Η αποτύπωση της Σάρκωσης στον Άγιο Παΐσιο - π. Νικόλαος Λουδοβίκος
Απομαγνητοφώνηση τού βασικού αποσπάσματος:
Τι μπορείς να πεις όμως για την αγιότητα; Τι μπορείς να παρουσιάσεις; Ξέρετε πόσο δύσκολο είναι φτιαχτεί αυτή η σειρά. Εγώ τρέμω, δεν ξέρω μέ το επόμενο επεισόδιο που θα καταλήξουμε. Όχι ότι αυτοί που το κάνουν δεν είναι πάρα πολύ καλοί και επιθυμούν βαθιά να δώσουν κάτι απ’ αυτό, αλλά κοιτάξτε τώρα. Μιλάμε για την παρουσία, την ενοίκιση του Θεού μέσα στον άνθρωπο. Εγώ τον γνώρισα τον πατέρα Παΐσιο, 14 ολόκληρα χρόνια μιλάγαμε μαζί του. Με σημάδεψε η σχέση αυτή. Δεν μπορώ να πω, αλλά δεν έχω αυτή την προσέγγιση που έχουν οι πολλοί. Που νομίζουν ότι εδώ μαγικά καταργούνται, τα πως το λένε, και γίνεται μια προβολή, διαφόρων ναρκισσικών ιδεωδών και ιδεωδών του εγώ σ΄ένα άνθρωπο, και γίνεται χαμός, χάνεται και το γεγονός της Εκκλησίας πίσω από όλα αυτά, χάνεται και το γεγονός της ίδιας της αγιότητας, γίνεται σαν ένα είδος υπερφυσικού όντος, το οποίο…Εμείς που γνωρίσαμε τον πατέρα Παΐσιο, είχαμε τελείως άλλη εντύπωση. Είχε χαρίσματα υπερφυσικά στην κυριολεξία, και σας το βεβαιώνω και εγώ. Αλλά ταυτόχρονα είχε τον τρόπο να δείχνει το ρίζωμα του στην Εκκλησία. Στην πραγματικότητα της χάριτος και του μυστηρίου. Και στην πραγματικότητα αυτής της ακόμη, για μένα, διάφανης κατάφασης στον πραγματικό άνθρωπο, στις πραγματικές του ανάγκες. Αγαπούσε πραγματικά για παράδειγμα, βάσταζε πραγματικά τον άλλο άνθρωπο, έμπαινε πραγματικά στα προβλήματα του, πονούσε πραγματικά για σένα, σαν να ήταν δικό του το πρόβλημα. Και ο πάτερ Πορφύριος το ίδιο. Αλλά αυτά τα στοιχεία της συμπεριφοράς του, είναι και τα πιο δύσκολα να γίνουν, καταλάβατε. Εστιάζουν σε θαύματα, σε προφητείες, σε υπερβάσεις, σε πτήσεις, σε… καταλάβατε τι λέω τώρα; Όμως είναι τα πρώτα που γέννησαν τα δεύτερα. Για μένα το συγκλονιστικότερο, όταν κοιτάζω πίσω και βλέπω την εμπειρία μου με αυτούς τους ανθρώπους, που εν πολλοίς εμένα με βάλανε και στην Εκκλησία, δε θα έμπαινα ποτέ στην Εκκλησία αν δεν τους γνώριζα στην πραγματικότητα. Και ας στενοχωριούνται οι θεολόγοι που το ακούνε. Έλεγα σε κάποιον απ’ αυτούς, φίλο, βρε αν διάβαζα τα βιβλία σου, δε θα έμπαινα στην Εκκλησία. Μπορώ να τα βρω αυτά, που λες εσύ, ένα κομματάκι στους στωικούς, ένα κομματάκι στον Heidegger, αρκετά κομματάκια στην φροϋδική παράδοση, έχεις την εντύπωση ότι λες κάτι φοβερό;
Εκεί όμως η σάρκωση ήταν παρούσα. Δηλαδή τι; Το άπειρο άνοιγμα του κτιστού στο άκτιστο. Η φύσις που ενεργείται πέραν, όπως λέει ο Μάξιμος, του εαυτής θεσμού. Πέρα απ’ το όριο της. Αυτό το πράγμα λοιπόν ήτανε παρόν, εκεί. Όμως δεν ήταν αυτό που είχε σημασία. Σημασία είχαν οι ανθρωπολογικές, οι πνευματικές και οι ηθικές προϋποθέσεις;;;, που γεννούσαν αυτό το πράγμα, με το οποίο πλαισιώνονταν. Αυτή η αίσθηση που είχες με τον γέροντα, ότι είχες μια αποκλειστική σχέση μαζί του, λες και όλος ο κόσμος ήσουν εσύ. Και ξεκινούσαμε να μιλήσουμε, ότι εγώ με τον πατέρα Παΐσιο είχα μια ιδιαίτερη σχέση, και ήταν ένα εκατομμύριο άλλοι, που είχαν αυτή την τελείως ιδιαίτερη σχέση.
Αυτό είναι το μυστήριο του ομοουσίου. Δηλαδή αυτός υπήρχε όλος σε όλους, μέσα και εμείς σε αυτόν. Καταλάβατε; Αυτά είναι που πρέπει να εξηγήσουμε και να συνδέσουμε με την πραγματικότητα της Εκκλησίας. Για να φανεί πόσο πολύτιμη είναι η ζωή εν τη Εκκλησία, αυτή καθ’ αυτή. Και όχι ένα jogging εκστατικό κάποιου που κάπως του την έδωσε και δεν ξέρω τι έγινε. Και ξαφνικά άρχισε να μιλά για τα μέλλοντα και τα παρόντα και τα παρελθόντα. Και αυτό έχει σημασία ακόμη και αν δεν είχε κανένα θαύμα εκπορευθεί ποτέ από αυτό τον άνθρωπο. Σας λέω τα θαύματα ήταν όντως συγκλονιστικά. Όταν γνώρισα τον πατέρα Πορφύριο, κάθισε, και αφού με διέλυσε με αυτά που μου είπε για πράγματα που έβλεπε, που δεν τα ήξερα καν εγώ απ’ τη ζωή μου, χαμογελαστά, το λέω, πολλοί φίλοι μου δεν μου το συγχωρούνε, έτσι ευφυείς, αλλά, γιατί δεν έχουν καταλάβει πως τα βλέπουμε, πως πρέπει να τα δούμε αυτά τα πράγματα. Έχουν δίκαιο εν μέρει. Αλλά δεν είναι ο τρόπος αυτός, να τα βλέπεις σαν ατομικές, πως το λένε, εκρήξεις, ενός σούπερμαν, ο οποίος μπροστά σου γίνεται σουπερνόβα ανθρωπολογικό, όχι. Με κοιτάζει στα μάτια και μου λέει, τώρα που γέρασα, διαβάζω ποιήματα. Αλλά δεν τα καταλαβαίνω, μου λέει. Είστε δύσκολοι εσείς οι νέοι. Εσύ που τα ξέρεις αυτά, θέλεις να μου το εξηγήσεις; Ναι. Και αρχίζει να μου αφηγείται, να μου απαγγέλλει στίχους. Δεν ήταν δημοσιευμένοι. Και που δεν μπορούσε να τους ξέρει. Για να μου δείξει πως η χάρις του Θεού με ενέπνευσε να πω μερικά πραγματάκια;;;.
Εάν δει κανείς το γεγονός του θαύματος καθ’ αυτού, μπορεί να χάσει το νόημα όλης αυτής της κατάστασης. Το ζήτημα είναι πολύ περισσότερο, ότι έφευγες από εκεί και ένιωθες ότι είναι ανάσταση. Είχες το βίωμα του Πάσχα, ένιωθες ότι ο άνθρωπος αυτός υπάρχει για σένα. Ένα περίεργο πράγμα. Που δεν εξηγείται. Εγώ δεν ξέρω αν βίωσε ποτέ άνθρωπος ότι υπάρχω γι’ αυτόν. Μπορεί να το ένιωσαν κάποιοι. Θα ήθελα πολύ. Αυτός ήταν εκεί για σένα. Ήτανε ο εαυτός του εκατό τοις εκατό. Εξατομικευμένος απόλυτα. Κοιτάξτε τα ανθρωπολογικά παράδοξα εδώ που βγαίνουν. Αν κανείς ξέρει πέντε πράγματα από φιλοσοφία και από ψυχολογία, αρχίζει να δουλεύει το μυαλό του σε πολύ υψηλές στροφές. Καταλάβατε;;;;;
Όπως ακριβώς συμβαίνει με τον Τριαδικό Θεό. Που η απόλυτη ενότητα της ουσίας, δεν είναι ενότητα, είναι μια η ουσία, κυκλοφορεί, γιατί αντιδίδεται, είναι μια, μια, και είναι τόσο ισχυρό το ένα, όσο είναι τα τρία, τα οποία, το ένα δεν αναιρεί το άλλο;;;. Και βλέπεις εδώ ότι υπήρχε όλη αυτή η προϋπόθεση, πνευματική. Πίσω από τα χαρίσματα. Την οποία αξίζει να αποκρυπτογραφήσουμε. Για να μπορέσουνε να έχουν νόημα για εμάς. Αλλιώς θα είμαστε όλοι προφητολογούντες, και έξαλλο πλήθος, καταλάβατε. Λατρευόντων πράγματα τα οποία, δε θα ξέρουμε τι νόημα έχουν. Και δε θα διαφέρει η προσήλωση μας σε τέτοια πράγματα, από την προσήλωση σε οτιδήποτε είναι συγκλονιστικό, θαυμαστό, στον φυσικό κόσμο, ή τον υπερφυσικό κόσμο. Δεν ήτανε. Ήταν αγωγοί μιας τεράστιας ποιότητας ζωής αυτοί οι άνθρωποι. Και όχι μόνο αυτοί. Στη συνέχεια, όταν ξέρει να το βλέπει αυτό, το βρίσκει και σε άλλους που δεν έχουνε χαρίσματα. Δεν χρειάζεται να έχει κανείς χαρίσματα για να έχει αυτή την ποιότητα ζωής. Μπορεί να μην έχει κανένα εξωτερικό χάρισμα, παρά ταύτα, να κουβαλάει μια τέτοια ποιότητα ζωής, που είναι απαραίτητη για να ζήσει ο κόσμος, όπως έλεγε ο Σμέμαν. Αυτό το πράγμα οι θεολόγοι πρέπει να το δουλέψουνε. Δεν είναι απλά όπως λένε μερικοί, χαρισματούχοι. Και η Εκκλησία. Μα αυτό έλεγε ο Ωριγένης. Το διχασμό αυτό τον φοβερό τον κουβαλάμε και τον πληρώνουμε μέχρι σήμερα. Είναι όλη η προσπάθεια της παράδοσης, μετά τον Ωριγένη και τον Μακάριο, κορυφονώμενη στον Αρεοπαγίτη το Διονύσιο, και τον Μάξιμο, όπως το λέω στο βιβλίο μου για την Εκκλησιολογία του Ομοουσίου, έγκειται στην προσπάθεια να ξαναφτιάξουν μια Εκκλησία, την πραγματικότητα της Εκκλησίας των πρώτων αιώνων, να τους δώσουν ας πούμε ερμηνεία, όπου ακριβώς το χαρισματικό και το δομικό δεν είναι διαφορετικά. Όπου η δομή είναι χαρισματική της Εκκλησίας. Αυτό είναι όλο. Και το πέτυχε κορυφαία νομίζω ο Άγιος Μάξιμος, πιο πολύ και από τον Αρεοπαγίτη, με τον τρόπο που εξηγώ, με τον τρόπο της εκκλησιολογίας του ομοουσίου. Τον τρόπο με τον οποίο περιέγραψε τα χαρίσματα, ούτως ώστε να έχουμε και δομή και χάρισμα την ίδια στιγμή. Και μετοχή. Και να εξηγείται και η ατέλεια και η τελειότητα της Εκκλησίας, με τον ίδιο τρόπο.
Είναι γνωστό ότι, προκειμένου να αντικατασταθεί ο Χριστός από τον Αντίχριστο – όπως αποκαλύπτεται στο θεολογικότατο και τελευταίο βιβλίο της Αγίας Γραφής και της Καινής Διαθήκης, την Αποκάλυψη του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Ιωάννη του Θεολόγου πρέπει να αμφισβητηθεί η θεία φύση του Θεανθρώπου Χριστού, έτσι ώστε ο Χριστός να υποβιβαστεί σε απλό άνθρωπο, ιδρυτή της δήθεν ανθρωπογενούς θρησκείας του Χριστιανισμού, στο ίδιο επίπεδο με τους ανθρώπους – ιδρυτές ανθρωπογενών θρησκειών.
Ευεργετινού Δ, σελ 586
Διακόνου λόγον επέχει ο πρός τούς ιερούς αγώνας αλείφων τόν νούν, καί τούς εμπαθείς λογισμούς απελεύνων απ`αυτού. Πρεσβυτέρου δέ ο εις τήν γνώσιν τών όντων φωτίζων. Επισκόπου δέ, ο τώ αγίω μύρω τελειών τής γνώσεως τής προσκυνητής καί Αγίας Τριάδος.
Ερμηνεία
Εκείνος, πού προετοιμάζει τόν νούν του εις πνευματικούς αγώνας καί αποδιώκει από τήν ψυχή του τούς αισχρούς λογισμούς, είναι ως Διάκονος κατά τήν θείαν λατρείαν. Εκείνος, πού διά τής γνώσεως τών όντων φωτίζει τόν νούν του μέ τήν σκέψιν τού Δημιουργού, είναι ώς ο Πρεσβύτερος. Καί τέλος ώς ο Επίσκοπος είναι εκείνος, πού ανάγεται εις τό ύψος τής μυστικής γνώσεως τής προσκυνητής Αγίας Τριάδος, επιστεγάζων ούτω πάσαν γνώσιν καί κατευωδιάζων τήν ψυχήν του μέ τό άγιον μύρον τής τοιαύτης
"Αυτό είναι το μυστήριο του ομοουσίου. Δηλαδή αυτός υπήρχε όλος σε όλους, μέσα και εμείς σε αυτόν. Καταλάβατε; Αυτά είναι που πρέπει να εξηγήσουμε και να συνδέσουμε με την πραγματικότητα της Εκκλησίας. Για να φανεί πόσο πολύτιμη είναι η ζωή εν τη Εκκλησία, αυτή καθ’ αυτή.
«Όταν απέθανε ο Τύραννος, τότε ο Ιωάννης ο Απόστολος επέστρεψε από την νήσο Πάτμο εις την Έφεσον, παρακαλούμενος δε μετέβαινε και εις τα πλησιόχωρα μέρη των Εθνικών, αλλού μεν για να εγκαταστήσει Επισκόπους, αλλού δε δια να οργανώσει ολοκλήρους Εκκλησίας, και αλλού δια να χειροτονήσει κάποιον από τους επισημανθέντας υπό του Πνεύματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου