Κυριακή 27 Μαΐου 2018

Ψυχανάλυση και Πολιτισμός. Αρμός (25 05 2018)






Στέλιος Ράμφος: Έχω την εντύπωση ότι μία κουβέντα στην Ελλάδα για την ψυχανάλυση θα πρέπει να περιλαμβάνει στα θέματά της κι αυτό ενδεχομένως στο μέλλον να γίνει, το εξής: Πως είναι δυνατόν μία κοινωνία με πνευματικά χαρακτηριστικά σε μεγάλο βαθμό Μεσαιωνικά να προχωρήσει σε ψυχαναλυτικές ας πούμε επιλογές οι όποιες προϋποθέτουν το υπερσύγχρονο άτομο της Βιέννης του 1900; Θέλω να πω ότι είναι πολύ κρίσιμο και έχει νόημα σημαντικό το ότι η κουβέντα η σημερινή ανέδειξε σε μεγάλο βαθμό, η σε κάποιο βαθμό, το γεγονός ότι ακόμη σκεφτόμαστε με όρους θαυματουργικής θεραπείας ας πούμε, και όχι με όρους μιας ατομικότητος η οποία είναι διαφορετικά ώριμη. Όταν αρχίσει να γίνεται κουβέντα με τέτοιους όρους τα αποτελέσματα ίσως να είναι πιο γόνιμα.
1:31 Μαριλία Αϊζενστάιν: Θα σας πω πάρα πολύ απλά ότι νομίζω πως όλη η συζήτηση σήμερα το βράδυ γίνεται στη βάση του ότι υπάρχει ένας τεράστιος μοντερνισμός του Freud και ότι προπαντός όχι μόνο το θεραπευτικό αλλά και στο έργο του το πολιτιστικό, μου φαίνεται ότι εφαρμόζεται και δεν έχει καθόλου γεράσει. Είναι πάρα πολύ επίκαιρο μου φαίνεται.
Στέλιος Ράμφος: Εννοεί η Κυρία Αϊζενστάιν ότι είναι πάρα πολύ επίκαιρο υπό την έννοια ότι δεν έχει σχετικοποιηθεί τόσο ώστε να νομίζει κανείς ότι ανταποκρίνεται στην πολυγλωσσία. Ενδεχομένως ερμηνείες που έχουν δοθεί και σχολές να το κάνουν αυτό, αλλά η πολυγλωσσία στην οποία αναφέρεσθε γιατί τη συνδέσατε με το μεταμοντέρνο το στοιχείο, έχει να κάνει με μια ιστορία που έχει κάποια χρόνια πίσω της, την έννοια μιας ιστορικής σχετικότητος η οποία συνδέεται με τα τέλη του προ του 19ου αιώνος, διανύει τον 20ο και τώρα πνέει τα λοίσθια αν δεν τα έχει πνεύσει ήδη ας πούμε. Αυτή η σχετικότητα που συνδέεται με το γεγονός ότι είμαστε τόσο αυτόνομες μονάδες ώστε ο καθένας έχει τη γνώμη του, ότι κάθε γεγονός δέχεται μια ξεχωριστή ερμηνεία, ότι η παθολογία η το σκεπτικό του ανθρώπου, η, η σχετικότητα της αληθείας είναι τόσο πασιφανείς ώστε δεν μπορούμε να μιλάμε για αντικειμενική αλήθεια, αυτό είναι (που υποστηρίζει ο Μοντερνισμός)
Το γεγονός ότι μπορεί να λέμε πολλά πράγματα αλλά να τα λέμε στα ελληνικά, σημαίνει ότι από τη μία υπάρχει κάτι ενιαίο από την άλλη υπάρχει κάτι διεσπασμένο και μερικό. Τι σημαίνει η πολυγλωσσία; η πολυγλωσσία είναι απλώς μια τάση ιστορική εδώ και δύο αιώνες η οποία μέσα από τις ανακαλύψεις, και η οποία μέσα από μια ακραία διατύπωση ελευθερίας γνώμης, αυτό το πράγμα ερμηνεύτηκε ως απόλυτη υποκειμενικότητα.
Ότι ο καθένας είναι ο δικός του κόσμος δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι μιλάει τη γλώσσα του και ότι για να συνεννοηθεί, να αντιδράσει, η να συμφωνήσει, (με κάποιον ) την ίδια γλώσσα θα χρησιμοποιήσει, είναι ένα σταθερό πράγμα. Ότι υπάρχει μια υποκειμενικότητα τέτοια όπου μπορεί ας πούμε να ανατρέψει την απλή αντίληψη των πραγμάτων, δηλαδή ότι αυτό το πράγμα μπορεί να είναι ποτήρι, εκεί αυτό το πράγμα δεν μπορούμε να το αμφισβητήσουμε. Επομένως το φαινόμενο στο οποίο αναφέρεστε, το φαινόμενο του Mεταμοντερνισμού που είναι η απόλυτη υποκειμενικότητα, το απόλυτα σχετικό των πραγμάτων, είναι μια πολύ σχετική αλήθεια να το πούmε (έτσι).
Δεν μπορούμε να την συμμερισθούμε ως πραγματικότητα αντικειμενική, είναι η επίδραση ενός ρεύματος πνευματικού το οποίο έκανε πια ένταση στο Παρίσι το 60 -70, και μετά πήγε και πάρα πέρα, αλλά δεν είναι κάτι περισσότερο, γιατί για να πραγματοποιηθεί πρέπει να μπορούμε να μην καταλαβαινόμαστε. Από τη στιγμή που μπορούμε να καταλαβαινόμαστε, ακόμη και όταν διαφωνούμε, υπάρχει μια βάση ένα κοινό νόημα το οποίο βασίζεται στις ίδιες τις έννοιες των λέξεων.
Από κει και πάρα συζητάμε κρίνουμε επικρίνουμε αλλάζουμε τα πράγματα διαφωνούμε η όχι. Να ξέρετε ότι αυτό έχει και στο πεδίο της ιστορίας τεράστια προβλήματα, είναι η μεγάλη σχολή του ιστορισμού, που δέχεται ότι είναι αδύνατο να μιλήσουμε για ιστορία και να την κατανοήσουμε γιατί έχει να κάνει με τον κάθε ιστορικό, και τον κάθε άνθρωπο, ο οποίος έχει τη δική του αντίληψη για τα πράγματα. Δεν είναι βέβαιο ότι τα πράγματα έχουν έναν τέτοιο χαρακτήρα, θα μπορούσε να συμβεί, εάν ήταν δυνατόν να μην συνεννοούμαστε καθόλου, από τη στιγμή που συνεννοούμαστε πρόκειται για ρεύμα σκέψεως, το συζητάμε, και θα δούμε τη μακροβιότητα του.
– Ακροάτρια: Άρα ακόμη έχουμε μια στέρεη βάση στην οποία πατάμε.
Στέλιος Ράμφος: Μα δεν υπάρχει αμφιβολία και αυτή λέγεται νόημα.
1:45 Στέλιος Ράμφος: Εάν μιλάμε για σύμβολο σώμα και επομένως παραπέμπουμε σε θεατρική παράσταση είναι άλλο, και άλλο να μιλάμε για γραφικό σώμα και σύμβολο. Δεν έχει περιθώρια το βρέφος να συμβολοποιήσει, γιατί; γιατί δεν μπορεί να στραφεί απάνω του. Το σύμβολο γεννιέται όταν μπορώ να στραφώ επάνω μου. Μπορεί να αντιδράσει. Αυτό που πονάει, η αυτό που δεν πονάει, το καλό η το κακό, αλλά δεν μπορεί αυτό το πράγμα να το μεταβάλει σε δεδομένο απέναντι στο οποίο θα αναφερθεί, επομένως η θα μιλήσουμε για το σώμα του ηθοποιού, που είναι ένας μεγάλος άνθρωπος και έχει αυτοαναφορικότητα, είτε δεν θα μιλήσουμε για αυτό, και θα μιλήσουμε για ένα βρέφος και θα αντιμετωπίσουμε τις αντιδράσεις που θα κάνει απέναντι σε κάτι που καίει, η απέναντι σε κάτι που ευχαριστεί. Αλλά η συμβολοποίηση του σώματος έχει να κάνει πια με συνειδητοποιήσεις άλλων ηλικιών, με μια δυνατότητα να κοιτάξω απέναντι μου, και να σκεφτώ εμένα, το βρέφος δεν έχει τέτοια περιθώρια.
(Κλινική ψυχαναλύτρια με 9ετείς σπουδές στo Παρίσι με ειδίκευση στα βρέφη αλλά και τους ενήλικες και κυρίως τα αυτιστικά άτομα) Μάγια Κορκοκίου: Καλησπέρα σας με τιμά πάρα πολύ που ευρίσκομαι εδώ και άκουσα αυτή τη συζήτηση. Βρήκα έτσι πολύ ουσιώδες αυτό που είπατε για το νόημα από την εικόνα που δίδετε και μιλήσατε για το ότι βλέπω κάποιον απέναντι μου, και αυτό σιγά σιγά σηματοδοτείται. Αυτό με παραπέμπει στη σχέση μητέρας βρέφους, και σε μια προλεκτική γλώσσα επίσης του σώματος, όπως είπε η κυρία Αϊζενστάιν όπου μπορούμε πριν ακούσουμε τις λέξεις, να τις δούμε μέσα από το σώμα. Για παράδειγμα όταν ένα βρέφος φεύγει η μητέρα του, τη χάνει από την όρασή του, αυτό τι θα κάνει για να κρατηθεί, αν είναι ένα υγιές βρέφος; Θα φέρει κοντά τα χέρια του. Είναι διάφορες θεωρίες που έχουν βασισθεί στην κλινική εμπειρία με βρέφη και με αυτιστικά παιδιά που δεν έχουν λόγο. Δηλαδή που το ποτήρι δεν μπορούν να το πουν, γιατί δεν έχει υπάρξει η απουσία, και η εγγραφή μέσα της λέξης ποτήρι, της σκέψης δηλαδή.
Ιωάννης Βαρτζόπουλος: …Η έννοια του πρωτοσυμβολισμού αυτά περίπου που είπε η κυρία Κορκοκίου, όχι πως λειτουργεί το ώριμο σύμβολο, αλλά πως αυτό που είναι το πράγμα, αρχίζει να διαμορφώνεται, αρχίζει να υπάρχει μέσα σου κάτι αντ’ αυτού. Αλλά και πως αρχικά γίνεται αυτή η υποκατάσταση. Είναι η διαδικασία του πρωτοσυμβολισμού.
Στέλιος Ράμφος: Αλλά η διαφορά ποιά είναι; ότι το αντ’ αυτού δεν αναφέρεται στο αυτού. Δηλαδή ότι είναι σκέτο σημαίνον. Έχει μεγάλη σημασία αυτό να το κάνουμε αναγωγή σε ένα βρέφος. Έχει μεγάλη σημασία αυτό να το κάνουμε, και να δούμε ότι εκεί είναι άλλο πράγμα. Το σύμβολο είναι όταν μια εικόνα η, η λέξη που θα χρησιμοποιήσουμε για κάτι, μπορεί να υπάρχει μόνη της χωρίς αυτό. Ε, όταν συμβεί αυτό γιατί τότε μόνο υπάρχει το σύμβολο, τότε ακριβώς συμβαίνει μια πνευματικότητα αρκετά ανεπτυγμένη, τα άλλα είναι σε ένα επίπεδο ενστικτώδους παρουσίας απουσίας, περί αυτού πρόκειται. Δηλαδή για αυτονομία του σημαίνοντος δεν μπορούμε να μιλήσουμε, παρά μόνο όταν η διανοητική πνευματική λειτουργία έχει πάρει ορισμένες στροφές, αλλιώς τα πράγματα είναι σε επίπεδο παρόν-απόν. Το παιχνίδι που έπαιζε ο εγγονός του Freud.
Ιωάννης Βαρτζόπουλος: Για εμάς (τους ψυχαναλυτές) αυτονομία του σημαίνοντος υπάρχει στη σχιζοφρένεια. Εκεί αυτονομείται το σημαίνον, ένα σημαίνον το οποίο δεν αναφέρεται σε μια αναπαράσταση πράγματος όπως λέμε εμείς, γιατί έχει καταστραφεί η αναπαράσταση πράγματος.
Στέλιος Ράμφος: Δεν θα υπήρχε τέχνη τότε θα ήτανε όλοι ψυχωτικοί. Μην επιμείνετε σ αυτό, μην επιμείνετε σ αυτό που είπατε. …Έχω την εντύπωση ότι μία κουβέντα στην Ελλάδα για την ψυχανάλυση θα πρέπει να περιλαμβάνει στα θέματά της κι αυτό ενδεχομένως στο μέλλον να γίνει, το εξής: Πως είναι δυνατόν μία κοινωνία με πνευματικά χαρακτηριστικά σε μεγάλο βαθμό Μεσαιωνικά να προχωρήσει σε ψυχαναλυτικές ας πούμε επιλογές οι όποιες προϋποθέτουν το υπερσύγχρονο άτομο της Βιέννης του 1900; Θέλω να πω ότι είναι πολύ κρίσιμο και έχει νόημα σημαντικό το ότι η κουβέντα η σημερινή ανέδειξε σε μεγάλο βαθμό, η σε κάποιο βαθμό, το γεγονός ότι ακόμη σκεφτόμαστε με όρους θαυματουργικής θεραπείας ας πούμε, και όχι με όρους μιας ατομικότητος η οποία είναι διαφορετικά ώριμη. Όταν αρχίσει να γίνεται κουβέντα με τέτοιους όρους τα αποτελέσματα ίσως να είναι πιο γόνιμα.
Παρακολουθείστε ολόκληρη τη συζήτηση στο video που ακολουθεί.
steliosramfosgr

ΣΧΟΛΙΟ:  Πώς είναι δυνατόν σήμερα στήν Ελλάδα νά υπάρχουν "Αθηναίοι" οι οποίοι νομίζουν ότι μπορούν νά μιμηθούν τό υπερσύγχρονο άτομο τής Βιέννης τού 1900 τό οποίο αναβάθμισε τό εγώ σέ υπέρ-εγώ!
Δέν μάς φτάνουν όλοι οι κωμικοί τής εποχής μας οι οποίοι σατυρίζουν μιμούμενοι- αλά μαντάμ Σουσού- τόν ευρωπαικό πολιτισμό, μάς δουλεύει καί ο Ράμφος.

Αμέθυστος

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

ΕΧΟΥΜΕ ''ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ''
ΤΟ ΠΗΡΕΣ ΕΙΔΗΣΗ ΦΙΛΕ ΑΜΕΘΥΣΤΕ?

ΠΑΝΑΓ.ΚΟΚΚΑΛΙΔΗΣ

Ανώνυμος είπε...

ΣΤΗΝ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΜΙΑΣ ΑΝΑΣΤΡΟΦΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΙΚΟΔΟΜΕΙΤΑΙ ΜΙΑ ΠΛΑΤΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΣΤΑΤΙΚΩΝ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ,ΩΣΤΕ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΣΥΝΟΜΩΤΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΥΠΟΣΥΝΕΙΔΗΤΟΥ,ΝΑ ΑΝΘΙΣΕΙ ΤΟ ΛΟΥΛΟΥΔΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΕΩΤΕΡΙΚΟΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.
ΚΙ'ΕΓΩ ΑΠΟΡΟΥΣΑ ΓΙΤΙ ΕΧΑΣΕ Ο ΠΑΟΚ ΤΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ.ΜΟΝΟΝ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΜΑΣ ΑΝΕΛΥΣΕ Ο ΡΑΜΦΟΣ.
ΠΑΝΑΓ.ΚΟΚΚΑΛΙΔΗΣ

amethystos είπε...

Πολύ νόστιμο φίλε. Αρχισε νά είναι χρήσιμος ο Ράμφος. Μάς ανάβει τό κέφι. Εχει ταυτίσει τόν Μεσαίωνα μέ τό θαύμα. Αλλά δέν πρόσεξε όπως θάπρεπε τό "Δεκαήμερο τού Βοκάκκιου".