Η Δύση κατέστρεψε τα θεμέλια στα οποία βασίζεται: τον Χριστιανισμό, το κυρίαρχο κράτος, τον πολιτισμό του δικαίου, την κριτική σκέψη και την ιστορία. Δεν είναι πια ο ηγέτης του κόσμου, είναι ηττοπαθής μέσα και πολεμοχαρής έξω, πιστεύει ότι μπορεί να σωθεί μέσω της δύναμης των όπλων και της διακοπτόμενης χρήσης των δικαιωμάτων των λαών και των εθνών. Έχει χάσει τη νοημοσύνη της πραγματικότητας, την ικανότητα κατανόησης του κόσμου και της ζωής, παραιτούμενη υπέρ ενός ριζοσπαστικού ατομικισμού υποταγμένου στην τεχνολογία και τα οικονομικά. Έχει χάσει την κριτική σκέψη που ξέρει να διακρίνει και τη θεμελιώδη σκέψη που ξέρει να δημιουργεί. Έχω διαβάσει και μοιραστεί την Ήττα της Δύσης του Emmanuel Todd, έκδοση Fazi, και θα αντλήσω από την ανελέητη ανάλυσή του μερικές αποφασιστικές ιδέες για την κατανόηση της κατάστασης των πραγμάτων. Ο Τοντ είναι Γάλλος ιστορικός, ανθρωπολόγος και κοινωνιολόγος, συγγραφέας σημαντικών βιβλίων.
Το να εμπλακεί στη ρωσο-ουκρανική σύγκρουση και πράγματι να την ευνοήσει, να την υποστηρίξει, να συμμετάσχει σε αυτήν ήταν για τον Τοντ το μοιραίο λάθος της Δύσης. Η Ρωσία παρέμεινε σταθερή, δεν θα υποχωρήσει στην Ουκρανία που χάνει, όπως είχε το θάρρος να πει ο Βίκτορ Όρμπαν στο Ευρωκοινοβούλιο. Κλεισμένη στο ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη προσφέρει το θέαμα της «υποβοηθούμενης αυτοκτονίας». Ενώ ο υπόλοιπος κόσμος προτιμά όλο και πιο ξεκάθαρα τη Ρωσία από τη Δύση στα πόδια των ΗΠΑ. Ο Τοντ κάνει μια ενδιαφέρουσα ιστορική σύγκριση: «Η κομμουνιστική Ρωσία είχε βρει έναν σύμμαχο στο δυτικό προλεταριάτο, η Ρωσία που έχει γίνει τώρα συντηρητική θα εξακολουθούσε να βρίσκει τους συμμάχους της στις εργατικές τάξεις της Δύσης, οι οποίες έχουν γίνει επίσης συντηρητικές (και όχι λαϊκίστικες ή ακροδεξιές)». Ο άξονας Ουάσιγκτον-Λονδίνο-Βαρσοβία-Κίεβο είναι σήμερα η κύρια κατεύθυνση της αμερικανικής ισχύος στην Ευρώπη. Επιπλέον, κατά τη γνώμη του, η σφαγή που έγινε στη Γάζα από το κράτος του Ισραήλ, ειδικά με αμερικανικά όπλα, και έγινε αποδεκτή από την Ευρώπη, ώθησε ολόκληρο τον ισλαμικό κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας και του Ιράν, στο πλευρό των Ρώσων. Για να μην αναφέρουμε τα άλλα ανοιχτά μέτωπα. Ο Τοντ υπογραμμίζει ότι «η ανηθικότητα της Δύσης απέναντι στο παλαιστινιακό ζήτημα ενίσχυσε μόνο την εχθρότητα του υπόλοιπου κόσμου».
Η Ουκρανία που θα ήθελε να υιοθετήσει η Δύση, με την ανεξαρτησία της το 1991 -μετά από αιώνες πού ανήκε στην πρώτη τσαρική και μετά στη σοβιετική Ρωσία- είχε ήδη χάσει εκατομμύρια κατοίκους πριν από τον πόλεμο λόγω της μετανάστευσης, στην οποία κυριαρχούσαν οι ολιγάρχες και η διαφθορά. άρχισε να εμφανίζεται ως μια χώρα προς πώληση με μια εξουσία που εξαλείφει τη διαφωνία,τόν αδέσμευτο Τύπο και τους ντροπιασμένους ιεράρχες με μεθόδους όχι καλύτερες από τις ρωσικές. Η εξαφάνιση της ικανότητάς μας να αντιλαμβανόμαστε την ποικιλομορφία του κόσμου, σημειώνει, μας εμποδίζει να έχουμε ένα ρεαλιστικό όραμα για τη Ρωσία.
Ο Todd παρατηρεί ότι η υπόθεση της στρατιωτικής-βιομηχανικής ανάκαμψης των Ηνωμένων Πολιτειών πρέπει να αποκλειστεί λόγω της σπανιότητας των μηχανικών που έχουν στη διάθεσή τους, σε σύγκριση με τους Ρώσους (και τους Κινέζους) και την προτίμησή τους για την παραγωγή χρήματος και όχι μηχανημάτων.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η ηθική και κοινωνική κατάρρευση πηγάζει από την κατάρρευση του Προτεσταντισμού, που κάνει την αμερικανική παρακμή μη αναστρέψιμη και ανοίγει τις ΗΠΑ και ολόκληρη τη Δύση στη μοίρα του μηδενισμού. Ως μαθητής του Μαξ Βέμπερ, παρατηρεί ότι αν ο Προτεσταντισμός ήταν η μήτρα της απογείωσης της Δύσης και του καπιταλισμού, τώρα είναι ο θάνατός του που προκαλεί τη διάλυσή της.
Εν τω μεταξύ, το έθνος-κράτος διαλύεται και η παγκοσμιοποίηση θριαμβεύει. τα άτομα στερούνται πλέον κάθε συλλογικής πεποίθησης. Η κατάρρευση της θρησκείας έχει παρασύρει το εθνικό συναίσθημα, την εργασιακή ηθική, την έννοια της δεσμευτικής κοινωνικής ηθικής, την ικανότητα να θυσιάζεσαι για την κοινότητα. Ο Todd διακρίνει άλλες φάσεις πριν φτάσει στο «μηδενικό στάδιο» της θρησκείας όπου οι αξίες δεν μετρούν πλέον και πιστοποιεί την έλευση τους μέσω της παρατήρησης πρακτικών που γρήγορα έπεσαν σε αχρηστία, σε βαφτίσεις, θανάτους, συμμετοχή στις Κυριακάτικες λειτουργίες, αλλά κυρίως με την ισότητα μεταξύ γάμων ομοφυλοφίλων και γάμων μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Μας προτάθηκε ότι το άτομο θα ήταν μεγαλύτερο όταν απελευθερωθεί από τους συλλογικούς και κοινωνικούς δεσμούς. Αντίθετα, συνέβη το αντίθετο: το άτομο, λέει ο Todd, μπορεί να είναι υπέροχο μόνο μέσα και μέσα από μια κοινότητα. «Γινόμαστε ένα πλήθος μιμητικών νάνων που δεν τολμούν πλέον να σκεφτούν μόνοι τους, αλλά που αποδεικνύονται εξίσου ικανοί για μισαλλοδοξία με τους πιστούς του παρελθόντος». Μας μένει ο μισαλλόδοξος φανατισμός, όχι η χρήση κριτικής νοημοσύνης.
Επί του παρόντος, σημειώνει ο Todd, η Ευρώπη βρίσκεται σε έναν πόλεμο που είναι αντίθετος προς τα συμφέροντά της και είναι αυτοκαταστροφικός, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εξαφανιστεί πίσω από το ΝΑΤΟ, τώρα περισσότερο από ποτέ υποταγμένη στις Ηνωμένες Πολιτείες, με ποσοστό υπακοής κοντά στο 100%, σε ένα ολοκληρωτικό κλίμα. Η Ρωσία, σημειώνει, δεν αντιπροσωπεύει καμία απειλή για τη Δυτική Ευρώπη: ως συντηρητική δύναμη, σήμερα όπως και την εποχή του Συνεδρίου της Βιέννης το 1815, επιθυμεί να δημιουργήσει μια οικονομική εταιρική σχέση με την Ευρώπη, ιδιαίτερα με τη Γερμανία. Είναι προς το συμφέρον της να έχει ευρωπαϊκή πλευρά.
Η Ένωση φαίνεται στον Τοντ να είναι ένα βαρύ και περίπλοκο σύστημα, μη διαχειρίσιμο και κυριολεκτικά ανεπανόρθωτο. «Η σκοτεινή πλευρά της επιθυμίας θα ήταν ο πόλεμος να απελευθερώσει την Ευρώπη από τον εαυτό της». Άλλωστε, ένα έθνος είναι ένας λαός που έχει συνειδητοποιηθεί από μια συλλογική πεποίθηση και μια ελίτ που το κυβερνά με βάση αυτές τις πεποιθήσεις. Μόνο ο κόσμος μένει. Και καταλήγει σημειώνοντας ότι στην εποχή της μηδενικής θρησκείας μεγαλώνει η πρωταρχική ανάγκη για βία. Εξ ου και η διάγνωση που αναπόφευκτα συνόψισα: η Δύση επηρεάζεται από τον μηδενισμό που είναι μια απόρριψη της πραγματικότητας, μια ανάγκη για καταστροφή του εαυτού και των άλλων, άρνηση της αλήθειας και κάθε λογικής κατανόησης του κόσμου. Η ανάλυση είναι αιχμηρή, ίσως υπερβολική, ακόμα κι αν υποστηρίζεται από πολλά δεδομένα και πειστικά επιχειρήματα.
Κατά τη γνώμη μου, δεν είναι ζήτημα επιστροφής, ένα αδύνατο έργο, ούτε η παράδοση σε αυταρχικά, θεοκρατικά και δεσποτικά καθεστώτα και η προσαρμογή στα απαράδεκτα μοντέλα τους. Αντίθετα, είναι θέμα σκέψης για το καινούργιο, το ιερό, την κυριαρχία, τον κοινωνικό δεσμό, ξεκινώντας από τη σχέση μεταξύ της ελίτ και του λαού, με τον πρώτο να περιορίζεται πλέον σε αυτοαναφορικές ολιγαρχίες και τον δεύτερο σε μια παγκόσμια μάζα. .
Και να δώσει στον εαυτό του μια αποστολή, συμβατή με την πραγματικότητα και τις κληρονομιές του πολιτισμού.
Το «The Defeat of the West» του Todd κινδυνεύει να πέσει στην ακμάζουσα αποκαλυπτική τάση που αναγγέλλει την παρακμή της Δύσης εδώ και έναν αιώνα. Βοηθά όμως στο απότομο ξύπνημα από τον ύπνο της λογικής, που γεννά τέρατα και σπρώχνει την προώθηση του τίποτα στη Δύση. Το ένοπλο τίποτα.
Το να εμπλακεί στη ρωσο-ουκρανική σύγκρουση και πράγματι να την ευνοήσει, να την υποστηρίξει, να συμμετάσχει σε αυτήν ήταν για τον Τοντ το μοιραίο λάθος της Δύσης. Η Ρωσία παρέμεινε σταθερή, δεν θα υποχωρήσει στην Ουκρανία που χάνει, όπως είχε το θάρρος να πει ο Βίκτορ Όρμπαν στο Ευρωκοινοβούλιο. Κλεισμένη στο ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη προσφέρει το θέαμα της «υποβοηθούμενης αυτοκτονίας». Ενώ ο υπόλοιπος κόσμος προτιμά όλο και πιο ξεκάθαρα τη Ρωσία από τη Δύση στα πόδια των ΗΠΑ. Ο Τοντ κάνει μια ενδιαφέρουσα ιστορική σύγκριση: «Η κομμουνιστική Ρωσία είχε βρει έναν σύμμαχο στο δυτικό προλεταριάτο, η Ρωσία που έχει γίνει τώρα συντηρητική θα εξακολουθούσε να βρίσκει τους συμμάχους της στις εργατικές τάξεις της Δύσης, οι οποίες έχουν γίνει επίσης συντηρητικές (και όχι λαϊκίστικες ή ακροδεξιές)». Ο άξονας Ουάσιγκτον-Λονδίνο-Βαρσοβία-Κίεβο είναι σήμερα η κύρια κατεύθυνση της αμερικανικής ισχύος στην Ευρώπη. Επιπλέον, κατά τη γνώμη του, η σφαγή που έγινε στη Γάζα από το κράτος του Ισραήλ, ειδικά με αμερικανικά όπλα, και έγινε αποδεκτή από την Ευρώπη, ώθησε ολόκληρο τον ισλαμικό κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας και του Ιράν, στο πλευρό των Ρώσων. Για να μην αναφέρουμε τα άλλα ανοιχτά μέτωπα. Ο Τοντ υπογραμμίζει ότι «η ανηθικότητα της Δύσης απέναντι στο παλαιστινιακό ζήτημα ενίσχυσε μόνο την εχθρότητα του υπόλοιπου κόσμου».
Η Ουκρανία που θα ήθελε να υιοθετήσει η Δύση, με την ανεξαρτησία της το 1991 -μετά από αιώνες πού ανήκε στην πρώτη τσαρική και μετά στη σοβιετική Ρωσία- είχε ήδη χάσει εκατομμύρια κατοίκους πριν από τον πόλεμο λόγω της μετανάστευσης, στην οποία κυριαρχούσαν οι ολιγάρχες και η διαφθορά. άρχισε να εμφανίζεται ως μια χώρα προς πώληση με μια εξουσία που εξαλείφει τη διαφωνία,τόν αδέσμευτο Τύπο και τους ντροπιασμένους ιεράρχες με μεθόδους όχι καλύτερες από τις ρωσικές. Η εξαφάνιση της ικανότητάς μας να αντιλαμβανόμαστε την ποικιλομορφία του κόσμου, σημειώνει, μας εμποδίζει να έχουμε ένα ρεαλιστικό όραμα για τη Ρωσία.
Ο Todd παρατηρεί ότι η υπόθεση της στρατιωτικής-βιομηχανικής ανάκαμψης των Ηνωμένων Πολιτειών πρέπει να αποκλειστεί λόγω της σπανιότητας των μηχανικών που έχουν στη διάθεσή τους, σε σύγκριση με τους Ρώσους (και τους Κινέζους) και την προτίμησή τους για την παραγωγή χρήματος και όχι μηχανημάτων.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η ηθική και κοινωνική κατάρρευση πηγάζει από την κατάρρευση του Προτεσταντισμού, που κάνει την αμερικανική παρακμή μη αναστρέψιμη και ανοίγει τις ΗΠΑ και ολόκληρη τη Δύση στη μοίρα του μηδενισμού. Ως μαθητής του Μαξ Βέμπερ, παρατηρεί ότι αν ο Προτεσταντισμός ήταν η μήτρα της απογείωσης της Δύσης και του καπιταλισμού, τώρα είναι ο θάνατός του που προκαλεί τη διάλυσή της.
Εν τω μεταξύ, το έθνος-κράτος διαλύεται και η παγκοσμιοποίηση θριαμβεύει. τα άτομα στερούνται πλέον κάθε συλλογικής πεποίθησης. Η κατάρρευση της θρησκείας έχει παρασύρει το εθνικό συναίσθημα, την εργασιακή ηθική, την έννοια της δεσμευτικής κοινωνικής ηθικής, την ικανότητα να θυσιάζεσαι για την κοινότητα. Ο Todd διακρίνει άλλες φάσεις πριν φτάσει στο «μηδενικό στάδιο» της θρησκείας όπου οι αξίες δεν μετρούν πλέον και πιστοποιεί την έλευση τους μέσω της παρατήρησης πρακτικών που γρήγορα έπεσαν σε αχρηστία, σε βαφτίσεις, θανάτους, συμμετοχή στις Κυριακάτικες λειτουργίες, αλλά κυρίως με την ισότητα μεταξύ γάμων ομοφυλοφίλων και γάμων μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Μας προτάθηκε ότι το άτομο θα ήταν μεγαλύτερο όταν απελευθερωθεί από τους συλλογικούς και κοινωνικούς δεσμούς. Αντίθετα, συνέβη το αντίθετο: το άτομο, λέει ο Todd, μπορεί να είναι υπέροχο μόνο μέσα και μέσα από μια κοινότητα. «Γινόμαστε ένα πλήθος μιμητικών νάνων που δεν τολμούν πλέον να σκεφτούν μόνοι τους, αλλά που αποδεικνύονται εξίσου ικανοί για μισαλλοδοξία με τους πιστούς του παρελθόντος». Μας μένει ο μισαλλόδοξος φανατισμός, όχι η χρήση κριτικής νοημοσύνης.
Επί του παρόντος, σημειώνει ο Todd, η Ευρώπη βρίσκεται σε έναν πόλεμο που είναι αντίθετος προς τα συμφέροντά της και είναι αυτοκαταστροφικός, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εξαφανιστεί πίσω από το ΝΑΤΟ, τώρα περισσότερο από ποτέ υποταγμένη στις Ηνωμένες Πολιτείες, με ποσοστό υπακοής κοντά στο 100%, σε ένα ολοκληρωτικό κλίμα. Η Ρωσία, σημειώνει, δεν αντιπροσωπεύει καμία απειλή για τη Δυτική Ευρώπη: ως συντηρητική δύναμη, σήμερα όπως και την εποχή του Συνεδρίου της Βιέννης το 1815, επιθυμεί να δημιουργήσει μια οικονομική εταιρική σχέση με την Ευρώπη, ιδιαίτερα με τη Γερμανία. Είναι προς το συμφέρον της να έχει ευρωπαϊκή πλευρά.
Η Ένωση φαίνεται στον Τοντ να είναι ένα βαρύ και περίπλοκο σύστημα, μη διαχειρίσιμο και κυριολεκτικά ανεπανόρθωτο. «Η σκοτεινή πλευρά της επιθυμίας θα ήταν ο πόλεμος να απελευθερώσει την Ευρώπη από τον εαυτό της». Άλλωστε, ένα έθνος είναι ένας λαός που έχει συνειδητοποιηθεί από μια συλλογική πεποίθηση και μια ελίτ που το κυβερνά με βάση αυτές τις πεποιθήσεις. Μόνο ο κόσμος μένει. Και καταλήγει σημειώνοντας ότι στην εποχή της μηδενικής θρησκείας μεγαλώνει η πρωταρχική ανάγκη για βία. Εξ ου και η διάγνωση που αναπόφευκτα συνόψισα: η Δύση επηρεάζεται από τον μηδενισμό που είναι μια απόρριψη της πραγματικότητας, μια ανάγκη για καταστροφή του εαυτού και των άλλων, άρνηση της αλήθειας και κάθε λογικής κατανόησης του κόσμου. Η ανάλυση είναι αιχμηρή, ίσως υπερβολική, ακόμα κι αν υποστηρίζεται από πολλά δεδομένα και πειστικά επιχειρήματα.
Κατά τη γνώμη μου, δεν είναι ζήτημα επιστροφής, ένα αδύνατο έργο, ούτε η παράδοση σε αυταρχικά, θεοκρατικά και δεσποτικά καθεστώτα και η προσαρμογή στα απαράδεκτα μοντέλα τους. Αντίθετα, είναι θέμα σκέψης για το καινούργιο, το ιερό, την κυριαρχία, τον κοινωνικό δεσμό, ξεκινώντας από τη σχέση μεταξύ της ελίτ και του λαού, με τον πρώτο να περιορίζεται πλέον σε αυτοαναφορικές ολιγαρχίες και τον δεύτερο σε μια παγκόσμια μάζα. .
Και να δώσει στον εαυτό του μια αποστολή, συμβατή με την πραγματικότητα και τις κληρονομιές του πολιτισμού.
Το «The Defeat of the West» του Todd κινδυνεύει να πέσει στην ακμάζουσα αποκαλυπτική τάση που αναγγέλλει την παρακμή της Δύσης εδώ και έναν αιώνα. Βοηθά όμως στο απότομο ξύπνημα από τον ύπνο της λογικής, που γεννά τέρατα και σπρώχνει την προώθηση του τίποτα στη Δύση. Το ένοπλο τίποτα.
Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΝΟΗΣΗΣ Η ΟΠΟΙΑ ΕΔΩΣΕ ΟΛΗ ΤΗΣ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΦΙΕΡΩΣΕ ΤΗΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΘΕΣΗ "ΑΝΗΚΟΜΕΝ ΣΤΗ ΔΥΣΗ" ΚΑΙ ΒΛΕΠΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΝΑ ΕΚΜΗΔΕΝΙΖΕΤΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΑ, ΔΙΑΠΡΑΤΤΟΝΤΑΣ ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΑΘΟΣ , ΤΗΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΠΣΕ, ΤΟ ΒΑΤΙΚΑΝΕΙΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΥ. ΤΕΛΙΚΑ ΠΑΡΑΔΟΘΗΚΕ ΣΥΣΣΩΜΗ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου