Ντον Κούρτσιο Νιτόλια
Το Ταλμούδ
Στην «θρησκευτική πρακτική» του μεταβιβλικού Ιουδαϊσμού «η πρακτική κατέχει κεντρική θέση […]. Επομένως, αυτός που υπακούει [στον Νόμο, σ.σ.] ασκεί την εβραϊκή θρησκεία και όχι αυτός που γνωρίζει και αποδέχεται ένα Σύμβολο της Πίστεως […]. Ωστόσο, η αποδοχή και η εκπλήρωση του θελήματος του Θεού [Νόμος, σ.σ.] βασίζονται σε μια σειρά θεολογικών πεποιθήσεων, οι οποίες λειτουργούν ως αντικειμενικές προϋποθέσεις και θεμελίωσαν μια πρακτική, και αποτελούν την εβραϊκή θεολογία» (1).
Επομένως, δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για εβραϊκό δόγμα με την αυστηρή έννοια, καθώς δεν υπάρχει μία και αλάθητη δικαστική εξουσία στον Ταλμουδικό Ιουδαϊσμό, αλλά μπορεί κανείς να μιλήσει για «Πίστη» μόνο με την ευρεία έννοια, ως αποκαλυπτόμενες θρησκευτικές αλήθειες, αλλά όχι καθορισμένες και προτεινόμενες για πίστη από τη διδασκαλία (magistero).
Συνεπώς, συνεχίζει ο Καρμόνα, «δεν υπήρξε ποτέ επίσημα ορθόδοξο δόγμα, ορισμένο και επιβληθέν, ούτε κάποιο άλλο ετερόδοξο, που θα απέκλειε από την εβραϊκή κοινωνία. Στον Ιουδαϊσμό υπάρχει μια πλειοψηφία που πιστεύει σε μια σειρά θρησκευτικών γεγονότων και αρχών. Ομοίως, υπάρχει μια μειοψηφία που δεν πιστεύει και για αυτόν τον λόγο δεν παύει να θεωρείται εβραϊκή» (2 ).
Το ουσιώδες είναι να ανήκει κανείς στον εβραϊκό λαό, δηλαδή: Εβραίος είναι αυτός που γεννιέται από Εβραία μητέρα, όχι αυτός που πιστεύει και τηρεί τον Νόμο. Επιπλέον, η έννοια της εβραϊκής πίστης δεν είναι διανοητική αλλά βολονταριστική/συναισθηματική. Δηλαδή, η πίστη δεν είναι μια πράξη του νου η οποία, κινούμενη από τη θέληση και κινούμενη από τη χάρη, προσκολλάται στις αποκαλυφθείσες αλήθειες· αλλά είναι μια εμπιστοσύνη ή πεποίθηση στη βοήθεια του Θεού προς τον Ισραήλ, τον εκλεκτό λαό Του (3).
Υπάρχουν τρεις θεμελιώδεις αλήθειες του Ραβινικού Ιουδαϊσμού: 1) Η ενότητα του Θεού. 2°) η Τορά ως θεϊκή θέληση που δόθηκε στον Ισραήλ· 3°) Ο Ισραήλ ως ο λαός που εκλέχθηκε από τον Θεό και θεματοφύλακας του Νόμου Του.
Αυτές οι τρεις βασικές αλήθειες, ωστόσο, πρέπει να γίνουν κατανοητές « σε πρακτικό επίπεδο, παρά σε θεολογικό-θεωρητικό, [...]. Είναι ποιμαντικές προτάσεις, για την πνευματική ζωή του λαού» (4). Δηλαδή, η εβραϊκή θρησκευτική πρακτική μπορεί να υπάρχει χωρίς «πίστη» (ακόμα και με την ευρεία έννοια), η οποία, αν υπάρχει, έχει μόνο πρακτική και όχι δογματική αξία (όπως θέλει και ο Μοντερνισμός) και είναι σχετική με το να ανήκει κανείς στον λαό του Ισραήλ.
Στην πραγματικότητα, ο Ιουδαϊσμός ουσιαστικά συνίσταται στην έννοια του ανήκειν στον λαό του Ισραήλ, από την οποία μπορεί κανείς να αντλήσει τυχαία μια πρακτική δικαίου, η οποία βοηθά στη διατήρηση της ταυτότητας του εκλεκτού λαού.
Έγραψα «κατά λάθος» επειδή κάποιος είναι Εβραίος, ακόμα κι αν δεν ασκεί το θρησκευτικό του έργο, αρκεί να είναι παιδί Εβραίας μητέρας. Αυτή η πρακτική βασίζεται κανονικά, αλλά όχι απαραίτητα, σε ορισμένες θρησκευτικές αλήθειες, αλλά αυτές οι αλήθειες έχουν έναν πιο ποιμαντικό (ή πρακτικό) σκοπό παρά έναν δογματικό (ή θεωρητικό) σκοπό, επειδή χρησιμεύουν στην εδραίωση του αισθήματος του ανήκειν στον εκλεκτό λαό, διαχωρίζοντάς τον από τους άλλους, ειδικά από τους Χριστιανούς.
Στην πραγματικότητα:
1°) η ενότητα του Θεού χρησιμεύει για να διακρίνει τον ραβινικό Ιουδαϊσμό από τον Χριστιανισμό, ο οποίος πιστεύει στην Ενότητα της θείας Φύσης στην Τριάδα των Προσώπων. Έτσι, ο Ραβινικός Ιουδαϊσμός χαρακτηρίζεται από την απόρριψη της Αγίας Τριάδας και της Υποστατικής Ένωσης (= ο Ιησούς αληθινός Θεός και αληθινός άνθρωπος).
2°) η Τορά είναι ο θεϊκός Νόμος (ή θέλημα) που παρέδωσε ο Θεός στο Ισραήλ. Χρησιμεύει για να διακρίνει τον Ισραήλ από όλους τους άλλους λαούς. Αν εφαρμόζεται, είναι ειδικά από αυτή την φυλετικά αποκλειστική και φυλετικά διαχωριστική οπτική γωνία.
Ο Ραβινικός Ιουδαϊσμός, με την Ταλμουδική γραμματεία, πρόσθεσε στον Μωσαϊκό Νόμο (Μωσαϊκό Δεκάλογο) άλλες 613 εντολές (εκ των οποίων οι 248 - όπως τα μέρη του ανθρώπινου σώματος - είναι θετικές και οι 365 - όπως οι ημέρες του έτους - είναι αρνητικές), για να διακρίνει τον Ταλμουδιστή από τον Χριστιανό, ο οποίος ανατρέχει στις Δέκα Εντολές που αποκάλυψε ο Θεός στον Μωυσή στο Όρος Σινά και τελειοποίησε ο Ιησούς στην «Επί του Όρους Ομιλία».
Σύμφωνα με τον Ταλμουδισμό, ωστόσο, επτά εντολές του Νωέ παραδόθηκαν από τον Θεό σε όλους τους άλλους ανθρώπους στον Νώε, ως ένα είδος φυσικού Νόμου για τους «gojim» (τους μη Εβραίους) που αντιστοιχούν, περίπου, στον Μωσαϊκό Δεκάλογο.
3°) Το Ισραήλ είναι ο άγιος λαός και ο Ισραηλίτης ανήκει σε αυτόν τον λαό που έχει εκλεγεί από τον Θεό: «Η εκλογή του Ισραήλ είναι μία από τις θεμελιώδεις θεολογικές αρχές του Ραβινικού Ιουδαϊσμού» (23).
Το έργο του Ισραήλ είναι να σώσει τον κόσμο, όντας «βασίλειο ιερέων, άγιο έθνος» και «φως των εθνών». Το Ισραήλ «λόγω της εκλογής του, θα ενεργήσει ως μεσολαβητής μεταξύ του Θεού και ολόκληρης της ανθρωπότητας […] η οποία τελικά θα εγκαταλείψει τους ψεύτικους Θεούς και θα αναγνωρίσει την κυριαρχία του Γιαχβέ [και του Ισραήλ, του λαού του, σ.σ.]» (24).
Ο καθηγητής Καρμόνα εξηγεί: «Η Τορά δόθηκε με σκοπό την εκλογή, η οποία ωστόσο […] παραμένει ακόμη και όταν ο Εβραίος αποφασίσει να αγνοήσει τις υποχρεώσεις της Διαθήκης ή να τις απορρίψει. Η εκλογή είναι το πρωταρχικό γεγονός· η αποδοχή της Τορά είναι το δευτερεύον γεγονός » (25).
«Εκλεκτός από τον Θεό, το Ισραήλ έλαβε μια γη στην οποία μπορούσε να υλοποιηθεί ως λαός: την αρχαία χώρα Χαναάν […] από τότε είναι η γη του Ισραήλ ( Eretz Jisrae l). Μια γη που θεωρείται ιερή όχι για τον εαυτό της […], αλλά για τη σχέση της με τον εκλεκτό λαό, στον οποίο ο Θεός […] έδωσε την Τορά ως δώρο: αυτό μπορεί να υλοποιηθεί πλήρως μόνο στη γη του Ισραήλ» (26).
Με λίγα λόγια, η Γη της Παλαιστίνης λυτρώνεται και αγιάζεται από τον λαό του Ισραήλ. Εξ ου και η σημασία που έχει ο Σιωνισμός για τον Ραβινικό Ιουδαϊσμό. Χωρίς τη γη του «Ισραήλ» (δηλαδή την Παλαιστίνη που ανήκε στους Παλαιστίνιους από το 135 έως το 1948), η Τορά δεν μπορεί να βιωθεί πλήρως, αλλά μόνο ατελώς.
Έτσι, ο Ταλμουδισμός είναι – ριζικά και ουσιαστικά – Σιωνιστικός. Επιπλέον, είναι προφανές ότι όλη η ραβινική πίστη και ο νόμος καταλήγουν στην εκλογή του Ισραήλ και την πρωτοκαθεδρία του έναντι άλλων λαών. Επομένως, η ραβινική πρακτική και θεολογία εντάσσονται στην εθνική ένταξη του ιερού λαού .
Ουσιαστικά, ο Ιουδαϊσμός συνίσταται στο να είναι κανείς γενετικά Εβραίος και – δευτερευόντως – να ασκεί ή να έχει πίστη: κάποιος εξακολουθεί να είναι Ισραηλίτης, ακόμα κι αν δεν πιστεύει και δεν ασκεί την πίστη. Είναι ζήτημα «αίματος και χώματος», όχι «πίστης και καλών έργων».
Στην πραγματικότητα, η αγάπη προς τον πλησίον «περιορίζεται στους συμπατριώτες (τους «πλησίον») και δεν αναφέρεται σε όλες τις πιθανές διαπροσωπικές σχέσεις» (27).
Όσον αφορά τον εβραϊκό μυστικισμό ή Καμπάλα (5 ), ο Καρμόνα εξηγεί ότι είναι καλύτερο να μιλάμε για «μυστικισμό», ο οποίος (στην εβραϊκή παράδοση) συμβαδίζει με τον εσωτερισμό (28 ).
Ο «μυστικισμός» είναι μια ελιτίστικη, απόκρυφη και αποκρυφιστική παρέκκλιση (που επιτυγχάνεται μέσω μυστικών ανθρώπινων τεχνικών) του αληθινού μυστικισμού, ο οποίος αντίθετα συνίσταται στην ένωση με τον Θεό, που προσφέρεται ανοιχτά ή δημόσια από τη θεία χάρη σε όλους όσους θέλουν να ανταποκριθούν στο κάλεσμά της μέσω μιας σοβαρής ασκητικής ζωής, την οποία στη συνέχεια θα ακολουθήσει στο μυστικιστικό μονοπάτι η επικράτηση των επτά Δώρων του Αγίου Πνεύματος ως μια φυσιολογική εξέλιξη της ζωής της αγιαστικής χάρης, η οποία θα κορυφωθεί στον παράδεισο στο Μακαριώτικο Όραμα χάρη στο Lumen gloriae.
Ο εβραϊκός μυστικισμός ονομάζεται Καμπάλα ή παράδοση επειδή παρουσιάζεται από τον μεταβιβλικό Ιουδαϊσμό ως «μια αρχέγονη Αποκάλυψη που δόθηκε στον Αδάμ ή στις ανθρώπινες γενιές» (29).
Αν στην αρχή της η Καμπάλα ήταν ένα κίνημα που προοριζόταν για λίγους εκλεκτούς, με τον Χασιδισμό του 12ου-13ου αιώνα (στη Γαλλία και τη Γερμανία), αλλά ιδιαίτερα τον 18ο αιώνα (στην Πολωνία και την Ουκρανία), έγινε ένα μαζικό κίνημα, ανοιχτό στον απλό άνθρωπο, αναμεμειγμένο με φαινόμενα μαγείας, φυλαχτών και βοτανοθεραπείας χαμηλού επιπέδου. Ωστόσο, είχε και μερικούς πολύ καλλιεργημένους εκπροσώπους, όπως ο Martin Bubèr († 1965) και ο W. Abraham J. Heschel († 1973), των οποίων η σκέψη άσκησε τεράστια επιρροή στη Δεύτερη Βατικανή Σύνοδο και στην πνευματική διαμόρφωση του K. Wojtyla και του J. Ratzinger.
Αυτή είναι – εν συντομία – η ιστορία και η θεολογία του Ραβινικού-Ταλμουδικού Ιουδαϊσμού.
ΣΗΜΕΙΩΜΑ
1 - ΑΝΤΟΝΙΟ ΡΟΝΤΡΙΓΚΕΣ ΚΑΡΜΟΝΑ (ANTONIO RODRÌGUEZ CARMONA), Η εβραϊκή θρησκεία. History and Theology, Cinisello Balsamo, San Paolo, 2005, σελ. 259.
2 - Στο ίδιο, σελ. 261.
3 - Στο ίδιο, σελ. 485-486.
4 - Στο ίδιο, σελ. 276.
5 - Βλ. J. MIEINVIELLE, Dalla Càbala al Progressismo, Proceno – Viterbo, Effedieffe, 2019. L. MEURIN, The Freemasonry Synagogue of Satan, Proceno -Viterbo, Effedieffe, 2019.
23 - Στο ίδιο, σελ. 476
24 - Στο ίδιο, σελ. 477.
25 - Στο ίδιο, σελ. 478
26 - Στο ίδιο, σελ. 481.
27 - Στο ίδιο , σελ. 490. Βλέπε επίσης: D. NOVAK, Η Εκλογή του Ισραήλ. Η ιδέα του εκλεκτού λαού, Μπρέσια, Paideia, 2001. - Κ.-Τζ. ΚΟΥΣΕΛ (K.-J. KUSCHEL), Η διαμάχη για τον Αβραάμ. Τι Χωρίζει και Ενώνει Εβραίους, Χριστιανούς και Μουσουλμάνους, Μπρέσια, Queriniana, 1996. - AJ HESCHEL, Ο άνθρωπος δεν είναι μόνος, Μιλάνο, Ρουσκόνι, 1987. - D. STEMBERGER, Η Εβραϊκή Θρησκεία, Μπολόνια, EDB, 1996. - H. HENEMANN, Η Εβραϊκή Προσευχή, Magnano, Qiqajon, 1992. - R. FABRIS, Η πνευματικότητα της Καινής Διαθήκης, Ρώμη, Borla, 1985; L. JACOBS, Χασιδική Προσευχή, Μιλάνο Gribaudi, 2001.
28 - Στο ίδιο, σελ. 211.
29 - Στο ίδιο, σελ. 220
ΕΑΝ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΒΡΑΙΑΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΣΡΑΗΛΙΤΗ ΒΑΛΟΥΜΕ ΤΗΝ ΒΑΠΤΙΣΗ ΕΧΟΥΜΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΖΗΛΩΤΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΤΟΥ ΚΛΗΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΥΧΗΣ ΟΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΙΑΣΜΕΝΟΥΣ ΙΕΡΕΙΣ ΕΠΙΚΕΦΑΛΕΙΣ ΤΩΝ ΑΝΑΡΙΘΜΗΤΩΝ ΠΛΕΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου