Η καταγωγή της θεότητος

Η καταγωγή της θεότητος

Martin Heidegger

Die Herkunft der Gottheit

Το παρόν κείμενο δημοσιεύτηκε το 1997 και εντάσσεται σε ένα μεγαλύτερο χειρόγραφο με τον τίτλο ¨"Η ουσία του ερωτήματος" (Μια σειρά χειρογράφων περί συμβάντος [Ereignis]). Γράφτηκε την περίοδο 1943-44.

Στην φιλοσοφία περί συμβάντος (Ereignis) ο Heidegger γράφει το Είναι με την παλαιότερη ορθογραφία, δηλαδή Seyn και όχι Sein.

Το Είναι (Seyn) αποτελεί στο εσωτερικό του την επί-στροφή (Rück-kehr, τονίζει δηλαδή την στροφή του, την φυγή του από την φιλοσοφία του Είναι και Χρόνος), προς το αλλοτινό (das Einstige). Αυτό όμως, το αλλοτινό, είναι το αληθινά αιώνιο.

Η ανθρώπινη επιστροφή είναι η μνήμη. Η ενθύμηση είναι η προστασία του Είναι, την οποία το Είναι έχει ανάγκη, για να μην καψαλιστεί μέσα στην λάβρα της στοργής και οικειότητας (Innigkeit), με την οποία επιστρέφει στο αλλοτινό.

Κατά πρώτον επειδή, το Είναι ως αυτό που τελεί την επί-στροφή του συμβάντος, κάνει το αλλοτινό να συμβαίνει, πυρακτωμένο από εσώτατο πόνο, κατά πρώτον επειδή η επιστροφή είναι η διστακτική άφιξη του αλλοτινού, κατά πρώτον επειδή η άφιξη παραμένει προφυλαγμένη μέσα στο μήνυμα της λέξης, γι’ αυτό είναι αγγελιοφόροι της φυλαγμένης μέσα στον πόνο λάβρας της στοργής, γι’ αυτό είναι ουρανός (φωτιά και φως) και γη (σκεπαστική επιείκεια του βάθους που σκοτεινιάζει) και ο καθαρός ουρανός (όπου ο ουρανός και η γη συναντιούνται), γι’ αυτό είναι οι ενωμένοι τρεις αγγελιοφόροι του συμβάντος, οι άγγελοι του Είναι. Η μεταφυσική τους ονομάζει «θεούς», και ως θεούς τους προσλαμβάνει ασαφώς και ανερμηνεύτως στην ουσία τους.

Αυτό που ακόμα κρύβεται μέσα στον ακόμα μη αποκαλυμμένο πλούτο τής με τον τρόπο αυτό ρητά εκφραζόμενης καταγωγής της θεότητας, είναι ένας ιερός θησαυρός.

Καθώς όμως η καταγωγή της θεότητος προκύπτει μέσα στη γνώση των ανθρώπων, η σκέψη βιώνει την αποχώρηση των θεών. Η φυγή των θεών συμβαίνει προς όφελος των αγγέλων. Η ουσία των αγγέλων αποκαλύπτεται καθαρότερα, όταν η επί-στροφή ως άφιξη μέσα στο αλλοτινό διασαφηνίζει (lichtet: απομακρύνει τα δέντρα από ένα σημείο του δάσους, και οι ακτίνες του ήλιου μπορούν να περάσουν) την ουσία τους ως αγγελιοφόρων, και το ξέφωτο αυτό ενώνεται με την αποκάλυψη της ουσίας του λόγου και την γέννηση της γλώσσας.

Από την έλευση των αγγέλων μαθαίνουμε αυτό που βιώθηκε στην αρχή, αυτό που προηγουμένως ονομαζόταν και ήταν «φύση»-αιθέρας, ουρανός, γη- και αυτό που ως αντικείμενο της τεχνικής επιτρέπει την ερήμωση της γης και του ουρανού.

Η ερήμωση του ουρανού θα ακολουθήσει, όταν οι πλανητικές εταιρίες εναέριας κυκλοφορίας θα έχουν τακτοποιηθεί, και ο κάθε παράγοντας της κυριαρχίας επί του κόσμου θα έχει το ιδιωτικό του αεροπλάνο. Πρώτα όμως πρέπει ο άνθρωπος να καταντήσει στο πιο εξωτερικό σημείο της μεταφυσικής του ουσίας. Αυτό θα ισχύει τότε, όταν ο άνθρωπος θα έχει αφεθεί στη μηχανή ως ρυθμιστικό κομμάτι της λειτουργίας της. Η μηχανή μπαίνει στη θέση του ζώου (ελληνικά στο κείμενο): το ζωντανό ον γίνεται αντιληπτό ως μηχανή. Όλη η βιολογία εκδιώκεται πάνω στο δρόμο αυτό. Ο λόγος (ελληνικά στο κείμενο) όμως είναι η λογική της τεχνολογικής ρύθμισης της λειτουργίας (σχεδιασμός, εγκατάσταση, καθοδήγηση).

Και τότε μόνο θα έχει προετοιμαστεί το απολύτως ασύνδετο: Ο άνθρωπος: το ρυθμιστικό συστατικό της μηχανής. Ο άνθρωπος: η μνήμη μέσα στο συμβάν.

Από τη σκοπιά της αλήθειας του Είναι, του συμβάντος, απαιτούνται μόνο οι κατώτερες και χωρίς καταγωγή δυνάμεις του ανθρώπου, οι οποίες λησμονούν τον εαυτό τους, για να είναι επαρκείς στις απαιτήσεις της ουσίας της μηχανής, και να εκπληρώσουν αυτό που απαιτείται από την μηχανή.

Για τον λόγο αυτό, ο μαζάνθρωπος είναι ο πιο κατάλληλος για να είναι επαρκής στην πενιχρή μονοτονία της λειτουργίας της μηχανής, γιατί σε αυτόν ταιριάζει η μετριότητα και η ισοπέδωση του πάνω και του κάτω.

Οι απαιτήσεις που ακόμα προβάλλει το Είναι προς τον άνθρωπο είναι ελάχιστες. Το Είναι έχει σχεδόν απομακρυνθεί πλήρως από τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος ως εκτελεστής της βούλησης προς βούληση μπορεί να νομίζει, πως η βούληση να είναι ο εαυτός του και επομένως να μην έχει τίποτα «πάνω» και τίποτα «μπροστά» του, που θα μπορούσε να τον καταπιέσει ή βαρύνει. Μόνο για όσο όλα βρίσκονται σε μετάβαση από την χριστιανική-αστική ανθρωπινότητα προς την απολύτως οργανωμένη ουσία της μηχανής, θα γίνεται αντιληπτή η διαδικασία αυτή ακόμη μέσα στη σφαίρα της βιαιότητας και ως απώλεια προηγούμενων απολαύσεων και προνομίων, με τρόπο ώστε ο εδώ αντιληπτός ερεθισμός να δώσει τη θέση του σε μια άμβλυνση και αδιαφορία, δια της οποίας προετοιμάζεται η βαρεμάρα, ταιριαστή στην ουσία της τεχνικής.

Πως όμως, όταν η προηγούμενη «φύση» φωτίζεται μέσα στην ουσία του αγγελικού, και από την ουσία αυτή αρχίζει η επί-στροφή στο μυστήριο της; Πως είναι εκεί η Άνοιξη; Μήπως γι’ αυτό βρίσκεται μέσα μας μια μεταμορφωμένη προσδοκία αυτής της εποχής, εν μέσω της φρίκης;

Τέλος.

ΓΛΩΣΣΟΛΑΛΙΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΘΕΟΤΗΤΟΣ.

Η Αυτοκρατορία της ταυτίσεως ΕΙΝΑΙ και θεού!