Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχαν δεξιοί και αριστεροί, συντηρητικοί και προοδευτικοί, εθνικιστές και διεθνιστές. Ή αν θέλετε, οι φασίστες και οι αντιφασίστες, οι κομμουνιστές και οι αντικομμουνιστές. Τώρα, στην παγκόσμια εποχή της πανδημίας και της κυβέρνησης εθνικής ενότητας υπό την ηγεσία ενός μη κομματικού τεχνοκράτη, πώς χωρίζονται οι πολιτικές απόψεις και οι πολιτικές πεποιθήσεις; Οι προαναφερθείσες κατηγορίες, αν και εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται, έχουν φθαρεί από τον χρόνο και την κατάχρηση, χάνουν δύναμη στις πολλαπλές παραλλαγές, στα αλλαγμένα πλαίσια και στις πολεμικές και υπολειπόμενες χρήσεις με τις οποίες χρησιμοποιούνται. Δεν είναι πλέον σε θέση να αναπαραστήσουν την τρέχουσα πραγματικότητα και τις ανισότητες. Λοιπόν πού είναι πραγματικά διχασμένοι οι Ιταλοί, οι Ευρωπαίοι, οι Δυτικοί σήμερα, ποια είναι τα πιοσημαντικά καί ευαίσθητα ζητήματα;
Πρώτον, τα ζητήματα της βιοπολιτικής, δηλαδή οι τομείς που αφορούν τη ζωή και το θάνατο, τη γέννηση και τα φύλα, τη μείωση του ποσοστού γεννήσεων, τις υιοθεσίες και τις παρένθετες μητρότητες, τις ενώσεις και τις οικογένειες ομοφυλόφιλων, το δικαίωμα στη ζωή ή στην άμβλωση, τις αλλαγές ταυτότητας και ο διανθρωπισμός, η ζωοποίηση, τά έθιμα, τά ναρκωτικά. Δεύτερον, επηρεάζουν άμεσα τις «προστατευόμενες» κατηγορίες γιατί κρίνονται ότι δεν προστατεύονται επαρκώς από τους ισχύοντες νόμους και έθιμα: δηλαδή οι γυναίκες, οι μετανάστες, οι μαύροι, οι ομοφυλόφιλοι, οι τρανσέξουαλ, οι Ρομά, οι θρησκευτικές μειονότητες. Τρίτον, αφορούν τη συλλογική ιστορική μνήμη, τίς ταυτότητες, τήν θρησκευτική κληρονομιά των λαών, τίς παραδόσεις, τα έθιμα και τήν απόρριψή τους, τα κλασικά και τήν ακύρωσή τους, τίς τέχνες και τήν λογοκρισία, το τοπωνύμιο, τα μνημεία, τα φεστιβάλ και τα παγκόσμια νέα, το παρελθόν και τήν άρνησή του. Αυτά είναι τα ζητήματα που διχάζουν περισσότερο σε πολιτικό, ή ιδανικό επίπεδο, καθώς και τά ενδεχόμενα, υγειονομικά ή οικονομικά. Διακυβεύεται ο πολιτισμός, που απειλείται από μέσα και έξω. Όλα τα ζητήματα που χαρακτηρίζονται ως «διχαστικά» για την τρέχουσα κυβέρνηση (ο νόμος Zan, το μεταναστευτικό ζήτημα, το ius soli) ανάγονται σε αυτόν τον δυισμό.
Οι παλιές ταμπέλες που προαναφέρθηκαν δεν αρκούν πλέον, ούτε μπορούν να απορριφθούν με μανιχαϊστικό και απαξιωτικό τρόπο όσοι αντιτίθενται στις αρχές του νεοκομφορμισμού, λες και η πρόκληση ήταν μεταξύ ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ρατσισμού (συν διάφορες φοβίες). Αντίθετα, από τη μια πλευρά υπάρχει το κοινό αίσθημα των λαών, που διαμορφώθηκε με την πάροδο του χρόνου και με τις γενιές. από την άλλη υπάρχει το νέο πρότυπο ορθότητας που επιβάλλεται από τις κυρίαρχες τάξεις. Δηλαδή αρχαίες προκαταλήψεις του λαού απέναντι σε νέες ιδεολογικές προκαταλήψεις.
Κατατάσσουμε τις δύο αντίθετες γραμμές με σεβασμό και για τους δύο: από τη μια κυριαρχεί η μέριμνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, από την άλλη η υπεράσπιση του πολιτισμού που κινδυνεύει. Με άλλα λόγια, από τη μια πλευρά διακυβεύονται οι ακρογωνιαίοι λίθοι του πολιτισμού – η οικογένεια, η θρησκευτική αίσθηση, οι κοινοτικοί δεσμοί, η παράδοση, τα σύμβολα, η αγάπη για την πατρίδα. Στήν αντίθετη πλευρά ωστόσο, διακυβεύεται η απόκτηση νέων ατομικών, παγκόσμιων δικαιωμάτων, έμφυλων, μειονοτικών δικαιωμάτων. Συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος αλλαγής χαρακτηριστικών, φύλου και ιθαγένειας.
Πράγματι, οι πιο σκληρές συγκρούσεις αφορούν τον ρατσισμό, τον σεξισμό, την αποικιοκρατία, τον σουπρεματισμό, την ισλαμοφοβία, την ξενοφοβία, την ομοφοβία, την άρνηση, αλλά είναι παραλλαγές στο ίδιο θέμα: πολιτισμός ή παγκόσμια ανθρώπινα δικαιώματα.
Η υπεράσπιση του πολιτισμού σημαίνει προστασία ταυτοτήτων, εθνικών κυριαρχιών, χριστιανισμού, παραδοσιακών πολιτισμών. Αντίθετα, η προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σημαίνει υποστήριξη της παγκόσμιας χειραφέτησης ατόμων και λαών από τους πολιτισμούς, τις ιστορίες και τις παραδόσεις τους, αλλά και από τη φύση τους και τις διαφορές τους.
Όσοι υπερασπίζονται τον πολιτισμό αγαπούν την κοινότητα ξεκινώντας από τους πιο κοντινούς. Όσοι υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα αγαπούν τον κόσμο ξεκινώντας από τούς πιο μακρινούς. Όποιος υπερασπίζεται τον πολιτισμό αναγνωρίζει δικαιώματα σε σχέση με τα καθήκοντα και ξεκινώντας από τα φυσικά δικαιώματα, σέβεται το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον και θεωρεί κάποια θεμέλια διαχρονικά. Όσοι υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα τοποθετούνται στην προοπτική του παγκόσμιου παρόντος και υποστηρίζουν τις μεταλλάξεις. Αυτοί που υπερασπίζονται τον πολιτισμό θέλουν να προστατεύσουν τις διαφορές από την παγκόσμια ομογενοποίηση και τον ριζικό αναγωγισμό. Αυτοί που υπερασπίζονται την παγκόσμια κοινωνία θέλουν να εξαλείψουν τις διαφορές και να προστατεύσουν ορισμένες ποικιλομορφίες με έναν ιδιαίτερο τρόπο.
Η υπεράσπιση του πολιτισμού δεν σημαίνει ότι θέλεις να επιστρέψεις και να δοξάσεις τον πόλεμο, την αντρική υπεροχή, τη σκλαβιά, το ταξικό ή φυλετικό μίσος. Σημαίνει να αναλάβουμε την κληρονομιά του πολιτισμού, των παραδόσεων, των συμβόλων, χωρίς να τα επαναπροτείνουμε μηχανικά σε αρχαϊκές μορφές. σημαίνει να μην κρίνουμε το παρελθόν με τον φακό του παρόντος, να μην επεξεργαζόμαστε ή να σβήνουμε την ιστορία γιατί διαφέρει από τις σημερινές ευαισθησίες, αλλά να αναγνωρίζουμε την ιστορία ως έχει και μετά να διακρίνουμε τι είναι ζωντανό και τι είναι νεκρό, τι ισχύει πάντα και τι έχει περάσει ανεπίστρεπτα, με ρεαλισμό. Χωρίς να συγχέουμε το ιστορικό επίπεδο με το δικαστικό και το δικαστικό με το ηθικό και ιδεολογικό.
Οι πολιτικές και κοινωνικές μάχες επικεντρώνονται σε αυτές τις αντιθέσεις. Ένα γιγάντιο αίσθημα ενοχής του ευρωδυτικού πολιτισμού συντηρείται για τον λευκό, στρέιτ, χριστιανό άνδρα, παιδί και γονιό. Όλα επανεκτιμώνται στο τηγανι του νέου κομφορμισμού: από την ιστορία στα φύλα, από τον πολιτισμό στα κόμικς. Είναι περίεργο να σημειωθεί ότι πολλοί πεπεισμένοι φιλοευρωπαίοι επηρεάζονται στην πραγματικότητα από την ευρωφοβία: μισούν τον δικό τους πολιτισμό και τον δικάζουν σε κάθε τομέα.
MV, Panorama, n.19 (2021)
ΖΗΖΙΟΥΛΑΣ,ΡΑΜΦΟΣ, ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ, ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ, ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ, ΕΝΑΝΤΙΟΝ; ΥΠΗΡΞΕ ΣΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ Ο ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ ΑΛΛΑ ΝΙΚΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΒΑΘΥ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ. ΕΝ ΤΗ ΑΠΟΥΣΙΑ ΜΑΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου