Τετάρτη 4 Σεπτεμβρίου 2024

Παραπληροφόρηση και λογοκρισία. Το χαμόγελο του Γκέμπελς – Ρομπέρτο ​​Πεκιόλι



Μια ένδειξη είναι μια ένδειξη, δύο ενδείξεις είναι μια σύμπτωση, αλλά τρεις ενδείξεις κάνουν μια απόδειξη, έγραψε η Αγκάθα Κρίστι. Εάν υπάρχουν δεκάδες ενδείξεις, τα στοιχεία κάνουν τους παλμούς σας να τρέμουν. Μιλάμε για την πολύ ραγδαία πτώση της ελευθερίας της σκέψης και της έκφρασης στον προηγμένο, προοδευμένο δυτικό κόσμο. Το σκόπιμο είναι να χαρακτηριστεί οποιαδήποτε έκφραση διαφωνίας ως παραπληροφόρηση ή ψευδής είδηση (fake news). Οι Πλάκες της Αλήθειας ανήκουν ως μονοπώλιο στους ηγέτες της εξουσίας και διοικούνται από έναν τακτικό κλήρο υπαλλήλων: δημοσιογράφους, διανοούμενους, πολιτικούς. Όποιος παραπληροφορεί -δηλαδή εκφράζει την άποψή του- πρώτα γελοιοποιείται και απαξιώνεται, μετά υποβάλλεται σε ποινική δίωξη.

Το λένε δημοκρατία, αλλά είναι δημο-οντότης(ζωώδης ή εξωγήινη). Οι φαινομενικές μορφές παραμένουν αυτές της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, η ουσία είναι η δικτατορία μιας ενιαίας σκέψης που εκφράζεται με ενοποιημένες φωνές. Ο όρος democratura, που επινοήθηκε από τον Ουρουγουανό Eduardo Galeano, περιγράφηκε τη δεκαετία του 1960 από τον Σουηδό Vilhelm Moberg. «Σε μια "δημοκρατία" οι ελεύθερες γενικές εκλογές διατηρούνται, ακόμη και η ελευθερία του λόγου διατηρείται επίσημα, αλλά η πολιτική και τα μέσα ενημέρωσης ελέγχονται από ένα σύστημα που επιδιώκει να διασφαλίσει ότι μόνο ορισμένες απόψεις συζητούνται δημόσια. Η συνέπεια είναι ότι οι πολίτες ζουν σε μια κοινωνία επηρεασμένη από παραμορφωμένες εικόνες της πραγματικότητας. Η καταπίεση των ακατάλληλων απόψεων είναι καλά κρυμμένη, η ελεύθερη συζήτηση καταπνίγεται».

Είμαστε σίγουρα πέρα ​​από αυτό. Η επίθεση στην ελευθερία της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και της σκέψης προχωρά καθημερινά. οι ενδείξεις συσσωρεύονται και γίνονται καταδικαστικές αποδείξεις. Η σύλληψη του ιδρυτή της Telegram, της υπηρεσίας ανταλλαγής μηνυμάτων που διστάζει να μοιραστεί τις επικοινωνίες της με αυτούς που βρίσκονται στην εξουσία, με κατηγορίες πολύ παρόμοιες με εκείνες που διατυπώνονται κατά του Τζούλιαν Ασάνζ, είναι το πιο απαίσιο μήνυμα. Τι γίνεται όμως με τις επιθέσεις του ιεράρχη της ΕΕ Τιερί Μπρετόν στο Χ του Έλον Μασκ και τις απαγορεύσεις που επιβλήθηκαν στη Βραζιλία; Στην υπόθεση της Νότιας Αμερικής, ο δολοφόνος είναι ένας δικαστής γνωστός για τη δίωξη του πρώην προέδρου Μπολσονάρο. Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ παραδέχεται ότι έχει λογοκριθεί περιεχόμενο που είναι ανεπιθύμητο για την αμερικανική κυβέρνηση (δημοκρατική, πολύ δημοκρατική) και για τη δύναμη των fintech. Καμία αγανάκτηση: ο άντρας με το γκρι πουκάμισο είναι ένας από αυτούς. Στην Αγγλία, οι συλλήψεις εναντίον εκείνων που διαδήλωσαν –ή εξέφρασαν απόψεις– κατά των δολοφονιών που διέπραξαν ξένοι γυρίζουν το ρολόι της ελευθερίας πριν από το 1215, όταν εκδόθηκε η Magna Carta libertatum. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει την αξιοζήλευτη διάκριση ενός εντεκάχρονου πολιτικού κρατούμενου που συνελήφθη επειδή συμμετείχε σε διαδηλώσεις κατά της μετανάστευσης. Τίποτα καινούργιο: θυμάστε τον Ντίκενς, τα παιδιά στη φυλακή, τους κουρελιασμένους εργάτες οκτώ ή εννέα ετών στις βιομηχανίες του 19ου αιώνα; Η πρόοδος βαδίζει προς τα πίσω. Περιεχόμενα εκτός σύνδεσης, ιδέες, απόψεις και εκφράσεις έχουν γίνει «επιβλαβή». Μπορούν να απαγορευτούν, με ποινικές δίκες εναντίον αποδοκιμαστών, παραπληροφορητών και ενόχων μίσους.

Στη Γαλλία, τα αριστερά κόμματα αρνούνται να σχηματίσουν κυβέρνηση από τον Πρόεδρο Μακρόν. Η δικαιολογία είναι μια πλήρης ομολογία: ένα στέλεχος που συμμορφώνεται με το εκλογικό αποτέλεσμα θα υπονόμευε τη «σταθερότητα». Δηλαδή η αλλαγή του εκθρονισμένου από την ολιγαρχία κυρίαρχου, αν το θέλει ο λαός, απαγορεύεται. Η ψήφος, λέει ξεκάθαρα, ο Μακρόν είναι άχρηστος. Οι εκλογές είναι έγκυρες μόνο αν κερδίσουν οι άρχοντες. Ο νεαρός άρχοντας του οίκου των Ρότσιλντ απέτρεψε την επιτυχία της Μαρίν Λεπέν υποστηρίζοντας αριστερούς υποψηφίους στους οποίους πλέον αρνείται το δικαίωμα να κυβερνήσουν. Τίποτα διαφορετικό στη Γερμανία, όπου οι τοπικές εκλογές σημάδεψαν τον θρίαμβο δύο μη συστημικών δυνάμεων, του Alternative fuer Deutschalnd και του κοινωνικού λαϊκιστικού κινήματος της Sahra Wagenknecht, αλλά όλοι ενώνονται για να τους αποτρέψουν από το να διαχειρίζονται το Laender. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η αποστροφή του κυρίαρχου κατεστημένου προς τον Τραμπ θα οδηγήσει στην κυκλοφορία μιας ταινίας που παρήγαγε, έγραψε και σχεδίασε εναντίον του το προοδευτικό φρούριο του Χόλιγουντ, λίγες μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές. Λέγεται ότι η Εθνική Φρουρά κινητοποιείται στη Νέα Υόρκη για πιθανή σύλληψη -στη χώρα των ελεύθερων- του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου στις 18 Σεπτεμβρίου, που συμπίπτει με μια αμφίβολη δίκη εναντίον του. Στον Καναδά επιβάλλεται πρόστιμο εάν δεν χρησιμοποιείτε τη σωστή αντωνυμία για να αναφερθείτε σε «μη δυαδικά» άτομα, στην Ιρλανδία φυλακίζεστε για τον ίδιο λόγο. Η δημόσια προσευχή ενάντια στην άμβλωση –έστω και σιωπηλά– φέρνει δικαιώματα στη φυλακή. Ο Τζόρνταν Πίτερσον, διάσημος Καναδός ψυχίατρος, καταδικάστηκε σε «επανεκπαίδευση» για τις αντιφάσεις του .

Στη Γερμανία, το κόμμα AfD ελέγχεται (σύμφωνα με το αστυνομικό λεξικό) ως «εξτρεμιστικό» και γίνονται προσπάθειες να αποτραπεί η πρόσβαση του σε δημόσιους πόρους. Τα μικρά γκουλάγκ αναπτύσσονται παντού στη Δύση. Σε κάνει να χαμογελάς όταν σκέφτεσαι τον Emanuele Fiano, τον (δημοκρατικό) βουλευτή που θέλει απλώς να κλείσει μερικά νοσταλγικά μαγαζιά και να απαγορεύσει τα gadget τους. Στη δημόσια συζήτηση υπάρχει ελάχιστος χώρος για πλουραλιστικές, τεκμηριωμένες, διαλεκτικές θέσεις. Το σύστημα επικοινωνίας λαμβάνει ειδήσεις (τα showgirls...) από πρακτορεία τύπου που ανήκουν σε οικονομικούς και βιομηχανικούς κολοσσούς. Όλα είναι προπαγάνδα και διαφήμιση, δεν διακρίνονται από ενημέρωση, ψυχαγωγία, πολιτισμό. Η διαφήμιση είναι το πανταχού παρόν εργαλείο των θεσμοθετημένων ψεμάτων, που μας παρακινεί να αγοράσουμε αγαθά, ιδέες, οράματα για τον κόσμο με πειστικά λόγια και μουσική υπόκρουση. Η γλώσσα της συγχρονικότητας είναι ένας κώδικας που βασίζεται στο ψέμα και στην προγραμματική αλλοίωση της αλήθειας. Ο στόχος είναι να πείσει κανείς με ψυχολογικά κόλπα –πολλά από τα οποία είναι απαρατήρητα– να υιοθετήσει προϊόντα, τρόπους ζωής, πληροφορίες και πεποιθήσεις ως δικά του. [Η ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΉ ΟΙΚΕΙΟΠΟΙΗΣΗ] Ένας εφευρέτης της σύγχρονης επικοινωνίας, ο Walter Lippman, θεώρησε την ανάγκη να εμφυσηθούν στερεότυπα με τα οποία να επιβληθεί ένα όραμα για τον κόσμο. Οι προκαταλήψεις, τα επαγόμενα μοτίβα γίνονται το μόνο ερμηνευτικό πλέγμα: μεθοδικές διαστρεβλώσεις της αλήθειας. Παθητικοί θεατές, υποδοχείς αδιάφοροι για την αλήθεια, δεχόμαστε ότι μια έννοια, μια άποψη, είναι αλήθεια γιατί είναι πιστοποιημένα από ένα ίδρυμα. Η προσφυγή στην εξουσία (
h επίκληση στην αυθεντία) υπερισχύει της αλήθειας.


Η διαφήμιση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της κοινωνίας. Σηκώστε το χέρι σας αν θα είχατε δεχτεί, πριν από είκοσι χρόνια, να υπομείνετε συνεχόμενα, επαναλαμβανόμενα, διάχυτα, πανταχού παρόντα μηνύματα, στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, στους δρόμους, παντού. Η μορφή του εμπορεύματος είναι το κλειδί για ολόκληρη την κοινωνία. Ξεχειλίζει στις ειδήσεις των οποίων ο γρήγορος ρυθμός έχει σχεδιαστεί για να μπερδεύει και να αναστέλλει τον προβληματισμό, στα μηνύματα που μας φτάνουν έστω και ασυνείδητα. Στη δεκαετία του 1950 ο Vance Packard αποκάλυψε τη χρήση, στην επικοινωνία, υποσυνείδητων μηνυμάτων που το κοινό αγνοεί, αλλά που κατορθώνουν να καθοδηγούν επιλογές, ιδέες και συμπεριφορές. Η λατινική λέξη προπαγάνδα («αυτό που πρέπει να διαδοθεί») χρησιμοποιήθηκε με τη σημερινή έννοια από τον Edward Bernays, πατέρα της διαφημιστικής επικοινωνίας. Η εποχή μας είναι η νίκη του, αυτή του Joseph Goebbels, δημιουργού της προπαγάνδας του Τρίτου Ράιχ και του Andrej Zhdanov, διευθυντή της σοβιετικής πολιτιστικής πολιτικής, θεωρητικού της παραπληροφόρησης, της θεσμοθετημένης παραπληροφόρησης. Η σύγχρονη Δύση, χάρη στην τεχνολογία, την ψυχολογία και τη νευροεπιστήμη, ξεπερνά τους δασκάλους. Στο όνομα της δημοκρατίας και της προόδου, υπέρτατη, πολύ εκλεπτυσμένη νίκη.

«Αν πείτε ένα αρκετά μεγάλο ψέμα και συνεχίσετε να το επαναλαμβάνετε, οι άνθρωποι θα το πιστέψουν τελικά. Το ψέμα μπορεί να διατηρηθεί μόνο όσο το κράτος μπορεί να προστατεύσει τους ανθρώπους από τις πολιτικές, οικονομικές και στρατιωτικές συνέπειες του ψέματος. Επομένως, είναι ζωτικής σημασίας το κράτος να χρησιμοποιεί όλες τις δυνάμεις του για να καταστείλει τη διαφωνία, γιατί η αλήθεια είναι ο θανάσιμος εχθρός του ψέματος και, κατ' επέκταση, η αλήθεια είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του Κράτους. Με λίγα λόγια, αν πρέπει να πεις ψέματα, μίλα δυνατά, πες μεγάλα ψέματα, γιατί στην εξουσία υπάρχει μια δύναμη πειθούς ικανή να εκμεταλλευτεί τη λαϊκή ευπιστία.

«Με την πρωτόγονη απλότητα της ψυχής τους πέφτουν πιο εύκολα θύματα του μεγάλου ψεύδους παρά του μικρού ψεύδους, αφού οι ίδιοι λένε συχνά μικρά ψέματα για μικρά πράγματα, αλλά θα ντρέπονταν να καταφύγουν σε ψέματα σε μεγάλη κλίμακα. Δεν θα τους περνούσε ποτέ από το μυαλό να εφεύρουν κολοσσιαία ψέματα και δεν θα πίστευαν ότι οι άλλοι θα μπορούσαν να έχουν το θράσος να διαστρεβλώσουν την αλήθεια με έναν τόσο διαβόητο τρόπο». Στο απόσπασμα υπάρχουν δύο δηλώσεις που έχουν γίνει επίκαιρες και στο δυτικό παρόν. Το πρώτο είναι ότι το κράτος πρέπει να χρησιμοποιήσει όλες του τις δυνάμεις για να καταστείλει τη διαφωνία. Το δεύτερο είναι ότι η αλήθεια είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του Κράτους. Όπως έγραψε ο Τζορτζ Όργουελ, αυτό που φοβάται περισσότερο η εξουσία είναι η ελευθερία να πει κανείς ότι δύο συν δύο ισούται με τέσσερα. Σήμερα, σίγουρη ότι είναι πολύ δυνατή, η ολιγαρχία έρχεται να πει προφανή (
απροκάλυπτα) ψέματα. Ένα παράδειγμα είναι η απαγόρευση του X στη Βραζιλία. Το επιχείρημα του δικαστή είναι ότι το κοινωνικό δίκτυο του Μασκ διαδίδει ψευδείς πληροφορίες που θέτουν σε κίνδυνο την ομαλή διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών του Οκτωβρίου. Για να υποστηρίξει αυτή τη θέση, παραμόρφωσε αυτό που συνέβη στις προεδρικές εκλογές του 2016 και το Brexit, που φέρεται να χειραγωγήθηκαν από το Διαδίκτυο. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα κοινωνικά δίκτυα ανέτρεψαν την ψηφοφορία. Το επιχείρημα είναι εξαιρετικά πολιτικό: παραπληροφορεί όσους δεν συμμορφώνονται, δηλαδή ονομάζεται προπαγάνδα -συνώνυμο του ψεύδους, ένα επιχείρημα που περιέργως δεν εγείρεται ποτέ ενάντια στη διαφήμιση, την επιστήμη του ψέματος- αυτό που δεν συμπίπτει με τα συμφέροντα αυτών που βρίσκονται στην εξουσία.


Το επιχείρημα της Βραζιλίας κατά τού Χ είναι ψεύτικο στή ρίζα του. Τι γίνεται με το βρετανικό σχέδιο για έναν νόμο που επιτρέπει τη λογοκρισία του «επιβλαβούς» περιεχομένου; Τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης δεν θα καθορίζονται πλέον αντικειμενικά από το νόμο, αλλά θα ορίζονται, θα αξιολογούνται, θα κρίνονται και θα τιμωρούνται από την εκτελεστική και δικαστική εξουσία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση στοχεύει να κάνει το ίδιο πράγμα με τον Νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA) που υποχρεώνει τις πλατφόρμες να αφαιρούν γρήγορα το «παράνομο» περιεχόμενο, τη ρητορική μίσους και τη λεγόμενη παραπληροφόρηση. Όπως και στο Ηνωμένο Βασίλειο, η αξιολόγηση και ο προσδιορισμός του περιεχομένου που θα πρέπει να λογοκριθεί δεν θα εξαρτηθεί από σαφείς νόμους και ανεξάρτητους θεσμούς, αλλά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που συνέταξε τον κανόνα. Δικαστής και διάδικος χωρίς τη μεσολάβηση κανενός ουδέτερου προσώπου. Στην Ισπανία επεξεργάζονται έναν νόμο που διώκει τις «ψευδείς πληροφορίες» που διαδίδονται από αυτό που η κυβέρνηση ορίζει ως «ψευδομέσα». Η κυβέρνηση λέει ότι η μεγάλη πρόκληση είναι η «δημοκρατική αναγέννηση» και έχει εξαγγείλει μια έντονη ατζέντα ώστε «κανείς να μην μπορεί να χειραγωγήσει» τη γνώμη των πολιτών. Δηλαδή ιδρύει το Υπουργείο Αλήθειας.

Βασισμένες σε ένα ψέμα που επαναλαμβάνεται ομόφωνα, ότι η ελευθερία της έκφρασης διαστρέφει τη δημοκρατία, οι δημοκρατικές κυβερνήσεις επιδεικνύουν μια ασταμάτητη ολοκληρωτική παρόρμηση. Οι πολιτικοί που προφέρουν τις λέξεις δημοκρατία και ελευθερία με κάθε θόρυβο, οι Kier Starmer, Lula da Silva, Pedro Sánchez, Thierry Breton, Ursula von der Leyen, Kamala Harris, πείθουν το δυτικό κοινό ότι το κράτος πρέπει να χρησιμοποιήσει όλες τις δυνάμεις του για να καταστείλει τήν διαφωνία. Το OSS (ακρωνύμιο για το Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών, ο πατέρας της CIA) συνόψισε έτσι τη χρήση ψεμάτων από τους Ναζί, αποσιωπώντας την προπαγάνδα του Λίπμαν και του Μπερνέις. «Οι κύριοι κανόνες του ήταν: μην παραδέχεσαι ποτέ μια έλλειψη ή λάθος. Μην παραδέχεσαι ότι μπορεί να υπάρχει κάτι καλό στον εχθρό σου. Μην αφήνετε ποτέ χώρο για εναλλακτικές λύσεις. Ποτέ μην αποδέχεσαι την ευθύνη. Επικεντρωθείτε σε έναν εχθρό τη φορά και κατηγορήστε τον για οτιδήποτε πάει στραβά. Οι άνθρωποι θα πιστέψουν ένα μεγάλο ψέμα παρά ένα μικρό. Και αν το επαναλαμβάνεις αρκετά συχνά, αργά ή γρήγορα οι άνθρωποι θα το πιστέψουν». Ας κάνουμε ένα απλό τεστ: ας συγκρίνουμε τις συνθήκες που περιγράφονται με τις πράξεις των πολύ δημοκρατικών αρχόντων μας. Ο Γκέμπελς χαμογελά από έναν άλλο κόσμο.

 https://www.ereticamente.net/disinformazione-e-censura-il-ghigno-di-goebbels-roberto-pecchioli/

Δεν υπάρχουν σχόλια: