ΤΟ 5Ο ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ

Αυτό που θα έπρεπε να συζητάμε είναι νομοσχέδια για την αλλαγή του παραγωγικού μας μοντέλου – για τη στήριξη του πρωτογενούς μας τομέα, της μεταποίησης και της βιομηχανίας, για τη σύνδεση του τουρισμού με την εγχώρια παραγωγή, για τον ισοσκελισμό του εμπορικού μας ελλείμματος, καθώς επίσης γενικότερα για την παραγωγή πλούτου. Ανάλογη ανάπτυξη άλλωστε με τη σημερινή, βασισμένη στην κατανάλωση και στα δανεικά, βιώσαμε πριν το 2009 – με τα γνωστά επακόλουθα.

.Βασίλης Βιλιάρδος

Κοινοβουλευτική Εργασία

Θα ξεκινήσουμε από το ότι, το νούμερο ένα πρόβλημα της χώρας μας είναι η ακρίβεια και όχι η συζήτηση αυτού του είδους των νομοσχεδίων – όπου θυμίζουμε ότι, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός εκτοξεύθηκε στο 12,1% τον Ιούνιο.

Με δεδομένο δε το ότι, ο μέσος της Ευρωζώνης διαμορφώθηκε στο 8,6%, ενώ οι άλλες χώρες είχαν πέρυσι πληθωρισμό και εμείς αποπληθωρισμό, καταλαβαίνει κανείς πόσο εκρηκτική ήταν η άνοδος των τιμών στην Ελλάδα. Σχεδόν διπλάσια από το μέσον όρο της ζώνης του ευρώ.

Εν προκειμένω, η λύση δεν είναι άλλη από την αναλογική μείωση του ΦΠΑ στα βασικά αγαθά και στα καύσιμα, χωρίς δημοσιονομικό κόστος – η οποία δεν θα στήριζε μόνο καλύτερα τους Έλληνες, αλλά θα περιόριζε επί πλέον την άνοδο των τιμών.

Δυστυχώς όμως, η κυβέρνηση προτιμάει τα επιδόματα, για μικροπολιτικούς προφανώς σκοπούς – τα οποία δεν έχουν επιβραδύνει τον πληθωρισμό αλλά, αντίθετα, τον έχουν τροφοδοτήσει.

Η εντελώς λανθασμένη αυτή οικονομική πολιτική, σε συνδυασμό με την προηγούμενη των επιδοτήσεων με δανεικά, θα οδηγήσει την Ελλάδα σε έναν ακόμη εφιάλτη – ο οποίος θα φανεί μετά το τέλος της τουριστικής περιόδου όπου, εκτός απροόπτου, όπως θα ήταν ένα θερμό επεισόδιο με την Τουρκία ή η εκρηκτική άνοδος των κρουσμάτων Covid, θα πλησιάσει σε έσοδα το ρεκόρ των 18,2 δις € του 2019, εάν δεν το ξεπεράσει.

Δυστυχώς όμως, μόνο στον τομέα των εσόδων – αφού, λόγω των μεγάλων ανατιμήσεων και της προπώλησης τουριστικών πακέτων με τιμές προ του πληθωρισμού, πολλά ξενοδοχεία θα λειτουργήσουν ζημιογόνα.

Έτσι θα δημιουργηθούν προβλήματα όχι μόνο σε αυτά αλλά, επί πλέον, στις τράπεζες – οπότε, κατ’ επακόλουθο, σε ολόκληρη την οικονομία.

Οφείλουμε πάντως να επιστήσουμε την προσοχή στο ότι, η Ελλάδα οδηγήθηκε στα μνημόνια λόγω των διδύμων ελλειμμάτων της – αυτών του προϋπολογισμού, καθώς επίσης του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.

Όταν λοιπόν εκτροχιάζονται ξανά και τα δύο, σημαίνει πως το πρόβλημα επιστρέφει – ενώ ειδικά όσον αφορά το εμπορικό ισοζύγιο, όταν η κάθε άνοδος του ΑΕΠ τροφοδοτεί το έλλειμμα του, μέσω των αυξημένων εισαγωγών, προφανώς λόγω της αποψίλωσης του παραγωγικού μας ιστού από τα μνημόνια, ασφαλώς δεν είναι βιώσιμη.

Ειδικότερα, σε επίπεδο 5μήνου οι εξαγωγές αυξήθηκαν στα 20,53 δις, αλλά οι εισαγωγές εκτινάχθηκαν στα 35,27 δις, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά – οπότε το εμπορικό μας έλλειμμα εκτοξεύθηκε στα 14,7 δις.

Εκεί που θα έπρεπε να εστιάσει η κυβέρνηση τώρα, όσον αφορά τις επενδύσεις, δεν είναι στις ξένες, αλλά στις εγχώριες και στον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου – όπου οι ακαθάριστες επενδύσεις αυξήθηκαν μεν κατά 3,7% το πρώτο τρίμηνο, σε σχέση με το προηγούμενο, αλλά ασφαλώς πρόκειται για ένα αστείο ποσοστό.

Ειδικότερα, διαμορφώθηκαν μεν στα 6,29 δις €, αλλά συνεχίζουν να είναι κατά πολύ χαμηλότερες από το 2009 – όπου είχαν φτάσει στα 13 δις €.

Είναι δηλαδή μόλις στο 50% του φυσιολογικού – όταν οι συσσωρευμένες ανάγκες της χώρας μας αγγίζουν τα 200 δις €.

Ακόμη χειρότερα, οι επενδύσεις συνεχίζουν να μην καλύπτουν τις αποσβέσεις – γεγονός που σημαίνει πως δεν αντικαθίσταται ένα μεγάλο μέρος των αποσβεσμένων παγίων που έτσι δεν θα παράγουν, δεν θα λειτουργούν ανταγωνιστικά, θα υπάρχουν προβλήματα στη χρήση τους κοκ.

Αυτό που θα έπρεπε να συζητάμε λοιπόν είναι νομοσχέδια για την αλλαγή του παραγωγικού μας μοντέλου – για τη στήριξη του πρωτογενούς μας τομέα, της μεταποίησης και της βιομηχανίας, για τη σύνδεση του τουρισμού με την εγχώρια παραγωγή, για τον ισοσκελισμό του εμπορικού μας ελλείμματος, καθώς επίσης γενικότερα για την παραγωγή πλούτου.

Ανάλογη ανάπτυξη άλλωστε με τη σημερινή, βασισμένη στην κατανάλωση και στα δανεικά, βιώσαμε πριν το 2009 – με τα γνωστά επακόλουθα.

Ήδη πάντως η ΕΕ φαίνεται να απαιτεί έλλειμμα 2% εφέτος και επιστροφή σε πλεόνασμα 1% το 2023, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά, καθώς επίσης την εκπλήρωση 22 προαπαιτούμενων και νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων – για να λάβει η Ελλάδα την τελευταία δόση των 746 εκ. € από την Ενισχυμένη Εποπτεία και νέα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Έρχεται λοιπόν ο λογαριασμός της σπατάλης άνω των 50 δις € με δανεικά, μαζί με τα 8,5 δις € που ανακοίνωσε ο υπουργός για το 2022 – με το 5ο μνημόνιο προ των πυλών.

Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τις προβλέψεις μας, ο πληθωρισμός θα επιβραδυνθεί και θα υποχωρήσει σύντομα – αφού έχουν φτωχοποιηθεί πλέον οι Έλληνες, με αποτέλεσμα να μειώνεται η ζήτηση, αντί της προσφοράς προηγουμένως.

Σο σημερινό σχέδιο νόμου τώρα, πρόκειται για οδηγία της ΕΕ – τις οποίες εμείς εξετάζουμε ως εξής:

(α) εάν μεταφέρονται ως έχουν στην ελληνική νομοθεσία, όπου τεκμηριώσαμε στην επιτροπή πως όχι, καθώς επίσης

(β) εάν έχουν λάθη – αφού ασφαλώς η ΕΕ δεν είναι αλάνθαστη, όπως πιστεύουν τα τρία κόμματα των μνημονίων που υπερψήφισαν την οδηγία αμέσως.

Θέσαμε λοιπόν ερωτήματα, στα οποία δεν πήραμε καμία απάντηση από τον συμπαθέστατο υπουργό – ο οποίος ισχυρίσθηκε πως απαντώνται στην αιτιολογική έκθεση. Ακόμη όμως και αν ήταν έτσι, όπου ασφαλώς δεν είναι, δεν θα έπρεπε να μας ενημερώσει πού και πώς;

Αντίθετα, περιορίσθηκε στην ομιλία του σε μία περίληψη του σχεδίου νόμου – κάτι φυσικά αχρείαστο, αφού το έχουμε όλοι μας.

Το ίδιο ακούσαμε σε ένα άλλο νομοσχέδιο που καταψηφίσαμε, διαπιστώνοντας τα τεράστια λάθη του, μεταξύ άλλων όσον αφορά το νέο μοντέλο τιμολόγησης, από τον κ. Σκρέκα – ο οποίος σήμερα προσπαθεί να αναιρέσει αυτό που ψήφισε πριν μερικές ημέρες.

Γιατί; Επειδή, όπως είχαμε επισημάνει, η κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής ήταν πολιτική απάτη – αφού απλά το ενεργειακό καρτέλ θα αύξανε ανάλογα τα τιμολόγια.

Κάτι τέτοιο δε φαίνεται να δρομολογείται, με έως και 0,50 € την κιλοβατώρα, όπως θα καταθέσουμε στα πρακτικά – τεκμηριώνοντας πως η κυβέρνηση έχει χάσει πλέον το λογαριασμό σε όλα τα μέτωπα.

Το νομοσχέδιο τώρα αποτελεί την εφαρμογή μιας κοινοτικής οδηγίας που αφορά σε μεγάλο βαθμό διαδικαστικά θέματα – για τον ΕΦΚ και για τις εκτελωνιστικές εργασίες.

Ειδικότερα, στο πρώτο μέρος του και στα άρθρα 1 έως 25, αναδιατυπώνονται κάποια άρθρα του τελωνειακού κώδικά του Ν2960/2001 – όσον αφορά το πλαίσιο εφαρμογής του ΕΦΚ, στα εξής προϊόντα που αναγράφοντα στο άρθρο 2:

(α) στα ενεργειακά προϊόντα και στην ηλεκτρική ενέργεια που εμπίπτουν στην Οδηγία 2003/96/ΕΚ,

(β) στην αλκοόλη και στα αλκοολούχα ποτά που εμπίπτουν στις Οδηγίες 92/83/ΕΟΚ και 92/84/ΕΟΚ, καθώς επίσης

(γ) στα βιομηχανοποιημένα καπνά που εμπίπτουν στην Οδηγία 2011/64/ΕΕ.

Εδώ πρόκειται για ένα θέμα με σημαντικές προεκτάσεις, όσον αφορά την εγκληματικότητα και τα διαφυγόντα έσοδα από το λαθρεμπόριο καυσίμων, καπνού, και αλκοολούχων ποτών – με διαφορετικά ποσά και σημασία φυσικά.

Πρόσφατα πάντως, στην επιτροπή για τον απολογισμό της ΑΑΔΕ, διαπιστώσαμε το μικρό αριθμό ελέγχων που διενεργούνται στα καύσιμα και ειδικά στις εξαγωγές – ενώ σημειώσαμε πως πρέπει να γίνονται κυρίως στα διυλιστήρια, χωρίς να υποβαθμίζουμε τους ελέγχους στους πρατηριούχους.

Η μάστιγα του λαθρεμπορίου καυσίμων είχε επισημανθεί και από την Τρόικα, στο ξεκίνημα των μνημονίων – ενώ με στοιχεία του συνδέσμου εταιριών εμπορίας πετρελαιοειδών, το λαθρεμπόριο καυσίμων εκτιμώταν το 2011 στα 400 έως 500 εκ. €.

Συνεχίζοντας στην οδηγία, ψηφίστηκε στις 19 Δεκεμβρίου του 2019 – ενώ περιλαμβάνει τα εδάφη εφαρμογής του ΕΦΚ.

Καθορίζεται δε ο χρόνος και ο τόπος, όπου καθίσταται απαιτητός ο ΕΦΚ – ο οποίος δεν είναι απαραίτητα αυτός της εισαγωγής, αλλά της κατανάλωσης στο άρθρο 5.

Παρεμπιπτόντως, δυστυχώς η χώρα μας έχει τον τέταρτο υψηλότερο ΕΦΚ στη βενζίνη, μεταξύ των κρατών της ΕΕ, όπως καταθέσαμε στα πρακτικά – στα 0,7 ευρώ το λίτρο, όταν το ελάχιστο των 0,36 € έχει η γειτονική Βουλγαρία.

Επομένως, δεν είναι περίεργο το ότι, κάτοικοι και επιχειρήσεις της Βορείου Ελλάδος περνούν τα σύνορα, για να προμηθευτούν καύσιμα – με αποτέλεσμα να χάνουμε μεγάλα ποσά, όπως άλλωστε γενικότερα από τις ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν μεταναστεύσει στα Βαλκάνια για να επιβιώσουν.

Εν προκειμένω, όταν η κυβέρνηση αναφέρεται στις ξένες επενδύσεις, θα ήταν πιο σωστό να αφαιρεί ταυτόχρονα τις ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα – καθώς επίσης να αναζητάει τρόπους επαναπατρισμού τους.

Περαιτέρω, ενδεχομένως οι εισαγωγείς να προσπαθούν να εκτελωνίσουν στη χώρα με το χαμηλότερο συντελεστή, έστω και αν δεν είναι η χώρα εισόδου – η οποία έτσι χάνει έσοδα.

Μπορεί λοιπόν τα εμπορεύματα να εισέρχονται από την Ελλάδα, αλλά επειδή έχει έναν από τους υψηλότερους ΦΠΑ στην ΕΕ, θα μπορούσαν να μην εκτελωνίζονται εδώ – αλλά να μεταφέρονται ενδοκοινοτικά, transit, για παράδειγμα στην Γερμανία που έχει χαμηλότερο.

Εάν όμως η Ελλάδα μειώσει το ΦΠΑ, τότε ενδεχομένως τα σημαντικά αυτά προϊόντα να τιμολογούνται εδώ – ενώ όλοι μπορούμε να υποθέσουμε τι έσοδα θα είχε η χώρα, εάν εισπράττονταν δασμοί επί ενός μεγάλου μέρους των 472 δις € των εισερχόμενων φορτίων από την Κίνα στην ΕΕ.

Τουλάχιστον επί των 5 εκ. container που έρχονται στον Πειραιά – αντί να περνούν transit και να εκτελωνίζονται αλλού.

Κάτι ανάλογο άλλωστε έχει κάνει η Ιρλανδία, με το χαμηλό φορολογικό συντελεστή των επιχειρήσεων – προσελκύοντας τις πολυεθνικές που αυξάνουν το ΑΕΠ της, μειώνοντας τη σχέση χρέος/ΑΕΠ.

Αυτό που προέχει όμως σήμερα είναι η μείωση του ΕΦΚ, όπως επίσης του ΦΠΑ, για να συγκρατηθεί ο πληθωρισμός και να ανακουφιστεί η οικονομία – ειδικά στη γεωργία, όπου η ενέργεια αποτελεί το 32% του κόστους της, ενώ έχει επιβαρυνθεί επί πλέον με το πράσινο τέλος Χατζηδάκη.

Η οδηγία πάντως 2003/96/EΚ για τα ενεργειακά προϊόντα που διέπει το παρόν, αφορά καύσιμα κίνησης και θέρμανσης – ενώ παρέχει τη δυνατότητα να φορολογούνται χαμηλότερα όταν χρησιμοποιούνται στη γεωργία, στις κατασκευές και στις μεταφορές.

Όσον αφορά τώρα τον ΕΦΚ στα αλκοολούχα, απαλλάσσονται οι μικροί οινοποιοί που παράγουν κατά μέσο όρο κάτω των χιλίων εκατόλιτρων ανά αμπελουργική περίοδο, με το άρθρο 18 – όπου είναι μεν θετικό, αλλά πρέπει να υπενθυμίσουμε την επιβάρυνση που είχαν τα παραδοσιακά προϊόντα τσίπουρου και τσικουδιάς, με το Ν4916/2022, με τον οποίο υπήρξε αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού του συντελεστή ΕΦΚ αιθυλικής αλκοόλης.

Συνεχίζοντας στο νομοσχέδιο, στο πρώτο μέρος του περιλαμβάνονται επίσης οι εξ αποστάσεως πωλήσεις προϊόντων, οι καταστροφές και οι απώλειες τους – ενώ εξαιρούνται από το καθεστώς ΕΦΚ τα προϊόντα που καταναλώνονται από τις ένοπλες δυνάμεις.

Εισάγεται επί πλέον η χρήση ηλεκτρονικών εγγράφων, η ηλεκτρονική γραφειοκρατία δηλαδή, η χορήγηση άδειας εγκεκριμένου αποθηκευτή και της φορολογικής αποθήκης – για τη φύλαξη των προϊόντων που υπόκεινται σε ΕΦΚ.

Εν τούτοις, σημαντικές λεπτομέρειες καθορίζονται απαράδεκτα με Υπουργική Απόφαση – όπως δυστυχώς σε πολλά άλλα νομοσχέδια.

Το δεύτερο μέρος τώρα και τα άρθρα 26 έως 46, αφορά το πλαίσιο άσκησης της τελωνειακής αντιπροσώπευσης και τη ρύθμιση του επαγγέλματος του τελωνειακού αντιπροσώπου – ο οποίος είναι αυτός που διενεργεί τις τελωνειακές διατυπώσεις, που έχει λάβει ειδική άδεια του άρθρου 32 και που έχει καταχωρηθεί στο Μητρώο Επαγγελματιών Τελωνειακών Αντιπροσώπων.

Οι αντιπρόσωποι αυτοί εποπτεύονται από τις ακόλουθες τρεις Τελωνειακές Περιφέρειες της χώρας – στις οποίες υπάγονται οι άλλοι νομοί:

(α) Από την Τελωνειακή Περιφέρεια Αττικής, με έδρα τον Πειραιά,

(β) Από την Τελωνειακή Περιφέρεια Θεσσαλονίκης με έδρα τη Θεσσαλονίκη, καθώς επίσης

γ) Από την Τελωνειακή Περιφέρεια Αχαΐας, με έδρα την Πάτρα.

Επίσης, ορίζεται ως «διασαφιστής» το άτομο που υποβάλλει στις τελωνειακές αρχές το κατά περίπτωση τελωνειακό παραστατικό ή έγγραφο για τη διεκπεραίωση των τελωνειακών διατυπώσεων, στο όνομά του – ή το πρόσωπο, στο όνομα του οποίου υποβάλλεται το κατά περίπτωση τελωνειακό παραστατικό ή έγγραφο.

Καθορίζονται οι όροι διενέργειας τελωνειακών διατυπώσεων από τελωνειακό αντιπρόσωπο, η ευθύνη τους έναντι των τελωνειακών αρχών, οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν, προκειμένου να ασκήσουν το επάγγελμα και οι υποχρεώσεις τους.

Τέλος, καθορίζεται η πειθαρχική διαδικασία για τελωνειακούς αντιπροσώπους, ανεξάρτητα της ποινικής διαδικασίας – με αρμόδιο όργανο το Πειθαρχικό Συμβούλιο Επαγγελματιών Τελωνειακών Αντιπροσώπων στο άρθρο 38, όπου καθορίζονται ο τρόπος λειτουργίας του και οι πειθαρχικές ποινές.

Κλείνοντας με το τρίτο μέρος, υπάρχουν διάφορες άλλες διατάξεις που αφορούν την Τελωνειακή Υπηρεσία στα σύνορα κλπ. Καλύπτονται επί πλέον οι έλεγχοι για την παράτυπα διακινούμενη αιθυλική αλκοόλη ή για αλκοολούχα ποτά, όπου σφραγίζονται εγκαταστάσεις, από δέκα έως τριάντα ημέρες – όταν διαπιστώνεται πως υπάρχουν, παρασκευάζονται, εμφιαλώνονται ή διατίθενται προϊόντα, κατά παράβαση των διατάξεων της τελωνειακής νομοθεσίας.

Εν τούτοις, οι λεπτομέρειες καθορίζονται ξανά απαράδεκτα με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών – όπως επίσης οι όροι δημοσιοποίησης των στοιχείων των παραβατών.

Τέλος, ανακαθορίζεται το ισχύον όριο απαλλαγής από το φόρο κατανάλωσης, του μείγματος καπνού που περιέχεται στο ηλεκτρικά θερμαινόμενο προϊόν – ενώ επανακαθορίζεται η διαδικασία πληρωμής των αναλογικών τελών χαρτοσήμου και η εισφορά πλοίων πρώτης κατηγορίας του Ν27/1975 στο άρθρο 52, με την οποία δεν συμφώνησε κανένα κόμμα και πρέπει να αποσυρθεί.

Το 5ο μνημόνιο είναι προ των πυλών – The Analyst