ΠΑΠΙΚΗ ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ (4)

Συνέχεια από: Σάββατο 13 Μαίου 2017

Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΣΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ. 

  
  3. Οι ιστορικο-Θεολογικές απαρχές τής μαριολογίας.(συνέχεια)       

Ο Ειρηναίοας της Λυών (+περίπου το 200) προσφέρει την πιό σημαντική βοήθεια για την ανάπτυξη τής Μαριολογίας στον δεύτερο αιώνα! Όπως τον ονομάζουν ήδη τον "πατέρα της Καθολικής Θεολογίας" θα μπορούσε να είχε ονομασθεί και σαν ο πρώτος Μαριολόγος. Ο Ειρηναίος εκφράζει καθαρά ότι ο Χριστός είναι αυτός ο οποίος θα τηρήσει την υπόσχεση (Γεν. 3,15) και θα νικήσει το φίδι και δέν ξεχνά ποτέ του να ενθυμίζει την καταγωγή του απο την Μαρία! Στην συνέχεια αναπτύσσει την αντίθεση Εύας-Μαρίας με μεγάλο ταλέντο!

          α) Η Εύα άνοιξε στο φίδι την οδό πρός την ανθρωπότητα και μ'αυτό έφερε τον θάνατο-η Μαρία γέννησε τον Χριστό ο οποίος συνέτριψε την κεφαλή του φιδιού και έφερε την ζωή.

          β) Επι πλέον η εσωτερική στάση τής Εύας υπήρξε η απιστία πρός τον Θεό και κατά συνέπειαν η ανυπακοή. Αντιθέτς ή εσωτερική κατάσταση της Μαρίας ήταν η πίστη στον Θεό και η υπακοή.

          γ) Το έργο της Εύας ξεκίνησε με το άκουσμα ενός κακού λόγου ενός κακού αγγέλου! Το έργο της Μαρίας ξεκίνησε με το άκουσμα ενός καλού λόγου εκ μέρους ενός καλού αγγέλου!

          Απο τότε η αντίθεση Εύας-Μαρίας είναι ένα μέρος συγχωνευμένο στην Καθολική Θεολογία και παραμένει μέχρι σήμερα. Όμως πρέπει να σημειώσουμε αμέσως ότι κατ'αρχάς η αντίθεση συνέβη αποκλειστικώς στην βάση καθολικών ρόλων, αλλά αντιθέτων, των δύο γυναικών στην ιστορία τής σωτηρίας και ότι η αντίθεση δέν χρησιμοποιήθηκε ποτέ για τον βιβλικό χαρακτηρισμό του "Δευτέρου Αδάμ" για τον Χριστό. Η "νέα Εύα" του δευτέρου Αδάμ για τους πρώτους πατέρες ήταν η Εκκλησία.

          Το έργο που έχει ακόμη πιό σημαντική θέση στην Μαριολογία του Ειρηναίου υπήρξε η ανακάλυψη της αναλογίας ή της ενώσεως ανάμεσα στην Μαρία και την Εκκλησία! Η οδός περνά απο την γνώση, ότι η "νέα ανέλπιστη" γέννηση του Χριστού απο την Παρθένο, είναι βάση και κέντρο της δικής μας προσωπικής αναγέννησης, στην επίγνωση ότι η πίστη και η Βάπτιση, η Εκκλησία δηλαδή, τα οποία πραγματοποιούν την αναγέννησί μας, αντιστοιχούν, στο βάθος ακριβώς, στην Παρθένο Μαρία. Έτσι βρίσκουμε στα έργα του τις δύο διάσημες φράσεις "πώς θα αποφύγουν αυτοί (οι γνωστικοί) την γέννηση του θανάτου, εάν δέν αναγεννηθούν μέσω της πίστης στην νέα γέννηση απο την Παρθένο, εκείνη την γέννηση η οποία μας δίνεται απο τον Θεό με θαυμαστό τρόπο και ανέλπιστα, σαν σημείο της σωτηρίας" και "...ο Λόγος θα γίνει σάρκα και ο Υιός του Θεού, υιός του ανθρώπου (ο αγνός θα ανοίξει με καθαρότητα την αγνή αγκαλιά της Μητρός, εκείνη η οποία αναγεννά τους ανθρώπους στον Θεό, εκείνη την οποία αυτός κατέστησε αγνή)...."Η πρωτη φράση βαδίζει αντίθετα απο την Γραφή: η γέννηση του Χριστιανού τίθεται σε σχέση με την Παρθενική γέννηση του Χριστού, η δεύτερη φράση έχει αντίθετη κατεύθυνση : ο Κόλπος της Μαρίας, ο οποίος γέννησε τον Χριστό, εξισούται με τον Κόλπο της Εκκλησίας. Και οι δύο συγκρίσεις βρίσκονται σαν σημειώσεις στον Ειρηναίο. Δέν μπορούμε λοιπόν να υποθέσουμε ότι ανέπτυξε πλήρως την Μαριολογία σ'αυτήν την κατεύθυνση ή ότι την επικέντρωσε γύρω απο αυτές τις σκέψεις! Στην έννοια της αναλογίας όμως αυτός έθεσε τον βασικό λίθο για την πιό σημαντική ίσως σκέψη της Μαριολογίας! Αμέσως δέ μετά απο αυτόν η ιδέα αναπτύσσεται περαιτέρω. Η Ευαγγελική διήγηση της Παρθενικής συλλήψεως του Χριστού οδηγεί τον Ιουστίνο να ονομάσει την Μαρία "η Παρθένος". Η ολοκλήρωση της Παρθενικής συλλήψεως του Χριστού με μία θαυμαστή γέννηση συναντάται επίσης και στον δεύτερο αιώνα. Έτσι η βεβαίωση του Αγίου Ιγνατίου τής Αντιόχειας σύμφωνα με την οποία ο τοκετός τής Μαρίας είναι ένα μυστήριο το οποίο μπορούμε να αναγγείλουμε αλλά το οποίο παρέμεινε άγνωστο στον Σατανά βαδίζει σ'αυτή την κατεύθυνση. Όταν ο Ειρηναίος στο κείμενό του "απόδειξη του αποστολικού κηρύγματος" στον αρ. 54 λέει: "Όσον αφορά την γέννησί του, δηλώνει επί πλέον ο ίδιος ο Προφήτης σε ένα άλλο σημείο-και πρίν αυτή, η εγκυμονούσα, γεννήσει και πρίν αρχίσουν οι πόνοι του τοκετού, γεννά ένα μωρό-(Ησ. 66,7). Αυτά τα λόγια δείχνουν την γέννησί Του απο την Παρθένο σαν ένα γεγονός ανέλπιστο και αδιανόητο".

          Αυτή η πίστη αναδύεται στον δεύτερο αιώνα και στα απόκρυφα της Κ.Δ, όπως στο πρώτο ευαγγέλιο του Ιακώβου, στην ανάληψη του Ησαΐα και στην 19η ωδή του Σολωμόντος. Αυτά τα ίδια τα ονόματα δείχνουν την Καθολική αποδοχή τής μονίμου παρθενίας της Μαρίας μετά τον τοκετό. Ένα άλλο πρόβλημα καθαρά Χριστολογικό ανεδύθη απο την ερώτηση εάν δικαίως η Μαρία μπορεί να ονομασθεί Μητέρα του Θεού! Η απόφαση ανήκει στο Χριστολογικό επίπεδο αλλά είναι αποφασιστικής σημασίας για την Μαριολογία και για την λατρεία της Μαρίας. Ο Τίτλος Θεοτόκος, συναντάται για πρώτη φορά στην αρχή του τετάρτου αιώνος σε μία προσευχή sub tuum praesidium. Διαδίδεται χωρίς δυσκολία μέχρις ότου να χρησιμοποιηθεί στην διαμάχη με τον Νεστόριο, στο πλαίσιο της Χριστολογίας. Η σύνοδος της Εφέσου (431) βάζει ένα οριστικό τέλος στις ασάφειες του δόγματος.

          Τέλος ένα σημαντικό στοιχείο της Μαριολογίας αποτελεί και το δόγμα τής αγιότητος, τής διαφύλαξης τής Μαρίας απο την αμαρτία. Ήδη στον Ειρηναίο βρίσκεται μία νύξη σε ατέλειες της Μαρίας κάτι που επαναλαμβάνει ο Τερτυλλιανός και οι Έλληνες Πατέρες μέχρι τον Κύριλλο αλεξανδρείας, μέχρι τον Πέμπτο αιώνα. Ο λόγος είναι οι προφητείες του Συμεών καθώς το σπαθί κατανοείται σαν αμφιβολία της πίστεως, ή η παρέμβαση της Μαρίας στην Κανά, ή το κατά Ματθαίον 12, 46-50. Αλλά η Λατινική γραμματεία μετά τον Τερτυλλιανό δέν ακολουθεί πλέον αυτή την οδό και ο Αμβρόσιος καθίσταται ο πιό μεγάλος υπερασπιστής της αγιότητος τής Μαρίας. Μετά δέ και την συμφωνία τού Αυγουστίνου, ο τίτλος Μητέρα του Θεού επιβάλλεται και προωθείται και στην Ανατολή. Βεβαίως το δόγμα αυτό, του αειπάρθενου τής Θεοτόκου, κατ'αρχάς το εκμεταλλεύθηκαν και αιρέσεις όπως ο Δοκητισμός και ο Μανιχαϊσμός και την απουσία του προπατορικού ο Πελαγιανισμός, αλλά η διατήρηση του δόγματος στο εσωτερικό τής Εκκλησίας δείχνει ότι οι ρίζες του βυθίζονται στην πίστη της Εκκλησίας και όχι της αιρέσεως.

          Τελικώς στον Πέμπτο αιώνα υφίσταται στην πίστη του Χριστιανισμού μία Μητέρα του Ιησού η οποία ονομάζεται πραγματικά Θεοτόκος, η οποία έτεκε τον Ιησού με Παρθενικό τρόπο, η οποία εμμένει στην Παρθενία και στην υπέρτατη αγιότητα, και η οποία μέσω τής μητρότητός της σε σχέση με τον Χριστό αφαίρεσε απο όλους τους ανθρώπους την κατάρα της Εύας και η οποία είναι το πρωτότυπο τής Εκκλησίας Μητέρας και Παρθένου.

Συνεχίζεται

Αμέθυστος.