« Αν κάποιος πει πνευματισμός σήμερα, ο κόσμος δεν καταλαβαίνει, κάποιος αρχίζει να γελάει
ΤΟ ΣΚΛΗΡΟ ΞΥΠΝΗΜΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Αν πει κανείς πνευματισμός σήμερα, ο κόσμος δεν καταλαβαίνει, κάποιοι αρχίζουν να γελούν. Ο πνευματισμός έχει γίνει μια ακατανόητη λέξη, κάπου ανάμεσα στο πνευματιστικό, το αρχαϊκό και το συμβατικό. Πέρα από την αναφορά στην πνευματικότητα στο θρησκευτικό ή new age πλαίσιο, η μόνη τρέχουσα έννοια που είναι κατανοητή σε όλους παραμένει ένα μουσικό είδος που παραπέμπει στη σκλαβιά, το spiritual. Κατά τα λοιπά, έχοντας αντικαταστήσει το Χριστιανικό Άγιο Πνεύμα με το Χεγκελιανό Πνεύμα του Χρόνου, σταδιακά μετατράπηκε σε χρόνο χωρίς πνεύμα. Το πολύ πολύ το πνεύμα νά είναι υλικό για ψυχανάλυση. Το πνευματικό αποδίδει στον πνευματώδη, το πνεύμα είναι συνώνυμο του αλκοόλ. Λέξεις που υποδήλωναν περιεχόμενα, οράματα, καταστάσεις του νου γίνονται κενές, ασήμαντες, ακόμη και γκροτέσκες, σαν μια νωθρότητα επιστρέφοντας να έχει κλείσει χώρους σκέψης, πόρτες ψυχής και πεδία αξιών. Αλλά ο πνευματικός γίνεται ακόμα πιο τραβηγμένος και ξένος όταν σχετίζεται με την πολιτική. Τί σημαίνει πολιτικός πνευματισμός ; Σημαίνει να καθοδηγείσαι σε επιλογές και συμπεριφορές από ένα πνευματικό όραμα ζωής. Και νά εναντιώνεσαι σε μια υλιστική, ωφελιμιστική, οπορτουνιστική αντίληψη της πολιτικής. Στην πράξη, τήν αντιπαράθεση σέ ένα σχεδόν περιεκτικό τόξο της σύγχρονης πολιτικής, από τη ριζοσπαστική και μαρξιστική αριστερά στον επιστημονισμό και τον φιλελευθερισμό, από τον ρατσισμό - που είναι βιολογικός, ή μάλλον ζωολογικός, υλισμός - στην πλανητική κυριαρχία της τεχνολογίας και των οικονομικών.***
Τα έργα που διαδόθηκαν σε όλο τον εικοστό αιώνα από πνευματικούς συγγραφείς και στοχαστές έχουν αφαιρεθεί και διαγραφεί, σαν να μην είχαν υπάρξει ποτέ. Ωστόσο, αποτελούν ένα εξέχον χαρακτηριστικό της ιταλικής και ευρωπαϊκής κουλτούρας του περασμένου αιώνα. Ο πνευματισμός, πράγματι, έχει διαποτίσει την ιταλική σκέψη πολύ περισσότερο από τον ιστορικό υλισμό και τον ριζοσπαστισμό, αλλά και περισσότερο από τον ωφελιμισμό και τον πραγματισμό, τον φιλελευθερισμό και άλλα επιστημονικά και στρουκτουραλιστικά, αναλυτικά και υπαρξιστικά σκέλη σκέψης. Και όχι μόνο αυτό: για τουλάχιστον έναν αιώνα, τα δημόσια σχολεία και τα πανεπιστήμια έχουν διαποτιστεί από πνευματικό ουμανισμό. Η αποστολή των δασκάλων ήταν να εκπαιδεύσουν τα παιδιά σε μια πνευματιστική αντίληψη που συνοψίζεται καλά στο λόγο του Δάντη «Δεν φτιάχτηκες για να ζεις σαν βάναυσος αλλά για να ακολουθείς την αρετή και τη γνώση». Δεν έλειψε βεβαίως καί η ρητορική και «νοηματική» κατάχρηση του πνευματικού στη σχολαστική εκδοχή που τον περιόριζε σε μανιερισμό και αφαίρεση.
Ο πνευματισμός φαίνεται τώρα να είναι ένα λείψανο του παρελθόντος, ένα ιστορικό, συναισθηματικό και πολιτιστικό ίχνος μιας σκέψης που τώρα έχει φύγει από τη ζωή, που συνδέεται με μια εποχή που είναι πλέον αδιανόητη και εξαντλημένη στη μεγάλη πύρινη λαίλαπα του εικοστού αιώνα. Μπορούμε να μιλήσουμε σήμερα για πνευματισμό, για πνευματικό όραμα ζωής; Το πιστεύω παρ' όλα αυτά, και το ναυάγιο των «σωστών» σκέψεων και ιδεολογικών κανόνων που τον κατέστρεψαν είναι περαιτέρω επιβεβαίωση αυτού. Πράγματι, μπορεί κανείς να φτάσει στο σημείο να πει ότι ένα όραμα ζωής είτε έχει τη δική του πνευματική μήτρα είτε δεν έχει όραμα. Η ανάληψη υποχρέωσης πρέπει να επιχειρηθεί. Στη χειρότερη θα ωφελήσει τουλάχιστον το πνεύμα όσων το επιχειρούν, στην καλύτερη θα αφήσει κάποιο ίχνος σε άλλες ψυχές και θα παράγει κάποιο αποτέλεσμα στη σκέψη και τη ζωή ενός πολιτισμού. Και, σε κάθε περίπτωση, αν το εγχείρημα είναι επίπονο και τολμηρό, είναι ένας λόγος παραπάνω να το επιχειρήσετε. Η αφύπνιση του πνεύματος στην εποχή των αυτόματων.
Υπάρχει κάποια πνευματική διατροφή που μπορείτε να προτείνετε; Το πνεύμα, λέγαμε, είναι μια απαρχαιωμένη λέξη, παρείσακτη, αν όχι εξαφανισμένη στο καθημερινό μας λεξικό. Ωστόσο, δέν ήταν ποτέ πιο αναγκαίο από τώρα γιατί εκεί που η ζωή και ο θάνατος, τα γηρατειά και η αρρώστια, η μοναξιά και η αλληλεγγύη επανέρχονται στο παιχνίδι, όπως στον ατέλειωτο χρόνο της πανδημίας, επιστρέφει ο επείγων χαρακτήρας μιας πνευματικής προετοιμασίας για τα γεγονότα και τη ζωή μας. Αντίθετα, η εσωτερική σφαίρα είναι αντικείμενο ψυχολόγων, ψυχαναλυτών και ψυχιάτρων. Ακόμα και η συνείδηση ιατρεύεται, νοσηλεύεται και η ψυχή.
Είναι ίσως η πρώτη φορά που ο ρόλος της θρησκείας φαίνεται εντελώς άσχετος μπροστά στη μετάδοση. Σε κάθε τραγικό γεγονός του παρελθόντος ήταν πάντα το καταφύγιο, η παρηγοριά, η επίκληση, ακόμη και ο εξορκισμός για να αντιμετωπίσει κανείς το κακό ή να προετοιμαστεί για το θάνατο. Τώρα είναι σαν να έχει αποσυρθεί από τον κόσμο. Αλλά η πνευματική διατροφή στην οποία αναφερόμουν δεν είναι μόνο θρησκευτικού και εξομολογητικού χαρακτήρα. Φυσικά, δεν μπορεί να ξεφύγει από το ρόλο της πίστης, της προσευχής και της λειτουργίας, αλλά τό πνευματικό παραπέμπει σε ένα όραμα ζωής, σε μια σχέση μεταξύ γεγονότων και εσωτερικότητάς μας, στη σχέση ψυχής και σώματος, στο νόημα της ζωής και του θανάτου.
Η πνευματική απόκριση είναι να ενεργοποιήσουμε εκ νέου αυτές τις ενέργειες και τους κόσμους που έχουμε αφήσει νά ατροφήσουν στο πολυάσχολο πέρασμα των ημερών. Αρχίζοντας να ασχολείστε με τη μνήμη, την ιστορία και τα γεγονότα, τις προσδοκίες και τα έργα της, το νόημα των πραγμάτων που διαρκούν. Εφαρμόστε το ως άσκηση προσοχής, συγκέντρωσης και σύνδεσης με ανώτερες πνευματικές ενέργειες, αποκαθιστώντας ένα πλήρες σχέδιο στη ζωή. Ας πάρουμε το χρυσό νήμα της αγάπης ως νοσταλγία και απόσταση, πάθος της απόστασης.
Το πιο λεπτό πνευματικό επίπεδο αφορά τη σχέση μας με τη ζωή και τον θάνατο. Το αποφεύγουμε εδώ και καιρό, δεν κοιτάμε πια τον θάνατο στα μούτρα. Πρέπει να ξαναδουλέψουμε τη σχέση με τον θάνατο, να μπορέσουμε να συλλάβουμε την εξαφάνισή μας, να αναγκάσουμε τους εαυτούς μας να πιστέψουμε ότι ο κόσμος δεν ξεκίνησε από εμάς και δεν θα τελειώσει με εμάς, τό Είναι υπερβαίνει τήν ύπαρξη. Αποκτώντας από απόγνωση μια περαιτέρω εμπιστοσύνη που είναι αγάπη και σίγουρη εγκατάλειψη στη μοίρα, αφού κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να τη διαθέσουμε προς το καλύτερο.
Δεν είναι θεραπείες, πολύ περισσότερο λύσεις, αλλά μικρές και τεράστιες καμπές για να δούμε την πραγματικότητα με άλλα μάτια. Όποιος τώρα τα επισημαίνει δεν έχει επιτύχει σοφία, πολύ λιγότερο γνώση, αλλά εξακολουθεί να είναι βυθισμένος στις αντιθέσεις, τους φόβους και τη μισαλλοδοξία. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να αναζωογονήσει κανείς την πνευματική του ζωή, χωρίς να υποδουλωθεί από τη ζωή ή να αποκλειστεί από την πλήξη και τον φόβο. Ξεκινήστε προσπαθώντας να προφέρετε τη λέξη πνευματικός…
http://www.marcelloveneziani.com/articoli/larduo-risveglio-dello-spirito/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου