Σελιδοδείκτης. Η νεωτερικότητα και το «politically correct» εδώ είναι η κουκούλα που μας καταπιέζει

 

La Cappa το τελευταίο βιβλίο του Marcello Veneziani

Εδώ και αρκετό καιρό, ο Marcello Veneziani μας έχει συνηθίσει σε ενδιαφέροντα δοκίμια για τη φιλοσοφία, την πολιτική επιστήμη, την κριτική των σύγχρονων ιδεών και, εδώ και μερικά χρόνια, και σε έργα λογοτεχνικής φύσης. Με το βιβλίο του "Η κουκούλα. Για μια κριτική του παρόντος" (εκδόσεις Marsilio), που κυκλοφόρησε πριν από μερικές εβδομάδες, ήδη στην κορυφή των πωλήσεων με την πέμπτη έκδοση, ο Veneziani αναλύει με οξύτητα τις ζοφερές μέρες μας, ειδικά τι γίνεται η κοινωνία, με μια αργή και διαρκή μετατόπιση. Με μια αλληγορία συγκρίνει την «ανθρώπινη κατάσταση» στην οποία ζούμε με μια κουκούλα που συμπιέζει τη σωματική και ψυχική ελευθερία: υγειονομικές ντιρεκτίβες, αλλά και ντιρεκτίβες που επιβάλλονται από το πολιτικά ορθό σε σημείο να προκαλούν μια εσωτερική δυσφορία που συχνά δεν μπορεί να εξηγηθεί πλήρως.

Σιγά-σιγά, μετά τη ριζοσπαστικοποίηση του «πολιτικά ορθού» τα τελευταία χρόνια, επιβλήθηκαν υγειονομικοί περιορισμοί, ψηφιακός έλεγχος, καταγραφή κάθε κίνησης, κάθε οικονομικής συναλλαγής, με δυνατότητα εντοπισμού σχέσεων και ταξιδιών, ελεγχόμενα ή απαγορευμένα ανάλογα με το αν οι περιοχές είναι «κίτρινες ή κόκκινες ή λευκές». Αλλά στη σειρά των περιπτώσεων που παρουσιάζονται υπάρχουν και εκείνες με ευρύτερες επιπτώσεις, όπως η επιθετικότητα του ανθρώπου κατά της φύσης ώστε να εξημερωθεί και να μετονομαστεί σε «περιβάλλον». Νά ακυρώσει τον πολιτισμό να ξαναγράψουμε τη σκέψη και την ιστορία σύμφωνα με την πολιτική ορθότητα, τη λογοκρισία της γλώσσας, όλα στο όνομα της ενιαίας σκέψης. Με λίγα λόγια, μια παγκόσμια κουκούλα που δεν εξαφανίζεται, αλλά σταδιακά πυκνώνει. Ο Marcello Veneziani υπογραμμίζει ότι «με την Cappa (κουκούλα) περνάμε από μια ανοιχτή κοινωνία σε μια καλυμμένη κοινωνία, εγκλωβισμένη σε ένα παγκόσμιο σύστημα που μας ελέγχει και διορθώνει τα πάντα». Σύμφωνα με τον συγγραφέα, ο κίνδυνος είναι να χάσει κανείς το συνολικό όραμα της πραγματικότητας και να χάσει τον προσανατολισμό του. Ο ολοένα και πιο οξύς κίνδυνος είναι να επιβεβαιωθεί μια αναπαράσταση της πραγματικότητας, σύμφωνα με προκαθορισμένα κριτήρια, η οποία υπονομεύει τους κόσμους που, σύμφωνα με τον Veneziani, ο άνθρωπος σε όλες τις εποχές έζησε και πρέπει να ζήσει: το παρόν, το παρελθόν, το μέλλον, το μυθικό και το αιώνιο. Σήμερα το παρελθόν έχει χάσει το νόημά του και, όταν μιλάμε για αυτό, συχνά ξαναγράφεται σύμφωνα με μια "προκαθορισμένη" αφήγηση. Το μέλλον είναι ένας ορίζοντας στον οποίο κανείς δεν τείνει πλέον, ο άνθρωπος αποσύρεται στον εαυτό του, με ένα καταναλωτικό όραμα στενά συνδεδεμένο με την τεχνοχρηματοδότηση. Το μυθικό ανάγεται σε απόδραση από το παρόν και όχι σε «γραμματική της φαντασίας» και το αιώνιο δεν υπάρχει πια, διαγράφοντας την Παράδοση και το ιερό από τα μάτια του σύγχρονου ανθρώπου. Σαφώς, είναι και η απώλεια της αίσθησης του φύλου, των καθηκόντων, η έκλειψη του θρησκευτικού. Και οι κύριοι παράγοντες αυτής της απώλειας του ιερού και του θρησκευτικού είναι επίσης η Εκκλησία και ο Μπεργκόλιο. Σε μια κοινωνία όπου δεν υπάρχουν πλέον σημεία αναφοράς, όπου οι τόποι εξαφανίζονται, όπου η εργασία μετατοπίζεται και η δημοκρατική δικτατορία επιβάλλει την (ελεγχόμενη) «ελεύθερη κυκλοφορία» ανθρώπων και αγαθών, όλα χάνουν νόημα, τα περιγράμματα και τα σύνορα, Οι ετεροκατευθυνόμενες απόψεις επιβεβαιώνονται και όχι τα οράματα του κόσμου. Για να μην αναφέρουμε την επέκταση της έννοιας του δικαιώματος σε οποιαδήποτε επιθυμία: «το δικαίωμα να αλλάξει κανείς τη φύση του, το φύλο, το δικαίωμα στη γονεϊκότητα, έστω και με μια μόνο απόφαση, παρένθετη μητρότητα, η ενοικιαζόμενη μήτρα, η τεχνητή γονιμοποίηση, το δικαίωμα άμβλωσης. Η ελευθερία θεωρείται ως ριζική και πολλαπλή χειραφέτηση από τη φύση».

Όλα αυτά σπρώχνουν αργά, αλλά αισθητά, προς αυτό που ο Veneziani ορίζει ως Μετάλλαξη. Μια τεράστια αλλαγή που θα επικεντρωθεί στον άνθρωπο, στην κοινωνία μας  χωρίς Παράδοση και χωρίς αίσθηση κοινότητας πλέον.

Ο Veneziani, με διαυγή τρόπο και με κομψή, επίπεδη και βαθυστόχαστη γραφή, αναλύει τη σύγχρονη εποχή, τίς μέρες μας, μη παραλείποντας να ερμηνεύσει τις εγκυκλίους του Πάπα Φραγκίσκου, αναλύοντας τη λεπτή μελαγχολία που συχνά διαβρώνει την ψυχή πολλών συγχρόνων, για να μην αναφέρουμε ποσοστώσεις άλλων φαινομένων όπως γυναικοκτονίες, αυτοκτονίες, ευθανασία. Όχι μόνο αυτό: είναι επίσης σημαντικό γιατί προσφέρει τρόπους αντιμετώπισης αυτών των πραγματικοτήτων, αυτών των αργών μεταλλάξεων. Δρόμοι διαφυγής και τρόποι εξέγερσης που δεν παραπέμπουν σε ουτοπικές συντομεύσεις ή υπερβολικά ιδανικά όπως η επανάσταση κ.λπ. αλλά εφικτά μονοπάτια, επιλογές για να συνεχίσει να αγαπά τον εαυτό του και τα αγαπημένα του πρόσωπα, την κοινότητά του, να επαναπροσδιορίσει τις συντεταγμένες της ύπαρξής του. Να αγαπάς τη ζωή σου σεβόμενος τον εαυτό σου και συνεπώς να χρησιμοποιείς το πνεύμα σου μέ κριτική, την επαναστατική και ελεύθερη ευφυΐα που δεν συνδέεται με τον κανόνα της πολιτικής ορθότητας. Ένα κριτικό και συμμετοχικό «πέρασμα στο δάσος» με το πνεύμα όσων εναντιώνονται αποφασιστικά στη Βουλγάτα.

Μια έκτακτη ανάγκη που πρέπει να αντιμετωπίσουμε σε αυτήν την πολύ δύσκολη στιγμή που ορίζεται από πολύ κακούς δείκτες που σχετίζονται με δημογραφικούς, περιβαλλοντικούς και τεχνολογικούς παράγοντες. Αν δεν προσέξουμε και δεν αντιταχθούμε, κινδυνεύουν να γίνουν μη αναστρέψιμα δεδομένα, όπως οι ανθρωπολογικές μεταλλάξεις που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν στην μετα-ανθρώπινη και την τεχνητή νοημοσύνη. Θα ήταν ένας κόσμος που θα έκανε ακόμη και το δέρμα του Aldous Huxley και του George Orwell να ανατριχιάσει.

Marcello Veneziani, The Hood. Για μια κριτική του παρόντος , εκδ. Marsilio, σελ. 204, 18,00 ευρώ.

Σελιδοδείκτης. Νεωτερικότητα και «πολιτικά ορθό» εδώ είναι το Ακρωτήρι που μας καταπιέζει - Μπαρμπαντίλο (www-barbadillo-it.translate.goog)

Θωμάς είπε...

Ο άνθρωπος κατοικεί σε πέντε κόσμους: το παρόν, το παρελθόν, το μέλλον, τον μυθικό και τον αιώνιο. Ζει άσχημα αν χάσει κάποιο από αυτά, είναι τρελός αν ζει μόνο σε ένα από αυτά.
Μια κουκούλα τυλίγει τον κόσμο και κόβει την όραση και την αναπνοή. Έχουμε γλιστρήσει από μια ανοιχτή κοινωνία σε μια καλυμμένη κοινωνία, παγιδευμένοι σε ένα παγκόσμιο σύστημα που ελέγχει και διορθώνει τα πάντα: φύση, φύλο, υγεία, ιστορία, γλώσσα, σκέψη, θρησκεία. Βιοφιλελεύθερος μέχρι θανάτου, αλλά σε καθεστώς απόλυτης επιτήρησης. Εν τω μεταξύ, η Μεγάλη Μετάλλαξη διαφαίνεται. Για να τρυπήσει κανείς την ασφυκτική κουκούλα που καταπιέζει το μυαλό και τον κόσμο, είναι απαραίτητο να εξοπλιστεί με ένα ειδικό σπαθί...
«Μα σε τι κόσμο ζούμε; Έχουμε χάσει την αίσθηση του παρόντος και δεν είμαστε πλέον σε θέση να έχουμε μια γενική εικόνα της πραγματικότητας. Είναι σαν να είμαστε κάτω από κουκούλα. Νιώθεις το βάρος του, ακόμα κι αν δεν έχει χαρακτηριστικά και σύνορα, είναι άφατο και τυλιγμένο. Η κουκούλα κρύβει την ομορφιά, το μεγαλείο, το σύμβολο, τον μύθο, τον ιερό, τον πραγματικό κόσμο». Συνεχίζοντας την έρευνά του για τις ρίζες της ζωής μας, ο Marcello Veneziani αμφισβητεί την εξαφάνιση της πραγματικότητας, της παράδοσης και της φύσης. Μας καλεί να συνειδητοποιήσουμε την αυτόματη προσκόλληση στον κυρίαρχο κανόνα, εν μέσω απαγορεύσεων, υποχρεώσεων και ακυρώσεων που μεταφέρονται από τα μέσα ενημέρωσης και τις εξουσίες. «Όλα χάνουν το περίγραμμα, τη συνοχή, τη μνήμη και το όραμα», γράφει ο συγγραφέας. «Τα φύλα καταπατώνται και αλλάζουν, οι διαφορές αποχρωματίζονται και γίνονται ομοιόμορφες, η φύση καταργείται, η πραγματικότητα αναιρείται. Η νέα Ιερά Εξέταση λογοκρίνει και διορθώνει, το παγκόσμιο καθεστώς επιτήρησης ανιχνεύει και ελέγχει τη ζωή μέσω της έκτακτης ανάγκης και την απόλυτη προτεραιότητα της υγείας, κυριαρχεί στη ζωή με κάθε κόστος. Αλλά ακόμα και το παρελθόν εξαφανίζεται, κάθε πολιτισμός δύει. Τόποι εξαφανίζονται, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της εργασίας, σε μια μετατοπισμένη κοινωνία χωρίς έδαφος. Η δουλεία συνεχίζεται στο σπίτι, με την εργασία στο σπίτι. Χάνοντας τον κόσμο αποσύρεσαι στον εαυτό σου, σε μια μόνιμη selfie. Η Κουκούλα ευνοεί τον μοναχικό και παθολογικό μαζικό ναρκισσισμό». Μια αιτιολογημένη εκδρομή ανάμεσα στις σημερινές ανοησίες και τα σημερινά ταμπού, μια σφιχτή άσκηση κριτικής για να ζήσουμε το παρόν και να μην το υποστούμε. Με απώτερο σκοπό να επιχειρήσουμε μια νέα επίθεση στον ουρανό για να τον απελευθερώσουμε από την κουκούλα.