Η ΕΠΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ (3)

  Συνέχεια από: Δευτέρα 16 Μαίου 2022

Η ΕΠΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ 

Πώς (να συνεχίσουμε ) νά σκεφτόμαστε στην ψηφιακή εποχή!

Του Frank Schirrmacher. (Payback, 2009).

Κεφάλαιο 2- Το νέο μυαλό.

          Το πρώτο κομπιούτερ ήταν ιδιοκτησία τού στρατού. Ασχολείτο με την αναγνώριση, με την αληθινή σημασία τής λέξης, δηλαδή με την εναέρια άμυνα και με βαλλιστικούς υπολογισμούς. Στην συνέχεια εμφανίστηκαν μερικοί στις τράπεζες. Στην διάρκεια των ’70 κατέκτησαν τα πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία και τα εργαστήρια! Μετά έφθασε στα επαγγελματικά στούντιο και οπουδήποτε χρησιμοποιείτο άλλαζε την ζωή στα πρόσωπα που το χρησιμοποιούσαν. Τώρα πιά βρίσκεται ένα κομπιούτερ στο δωμάτιο ενός μωρού στα δύο!

          Στα 1923 ένας άγνωστος δώρισε για τα Χριστούγεννα σε ένα ενδεκάχρονο ένα βιβλίο για παιδιά. Είχε 365 σελίδες και πολλές εικόνες από κολεόπτερα, μυαλά και δεινόσαυρους. Είχε τον τίτλο θαύματα τής φύσης που κάθε παιδί θα’πρεπε να γνωρίζει, και υπήρξε, όπως γνωρίζουμε σήμερα, ένα από τα δώρα Χριστουγέννων με τις πλέον σοβαρές συνέπειες στην ιστορία του κόσμου. Γεμάτος παιδαγωγικό ενθουσιασμό ο συγγραφέας, κάποιος Edwin Brewter, ήθελε να γνωρίσει στα παιδιά την φύση και τήν τεχνική τής ζωής, με το στυλ μιάς “Wikipedia ενός  αιώνος πριν”. Το παιδάκι διάβαζε με έναν ενθουσιασμό που δεν ξαναδοκίμαζε πιά στην ζωή του. Ακόμη και ύστερα από πολλά χρόνια, έγραψε στην μητέρα του ότι κανένα βιβλίο δεν τον επηρέασε περισσότερο από την εγκυκλοπαίδεια τού Brewster.

          Το βιβλίο τού Brewster ήταν εκπληκτικά φιλόδοξο. Τα κεφάλαια είχαν τίτλους όπως “πού σκεπτόμαστε”. “Τί ξέρουν τα φυτά”, “Μιλάμε και σκεπτόμαστε” και “Βλέπω και πιστεύω”, μία περιγραφή τών οπτικών ψευδαισθήσεων. Εξηγούσε γιατί οι παπαγάλοι ξέρουν να μιλούν αλλά δεν κατανοούν αυτό που λένε και χρησιμοποιούσε σαν απόδειξη το γεγονός ότι δεν θα μιλούσαν ποτέ μεταξύ τους. Στην εννοιολόγηση τής φύσης του Brewster υπήρχαν δύο καθοριστικά σημεία. Παρομοίαζε το ανθρώπινο όν με μία μηχανή η οποία λειτουργεί με τους ίδιους αλγόριθμους μιάς μηχανής και περιέγραφε την βιολογική ανάγκη τής προσοχής, που είναι η προϋπόθεση τής σκέψης. “Φυσικά το σώμα είναι μία μηχανή”, έλεγε “μία μηχανή απίστευτα σύνθετη, πολύ πιο σύνθετη οποιασδήποτε μηχανής που κατασκεύασε ποτέ χέρι ανθρώπινο, αλλά παρ’όλα αυτά μία μηχανή. Παρομοιάστηκε με μία ατμομηχανή αλλά πριν μάθουμε αυτά που γνωρίζουμε σήμερα. Στην πραγματικότητα είναι μία βενζινομηχανή, σαν εκείνη τού αυτοκινήτου, μίας βάρκας με μηχανή ή ενός αεροπλάνου”.

          Για την προσοχή δε έλεγε: “Τώρα καταλαβαίνεις γιατί πρέπει να πας στο σχολείο πέντε ώρες την ημέρα, να καθίσεις σε μία σκληρή καρέκλα, να κάνεις ακόμη πιο σκληρές εργασίες όταν αντιθέτως θα προτιμούσες να πας να κολυμπήσεις; Έτσι μπορείς κυριολεκτικά να κτίσεις στο μυαλό σου αυτά τα πεδία επεξεργασίας τής σκέψης και τής προσοχής! Αρχίζουμε από μικροί, όταν το μυαλό αναπτύσσεται ακόμη! Χρόνο τον χρόνο, με την μελέτη και την εργασία κτίζουμε σιγά-σιγά αυτά τα πεδία πάνω από το αριστερό αυτί και τα χρησιμοποιούμε για το υπόλοιπο τής ζωής μας. Όταν ωριμάσουμε δεν θα μπορούμε πλέον να σχηματίσουμε άλλα”!

          Εκείνο το παιδάκι ήταν ο Alan Turing, ένας από τους πιο μεγάλους μαθηματικούς τού ΧΧ αιώνος και χωρίς αμφιβολία ένας από τους νόμιμους εφευρέτες τού υπολογιστή. Το βιβλίο τού Brewster υπήρξε η βάση τής σκέψης του: η ιδέα ότι το ανθρώπινο όν μπορεί να είναι μία μηχανή είναι η προϋπόθεση για να αναρωτηθούμε εάν, αντιστρόφως, οι μηχανές δεν μπορούν να σκεφθούν σαν τα ανθρώπινα όντα! Επι πλέον η έννοια ότι νόηση η οποία δεν παπαγαλίζει εκφράζεται στην επικοινωνία είναι η προϋπόθεση για την ιδέα ότι η επικοινωνία ανάμεσα σε πρόσωπο και μηχανή είναι καθοριστική για το μέλλον της νοήσεως. Παραδόξως, ο άνθρωπος που έθεσε τις βάσεις για τις έξυπνες μηχανές υπήρξε αθέλητα αυτός που αδυνάτισε, για να το πούμε με τον Brewster, τις περιοχές τής προσοχής τού ανθρωπίνου μυαλού, διότι η ανακάλυψή του τροποποίησε με θεμελιώδη τρόπο την προσοχή και τήν ανθρώπινη σκέψη! Το παιδάκι που διαβάζει ενθουσιασμένο, βουτηγμένο στο βιβλίο του για μωρά, είναι ένα τέλειο παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο τα μωρά γίνονται οι εκτοξευτές τις εξελίξεως”. “Μία νέα γενιά είναι ένα νέο μυαλό” είπε ο Gottfried Benn. Και μερικές φορές κατασκευάζει και κάτι νέο. Όπως τα δύο παιδάκια ο Brin και ο Page, για παράδειγμα, τα οποία 70 χρόνια μετά τον Alan Turing έπαιζαν με τα Lego και μία μέρα κατασκεύασαν ένα “κουτί” το οποίο θα γινόταν ο πιο ισχυρός σέρβερ τής ιστορίας.

          Από αυτή την κατασκευή τών Lego, σε λιγότερο από πέντε χρόνια γεννήθηκε η Google, η επιχείρηση η οποία διαθέτει έναν από τους υψηλότερους τζίρους του κόσμου, η οποία σε μία μοναδική επαναστατική πορεία θριάμβου τίναξε στον αέρα, τα θεμέλια εκδοτικών οίκων, εφημερίδων, επιστημών και πανεπιστημίων, χρηματιστηρίων και πολιτισμού. Με τα Lego γενιές μωρών έμαθαν ότι οι σκέψεις μπορούν να γίνουν σχέδια και τα σχέδια ύλη. Έμαθαν ενστικτωδώς τί πράγμα είναι οι αλγόριθμοι τακτοποιώντας τα ξυλάκια ή κτίζοντας ένα σπίτι. Ο Brin και ο Page αντικατέστησαν τα σχέδια και τους προγραμματισμούς  με την καθολική γραμματική της ψηφιακής επικοινωνίας, η οποία καθιστά τον πύργο των Lego όχι μόνον ένα αντικείμενο του ορατού κόσμου αλλά και έναν φάρο του αοράτου κόσμου των σκέψεων.

          Αυτό είναι το μυαλό που διευθύνει την βιβλιοθήκη τής Βαβέλ. Η τελευταία μεγάλη στροφή τής γνώσης τής ανθρωπότητος δεν γεννήθηκε στα εργαστήρια ή στις διαλέξεις για το Management, αλλά στο δωματιάκι τών μωρών. Και ακόμη και σήμερα η Google, με τα χρώματα και τα ξυλάκια απλωμένα σε όλα τα υποκαταστήματα του κόσμου, αποδίδει τιμές στην μεγάλη έμπνευση! Ο επόμενος στόχος τους, όπως είπε ο Larry Page δύο χρόνια πριν, είναι η κατασκευή ενός μυαλού σε παγκόσμια κλίμακα για την ανθρωπότητα!

          “Η Google είναι ο καθεδρικός ναός τού Turing, και βρίσκεται εν αναμονή μίας ψυχής”. Ο ψύχραιμος George Dyson περιέγραψε την επίσκεψή του στο Googleplex με έναν σχεδόν θρησκευτικό ενθουσιασμό. Εικόνες από Golden retriever που τρέχουν στο αργό σε ένα συντριβάνι, πρόσωπα που χαμογελούν φιλικά και παιχνιδάκια παντού. Έτσι έπρεπε να είναι, λένε συμφωνώντας όλοι εκείνοι που επισκέφθηκαν την Google πριν την είσοδο στο χρηματιστήριο, όταν οικοδομήθηκαν η σκέψη στην αρχαία Ελλάδα και οι πρώτοι καθεδρικοί στην Ευρώπη του 12^ου αιώνος. Δεν είναι μία υπερβολή. Σήμερα είναι η Google, αύριο ίσως μία άλλη επιχείρηση. Αλλά ο πύργος των Lego παραμένει σαν τον καθεδρικό της νέας γνωστικής πρόσβασης στον κόσμο.

Συνεχίζεται

ΚΑΘΕ ΝΕΑ ΕΞΕΛΙΞΗ, ΚΑΘΕ ΝΕΑ ΕΠΙΝΟΗΣΗ, ΦΥΛΑΚΊΖΕΙ ΤΌΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΑΚΟΜΗ ΠΙΌ ΒΑΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ ΤΉς ΨΥΧΗΣ, ΔΙΟΤΙ ΜΟΝΟ ΤΌ ΚΑΚΟ ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ.

Αμέθυστος.