Δευτέρα 26 Ιουνίου 2023

Η αντικατάσταση του Ανθρώπου. Μαρτσέλο Βενετσιάνι

Η αντικατάσταση του ανθρώπου

Είδα ζωντανά ένα συγκλονιστικό πείραμα, το οποίο καθιστά περιττά όλα όσα σκέφτεται, κάνει, λέει ο άνθρωπος, ξεκινώντας από αυτό που κάνω τώρα, γράφοντας. Έτσι, ένας φίλος μου εξομολογείται ότι χρησιμοποιεί το Chat Gpt, ή εκείνη την εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης της οποίας αφηγούμαστε κάθε δόξα και κάθε φρίκη κάθε δεύτερη μέρα.Τήν μια μέρα έγινε αποδεκτή, μια άλλη απαγορεύτηκε, στη συνέχεια έγινε εκ νέου δεκτή, όπως συμβαίνει πάντα όταν υπάρχει λογοκρισία.
Ο φίλος μου έχει μια ιδέα που με αφορά άμεσα και θέλει να την παρουσιάσει στην πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι. Ζητά βοήθεια από το smartphone του για να υποστηρίξει το αίτημά του (το οποίο δεν εγκρίνω). Δεν προφταίνει να διατυπώσει το αίτημα του καί εμφανίζεται στο βίντεο ένα θαύμα: μια αιτιολογημένη, ενημερωμένη, σχετική επιστολή, γραμμένη σε καλά ιταλικά, η οποία πραγματοποιεί την πρόθεσή της με πληθώρα δεδομένων που ένας συγγραφέας-φάντασμα, ένας βοηθός ή γραμματέας, δεν θα μπορούσε ποτέ να διατυπώσει, ακόμη και μετά από μια αναζήτηση. Φυσικά, σε ένα πιο προσεκτικό κριτικό μάτι, μπορείτε να "απομαγέψετε" το αυτόματο σε μερικές κάπως γενικές εκφραστικές φόρμουλες, τις οποίες μπορείτε να προσαρμόσετε σε πολλές καταστάσεις, μόλις εισέλθετε στην κατεύθυνση που θέλετε να δώσετε στην επιστολή σας. Αλλά σχεδόν κανείς δεν θα μπορούσε να κάνει την ιδέα του καλύτερη. Πώς είναι δυνατόν μια μαθηματική εφαρμογή όχι μόνο να σας δώσει μαθηματικά ακριβή αποτελέσματα, αλλά και να μεταφραστεί σε λογοτεχνία, επικοινωνία, επιλογή θεμάτων και ειδήσεων; Εκπληκτικό.
Μέχρι χθες είχαμε μείνει με τον Αριστοτέλη που έβλεπε το μέλλον στο οποίο οι δούλοι θα απολύονταν, θα απελευθερώνονταν ή θα έμεναν άνεργοι, ανάλογα με την άποψη, από τις μηχανές, από τους αργαλειούς που θα πήγαιναν αυτόματα ή από τους γερανούς που θα σήκωναν βάρη αφόρητα για τον άνθρωπο. Η χειρωνακτική εργασία θα είχε αντικατασταθεί από μηχανές και ο άνθρωπος θα μπορούσε να αφοσιωθεί σε θεωρητικές, στοχαστικές, καλλιτεχνικές, παιχνιδιάρικες και τελετουργικές δραστηριότητες. Γνωρίζουμε ότι αυτό δεν συνέβη, ο χρόνος που απελευθερώθηκε δεν είναι πολύτιμος χρόνος, αλλά χαμένος χρόνος, διασκορπισμένος· Η τεμπελιά, οι κακές συνήθειες και άλλες αυξάνουν τήν 
δουλεία. Η αδράνεια δεν μετατρέπεται σε κλασικό otium( σχόλη), αλλά στον πατέρα των κακιών. Ωστόσο, η ευφυής σφαίρα του ανθρώπου διατηρήθηκε, δεν συγκλονίστηκε ούτε αναπαράχθηκε από αυτόματες διαδικασίες, που δημιουργήθηκαν με μηχανές.

Βρισκόμαστε τώρα στην επόμενη φάση
. Η εφαρμογή καταφέρνει να αντικαταστήσει την έρευνα, τον πολιτισμό, την πνευματική προσπάθεια. Και στο κοινωνικό επίπεδο καθιστά περιττή όχι τη δουλεία, όπως πίστευαν μέχρι χθες ο Αριστοτέλης και ο Μαρξ, αλλά την πνευματική εργασία. Θα μπορέσετε ποτέ να κρίνετε πτυχιακές διατριβές και έρευνες αν γνωρίζετε ότι μπορούν να είναι το αποτέλεσμα μιας απλής ερώτησης προς τον τεχνητό τεχνο-εγκέφαλο; Σε τι θα ωφελήσουν οι ερευνητές, οι υπεύθυνοι Τύπου και επικοινωνίας, οι δημοσιογράφοι και όλα τα είδη των πραγμάτων να γίνουν εγκαίρως, αν όλα μπορούν να επιτευχθούν σε πραγματικό χρόνο, σε ευρεία έκδοση, σε υψηλό επίπεδο; Θα μπορούσα να επισημάνω ορισμένες περιοχές που δεν έχουν ακόμη επιτευχθεί, όπου απαιτείται κριτικό πνεύμα, δημιουργικότητα, πρωτοτυπία, αλλά αυτή η άγκυρα που ειλικρινά είπα λέει πολλά για το γεγονός ότι όπως ήταν αδιανόητο μέχρι χθες αυτό που μου δείχνει ο φίλος μου σήμερα, έτσι αύριο μπορεί να συμβεί σε άλλους τομείς. Μια συνεχής υποχώρηση, μια εκθετική αύξηση των μαγικών-τεχνολογικών δυνάμεων που αντιστοιχεί σε μια πολύ γρήγορη μείωση των ανθρώπινων-πνευματικών ικανοτήτων. Η τεχνολογία εξελίσσεται, ο άνθρωπος υποχωρεί. Η λέξη κλειδί όλων αυτών είναι μία: υποκατάσταση. Όχι μόνο εθνοτική υποκατάσταση, όχι μόνο η παρένθετη μητρότητα, αλλά υποκατάσταση του ανθρώπου, σε όλα τα επίπεδα. Η πρώτη παγκόσμια απειλή για τη ζωή μας στη γη δεν είναι το κλίμα, η ρύπανση, ο πόλεμος, αλλά η υποκατάσταση. Πότε θα φτάσουμε στο σημείο χωρίς επιστροφή, δηλαδή όταν δεν θα είμαστε πλέον εμείς αυτοί που πρέπει να κάνουμε ή να μην κάνουμε, να αποφασίζουμε, να οδηγούμε, όταν δεν θα είμαστε πλέον σε θέση να αποτρέψουμε, να απαγορεύσουμε, να σταματήσουμε, να γυρίσουμε πίσω; Δεν ξέρουμε, αλλά είναι πολύ κοντά και όταν συμβεί δεν θα το γνωρίζουμε πια.

Πρέπει να σταματήσει η Τεχνητή Νοημοσύνη σε αυτούς τους τομείς; Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ πριν, τώρα το κάνω. Θα είναι δύσκολο, η ανθρώπινη ιστορία λέει ότι αυτό που απαγορεύεται σήμερα αύριο θα παραβιαστεί, αν όχι από εμάς, τότε από άλλους. Αυτό που δεν θέλεις να ζήσεις σήμερα, θα το ζήσεις αύριο. Αλλά το θέμα είναι να προχωρήσουμε σε μια άλλη σύγκριση: η τεχνολογία γίνεται όχι μόνο ένα τεράστιο και υγιές εργαλείο για χίλια πράγματα, τα οποία ευλογούμε καθημερινά, αλλά και ένα μέσο καταστροφής. Όπως και η ατομική βόμβα, γίνεται ένα θανατηφόρο όπλο, πρέπει να έχουμε το θάρρος να διαπραγματευτούμε τον αφοπλισμό της. Δεν είναι όμορφο, ίσως δεν είναι καν ανθρώπινο, αλλά είναι απαραίτητο. Ακόμη και επιφανείς μάγοι της τεχνητής νοημοσύνης, μετανοημένοι χειριστές, το λένε.

Αλλά πριν φτάσουμε σε αυτό το σημείο χωρίς επιστροφή, τι είναι ακόμα ανθρώπινο; Η αρχή, η πρωτοβουλία, η αρχικοποίηση. Μεταφράζω: αν ο φίλος μου δεν ήταν εκεί, αν δεν είχε δώσει αυτή τη συμβολή στο smartphone του, αν δεν είχε αυτή την ιδέα και δεν είχε πάρει αυτή την πρωτοβουλία, χρησιμοποιώντας ένα όργανο που ήταν ακόμα συγκροτημένο, συναρμολογημένο, αρχικοποιημένο, πωλούμενο από ανθρώπους, δεν θα υπήρχαν όλα αυτά. Υπάρχει λοιπόν ένα πρώτο κίνητρο που είναι ανθρώπινο. Αυτό που μέχρι στιγμής το αυτόματο αποτυγχάνει να δημιουργήσει είναι η πρωτοτυπία, το κριτικό και αυτοκριτικό πνεύμα, το αρχικό conate, η ποιητική έμπνευση, η οραματική και μεταφυσική ικανότητα, η παρέκκλιση της αντισυμβατικής, αντισυμβατικής σκέψης. Πίστη. Το μηχάνημα δεν αυτοδημιουργείται, δεν αυτοπροσδιορίζεται, δεν επιδιώκει και δεν ενεργεί "από μόνο του". Υπάρχει μια αρχική κίνηση, μια πρωτότυπη και μυστηριώδης δύναμη. Το μελετώ, προτιμώ να παραμείνω στο μυστήριο, δεν θέλω να το τροφοδοτήσω με τεχνητή λογοκλοπή. Ωστόσο, η διαφορά μεταξύ της ανθρώπινης νοημοσύνης και της τεχνητής νοημοσύνης είναι ότι η πρώτη έχει την αρχή της ζωής της, της δράσης της, των σκοπών της, μέσα της. Ενώ το τεχνητό δεν το κάνει. Τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Αν και όταν αυτό τό 
μέχρι στιγμής  ξεπεραστεί, η ανθρωπότητα θα είναι όμορφη και τελειωμένη. Αλλά παραφράζοντας τον Επίκουρο, όσο υπάρχουμε αυτή δέν υπάρχει, όταν θά υπάρξει δεν θα υπάρχουμε.

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...


!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!