Συνέχεια από Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2022
HANS JONAS - TECHNIK, MEDIZIN UND ETHIK - ZUR PRAXIS DES PRINZIPS VERANTWORTUNG8. ΑΣ ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ ΛΟΙΠΟΝ ΕΝΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟ:
Απ’ την ευγονική στη γονιδιακή τεχνολογία.
Φουτουριστικές («μοντέρνες») μέθοδοι Ι
6. Κλωνοποίηση
6. Κλωνοποίηση
Ο γενετικός έλεγχος μέσω τής επιλογής «συζύγων», είτε από αρνητική είτε από θετική άποψη – άρα «ευγονικά» σε κάθε περίπτωση – , στοχεύει στα «σφάλματα» της ίδιας της αναπαραγωγής μέσω τών δύο φύλων: η οποία και παραμένει πάντοτε, με τις απειράριθμες διασταυρώσεις και επανασυνδυασμούς τών χρωμοσωμάτων, μια «έκπληξη» κι ένα «λαχείο», όπου δεν μπορεί ποτέ να προβλεφθή η κάθε ξεχωριστή περίπτωση ενός ανθρώπου που έρχεται για πρώτη φορά σ’ αυτόν τον κόσμο. Πρόκειται για ένα γεγονός στο οποίο οφείλουμε το ότι δεν υπάρχουν δύο, έστω, γενετικά όμοια άτομα. Αυτό όμως το ενοχλητικό «μείγμα» φύσεως και τύχης ή σύμπτωσης θα μπορούσε να «καταστρατηγηθή» με το τέχνασμα της κλωνοποίησης – την πιο αυθαίρετη και ταυτόχρονα υποδουλωτική ως προς τον σκοπό της μέθοδο γενετικής καθοδήγησης: Γιατί δεν σκοπεύει σε μιαν αυθαίρετη μόνον αλλαγή τής κληρονομικής ύλης, αλλά στην εξίσου αυθαίρετη «μονιμοποίησή» της, σε αντίθεση προς την κυρίαρχη «στρατηγική» τής φύσης! Διαλέγουμε αυτό το παράδειγμα για μια λεπτομερή και εμπεριστατωμένη συζήτηση επειδή είναι εξαιρετικά κατάλληλο, μέσα απ’ τον σαφή προσδιορισμό τού επιδιωκομένου αποτελέσματος, ενός ταξιδιού δηλ. όχι στο άγνωστο αλλά στο απολύτως γνωστό, για μιαν «εξερεύνηση» («εξάσκηση») στην προβαλλόμενη φαντασία και τη συνακόλουθή της ηθική σκέψη. Και ίσως μπορέσουμε να μάθουμε τότε και κάποια πράγματα, για να εξετάσουμε καλύτερα τα «δημιουργικά» μάλλον όνειρα της γενετικής χειραγώγησης.
α. Τί είναι η κλωνοποίηση
Η κλωνοποίηση είναι μια μορφή «άφυλου» πολλαπλασιασμού, που συμβαίνει παράλληλα με τον «έμφυλο» πολλαπλασιασμό σε πολλά φυτά, παράγοντας κατά έναν διαφορετικό τρόπο, γενετικώς ακριβή αντίγραφα του αρχικού φυτού. Βασίζεται δε στη σπερματική ικανότητα φυσικών, «διπλοειδών» σωματικών κυττάρων, που ξεκινούν, υπό κατάλληλες προϋποθέσεις, να «ανθίζουν». (Γνωστά παραδείγματα αποτελούν εδώ οι πατάτες και οι φράουλες.) Αυτή η εναλλακτική αναπαραγωγή δεν συναντάται ωστόσο, γενικά, στα ζώα. Τα οποία και «περιορίζονται», με την εξαίρεση κάποιων κατωτέρων «τάξεων», στην έμφυλη, μέσω ειδικών, απλοειδών σπερματικών κυττάρων (γαμέτες), αναπαραγωγή, όπου ο διχοτομημένος χρωμοσωματικός πυρήνας τών «γαμετών» πρέπει να συνενωθή με ένα αντίστοιχο «ήμισυ» του άλλου φύλου σε ένα «όλον» (τον ζυγώτη), για να ξεκινήση η διαδικασία «σχάσης» που θα οδηγήση σ’ ένα καινούργιο «άτομο». Χρησιμοποιώντας εντούτοις το δεδομένο, ότι όλα τα υπόλοιπα κύτταρα του οργανισμού διαθέτουν μια πλήρη, το καθένα, διπλή σειρά χρωμοσωμάτων, που προσδιορίζει τη γενετική ταυτότητα ενός ατόμου, αναπτύχθηκε μια εργαστηριακή διαδικασία, με την οποία μπορεί να οδηγηθή ένα καταλλήλως επιλεγμένο σωματικό κύτταρο στο να ξεκινήση «το ίδιο» και «αφ’ εαυτού» την ανωτέρω λειτουργία, την οποία ξεκινά φυσιολογικά το γονιμοποιημένο αρχικό κύτταρο, και να παραγάγη, διαθέτοντας ολόκληρη τη γενετική «πληροφορία», που έχει ήδη καθοδηγήσει την ανάπτυξη του αρχικού ατόμου, ένα ακριβές αντίγραφο (έναν «κλάδο») του μητρικού ή πατρικού οργανισμού. Η όλη διαδικασία, που έχει κατ’ αρχάς επιτευχθή σε μερικά αμφίβια (ζώα), απαιτεί την εισαγωγή τού πυρήνα τού σχετικού σωματικού κυττάρου σ’ ένα αποπυρηνοποιημένο προηγουμένως ωοκύτταρο του ιδίου είδους, το οποίο και συμπεριφέρεται τότε, σαν να ήταν γονιμοποιημένο! Και έχουν πράγματι παραχθή μ’ αυτόν τον τρόπο «αναπτυγμένοι» βάτραχοι (αλλά και μερικά τερατουργήματα). Αυτό μάλιστα το πολλά υποσχόμενο «ξεκίνημα» διευκολύνθηκε περαιτέρω από ένα «αναπαραγωγικό» σύστημα, το οποίο προβλέπει τη γονιμοποίηση και την ανάπτυξη του ωαρίου έξω απ’ το μητρικό σώμα. Η όλη υπόθεση καθίσταται βέβαια πιο δύσκολη με την εσωτερική γονιμοποίηση και την ενδομήτρια ανάπτυξη του εμβρύου στα θηλαστικά ζώα, επετεύχθη όμως πρόσφατα για πρώτη φορά σ’ ένα ποντίκι. Καθώς όμως η γονιμοποίηση in vitro (σε σωλήνα) και η επαναφύτευση στη γυναικεία μήτρα αποτελεί ένα κλινικό πλέον γεγονός, ακόμα και για το ανθρώπινο ωάριο, η εμφύτευση ενός ωαρίου με διπλοειδή «ξένο» πυρήνα σε μια φιλοξενούσα μήτρα, όπου το ωάριο αυτό δεν θα συμπεριφερόταν διαφορετικά από ένα γονιμοποιημένο (όπως δηλ. ένας ζυγώτης) ωάριο, φαίνεται πως δεν αποτελεί παρά ένα επόμενο βήμα, και ο δρόμος προς μιαν «ουδέτερη» αναπαραγωγή στη μήτρα θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, θα ήταν πλέον ανοιχτός. Η μοναδική πια τότε «δι-φυλετική» λειτουργία θα συνίστατο στο διπλό και μόνο δεδομένο, ότι ο φιλοξενούμενος πυρήνας (αρσενικός ή θηλυκός) δεν χρειάζεται ως άμεσο, φιλοξενούντα «υποδοχέα» παρά ένα ομοειδές θηλυκό ωάριο χωρίς δικό του πυρήνα, κι αυτός με τη σειρά του μια λειτουργική ομοειδή μήτρα κατά τη διάρκεια της εμβρυακής ανάπτυξης – μια πραγματική δηλ. κυοφορία μέσω ενός ενηλίκου θηλυκού ατόμου τού ιδίου είδους. Ενώ παραμένει ανοιχτό και το ενδεχόμενο της «υπέρβασης» κάποιων έστω απ’ αυτούς τούς «περιορισμούς». Καθώς είναι μάλιστα πολύ πιο εύκολη και πολυάριθμη η «απόκτηση» μη γονιμοποιημένων από γονιμοποιημένα προς εγκυμοσύνη ωάρια, είναι ολοφάνερο ότι η έρευνα θα επικεντρωθή περαιτέρω στις προσπάθειες για εξωμήτρια ανάπτυξη εμβρύων. (( Κάτι που ήδη συμβαίνει, 25 περίπου χρόνια μετά τη συγγραφή αυτού τού κειμένου… )) Θα μπορούν λοιπόν «άνετα» και «άκοπα» (όταν μάλιστα η αναστολή απέναντι στις «εξειδικεύσεις» και τον «ακριβή προσδιορισμό» θα έχη πλήρως σχεδόν «ξεπερασθή») να συλλέγονται, είτε άμεσα είτε μέσα από «παραπλανητικές» ιστολογικές «πρακτικές», σε οποιονδήποτε αριθμό διπλοειδή πυρηνικά κύτταρα και των δύο φύλων απ’ τα «προς αντιγραφήν» άτομα. Είναι όμως απαραίτητο να παρατηρήσουμε εδώ και τον μεταλλαγμένο πλέον ρόλο τών δύο φύλων. Ακόμα και στη «συντηρητική παραλλαγή» μιας πλήρους φιλοξενούσης κυοφορίας, η «μητέρα» δεν είναι παρά ένα «εκκολαπτήριο», χωρίς να συνεισφέρη γενετικά τίποτα η ίδια στο κυοφορούμενο – εκτός κι αν φιλοξενή ένα κλωνοποιούμενο από το ίδιο της το σώμα πυρηνικό κύτταρο, οπότε και συνεισφέρει το γενετικό σύνολο, αναδιπλασιαζόμενη η ίδια· το αποπυρηνοποιημένο ωάριο «υποδοχής» (ο «ξενιστής»!) μπορεί, αλλά δεν είναι υποχρεωτικό, να κατάγεται απ’ την ίδια· και το τελικό «αποτέλεσμα» μπορεί (απλώς) να «επαναλαμβάνη» ένα γνωστό ή και άγνωστο σ’ αυτήν άτομο. Ο «θηλυκός ρόλος» παραμένει ωστόσο, για όσο δεν διαθέτουμε ακόμα τεχνικά υποκατάστατα του πλακούντα in vitro (σε εργαστηριακούς σωλήνες), «εργαλειακά» αναγκαίος. (Δεν θα χρειαζόμαστε δηλ. τότε παρά ένα απόθεμα ωαρίων, απ’ το οποίο και θα προμηθευόμαστε τα προς αποπυρηνοποίηση ωάρια.) Ο ανδρικός αντίθετα ρόλος μπορεί και να εξαφανιστή πλήρως βιολογικά· εφ’ όσον η μοναδική βιολογική ανάγκη για την ύπαρξη ανδρών, δηλ. η γονιμοποίηση, θα έχη ξεπεραστή, θα είναι και η ανδρική αντιπροσώπευση σε έναν κλωνοποιητικά αναπαραγώμενο πληθυσμό περιττή – έστω κι αν θα θεωρείται ίσως για άλλους, μη βιολογικούς σκοπούς και ηδονές, ακόμα επιθυμητή! H επιστημονική φαντασία (science-fiction) και ο φεμινισμός θα έχουν, ή μάλλον έχουν ήδη εδώ ένα ευρύ πεδίο για διάφορες «διασκεδαστικές θεωρήσεις».
(συνεχίζεται)
α. Τί είναι η κλωνοποίηση
Η κλωνοποίηση είναι μια μορφή «άφυλου» πολλαπλασιασμού, που συμβαίνει παράλληλα με τον «έμφυλο» πολλαπλασιασμό σε πολλά φυτά, παράγοντας κατά έναν διαφορετικό τρόπο, γενετικώς ακριβή αντίγραφα του αρχικού φυτού. Βασίζεται δε στη σπερματική ικανότητα φυσικών, «διπλοειδών» σωματικών κυττάρων, που ξεκινούν, υπό κατάλληλες προϋποθέσεις, να «ανθίζουν». (Γνωστά παραδείγματα αποτελούν εδώ οι πατάτες και οι φράουλες.) Αυτή η εναλλακτική αναπαραγωγή δεν συναντάται ωστόσο, γενικά, στα ζώα. Τα οποία και «περιορίζονται», με την εξαίρεση κάποιων κατωτέρων «τάξεων», στην έμφυλη, μέσω ειδικών, απλοειδών σπερματικών κυττάρων (γαμέτες), αναπαραγωγή, όπου ο διχοτομημένος χρωμοσωματικός πυρήνας τών «γαμετών» πρέπει να συνενωθή με ένα αντίστοιχο «ήμισυ» του άλλου φύλου σε ένα «όλον» (τον ζυγώτη), για να ξεκινήση η διαδικασία «σχάσης» που θα οδηγήση σ’ ένα καινούργιο «άτομο». Χρησιμοποιώντας εντούτοις το δεδομένο, ότι όλα τα υπόλοιπα κύτταρα του οργανισμού διαθέτουν μια πλήρη, το καθένα, διπλή σειρά χρωμοσωμάτων, που προσδιορίζει τη γενετική ταυτότητα ενός ατόμου, αναπτύχθηκε μια εργαστηριακή διαδικασία, με την οποία μπορεί να οδηγηθή ένα καταλλήλως επιλεγμένο σωματικό κύτταρο στο να ξεκινήση «το ίδιο» και «αφ’ εαυτού» την ανωτέρω λειτουργία, την οποία ξεκινά φυσιολογικά το γονιμοποιημένο αρχικό κύτταρο, και να παραγάγη, διαθέτοντας ολόκληρη τη γενετική «πληροφορία», που έχει ήδη καθοδηγήσει την ανάπτυξη του αρχικού ατόμου, ένα ακριβές αντίγραφο (έναν «κλάδο») του μητρικού ή πατρικού οργανισμού. Η όλη διαδικασία, που έχει κατ’ αρχάς επιτευχθή σε μερικά αμφίβια (ζώα), απαιτεί την εισαγωγή τού πυρήνα τού σχετικού σωματικού κυττάρου σ’ ένα αποπυρηνοποιημένο προηγουμένως ωοκύτταρο του ιδίου είδους, το οποίο και συμπεριφέρεται τότε, σαν να ήταν γονιμοποιημένο! Και έχουν πράγματι παραχθή μ’ αυτόν τον τρόπο «αναπτυγμένοι» βάτραχοι (αλλά και μερικά τερατουργήματα). Αυτό μάλιστα το πολλά υποσχόμενο «ξεκίνημα» διευκολύνθηκε περαιτέρω από ένα «αναπαραγωγικό» σύστημα, το οποίο προβλέπει τη γονιμοποίηση και την ανάπτυξη του ωαρίου έξω απ’ το μητρικό σώμα. Η όλη υπόθεση καθίσταται βέβαια πιο δύσκολη με την εσωτερική γονιμοποίηση και την ενδομήτρια ανάπτυξη του εμβρύου στα θηλαστικά ζώα, επετεύχθη όμως πρόσφατα για πρώτη φορά σ’ ένα ποντίκι. Καθώς όμως η γονιμοποίηση in vitro (σε σωλήνα) και η επαναφύτευση στη γυναικεία μήτρα αποτελεί ένα κλινικό πλέον γεγονός, ακόμα και για το ανθρώπινο ωάριο, η εμφύτευση ενός ωαρίου με διπλοειδή «ξένο» πυρήνα σε μια φιλοξενούσα μήτρα, όπου το ωάριο αυτό δεν θα συμπεριφερόταν διαφορετικά από ένα γονιμοποιημένο (όπως δηλ. ένας ζυγώτης) ωάριο, φαίνεται πως δεν αποτελεί παρά ένα επόμενο βήμα, και ο δρόμος προς μιαν «ουδέτερη» αναπαραγωγή στη μήτρα θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, θα ήταν πλέον ανοιχτός. Η μοναδική πια τότε «δι-φυλετική» λειτουργία θα συνίστατο στο διπλό και μόνο δεδομένο, ότι ο φιλοξενούμενος πυρήνας (αρσενικός ή θηλυκός) δεν χρειάζεται ως άμεσο, φιλοξενούντα «υποδοχέα» παρά ένα ομοειδές θηλυκό ωάριο χωρίς δικό του πυρήνα, κι αυτός με τη σειρά του μια λειτουργική ομοειδή μήτρα κατά τη διάρκεια της εμβρυακής ανάπτυξης – μια πραγματική δηλ. κυοφορία μέσω ενός ενηλίκου θηλυκού ατόμου τού ιδίου είδους. Ενώ παραμένει ανοιχτό και το ενδεχόμενο της «υπέρβασης» κάποιων έστω απ’ αυτούς τούς «περιορισμούς». Καθώς είναι μάλιστα πολύ πιο εύκολη και πολυάριθμη η «απόκτηση» μη γονιμοποιημένων από γονιμοποιημένα προς εγκυμοσύνη ωάρια, είναι ολοφάνερο ότι η έρευνα θα επικεντρωθή περαιτέρω στις προσπάθειες για εξωμήτρια ανάπτυξη εμβρύων. (( Κάτι που ήδη συμβαίνει, 25 περίπου χρόνια μετά τη συγγραφή αυτού τού κειμένου… )) Θα μπορούν λοιπόν «άνετα» και «άκοπα» (όταν μάλιστα η αναστολή απέναντι στις «εξειδικεύσεις» και τον «ακριβή προσδιορισμό» θα έχη πλήρως σχεδόν «ξεπερασθή») να συλλέγονται, είτε άμεσα είτε μέσα από «παραπλανητικές» ιστολογικές «πρακτικές», σε οποιονδήποτε αριθμό διπλοειδή πυρηνικά κύτταρα και των δύο φύλων απ’ τα «προς αντιγραφήν» άτομα. Είναι όμως απαραίτητο να παρατηρήσουμε εδώ και τον μεταλλαγμένο πλέον ρόλο τών δύο φύλων. Ακόμα και στη «συντηρητική παραλλαγή» μιας πλήρους φιλοξενούσης κυοφορίας, η «μητέρα» δεν είναι παρά ένα «εκκολαπτήριο», χωρίς να συνεισφέρη γενετικά τίποτα η ίδια στο κυοφορούμενο – εκτός κι αν φιλοξενή ένα κλωνοποιούμενο από το ίδιο της το σώμα πυρηνικό κύτταρο, οπότε και συνεισφέρει το γενετικό σύνολο, αναδιπλασιαζόμενη η ίδια· το αποπυρηνοποιημένο ωάριο «υποδοχής» (ο «ξενιστής»!) μπορεί, αλλά δεν είναι υποχρεωτικό, να κατάγεται απ’ την ίδια· και το τελικό «αποτέλεσμα» μπορεί (απλώς) να «επαναλαμβάνη» ένα γνωστό ή και άγνωστο σ’ αυτήν άτομο. Ο «θηλυκός ρόλος» παραμένει ωστόσο, για όσο δεν διαθέτουμε ακόμα τεχνικά υποκατάστατα του πλακούντα in vitro (σε εργαστηριακούς σωλήνες), «εργαλειακά» αναγκαίος. (Δεν θα χρειαζόμαστε δηλ. τότε παρά ένα απόθεμα ωαρίων, απ’ το οποίο και θα προμηθευόμαστε τα προς αποπυρηνοποίηση ωάρια.) Ο ανδρικός αντίθετα ρόλος μπορεί και να εξαφανιστή πλήρως βιολογικά· εφ’ όσον η μοναδική βιολογική ανάγκη για την ύπαρξη ανδρών, δηλ. η γονιμοποίηση, θα έχη ξεπεραστή, θα είναι και η ανδρική αντιπροσώπευση σε έναν κλωνοποιητικά αναπαραγώμενο πληθυσμό περιττή – έστω κι αν θα θεωρείται ίσως για άλλους, μη βιολογικούς σκοπούς και ηδονές, ακόμα επιθυμητή! H επιστημονική φαντασία (science-fiction) και ο φεμινισμός θα έχουν, ή μάλλον έχουν ήδη εδώ ένα ευρύ πεδίο για διάφορες «διασκεδαστικές θεωρήσεις».
(συνεχίζεται)
ΚΑΙ ΞΑΦΝΙΚΑ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ Η ΑΦΥΛΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΡΡΕΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου