον Κύριο, οι οποίες πραγματοποιούνται από τον ίδιον, όταν πραγματοποιούνται. Ούτε η συνεχής άσκηση, ούτε η συνεχής προσευχή, ούτε η συνεχής εξομολόγηση εκβιάζουν τον Κύριο. ΜΟΝΟ ΟΙ ΒΙΑΣΤΕΣ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ ΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ. Και αυτό παραμένει μυστήριο.
Στόν Ευαγγελισμό τής Θεοτόκου, ο χαιρετισμός του Αρχαγγέλου, Χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία, προέρχεται από το κέχρημαι. Σημαίνει : ανήκεις στόν Κύριο.
Αμέθυστος
.
Η νέα θεολογία γεννήθηκε από τον Ρωμανίδη και τον κ.Ζηζιούλα σαν απάντηση τής Ορθοδόξου θεολογίας στην θεολογία τών Ρώσων της διασποράς. Αυτή τη στιγμή καθοδηγείται από τον κ.Ζηζιούλα η θεολογία τού οποίου έχει βαθειές ρίζες στον καθολικισμό δηλ.στην έννοια της ιεραρχίας, και στο ρεύμα πού πηγάζει ακόμα από τον Αυγουστίνο. Όπως έχουν κωδικοποιηθεί πλέον τα πράγματα η θεολογία τού Ρωμανίδη υπήρξε κυρίως πνευματοκρατική, έδωσε δηλ. προτεραιότητα στην άσκηση και στον μοναχισμό και η θεολογία του κ.Ζηζιούλα είναι ευχαριστιακή, εσχατολογική, συνδεδεμένη με την πρώτη εκκλησία. Κατά κάποιο τρόπο ο κ.Ζηζιούλας προσλαμβάνει την θεολογία τού Ρωμανίδη στην αναβάθμιση τού πρώτου, τού επισκόπου.
ΑΓΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑ ΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ Ή ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΔΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΣ;
Ακούγεται ήδη και η Τρίτη εκδοχή, η σύνθεσή τους με την Εγγελιανή έννοια. Αγιασμός λοιπόν ή θέωση; ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΘΕΩΣΕΩΣ. Εδώ θα βρούν σιγά-σιγά καταφύγιο και την συνύπαρξή τους όλες οι νέες δοξασίες από τον Νέλλα μέχρι τόν Γιανναρά, και η σχέση τού προσώπου και το ζώο θεούμενο, αναδεικνύοντας ταυτοχρόνως νικητή τής Γιγαντομαχίας περί τής ορθοδοξίας τον κ.Ζηζιούλα. ο ίδιος ετοιμάζει θεολογικά και την ένωση τών δύο εκκλησιών, προσδοκώντας να συνεχίσει την αλυσσίδα τών πατέρων τής εκκλησίας η οποία σταμάτησε στόν Γρηγόριο Παλαμά. Τα προβλήματα πού αντιμετωπίζει η εν λόγω σύνθεση είναι πολλά αλλά δέν είναι άλυτα.
Πώς πραγματοποιείται ο αγιασμός στην θεία Ευχαριστία; Γιά τον φωτισμό της ασκήσεως γνωρίζουμε πολλά πράγματα. Αλλά γιά τον αγιασμό στην θεία Ευχαριστία; Υϊοθετήθηκε η λύση τού Σμέμαν η οποία ισχυρίζεται πώς ο αγιασμός τών δώρων πραγματοποιείται καθώς ολόκληρη η εκκλησία με το πέρας τής λειτουργίας τών κατηχουμένων, ανεβαίνει στά έσχατα στη Βασιλεία, και ακριβώς λόγω τού τόπου αγιάζονται τα δώρα. Ο κ.Ζηζιούλας βασισμένος στήν ιδέα αυτή στηρίζει τον αγιασμό στην παρουσία τού πρώτου, τού επισκόπου. Η οποία εικονίζει τον εσχατολογικό Χριστό τής δόξης, όπου όλα έχουν εκπληρωθεί.
Ένας αρχάγγελος τάραξε τα νερά τής κολυμβήθρας τού Σιλωάμ, και τυφλοί ξαναβλέπουν και ανάπηροι περπατούν. Ο Κύριος όμως απουσιάζει.
Και ο κ.Αμπατζίδης λοιπόν με την σειρά του βαπτίζεται θεολόγος στην μεγάλη κολυμβήθρα τού φωτός πού λεγεται ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΘΕΩΣΕΩΣ και το νέο του θεολργικό ένδυμα μπορούμε να το βρούμε στο τέταρτο τεύχος τού νέου περιοδικού ΘΕΟΛΟΓΙΑ κάτω από τον τίτλο ευχαριστία και άσκηση.
Η σύνθεση τού κ.Αμπατζίδη ονομάστηκε από τον ίδιο ασκητικολειτουργική εκκλησιολογία. Απαντά στό ερώτημα: Άν η ευχαριστεία συνιστά τό «είναι» τής εκκλησίας , τί είναι εκείνο πού συνιστά το «είναι»της ευχαριστίας ; Οι πιστοί καλούνται να γίνουν άγιοι, στα πλαίσια της ευχαριστιακής τους κοινότητος, μέσα από μιά επώδυνη και διαρκή πορεία προσωπικού (και όχι ατομικού) τους αγιασμού. Καί προσωπικό σημαίνει αυτονόητα ασκητικό. Οι πιστοί καλούνται να γίνουν άγιοι, όχι ως άτομα αλλά ως συλλογική εκκλησιαστική οντότητα. Μέσω μιάς ευχαριστιακής συσσωμάτωσης στό σώμα τού Χριστού. Γιαυτό λοιπόν στά πλαίσια της ευχαριστιακής εκκλησιολογίας αξιοποιήθηκε έντονα η έννοια της corporate Personality(είναι μιά ιδέα δανεισμένη από τον Bonhoeffer) η οποία μπορεί να ξεκλειδώσει το αίνιγμα τού «ενός» και των «πολλών». Έτσι ο ένας Χριστός είναι αδύνατο να κατανοηθεί ατομικά, αλλά συνεπιφέρει την πολλότητα των υποστάσεων η οποίες εγγράφονται στην υπόσταση τού ενός Χριστού.
Τό ευχαριστιακό σώμα τού Χριστού προϋποθέτει λοιπόν εξαρχής τα «πολλά». Η ενότητα συνίσταται από την ετερότητα. Κάθε μορφή πνευματικής εμπειρίας, κάθε συνείδηση της σωτηριόδους παρουσίας της χάρης περνά μέσω της εμπειρίας τών «πολλών».
Δέν εννοείται βεβαίως μιά σωτηρία και θέωση πού δεν διατηρεί τα ενσυνείδητα προσωπικά της χαρακτηριστικά. Καί εδώ ακριβώς εισέρχεται η σπουδαιότης της ασκήσεως. Διότι η συλλογική εκκλησιαστική οντότητα δέν μπορεί να υποβαθμίσει την προσωπική ετερότητα τού κάθε πιστού, ούτε να υποκαταστήσει τό προσωπικό αγώνα εναντίον τών παθών, την τήρηση τών εντολών, την μετάνοια, την ταπείνωση και την ελεημοσύνη, που ανοίγουν την πόρτα στην ευχαριστιακή συσσωμάτωση!
Αυτή είναι εν ολίγοις η νέα θεολογία η οποία δεν πολυχρειάζεται ούτε τόν Χριστό ούτε τό Άγιο Πνεύμα, επηρεασμένη απολύτως από τον ορθολογισμό της φαινομενολογίας ο οποίος με τη σειρά του υποχρεώνει την εικόνα να ταυτίζεται με το πρωτότυπο, λόγω του θανάτου τού θεού και της μεταφυσικής. Μιά ταυτότης η οποία μας ξαναγυρίζει στην αγκαλιά του σχολαστικού Ακινάτη και στον νοησιαρχικό του ρεαλισμό.
Το κλειδί είναι η έννοια της corporate Personality (σύναξη υποστάσεων την ονομάζει ο Θερμός ) η οποία εξηγεί πως στην ευχαριστία προσεύχεται ο ίδιος ο Χριστός στόν Πατέρα και όλοι μας συμπροσευχόμαστε μαζί του. Από εδώ φαίνεται πόσο απαραίτητη είναι η αναβάθμιση τού επισκόπου ο οποίος σαν εικόνα τού Χριστού κάνει δυνατή την προσευχή στον Πατέρα.
Μιά μυστηριώδης σαπίλα της θεολογίας τού γράμματος αναδύεται από την προσπάθεια του Ζηζιούλα, λόγω τού επηρεασμού του από την καθολική ’’θεολογια’’. Διότι μετά την παπική ταύτιση με τό Χριστό, Θεός είναι μόνο ο Πατήρ. Αποτέλεσμα ήταν να μεταφερθούν στον Πατέρα όλα όσα ανήκαν και στην ορθοδοξία συνεχίζουν να ανήκουν, στο Χριστό. Γιαυτό το λόγο μιλούμε για συσσωμάτωση όλων στην Υπόσταση τού ενός Χριστού.
Μ`αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η ποθητή ανθρωπολογική εκκοσμίκευση της εκκλησίας όπως την ορίζει ο μεγαλύτερος ερευνητής της εκκοσμικεύσεως Ηans Blumenberg : «Η έκφραση "πρόσωπο" αντιστέκεται σε μιά κατασκευή πού θέλει να ενώσει δύο φύσεις σε ένα πρόσωπο»
Η ευχαριστία λοιπόν το είναι της εκκλησίας. Σε μιά εποχή πού δεν κοινωνά πλέον σχεδόν κανείς, διότι την ευχαριστία την χειρίζονται οι παπάδες όπως την άσκηση οι γεροντάδες. Η συνεχής Μετάληψη, προϋπόθεση όλης τής νέας θεολογίας είναι απλώς ένα θεωρητικό πλαίσιο.
Ποιό είναι το κλειδί τής αοριστίας; Η ολοκληρωτική απουσία της αλήθειας της εκκλησίας. Το γεγονός ότι η ίδια η εκκλησία, οι πιστοί, η εν Χριστώ ζωή τους, το θέλημά τους κατέχονται από τον Κύριο. Τά μυστήρια είναι ευχές πρός τον Κύριο, οι οποίες πραγματοποιούνται από τον ίδιον, όταν πραγματοποιούνται. Ούτε η συνεχής άσκηση, ούτε η συνεχής προσευχή, ούτε η συνεχής εξομολόγηση εκβιάζουν τον Κύριο. ΜΟΝΟ ΟΙ ΒΙΑΣΤΕΣ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ ΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ. Και αυτό παραμένει μυστήριο.
Στόν Ευαγγελισμό τής Θεοτόκου, ο χαιρετισμός του Αρχαγγέλου, Χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία, προέρχεται από το κέχρημαι. Σημαίνει : ανήκεις στόν Κύριο.
Αμέθυστος
.
1 σχόλιο:
Δεν έπρεπε να σε λένε Αμέθυστο, εσένα, χρυσούλι μου.
Στραμπουληχτή εγκεφάλων, έπρεπε να σε λένε, μα για Ονομαααα!
Από όλο το κατεβατό- αν με ρωτήσει σήμερα η μαμά μου τι έμαθα στο σχολείο σου, μόνο το κεχαριτωμένη θα θυμάμαι να του πώ, αυτό το Χαίρε Κεχαριτωμένη το θυμάμαι και απο το ΓΡΑΝ ΤΟΡΙΝΟ του Κλίνταρου, άμα δεν το χεις δει, χάνεις τη μισή σου φιλοσοφία!
φιλιαααα!
Δημοσίευση σχολίου