Οι μάσκες προστασίας από τον κορωναϊό

Για τα παιδιά της προσχολικής και σχολικής ηλικίας, τα οποία δεν είναι ασυνήθιστο να υποφέρουν από διάφορες λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου, η πορεία των λοιμώξεων τους μπορεί να επηρεασθεί και να επιδεινωθεί – γεγονός που σημαίνει πως για εκείνο το χρονικό διάστημα που οι κίνδυνοι από τις μάσκες για τα παιδιά που τις χρησιμοποιούν συνεχώς και προφανώς όχι σωστά δεν έχουν ερευνηθεί, ενώ η εκτίμηση του «ρίσκου-ωφέλειας» δεν έχει αποδειχθεί πως είναι θετική, η χρήση της μάσκας είναι ανήθικη και πιθανώς επικίνδυνη.

«Η χρήση μάσκας σε παιδιά είναι ανήθικη και πιθανώς επικίνδυνη» (Καθηγητής δόκτορας Markus Veit, πηγή).

Ανάλυση

Το θέμα της μάσκας για προστασία απέναντι στον κορωναϊό απασχολεί σήμερα πολλούς ανθρώπους και ειδικά τους γονείς, ενόψει της υποχρέωσης που θέλει να επιβάλει η κυβέρνηση στο ξεκίνημα της σχολικής χρονιάς σε όλους τους μαθητές. Στα πλαίσια αυτά έχει ενδιαφέρον η άποψη του παραπάνω Γερμανού καθηγητή, ο οποίος δηλώνει απογοητευμένος από τις τοποθετήσεις τόσο των πολιτικών, όσο και των ΜΜΕ, σχετικά με το θέμα της μάσκας – ενώ υπάρχουν ανάλογες αναφορές που χαρακτηρίζουν ως πολύ επικίνδυνες τις μάσκες από επιδημιολόγους πολλών κρατών, όπως στη Σουηδία (πηγή). Εμείς δεν έχουμε συγκεκριμένη άποψη ως μη ειδικοί και δεν μπορούμε να προτείνουμε τίποτα – παραθέτοντας απλά τις υποκειμενικές πάντοτε θέσεις επιστημόνων.

Εν προκειμένω, ο καθηγητής ξεκινάει τονίζοντας πως για τις μάσκες προστασίας υπάρχουν πρότυπα, standards, τα οποία έπρεπε να τηρούνται επακριβώς έως το τέλος του προηγουμένου έτους – ενώ χωρίς την υγειονομική συμμόρφωση με αυτά, δεν επιτρεπόταν η πώληση τους στη Γερμανία. Πριν από ένα έτος θα θεωρούταν σκανδαλώδες εάν επαγγελματίες του κλάδου της Υγείας, όπως το Robert Koch Institute (RKI) που δημοσιοποιεί επίσης τις στατιστικές για τον COVID-19, τοποθετούνταν υπέρ της υποχρεωτικής χρήσης μασκών που δεν είχαν περάσει από μία διαδικασία πιστοποίησης ιατρικών προϊόντων και που δεν έφεραν το σήμα CE – ενώ σήμερα δεν ισχύει τίποτα από όλα αυτά.

Πολύ περισσότερο, ακόμη και οι πολιτικοί εμφανίζονται να φορούν της ονομαζόμενες «καθημερινές μάσκες προστασίας από μολύνσεις» – σημειώνοντας πως ο κ. Μητσοτάκης έχει αλλάξει έως και το προφίλ του στο twitter, με ένα μασκοφορεμένο! Με δεδομένη δε την υπόσχεση του να δοθούν δωρεάν μάσκες, δηλαδή να πληρωθούν από τους φορολογουμένους, απορούμε τι είδους μάσκες εννοεί, πόσες με κριτήριο το χρόνο που θα φοριούνται και εάν θα είναι πιστοποιημένες – καθώς επίσης πώς και ποιοι θα εκπαιδεύουν τα παιδιά, όσον αφορά τη σωστή χρήση τους.

Από τι προστατεύουν οι μάσκες

Περαιτέρω, στον κλάδο της υγείας οι μάσκες προστατεύουν τους ασθενείς στο χειρουργείο από μικρόβια (όχι από ιούς) που προέρχονται από τους γιατρούς, ή τους γιατρούς από μικρόβια που προέρχονται από τον ασθενή κατά τη διάρκεια της θεραπείας – καθώς επίσης τα ιατρικά προϊόντα από μικρόβια των ανθρώπων στην παραγωγή, κατά τη διάρκεια της ασηπτικής παραγωγής τους. Εκτός του τομέα υγείας, υπάρχουν αμέτρητοι άλλοι τομείς εφαρμογής για μάσκες.

Τα πρότυπα (standards)

Συνεχίζοντας, μέχρι πρόσφατα όλες οι μάσκες έπρεπε να πληρούν ορισμένα πρότυπα, ανεξάρτητα από τον τομέα εφαρμογής τους. Τα πρότυπα αυτά έχουν στόχο (α) τη διασφάλιση της λειτουργικότητας των προστατευτικών μασκών και (β) την προστασία του χρήστη από την εισπνοή διαφόρων ουσιών και σκόνης που μεταφέρονται στους πνεύμονες, έτσι ώστε να μειώσουν στο ελάχιστο την εξασθένιση της αναπνοής.

Μετά το Μάρτιο τα πρότυπα αυτά καταργήθηκαν, με αποτέλεσμα έκτοτε να είναι εντελώς αδιάφορο ποιες μάσκες χρησιμοποιούνται, ακόμη και στα φαρμακεία, για την προστασία από τις λοιμώξεις – οπότε ιδρύθηκαν εύκολα εταιρίες παραγωγής μασκών, αφού δεν υπήρχαν πια πρότυπα και δεν ελέγχονταν από κανέναν. Το θέμα πλέον είναι να φοράει κανείς μάσκα – όπου και αν πηγαίνει την ίδια, είτε αγοράζοντας την από το περίπτερο, είτε από το φαρμακείο, είτε ράβοντας την μόνος του!

Απλά και μόνο από το γεγονός αυτό μπορεί να συμπεράνει κανείς, χωρίς να είναι ειδικός αλλά χρησιμοποιώντας την κοινή λογική ότι, η προστασία όλων αυτών των διαφορετικών μασκών έναντι ιών και η αποτελεσματικότητα τους στη μη μετάδοση λοιμώξεων είναι τουλάχιστον αμφίβολη – εάν όχι επικίνδυνη, αφού καθησυχάζουν οι άνθρωποι και δεν τηρούν τα υπόλοιπα μέτρα προστασίας.

Ιοί σε σταγονίδια και αεροζόλ

Περαιτέρω, οι ιοί δεν εκπέμπονται μεμονωμένα, αλλά σε σταγονίδια και πιθανόν σε αερολύματα – με τον αέρα που αναπνέουμε, όταν βήχουμε, όταν τραγουδάμε κλπ. Όσον αφορά τα σταγονίδια, είναι σημαντική η εξέταση των σωματιδίων – επειδή το μέγεθος τους καθορίζει την επιμονή, τη διάρκεια ζωής τους, καθώς επίσης το πόσο βαθιά μπορούν να διεισδύσουν στους αεραγωγούς.

Εκτός αυτού είναι επίσης σημαντικό το ιϊκό φορτίο, σε σχέση με την εκτίμηση του κινδύνου μετάδοσης της λοίμωξης – όπου, με βάση τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα στοιχεία, μπορεί να υποθέσει κανείς πως ένα συγκεκριμένο ιϊκό φορτίο είναι απαραίτητο για τη μετάδοση μίας λοίμωξης. Το ιϊκό αυτό φορτίο επηρεάζει τους ιούς που μπορούν να αναπαραχθούν και δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθούν απλά με τη μέτρηση ιϊκού RNA σε αερολύματα.

Όσο μικρότερα τώρα είναι τα σωματίδια, τόσο περισσότερο «επιπλέουν» στον αέρα και τόσο βαθύτερα μπορούν να διεισδύσουν στους αεραγωγούς, όταν εισπνέονται – ενώ ειδικά τα πολύ μικρά σωματίδια δεν συγκρατούνται από τις λεγόμενες «καθημερινές μάσκες», ούτε καν από τις χειρουργικές. Μόνο οι μάσκες που πληρούν τουλάχιστον το πρότυπο FFP2 ή καλύτερα το FFP3 φιλτράρουν τα πολύ μικρά σταγονίδια ή τα αερολύματα από τον αέρα που εισπνέεται ή εκπνέεται – ενώ τα μεγαλύτερα σωματίδια και σταγονίδια αεροζόλ μπορούν να συγκρατηθούν με χειρουργικές μάσκες, ενδεχομένως επίσης με τις «καθημερινές».

Όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθος, τόσο υψηλότερη η πιθανότητα τα αεροζόλ να έλθουν τόσο κοντά στις ίνες της μάσκας όταν εισπνέονται ή εκπνέονται, έτσι ώστε να τις αγγίξουν και στη συνέχεια να κολλήσουν στις ίνες – ενώ είναι τόσο πιο αποτελεσματικά, όσο αυξάνεται η διάμετρος των σωματιδίων. Τέτοια μεγάλα σωματίδια όμως δύσκολα μπορούν να μεταδοθούν πάνω από ένα μέτρο, επειδή βυθίζονται πολύ γρήγορα στο έδαφος – οπότε στην ουσία δεν χρειάζονται οι μάσκες για την προστασία από αυτού του είδους τα σωματίδια, αλλά η τήρηση αποστάσεων από τους άλλους, κάτι που ισχύει ιδιαίτερα σε κλειστούς χώρους.

Στην ύπαιθρο τα αερολύματα δεν παραμένουν συνήθως για πολύ ενώ, σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα γνωστά, οι κορωναϊοί δεν επιβιώνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα – οπότε οι μάσκες στην πραγματικότητα δεν χρειάζονται εδώ ή δεν έχουν καμία χρησιμότητα. Πόσο μάλλον αφού τα αερολύματα διαρκούν περισσότερο εάν τα μεγέθη των σωματιδίων είναι πολύ μικρά – οπότε δεν υπάρχει προστασία με τις «κανονικές μάσκες».

Το θέμα της αποτελεσματικότητας

Συνεχίζοντας, εκτός από τις ιδιότητες των υλικών που χρησιμοποιούνται για τις μάσκες, η αποτελεσματικότητα τους εξαρτάται από μία μεγάλη ποικιλία άλλων παραγόντων – όπως η εφαρμογή και ο χειρισμός της μάσκας, πώς και πόσο καθαρίζεται κοκ. Η εναπόθεση αερολυμάτων στη μάσκα, σημαίνει επίσης πως αμέσως μετά περιέχονται στον ιστό της μάσκας – γεγονός που έχει διαπιστωθεί από την εξέταση ασθενών, όπου οι ιοί τους συσσωρεύονται στις ίνες των μασκών.

Παρά τις μελέτες τώρα που δημοσιεύονται, δεν είναι δυνατόν να συμπεράνουμε ποιες μάσκες είναι πιο αποτελεσματικές για την προστασία από τις λοιμώξεις – επειδή μεγάλο μέρος των δεδομένων τους είναι σχεδόν ακατάλληλο, όσον αφορά την απάντηση σε σχέση με την αποτελεσματικότητα των μασκών.

Σε κάθε περίπτωση, χωρίς να επεκταθούμε σε λεπτομέρειες, το ανεπαρκές προστατευτικό αποτέλεσμα των «καθημερινών» μασκών, επίσης των χειρουργικών σε μεγάλο βαθμό, ως προστασία έναντι λοιμώξεων από ιούς, δεν αμφισβητείται από τον επιστημονικό κόσμο με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα – κάτι που γνωρίζουν τόσο οι πολιτικοί, όσο και τα ινστιτούτα όπως το RKI, ενώ είναι η αιτία που αποθαρρύνθηκε αρχικά η χρήση μάσκας. Εν προκειμένω, η αλλαγή στάσης πολλών κυβερνήσεων και η υποχρέωση μάσκας δεν εξηγείται – πόσο μάλλον όταν υπάρχουν αναφορές που δεν έχουν αποδειχθεί ακόμη επιστημονικά, αλλά είναι εύλογες, σύμφωνα με τις οποίες ο κίνδυνος μετάδοσης αυξάνεται αντί να μειώνεται.

Ειδικότερα όταν εκπνέει κανείς μέσα από μαλλί ή βαμβάκι, υλικά που χρησιμοποιούνται συχνά σε αυτό-κατασκευασμένες μάσκες, η υγρασία στον αέρα συμπυκνώνει τις ίνες τους – λόγω της δομής τους. Σε έναν τέτοιο βιότοπο οι ιοί όχι μόνο μπορούν να επιβιώσουν, αλλά είναι ιδανικός για αυτούς – ενώ, σε αντίθεση με τις μάσκες μίας χρήσης, δεν απορρίπτονται μετά αλλά συνήθως τοποθετούνται κάπου, με αποτέλεσμα να συμβάλλουν πιθανόν στην εξάπλωση του ιού.

Όσον αφορά τώρα τα επαγγελματικές μάσκες, προφανώς με το σήμα CE, παρέχουν προστασία μόνο εάν χρησιμοποιούνται επαγγελματικά – γεγονός που περιλαμβάνει επίσης τη σωστή απομάκρυνση της μάσκας αγγίζοντας την στα σωστά σημεία, την τακτική αλλαγή της, τη σωστή της απόρριψη και στη συνέχεια την απολύμανση των χεριών. Εύλογα δε απαιτείται εκπαίδευση από εξειδικευμένο προσωπικό – ενώ όλα αυτά εξαρτώνται επί πλέον από τον τύπο της μάσκας, από την ποιότητα της να παρακολουθεί επαρκώς τα σταγονίδια, κυρίως δε από το να μην αποθηκεύει υγρασία. Τέλος, οι μάσκες μπορούν να φορεθούν μόνο για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, ανάλογα με τον τύπο τους – κάτι που δεν έχουμε δει ποτέ να αναγράφεται επάνω στις «καθημερινές».

Ένα επόμενο σημαντικό γεγονός είναι το ότι βοηθούν μόνο εάν υπάρχει κίνδυνος να συναντηθούν μολυσμένα με μη μολυσμένα άτομα – ενώ οι μάσκες μπορεί να ενέχουν οι ίδιες κινδύνους για την υγεία των ανθρώπων. Δυστυχώς δε για πολλούς κλάδους εργαζομένων, υπάρχουν επίσημες απαιτήσεις μάσκας που ισχύουν για ολόκληρο το χρόνο εργασίας τους, χωρίς να διατίθενται οι κατάλληλες μάσκες – σε αντίθεση με τον ιατρικό τομέα που οι δοκιμασμένες και πιστοποιημένες μάσκες για το σκοπό που χρησιμοποιούνται, φοριούνται για ένα συγκεκριμένο μόνο χρονικό διάστημα.

Επίλογος

Κλείνοντας, για τα παιδιά της προσχολικής και σχολικής ηλικίας, τα οποία δεν είναι ασυνήθιστο να υποφέρουν από διάφορες λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου, η πορεία των λοιμώξεων τους μπορεί να επηρεασθεί και να επιδεινωθεί – γεγονός που σημαίνει πως για εκείνο το χρονικό διάστημα που οι κίνδυνοι από τις μάσκες για τα παιδιά που τις χρησιμοποιούν συνεχώς και προφανώς όχι σωστά δεν έχουν ερευνηθεί, ενώ η εκτίμηση του «ρίσκου-ωφέλειας» δεν έχει αποδειχθεί πως είναι θετική, η χρήση της μάσκας είναι ανήθικη και πιθανώς επικίνδυνη.

(πηγή)

https://analyst.gr/2020/08/22/oi-maskes-prostasias-apo-ton-koronaio/