H EΠΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ (9)

 Συνέχεια από:Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2021

Η ΕΠΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ 

Πώς (να συνεχίσουμε ) νά σκεφτόμαστε στην ψηφιακή εποχή!

Του Frank Schirrmacher. (Payback, 2009).

Κεφάλαιο 5! Ψηφιακός Τεϊλορισμός (Taylor)

          

Και όμως όσο επιτήδεια και αν θέλουν να το κρύψουν οι προγραμματιστές, εκφραζόμενοι στις μηχανές και με τις μηχανές, στην πραγματικότητα σχεδόν πάντοτε εισερχόμαστε σε ανταγωνισμό μ ’αυτές, όταν αντιθέτως είμαστε πεισμένοι ότι επικοινωνούμε με άλλα πρόσωπα. Ποτέ μέχρι σήμερα δεν σκεφτήκαμε ότι θα βρεθούμε σε έναν αγώνα ευφυίας με μία τηλεοπτική συσκευή, ότι δεν θα μας συμβούλευε ποτέ ούτε θα είχαμε εκτελέσει διαταγές. Ποτέ ότι τα φιλμς ή η τηλεόραση θα είχαν επικοινωνήσει μεταξύ τους χωρίς την ανθρώπινη συμμετοχή, για να φθάσουν σε αποτελέσματα των οποίων οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν πλέον τις αιτίες αλλά των οποίων έχουν την ανάγκη για να προχωρήσουν. Τα software όμως αυτό κάνουν.

          Ένα ραδιόφωνο ή ένας τηλέγραφος δεν θα είχαν συνεργαστεί ποτέ μαζί μας και για καμία από αυτές τις τεχνολογίες δεν θα μπορούσαμε να βεβαιώσουμε ότι μιμείται και τελειοποιεί τις ουσιώδεις διαδικασίες της ανθρώπινης σκέψης. Φυσικά δεν υπήρξε ποτέ μία τόσο σύνθετη κίνηση και στις δύο διευθύνσεις, από άτομο σε μηχανή και αντιστρόφως. Καθόμαστε ο ένας απέναντι στον άλλο και διεισδύουμε αμοιβαίως.

          Μία αμερικάνικη διαφήμιση ενός δικτύου υγείας διαφημίζει το δικό της προϊόν μ’αυτόν τον τίτλο: “Ιατρική που δεν ξεχνά”. Εμφανίζεται ένας γιατρός της επαρχίας με μία τσάντα γιατρού μαύρη και στην συνέχεια το σλόγκαν: “θυμόμαστε όταν οι γιατροί γνώριζαν τα πάντα για τους ασθενείς τους και μετέφεραν σε μία μικρή μαύρη τσάντα αυτό που χρειαζόταν; Η ηλεκτρονική καρτέλα είναι η μικρή μαύρη τσάντα του μοντέρνου γιατρού”.

          Το “New England Journal of Medicine” παρατηρεί: “Η προσπάθεια σύνδεσης αυτού του τύπου της τεχνολογίας στις νοσταλγικές αναμνήσεις του Ιατρού ο οποίος αφιέρωνε πολύ χρόνο στον διάλογο είναι μάλλον ατυχής. Στην πραγματικότητα αυτή η ανθρωπιστική αναπαράσταση αποκλίνει τελείως από την αντίληψη πολλών ασθενών, οι οποίοι κατά την διάρκεια μιας επισκέψεως του ενός τετάρτου της ώρας βλέπουν τον γιατρό να κοιτάζει μόνον την οθόνη. Αυτό είναι ίσως το ποιο ανησυχητικό αποτέλεσμα της τεχνολογίας: τροποποιεί την προσοχή και την αφαιρεί από τον ασθενή. Μία από τις ασθενείς μας ονομάζει τώρα πλέον τον γιατρό της μόνον “δόκτωρ κομπιούτερ”. Δεν με κοιτάζει ποτέ όταν διηγείται αλλά μόνον την οθόνη. Είναι σ’ένα υψηλότερο επίπεδο αυτό που δοκίμασε η Christina Huffington όταν η μητέρα της, για να καλυτερεύσει τον διάλογό τους, της χάρισε ένα κινητό.

          Ανακεφαλαιώνουμε: ούτε οι γιατροί έχουν λύσεις κατά των γνωσιακών διαταραχών. Και τα δικά τους καλώδια άρχισαν να υπερθερμαίνονται. Δεν τους λείπει η ευθύνη, μάλιστα δε με την σειρά τους είναι ένα ιδιαίτερο παράδειγμα της γνωσιακής υπερφόρτωσης, μία επαγγελματική κατηγορία η οποία κινδυνεύει να πνιγεί στις πληροφορίες. Και τι μας συμβουλεύουν οι νευροεπιστήμονες; Των οποίων καθόλου τυχαία η επιστήμη τους απέκτησε σπουδαιότητα όσο αυξάνονταν οι γνωσιακές διαταραχές του ατόμου; Πάρε έναν υπνάκο, χαμήλωσε τους ρυθμούς, βάλε όρια χρόνου, πρόσεξε τις αφηρημάδες, μην αφαιρείσαι, απευθύνσου σ’έναν γιατρό και πάει λέγοντας. Και τέλος: Κλείσε τα μηχανήματα!

          Μέχρι τώρα αυτές οι συνταγές δεν ωφέλησαν καθόλου, διότι τώρα πιά σχεδόν όλοι εξαρτώμεθα από το κομπιούτερ, για να αποκτήσουμε πρόσβαση στον κόσμο. Από τους υπολογισμούς, στις διορθώσεις, από την ικανότητα ανάγνωσης των οδικών χαρτών στην απομνημόνευση των αριθμών τηλεφώνου: τα κομπιούτερ έχουν αναλάβει τόσες ευθύνες ώστε με τα χρόνια έχουμε σμικρύνει στον εγκέφαλό μας τα αντίστοιχα πεδία μέχρι εξαφανίσεως, στέλνοντας σε πρόωρη συνταξιοδότηση τους νευρώνες!

          Δεν είναι εύκολο πλέον να κατέβουμε από τον κόσμο, να επιβραδύνουμε τους ρυθμούς, να πάρουμε έναν υπνάκο. Όταν ξυπνάμε όλα ξαναρχίζουν, παραμένουμε έντομα, όπως το samsa. Πάνω απ’όλα τα λάπτοπ μας, τα κινητά και τα κομπιούτερ, οι λογαριασμοί μας στο facebook και τα γραμματοκιβώτια συνέχισαν να δουλεύουν. Να πάρουμε έναν υπνάκο σημαίνει μόνον να επανακτήσουμε αυτό που χάσαμε!

          Η τεχνολογία της πληροφορικής ανακαίνισε τον κόσμο τού W. Taylor, τον μυθικό ανανεωτή της εργασίας ο οποίος επινόησε την χρονομετρημένη ζωή και στον οποίο επανέρχονται πολλές μέθοδοι επάρκειας απολύτως απάνθρωποι στον κόσμο της βιομηχανικής παραγωγής. Αρχές οι οποίες σύμφωνα με τον οικονομολόγο Peter Drucker, επηρέασαν τουλάχιστον όσο οι θεωρίες του Μαρξ και του Φρόυντ. Ο ψηφιακός τεϊλορισμός, για τον οποίο μίλησε πρώτη η δημοσιογράφος Maggie Jackson στο Distracted, το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο της στην αφηρημάδα, θρυμματίζει την ζωή, τον χρόνο, τις σκέψεις και η μοναδική διαφορά είναι ότι αυτή την φορά έχουμε να κάνουμε με μία “προσωποποιημένη” εκδοχή αυτής της ιδεολογίας. Το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων υποκύπτει θεληματικά στις εντολές των μικροεπεξεργαστών.

          Ο Taylor δημιούργησε μία υποδιαίρεση η οποία μεταμόρφωσε τις θέσεις εργασίας σε πολύ μικρές ενότητες και σέ περιβάλλοντα με υψηλή επάρκεια, στα οποία κάθε κίνηση, κάθε βήμα τού εργαζόμενου ήταν αξιολογημένο με όρους παραγωγικότητος. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για την μεταμόρφωση του ανθρώπινου σώματος, το οποίο έπρεπε να προσαρμοσθεί στις μηχανές. Ο σκοπός αυτής της μεταμορφώσεως ήταν η προσαρμογή των μυών, οι οποίοι είχαν αναπτυχθεί και φουσκώσει στους αγρούς σε κινήσεις πιο ακριβείς με πολύτιμες μηχανές, να καταστήσουν πιο ευαίσθητα τα δάκτυλα και να συγχρονιστούν οι κινήσεις!

          Ο Taylor υποδιαίρεσε την ανθρώπινη εργασία σε ενότητες όλο πιο μικρές, μονότονες, με την φιλοδοξία να εκμεταλλευθεί με την μέγιστη δυνατή  επάρκεια κάθε δευτερόλεπτο, ακόμη και της ιδιωτικής ζωής. “Στο παρελθόν”, είπε ο Taylor, μία φορά “προηγείτο ο άνθρωπος, το άτομο”. Στο μέλλον θα πρέπει να είναι το σύστημα!

          Ακόμη και ο εγκέφαλος είναι ένας μύς, παρότι ειδικός. Ο πονοκέφαλος που αισθανόμαστε, τα blackout από τα οποία υποφέρουμε, η νευρικότης που μας περικυκλώνει είναι το αποτέλεσμα ενός εποχικού πειράματος πάνω στον εαυτό μας για να προσαρμόσουμε τον ανθρώπινο εγκέφαλο στις μηχανές.

          Στην εποχή του ψηφιακού ταϊλορισμού τής σήμερον, το αντικείμενο το οποίο στοχοποιείται είναι ο εγκέφαλός μας!

Συνεχίζεται

Αμέθυστος.