Μάξιμος ο Ομολογητής
Μυσταγωγία (στην δημοτική)
Εισαγωγὴ - Σχόλια: πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Στανιλοάε,
Μετάφραση: Ἰγνάτιος Σακαλὴς.
ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθῆναι 1997.
A'. Πῶς καὶ μὲ ποιὸ τρόπο ἡ ἅγια Ἐκκλησία εἶναι εἰκόνα καὶ τύπος τοῦ Θεοῦ
Ἔλεγε, λοιπόν, ὁ μακάριος ἐκεῖνος γέροντας, κατὰ ἕνα πρῶτο συμβολισμὸ τῆς θεωρίας του, ὅτι ἡ ἅγια Ἐκκλησία εἶναι τύπος κι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἐπειδὴ ἔχει τὸ ἴδιο μ' αὐτὸν ἔργο κατὰ τὴ μίμηση καὶ κατὰ τὴ μορφή.(16)
Ἀφοῦ ἐδημιούργησε δηλαδὴ ὁ Θεὸς τὰ πάντα μὲ τὴν ἄπειρη δύναμή του καὶ τὰ ἔφερε στὴν ὕπαρξη, τὰ συγκρατεῖ, τὰ συνενώνει καὶ χαράζει τὰ ὅριά τους. Συνδέει μὲ τὴν πρόνοιά του τὸ ἕνα μὲ τὸ ἄλλο καὶ μὲ τὸν ἑαυτό του, καὶ τὰ νοητὰ καὶ τὰ αἰσθητά. Καὶ κρατῶντας μαζὶ γύρω ἀπὸ τὸν ἑαυτό του τὰ πάντα, στὰ ὁποῖα εἶναι αἰτία κι ἀρχὴ καὶ τέλος, ἐνῷ κατὰ τὴ φύση βρίσκονται σὲ διάσταση, τὰ κάνει νὰ συγκατανεύουν τὸ ἕνα στὸ ἄλλο σύμφωνα μὲ μιὰ τάση τους, τὴν τάση πρὸς αὐτόν, σὰν βασικὴ ἀρχὴ τῆς σχέσης. Σύμφωνα μ' αὐτὴν ὁδηγοῦνται ὅλα σὲ μιὰ ταυτότητα κίνησης καὶ ὕπαρξης, ποὺ ἀποκλείει τὴν κατάλυση καὶ τὴ σύγχυση. Κανένα ἀπὸ τὰ ὄντα, προβαδίζοντας, δὲ στασιάζει ἐναντίον κάποιου ἄλλου, οὔτε ἀποσπᾶται ἀπ' αὐτὸ σύμφωνα μὲ τὴ διαφορὰ ποὺ χαρακτηρίζει τὴ φύση καὶ τὴν κίνησή του. Συμφύονται ὅλα μαζὶ μὲ ὅλα χωρὶς νὰ συγχέονται, σύμφωνα μὲ τὴν ἀκατάλυτη σχέση καὶ φύλαξη τῆς μοναδικῆς ἀρχῆς κι αἰτίας, ποὺ καταργεῖ κι ἐπισκεπάζει ὅλες τὶς σχέσεις, ποὺ θεωροῦνται ἰδιαίτερες μεταξὺ ὅλων ἀνάλογα μὲ τὴ
φύση καθενὸς ἀπὸ τὰ ὄντα. Ὄχι μὲ τὸ νὰ τὶς καταστρέφη καὶ νὰ τὶς ἀναιρῆ καὶ νὰ τὶς κάνη νὰ μὴν ὑπάρχουν, ἀλλὰ μὲ τὸ νὰ τὶς νικᾶ καὶ νὰ λάμπη ἀπάνωθέ τους, ὅπως ἀκριβῶς τὸ σύνολο πάνω ἀπὸ τὰ μέρη του ἤ καὶ μὲ τὸ νὰ παρουσιάζεται σὰν αἰτία τοῦ συνόλου αὐτοῦ, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία, καὶ τὸ ἴδιο τὸ σύνολο καὶ τὰ μέρη τοῦ συνόλου, εἶναι φυσικὸ νὰ φαίνωνται καὶ νὰ ὑπάρχουν, γιατί ἔχουν ὁλάκερη τὴν αἰτία τους νὰ λάμπη ἀπάνωθέ τους. Κι ὅπως ὁ ἥλιος ξεπερνᾶ τὴ λάμψη τῶν ἄστρων καὶ στὴ φύση καὶ στὴ δύναμη, ἔτσι κι αὐτά, σὰν ἀποτελέσματα μιᾶς αἰτίας, δείχνουν τὴν αἰτία τους αὐτὴ νὰ καλύπτη ὅλη τὴν ὕπαρξή τους. Γιατί, ὅπως τὰ μέρη προέρχονται ἀπὸ τὸ ὅλο, ἔτσι εἶναι φυσικὸ καὶ τὰ αἰτιατὰ νὰ ἀντλοῦν τὴν ἰσχύ τους ἀπὸ τὴν αἰτία καὶ νὰ γνωρίζωνται ἀπ' αὐτὴ καὶ ν' ἀφήνουν τὴν ἀτομικότητά τους ν' ἀδρανῆ, ὅταν, πιασμένα μέσα στὴν ἀναφορὰ πρὸς τὴν αἰτία, λάβουν ἐξ ὁλοκλήρου τὴν ποιότητα ἐκείνης, σύμφωνα μὲ τὴν ἀδιάσπαστη, ὅπως εἴπαμε, δύναμη ποὺ ἔχει ἡ σχέση τους μ' αὐτήν. Ἀφοῦ τὰ πάντα μέσα στὰ πάντα εἶναι ὁ Θεός, ποὺ μὲ ἀπέραντο μέτρο ὑπερβαίνει τὰ πάντα, θὰ γίνη ὁρατὸς ὁλομόναχος σὲ ὅσους ἔχουν καθαρὴ σκέψη. Τοῦτο θὰ γίνη, ὅταν ὁ νοῦς, καθὼς ἀναλογίζεται θεωρητικὰ τοὺς λόγους τῶν ὄντων, σταματήση στὸν ἴδιο τὸ Θεό, σὰν αἰτία κι ἀρχὴ καὶ τέλος τῆς δημιουργίας καὶ τῆς γένεσης ὅλων, ἕνα βυθὸ ἀδιάστατο ποὺ περιέχει τὰ πάντα.
Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ ἡ ἁγία Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ θ' ἀποδειχθῆ ὅτι ἐνεργεῖ ἀνάμεσά μας, ὅπως ὁ Θεός, ἀρχέτυπο ἐκεῖνος κι ἐκείνη εἰκόνα του. Εἶναι βέβαια πολλοὶ κι ἀμέτρητοι σχεδὸν στὸν ἀριθμὸ οἱ ἄνδρες κι οἱ γυναῖκες καὶ τὰ παιδιὰ ποὺ διαφέρουν καὶ κατὰ τὸ φῦλο καὶ κατὰ τὴ μορφή, τὴν ἐθνικότητα καὶ τὶς γλῶσσες, τὶς περιπέτειες τῆς ζωῆς, τὶς ἡλικίες, τὶς γνῶμες, τὴν τέχνη, τοὺς τρόπους, τὶς συνήθειες, τὰ ἐπαγγέλματα. Καὶ στὶς ἐπιστῆμες πάλι καὶ στ' ἀξιώματα, στὶς τύχες, στοὺς χαρακτῆρες, στὶς διαθέσεις διακρίνονται μεταξύ τους καὶ διαφέρουν πολὺ ὅσοι ἔρχονται σ' αὐτὴ καὶ δέχονται ἀπ' αὐτὴ τὴν ἀναγέννησή τους καὶ τὴν ἀναδημιουργία τους μὲ τὴ δύναμη τοῦ πνεύματος. Δίνει ὅμως σ' ὅλους αὐτοὺς καὶ χαρίζει μία κατὰ ἴσο μέτρο θεϊκὴ μορφὴ καὶ θεῖο ὄνομα, καὶ νὰ προέρχωνται καὶ νὰ ὀνομάζωνται ἀπὸ τὸ Χριστό. Τοὺς δίνει ἀκόμα τὴ μία ἁπλῆ κι ἀσύνθετὴ κι ἀδιαίρετη σχέση ποὺ δημιουργεῖ ἡ πίστη, ποὺ τὶς πολλὲς κι ἀναρίθμητες διαφορές, ποὺ καθένας ἔχει, μήτε κὰν ὅτι ὑπάρχουν δὲν ἐπιτρέπει νὰ γίνη γνωστό, ἐπειδὴ ὅλα γενικὰ σ' αὐτὴν κατευθύνονται καὶ συναντιοῦνται. Μέσα σ' αὐτὴν κανένας τίποτα ἐντελῶς δὲν ξεχωρίζει ἀπὸ τὸ κοινὸ γιὰ χάρη δική του. Ὅλοι συμφύονται ὁ ἕνας μὲ τοὺς ἄλλους καὶ συνδέονται μέσα στὴ μία ἁπλῆ κι ἀδιαίρετη χάρη καὶ δύναμη τῆς πίστης.(17) Ἤτανε, λέει, ὅλων ἡ καρδιὰ καὶ ἡ ψυχὴ μία, ὥστε ἀπὸ διάφορα μέλη νὰ εἶναι ὡστόσο καὶ νὰ φαίνεται ἕνα σῶμα ἄξιο ἀληθινὰ τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστοῦ, τῆς ἀληθινῆς κεφαλῆς μας.
Στὸ σῶμα αὐτό, λέει ὁ θεῖος Ἀπόστολος, δὲν ὑπάρχει ἄνδρας καὶ γυναῖκα, οὔτε Ἰουδαῖος καὶ Ἕλληνας, οὔτε περιτομὴ κι ἀκροβυστία, οὔτε βάρβαρος οὔτε Σκύθης, οὔτε δοῦλος οὔτε ἐλεύθερος. Ἀλλὰ τὰ πάντα καὶ μέσα στὰ πάντα εἶναι Αὐτὸς ποὺ μὲ τὴ μία κι ἁπλῆ πάνσοφη δύναμη τῆς καλωσύνης του περικλείει τὰ πάντα μέσα του, σὰν ἕνα κέντρο ἀπὸ εὐθεῖες, ποὺ ἀκτινωτὰ ξεκινοῦν ἀπ' αὐτό, σύμφωνα μὲ τὴν ἴδια ἁπλῆ κι ἑνιαία αἰτία καὶ δύναμη. Δὲν ἀφήνει τὶς ἀρχὲς τῶν ὄντων ν' ἀπομακρυνθοῦν μαζὶ μὲ τὰ τέλη τους, περιορίζοντας κυκλικὰ τὶς προεκτάσεις τους καὶ ὁδηγεῖ πρὸς τὸν ἑαυτὸ του τὶς διακρίσεις τῶν ὄντων, ποὺ ὁ ἴδιος ἐδημιούργησε. Δὲ θέλει ν' ἀποξενωθοῦν ὁλότελα μεταξύ τους καὶ νὰ γίνουν ἐχθρικὰ τὰ πλάσματα καὶ τὰ δημιουργήματα τοῦ ἑνὸς Θεοῦ καὶ νὰ μὴν ἔχουν σχετικὰ μὲ τί καὶ ποῦ νὰ παρουσιάσουν τὴ φιλία καὶ τὴν εἰρήνη καὶ τὴν ταυτότητα μεταξύ τους, ὁπότε θὰ κινδυνέψη, μὲ τὸ χωρισμό τους ἀπὸ τὸ Θεό, νὰ μεταπέση τὸ εἶναι τους στὸ μὴ εἶναι.
Εἶναι, λοιπόν, εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, καθὼς εἴπαμε, ἡ ἁγία Ἐκκλησία, γιατί πραγματοποιεῖ τὴν ἴδια ἕνωση ἀνάμεσα στοὺς πιστούς, ποὺ κάνει κι ὁ Θεός, ἀκόμα κι ἄν τυχαίνη νὰ εἶναι διαφορετικοὶ στὰ ἰδιώματα κι ἀπὸ διαφορετικοὺς καὶ τόπους καὶ τρόπους ἐκεῖνοι, ποὺ μέσα σ’ αὐτὴν γίνονται μὲ τὴν πίστη ἕνα σῶμα. Τὴν ἕνωση αὐτή, κατὰ φυσικὸ τρόπο τὴν πραγματοποιεῖ ὁ Θεός, χωρὶς νὰ προκαλῆται σύγχυση στὴν οὐσία τῶν ὄντων. Τὴ διαφορὰ μεταξύ τους, ὅπως ἒχει δειχθῆ, τὴν ἀμβλύνει καὶ τὴν ὁδηγεῖ στὴν ταυτότητα μὲ τὴν ἀναφορὰ καὶ τὴν ἕνωση μὲ τὸν ἑαυτό του, σὰν αἰτία κι ἀρχὴ καὶ τέλος.
Ὑποσημειώσεις
16. Ἀφοῦ ἔδειξε στὴν εἰσαγωγὴ πῶς ὁ Θεός, μολονότι ὑπερβατικός, παρουσιάζεται μέσα στὴν ὕπαρξη καὶ μέσα στὴν κίνηση τῶν ὅλων, ὁ ἅγιος Μάξιμος δηλώνει τώρα ὅτι ἡ Ἐκκλησία, σ' ἕνα πρῶτο πνευματικὸ συμβολισμό, φαίνεται σὰν τύπος καὶ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ μὲ τὴ μίμηση τῆς ἐνέργειάς του. Παρουσιάζει στὴν ἀρχὴ τὴν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ πού, ἀφοῦ ἐδημιούργησε τὰ πάντα, τὰ συγκρατεῖ, τὰ συνδέει τὸ ἕνα μὲ τὸ ἄλλο καὶ μὲ τὸν ἑαυτό του, ἄν καὶ εἶναι διάφορα κατὰ τὴ φύση. Ἐξηγῶντας ἔπειτα πῶς ὁ Θεὸς τὰ κρατεῖ ὅλα συνδεδεμένα, ὁ ἅγιος Μάξιμος χρησιμοποιεῖ τρεῖς ἒννοιες• τὴν ἔννοια τῆς σχέσης, τοῦ ὅλου καὶ τῆς αἰτίας τοῦ ὅλου. Μὲ τὴ σχέση μεταξύ τους, κρατιοῦνται μέσα σὲ μιὰ συμφωνία καὶ ἑνότητα κίνησης καὶ ἀδιατάρακτης ὕπαρξης, σὲ τρόπο ποὺ κανένα πρᾶγμα δὲν ἀντιτίθεται σ’ αὐτὴ τὴν ἑνιαία κίνηση καὶ δὲ χωρίζεται ἀπὸ αὐτὴ στ' ὄνομα τῆς διαφορᾶς ποὺ χαρακτηρίζει τὴ φύση του.Ὅλα εἶναι ἑνωμένα, δίχως σύγχυση μ' αὐτὴ τὴ μοναδικὴ σχέση. Ἡ ἑνιαία αὐτὴ σχέση περιέχει καὶ καλύπτει ὅλες τὶς ἐπὶ μέρους σχέσεις, ποὺ τὶς κρατεῖ μαζί, σύμφωνα μὲ μιὰ ἰδιαίτερη συγγένεια ποὺ χαρακτηρίζει τὴ φύση τους. Δὲν τὶς ἀλλοιώνει καὶ δὲν τὶς καταστρέφει, παρὰ τὶς νικᾶ καὶ ὑψώνεται πάνω ἀπ' ὅλες, ὅπως τὸ ὅλο πάνω ἀπὸ τὰ μέρη του. Εἶναι δύσκολο νὰ ποῦμε σὲ τί συνίσταται ἡ σχέση αὐτή. Ξεκινᾶ ἀπὸ τὸ Θεό, ἀλλὰ δὲν προστίθεται στὰ δημιουργήματα σὰν κάτι ἐξωτερικό, γιατί τὴν ἴδια ὥρα ξεκινᾶ κι ἀπ' αὐτὰ ἐπίσης καὶ τὰ ἑνώνει μεταξύ τους καὶ μὲ τὸ Θεό. Εἶναι σὰν ἕνας λόγος ἢ σὰν ἕνα ποιητικὸ αἴτιο τοῦ ὅλου σὲ ὅλα, καὶ περιέχει ὅλους τους λόγους καὶ τὶς αἰτίες τῶν μερῶν. Τὰ κύτταρα ἑνὸς ὀργάνου ἔχουν τὴν αἰτία ἢ τὸν ἀνώτερο λόγο στὸ ὄργανο ποὺ ἀποτελοῦν μέρη του, τὰ ὄργανα στὸν ὀργανισμό, οἱ ὀργανισμοὶ στὰ εἴδη τους, τὰ εἴδη στὴν ἀνταπόκριση μεταξύ τους, ποὺ εἶναι ἕνας λόγος ποὺ τὰ περιβάλλει. Καὶ ἔτσι, ὁλόκληρο τὸ σύμπαν ἔχει τὴν αἰτία του πέρα ἀπὸ τὸν ἑαυτό του. Ἀλλὰ αὐτὴ ἡ αἰτία δὲν ἔχει πιὰ μιὰ αἰτία πάνω ἀπ' αὐτὴν• δὲν εἶναι δημιουργημένη, γιατί δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ πολλαπλασιάση, πηγαίνοντας στὸ ἄπειρο, τὴ σειρὰ αὐτὴ τῶν ὁλοτήτων καὶ τῶν ἀνωτέρων αἰτίων. Αὐτὴ ἡ ἔσχατη αἰτία ὑπερβαίνει ὅλες τὶς δημιουργημένες αἰτίες. Μὲ τὴν αἰτία τοῦ ὅλου ὑπάρχει καὶ σχηματίζεται τὸ ὅλο καὶ τὰ μέρη του• τὰ ἴδια τὰ μέρη παρουσιάζουν τὴν αἰτία τοῦ ὅλου σὰν αἰτία ποὺ τὰ περιλαμβάνει. Ἔτσι, ὅπως ὁ ἥλιος περιλαμβάνει στὸ φῶς του τὴ φύση καὶ τὴ δύναμη τῶν ἄστρων, ὅμοια ἡ αἰτία ἢ ὁ λόγος τοῦ ὅλου καλύπτει τοὺς λόγους καὶ τὶς αἰτίες τῶν μερῶν τὰ μέρη εἶναι καὶ ἐξηγοῦνται ἀπὸ τὸ ὅλο, ὅπως τὰ ἀποτελέσματα ἀπὸ τὰ αἴτια, καὶ οἱ ἰδιότητές τους περιέχονται, χάρη στὴν ἀναφορά τους, στὴν αἰτία τοῦ ὅλου, ποὺ ἀποτυπώνεται σ' αὐτά. Ἔτσι, ἀφοῦ τὸ πᾶν εἶναι μέσα σὲ ὅλα, ὁ Θεὸς εἶναι ἄπειρα πάνω ἀπὸ ὅλα, εἶναι ὁ μόνος ποὺ γίνεται ὁρατὸς μέσα σὲ ὅλα, ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἔχουν τὴ σκέψη καθαρή. Στὶς τελευταῖες γραμμὲς τῆς παραγράφου Ι τοῦ κεφαλαίου Α', εἰσάγοντας τὴν ἔννοια «λόγος», ὁ ἅγιος Μάξιμος λέγει ὅτι ὁ νοῦς, ἐξετάζοντας τοὺς λόγους τῶν δημιουργημάτων μέσα στὸ σύνδεσμό τους, φτάνει στὸ Θεό, τὴν αἰτία, τὴν ἀρχή, τὸ σκοπό, τὸν ἀδιάστατο κόλπο τῶν ὅλων. Γιατί τὰ ὄντα ἀποτελοῦν ἕνα ἁρμονικὸ σύνολο ἐννοιῶν, ἀσώματων λόγων. Δὲν εἶναι πράγματα ὑλικά.
17. Ἐδῶ ὁ ἅγιος Μάξιμος κάνει ἀκριβῆ παραλληλισμὸ ἀνάμεσα στὴν ἐνέργεια τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ ἀφορᾶ στὰ μέλη της, καὶ στὴν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ μέσα στὸν κόσμο. Βέβαια καὶ μὲ τὴν Ἐκκλησία ἐπίσης ἀσκεῖται ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, διὰ τῆς Ἐκκλησίας πάνω στὰ μέλη της εἶναι μιὰ ἐνισχυμένη μορφὴ τῆς ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ μέσα στὸν κόσμο. Μ' αὐτὴν τὴν ἐνισχυμένη ἐνέργεια ὁ κόσμος γίνεται καλύτερος καὶ δραστηριοποιεῖται ὁλοένα. Ἡ Ἐκκλησία παραμένει πάντα εἰκόνα τοῦ θείου Ἀρχετύπου, γιατί παρουσιάζεται σὰν τὸ ὁρατὸ μέσο καὶ μ' αὐτὴν ἀσκεῖται ὁρατά, κατὰ κάποιο τρόπο, ἡ ἀόρατη ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Ἡ Ἐκκλησία ξαναγεννᾶ πνευματικὰ τὰ μέλη της μέσα στὴν πολλαπλῆ ποικιλία καὶ ἀποτυπώνει σ’ αὐτά, μὲ ὅλη αὐτὴ τὴν ποικιλία, μία μόνη θεία μορφή, ἕνα μόνο ὄνομα ποὺ δείχνει τὴν ὕπαρξή τους ἐν Χριστῷ. Ἂν τὰ μέρη τοῦ δημιουργημένου σύμπαντος κρατιοῦνται μέσα στὴν ἑνότητα τοῦ ὅλου καὶ μέσα στὸ σύνδεσμο μὲ τὸ Θεό, μὲ τὴ σχέση τῆς αἰτίας, τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας κρατιοῦνται ἑνωμένα μὲ τὴ σχέση τῆς πίστης, ποὺ τὴν ἔχει δώσει καὶ τὴ συγκρατεῖ ἡ χάρη. Καὶ τὸ ὅλο ποὺ σχηματίζουν εἶναι τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ὁ Υἱὸς τοῦ ἐνσαρκωμένου Θεοῦ, ποὺ ἔγινε γι' αὐτὸ ἡ κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας. Μέσα στὸ Χριστό, ἑνώνονται τώρα μὲ τρόπο πιὸ στενὸ οἱ ἄνθρωποι οἱ χωρισμένοι ἀπὸ τὴν ἐθνικότητα, τὸ φῦλο, τὴν ἡλικία, κι Ἐκεῖνος τοὺς κλείνει στὸν ἑαυτό του, στὸ ὄνομα τῆς ἴδιας αἰτιακῆς ποιότητας καὶ μοναδικῆς δύναμης μὲ τὴν ἴδια τὴν ἄπειρα σοφὴ δύναμη τῆς καλωσύνης, μὲ τὴν ὁποία ὅλα ὁδηγοῦνται καὶ κρατιοῦνται μέσα στὴν ἑνιαία ὕπαρξη τοῦ δημιουργημένου σύμπαντος. Μέσα στὸ Χριστό, ὁ Θεὸς δὲν ἀφήνει τὰ δημιουργήματα νὰ γίνουν ὁλοκληρωτικὰ ξένα μεταξύ τους καὶ χωρισμένα ἀπὸ τὸ Θεό, καὶ νὰ ξεπέσουν γι' αὐτὸ ἀπὸ τὴν ὕπαρξη, μὴ ἔχοντας πιὰ τὴν εἰρήνη καὶ τὸ σύνδεσμο ποὺ τὰ ἐνώνει μὲ τὸ Θεό. Ὁ ἅγιος Μάξιμος ἐπαναλαμβάνει ἐδῶ τὴν εἰκόνα τοῦ κέντρου καὶ τῶν γραμμῶν ποὺ ξεκινοῦν ἀπ' αὐτό, τοῦ κεφαλαίου τοῦ «Περὶ Διαφόρων Ἀποριῶν»: «Τὶς ἡ περὶ ἐμὲ σοφία κ.λ.π.» (P.G. 91, 1068 - 1084). Ἀλλὰ ἐδῶ ἐφαρμόζει αὐτὴ τὴν εἰκόνα στὸ σύνδεσμο τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὸ Χριστό, πρᾶγμα ποὺ δὲν κάνει στὸ «Περὶ Διαφόρων Ἀποριῶν». Κατὰ συνέπειαν, ὁ Χριστὸς δὲν κάνει γιὰ τὴν Ἐκκλησία ἔργο διάφορο ἀπὸ τὸ ἔργο ποὺ ἐκτελεῖ ὁ Θεὸς γιὰ τὸν κόσμο, ἀλλὰ ἀκριβῶς τὸ τελειοποιεῖ, ξεκινῶντας ἀπὸ ἕνα μικρὸ κύκλο ἀνθρώπων, μὲ τὴν πρόθεση νὰ ἐπεκτείνη αὐτὴ τὴν ἐνισχυμένη μορφὴ τοῦ ἔργου του ἐπάνω σ' ὅλη τὴ δημιουργία. Ἡ Ἐκκλησία φέρνει σὲ πέρας τὴν ἴδια ἐνέργεια τῆς ἑνοποίησης τῶν πιστῶν, ποὺ ἐκτελεῖ ὁ Θεὸς πάνω στὰ δημιουργήματα, συγκεντρώνοντάς τα γύρω του, σὰν αἰτία καὶ σκοπός, μὲ τὴν ἀναφορὰ τους σ' Αὐτόν. Ἡ «ἕνωση» ὅλων μέσα στὸ Θεό, εἴτε μὲ τὴν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ σὰν αἰτίας ὅλων μέσα σ' ὁλόκληρο τὸ σύμπαν, εἴτε μὲ τὴ χάρη τοῦ Χριστοῦ μέσα στὴν Ἐκκλησία, εἶναι ὁ ἐπιδιωκόμενος σκοπός, σύμφωνα μὲ τὸν ἅγιο Μάξιμο, μέσα στὸ σύμπαν καὶ μέσα στὴν Ἐκκλησία, χωρὶς ἐξαφάνιση τῶν διαφορῶν ἀνάμεσα στὰ δημιουργήματα. Γιατί μέσα στὴ διαίρεσή τους ἐμφωλεύει γι' αὐτὰ ὁ κίνδυνος νὰ χάσουν τὴν ὕπαρξη.
Συνεχίζεται
ΑΣ ΚΡΑΤΗΣΟΥΜΕ ΣΦΙΧΤΑ ΣΤΟ ΝΟΥ ΜΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ, ΤΩΝ ΑΚΤΙΣΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΑΡΗΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΠΟΥ ΕΝΩΝΕΙ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΤΩΝ ΨΥΧΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΧΑΡΗ ΤΟΥ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΑΝΤΟΣ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, ΔΙΟΤΙ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΕΙΝΕΙ ΝΑ ΕΞΟΣΤΡΑΚΙΣΕΙ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ, ΧΑΡΙΝ ΤΩΝ ΑΚΤΙΣΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ, ΤΙΣ ΚΟΙΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΩΝ ΥΠΟΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ, ΧΑΡΙΝ ΤΗΣ ΕΠΙΚΥΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΕΙΟΥ ΚΑΤ' ΑΝΑΛΟΓΙΑΝ ΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου