Όπως είδαμε στην προηγούμενη ανάρτησή μας σχετική με το Ράμφο χρησιμοποιεί το βιβλίο τού Κevin Corrigan γιά ενίσχυση τών επιχειρημάτων του αλλά δυστυχώς γιαυτόν ολόκληρο το βιβλίο είναι μιά απόλυτη αναίρεση τών ερμηνευτικών αρχών τού Ράμφου.
Θά προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε λίγα δείγματα τών αναιρέσεων αυτών.
Κevin Corrigan, Evagrius and Gregory, Ashgate, 2009 :
Κεφ 4. Η σημασία και ο σκοπός τής απάθειας ή τής καθαρότητος τής καρδίας στόν Ευάγριο και στόν Γρηγόριο.
Εισαγωγή
Θά εξετάσουμε την θετική λειτουργία τής ψυχής και στην συνέχεια την παθολογία της. Τί σημαίνει γιά την ψυχή να είναι υγιής; Κάι πώς βοηθά η υγεία την επέκταση, τό άνοιγμα της ψυχής; Σύμφωνα με τον Ευάγριο απάθεια ή ελευθερία από τα πάθη είναι η υγεία τής ψυχής. Σύμφωνα με τον Γρηγόριο η φιλοσοφία είναι η τέχνη τής θεραπείας τής ψυχής και χρειαζόμαστε πρός αυτό διαφορετικές θεραπευτικές μεθόδους διότι υπάρχουν πάρα πολλά είδη ψυχικής ασθένειας. Ο Ευάγριος φαίνεται να εξαρτά τα πάντα από την ελευθερία από συγκινήσεις τού μοναχού. Ο Γρηγόριος εκθέτει διάφορους δρόμους κάτω από το όνομα τής φιλοσοφίας ή τής αγάπης και τής πρακτικής σοφίας.
Αυτές οι απόψεις συμφωνούν με πάρα πολλές σύγχρονες κριτικές. Γιά τον Μπαλτάσαρ, ο αναχωρητισμός τού Ευάγριου εμπλέκει μιά οριακή απώθηση και έξοδο από τόν κόσμο. Γιά τον Rowan Williams εμπλέκει έναν αφανισμό ή την μείωση τού ανθρωπίνου υποκειμένου. Η μεγάλη ιδέα όμως πού χρησιμοποιείται σάν ερμηνευτικό κλειδί από τούς συγχρόνους μας, εν είδη πνευματικού ιδανικού, δηλ να μήν επηρεάζεσαι από τίποτα, δέν μάς βοηθά πολύ στην ανάγνωση τών κειμένων.
Είναι η απάθεια μιά έλλειψη αισθήσεως (όπως υποδηλώνει το στερητικό –α– στην λέξη α-πάθεια) κάτι σαν τον μοντέρνο όρο απαθής , cool, (apathy), ή δείχνει η απάθεια έναν πνευματικά άτρωτο άνθρωπο, κάτι πού εμείς σήμερα δέν μπορούμε να συγκρίνουμε με τίποτα, καθότι έχει εξαφανιστεί από την κοινή μας εμπειρία;
Μιά απάντηση σ`αυτά τα προβλήματα είναι πώς γιά τον Ευάγριο και τον Γρηγόριο η απάθεια είναι ένας θετικός δρόμος, τρόπος της αγάπης ή καθαρή αίσθηση, όπως σωστά είχε μεταφράσει στόν καιρό του ο Κασσιανός, είναι μιά «καθαρότης καρδίας».
Γιά τον Ευάγριο στήν έρημο, η ελευθερία από καταστροφικά πάθη είναι απολύτως απαραίτητη. Ο Γρηγόριος συμφωνεί αλλά έχει άλλους τρόπους να βρεί τον χριστιανικό δρόμο ζωής, πέρα από την μονομαχία πού φαίνεται να υπάρχει ανάμεσα στην πόλη και στην έρημο. Έτσι λοιπόν εκεί πού ο Ευάγριος τοποθετεί την απάθεια σε μιά πρόοδο, ξεκινώντας από την πίστη, τον φόβο τού θεού, την τήρηση τών εντολών, την πρακτική ζωή (τον ασκητισμό) γιά να φτάσει στήν απάθεια πού οδηγεί στό τέλος τής αγάπης, ο Γρηγόριος φτάνει στήν απάθεια από μερικές δικές του προόδους: απλότητα, υπακοή, πίστη, ελπίδα, δικαιοσύνη, έργα, ταπεινότητα, ευγένεια, χάρη, αγάπη και προσευχή. Ούτε λίγο ούτε πολύ όταν ο Γρηγόριος ερωτά πώς μπορεί κάποιος να αναγεννήσει την καρδιά του, η απάντησή του περιέχει, μαζί με την Χάρη, τον Χριστό και τα Μυστήρια της Εκκλησίας, την αδιαίρετη εικόνα τού Θεού μέσα μας : το σώμα και την ψυχή ονομαστικά, την αυτο–κυριαρχία του ενδιάθετου ΝΟΥ στόν οποίο η δομή τού σώματος έχει συμμορφωθεί και την ικανότητά μας γιά αρετή ή γιά υγιή λειτουργία : δικαιοσύνη, αγαθότητα, ευλογία, καθαρότητα, απάθεια και αγάπη, μαζί με την γνώση μας τής αληθείας πού μάς δόθηκε σάν φάρμακο από τον Θεό.
Θα δούμε στη συνέχεια όλα αυτά από πιό κοντά.
Αμέθυστος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου