Η αυτοβιογραφία του Εμανουέλε Σεβερίνο, Η μνήμη μου των αιώνιων (Il mio ricordo degli eterni), προκαλεί συγκινητική έκπληξη. Σήμερα (26 Φεβρουαρίου 2019) ο φιλόσοφος γίνεται ενενήντα ετών. Περιμένεις μια ζωή στη σκιά της θεωρίας και έναν ακαδημαϊκό φιλόσοφο που συζητά για το είναι και την ψευδαίσθηση του γίγνεσθαι. Και αντ' αυτού βρίσκεις έναν άντρα που αφιερώνει το βιβλίο του στον έρωτα της ζωής του, τη σύζυγό του Εστερίνα. Την γνώρισε όταν ήταν νέος, την αγάπησε αμέσως, από τότε που μύρισε το άρωμα των μαλλιών της στα ρουθούνια του ένα βράδυ, ενώ την πήγαινε σπίτι με το ποδήλατό του. Της αφιερώνει στίχους, κείμενα, τη ζωή του. Μητέρα των παιδιών του, 62 χρόνια πάντα μαζί. Ο Σεβερίνο ήταν απόλυτα μονογαμικός στη σκέψη όπως και στη ζωή. Για αυτόν, όχι μόνο οι οντότητες αλλά και οι αγάπες είναι αιώνιες. Δακτυλογραφούσε τα κείμενά τoυ, αλλά επειδή ήταν τόσο κοντά, ομολογεί ο φιλόσοφος, «δεν είναι σαν να κάναμε τίποτα άλλο παρά να γράφουμε και να υπαγορεύουμε». Φαντάζομαι τις πράξεις αγάπης να διανθίζονται ανάμεσα στον Παρμενίδη και το Μηδέν. Αχώριστοι μέχρι το τέλος, τους τελευταίους μήνες που πέρασε μαζί της στην κλινική. Ο ηρωισμός της καθημερινότητας, η τρυφερότητα των αναμνήσεων που προσφέρονται στην αιωνιότητα. Θυμάμαι ένα βράδυ, μετά από μια επίσκεψη στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο στο Μπουένος Άιρες, το λεωφορείο έφευγε, αφήνοντας πίσω τον Σεβερίνο και τον Βάττιμο. Ήμουν στο πίσω μέρος του λεωφορείου και είδα τους δύο φιλοσόφους να τρέχουν σαν παιδιά προς το λεωφορείο. Ο Σεβερίνο έφτασε πρώτος. Η ισχυρή σκέψη του αιώνιου κέρδισε τον αγώνα με την αδύναμη σκέψη. Αλλά η σύζυγός του, η Εστερίνα, τον περίμενε με αγωνία στο λεωφορείο.
Η σχέση μεταξύ συζυγικής αγάπης, πίστης και θανάτου στους σύγχρονους φιλοσόφους, οι οποίοι βρίσκονται σε πολύ μεγάλη απόσταση από την ιερή και παραδοσιακή σκέψη, είναι περίεργη και συγκινητική. Σκέφτομαι την Επιστολή του Αντρέ Γκορζ προς τήν Ντ., η οποία ξεκινά με μια λεπτομερή καταγραφή της γεροντικής σωματικής κατάστασης, περιγράφοντας με αγάπη και ακρίβεια τα χαρακτηριστικά της συντρόφου της ζωής του, η οποία είχε πλέον πεθάνει σε ηλικία 82 ετών. «Ζούμε μαζί πενήντα οκτώ χρόνια και σε αγαπώ περισσότερο από ποτέ. Κουβαλάω ένα καταπραϋντικό κενό βαθιά στο στήθος μου που μόνο η ζεστασιά του σώματός σου πάνω στο δικό μου γεμίζει». Όταν η σύζυγός του Ντορίν πεθαίνει, ο γέρος Γκορζ αυτοκτονεί δίπλα της, αφού της έχει αφιερώσει την υπέροχη Ιστορία ενός Έρωτα που καταλήγει ως εξής: «Ο καθένας μας θα ήθελε να μην χρειαστεί να επιβιώσει από τον θάνατο του άλλου. Συχνά έχουμε πει ο ένας στον άλλον ότι αν, παράλογα, είχαμε μια δεύτερη ζωή, θα θέλαμε να την περάσουμε μαζί». Η υπόσχεση τηρήθηκε με την παράλογη ελπίδα μιας δεύτερης επίγειας ή εικονικής ζωής.
Άλλα αξιομνημόνευτα παραδείγματα οικογενειακής αγάπης μεταξύ διανοουμένων που συνήθως θεωρούνται ανθεκτικοί σε τέτοιους απόλυτους συναισθηματικούς δεσμούς. Ο γέρος Έντγκαρ Μόριν αφηγείται τη θλίψη του για την ανεπανόρθωτη απώλεια της αγαπημένης του Εντγουίγκης. Ο παλιός Λε Γκοφ που νοσταλγεί τη Χάνκα ή ο παλιός Ρολάν Μπαρτ που αφηγείται την απόλυτη αγάπη του για τη χαμένη του μητέρα, στο ημερολόγιο «Όπου Δεν Είναι». Η επίσκεψή του στον τάφο και η μάταιη επιθυμία του να αφήσει το στίγμα του σε αυτήν την επίσκεψη: «Μόλις φτάσω εκεί δεν ξέρω τι να κάνω. Να προσευχηθώ; Τι σημαίνει; Με ποιο περιεχόμενο; Απλώς το φευγαλέο περίγραμμα μιας εσωτερικής διαρρύθμισης». Για να μην παραμείνει αδρανής, με τα χέρια στις τσέπες, ο φιλόσοφος των σημείων εγκαταλείπει το πεδίο και ξεκινά αμέσως από την αρχή. Η αδυναμία επικοινωνίας μπροστά στον θάνατο χωρίς σύνδεση με το ιερό. Η οδυνηρή έκφραση της σύγχρονης γαλλικής σκέψης, κοσμικής και υλιστικής, μπροστά στον θάνατο, ξεκίνησε τραγικά από την ιστορία του Λουί Αλτουσέρ , ο οποίος σκότωσε τη σύζυγό του Ελένη και στη συνέχεια αθωώθηκε για την κατηγορία της τρέλας. Το ναυάγιο της συλλογικής ουτοπίας στην αποτυχημένη τρέλα μιας σχέσης μεταξύ δύο ανθρώπων. Έχω αφιερώσει ένα εκτενές πορτρέτο σκέψης στον Σεβερίνο στους Imperdonabili, αλλά εδώ σε αυτές τις γραμμές που δημοσιεύονται αλλού, ήθελα να θυμηθώ την τρυφερότητα του συζυγικού δεσμού του. Αυτός, ένας φιλόσοφος του αιώνιου, από τον οποίο ο αδυσώπητος χρόνος έκλεψε τη γυναίκα του, τον έρωτα μιας ζωής. Ήταν η αγάπη που ήταν αιώνια, όχι ο αγαπημένος.
"Πολλοί ειδικοί προτείνουν ότι θα πρέπει απλώς να δώσουμε σε αυτά τα μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης μια ηθική βάση. Αλλά πώς μπορούμε να δώσουμε σε αυτά τα μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης μια ηθική βάση όταν εμείς οι ίδιοι δεν τήν έχουμε;"
ΤΟ ΑΙΩΝΙΟ ΕΙΝΑΙ Η ΗΘΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΑΔΥΝΑΤΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΑΣ.. ΚΑΙ ΧΑΘΗΚΑΜΕ ΣΤΑ ΠΟΛΛΑ. ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΠΛΕΟΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΟ ΕΝΑ, ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Η ΕΝΟΤΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΛΩΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΦΙΚΤΗ ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΓΙΓΝΟΝΤΑΙ ΕΙΝΑΙ ΨΕΥΤΙΚΗ ΟΠΩΣ Η ΕΝΟΤΗΣ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου