Τρίτη 27 Φεβρουαρίου 2024

Φόβος τού εαυτού

 από τον Lorenzo Merlo - 22/02/2024

                              Φόβος για τον εαυτό

Πηγή: Lorenzo Merlo

Υπάρχει τρόπος να δούμε τι μας κυριαρχεί. Ποια δύναμη υπάρχει μέσα μας και μας καθοδηγεί ξεκινώντας από τις σκέψεις, τους δημιουργούς της πραγματικότητας. Για να το κάνετε αυτό δεν χρειάζεται να γνωρίζετε τίποτα, ούτε να έχετε πτυχία ή χρόνια εμπειρίας σε κρεββατάκι γιατρού. Αντίθετα, χρειάζεται να απελευθερωθούμε από το γνωστό για να νιώσουμε τις μακρινές δονήσεις. Μόνο τότε γίνεται δυνατό να σχετιστούμε μαζί τους και να κάνουμε κάτι για τον εαυτό μας.

Σικελικές μαριονέτες


Με τον όρο Εγώ, εννοούμε τη μεταφυσική δομή με την οποία ασυνείδητα, αλλά με σεβασμό -σύμφωνα με την τρέχουσα κουλτούρα- ταυτιζόμαστε. Πιστεύουμε λοιπόν αληθινά ότι είμαστε το όνομα που φέρουμε, το επάγγελμα που κάνουμε, τα πάθη που νιώθουμε. Πιστεύουμε ότι κατέχουμε τον εαυτό μας. Στό  ΕΓΩ  αφιερώνουμε όλη την ενέργεια που έχουμε στον εαυτό μας. Για υπερηφάνεια ή υποτιθέμενο δικαίωμα, για υποτιθέμενους λόγους και προσωπική σημασία που αποδίδουμε στον εαυτό μας, για αυτοεκτίμηση και ματαιοδοξία, αλλά και για να παραμείνουμε στην επιφάνεια και να μην πνιγούμε στη θάλασσα του άλλου εαυτού, κάθε μονάδα ενέργειας που κυκλοφορεί το σώμα μας είναι αφιερωμένο στο εποικοδόμημα, στις επιθυμίες του, στις ανάγκες του. Γι' αυτό υποφέρουμε, πολεμάμε, μισούμε, σκοτώνουμε. Μας εμποδίζει να εξακριβώσουμε την ισότητα του εγώ μας στην οποία όλοι μυρμηγκιάζουμε. Όλοι αυτοί κρατούν το πρόσωπό τους στο λουρί των μάταιων, ιδεολογικών, ηθικολογικών, εθιμικών, εγωιστικών αναγκών τους. Όλα τα εγώ χρησιμοποιούν με δύναμη τη μονάδα μέτρησής τους για να εκτιμήσουν και να κρίνουν τον κόσμο. Ο καθένας είναι ανίκανος να αναγνωρίσει όχι μόνο τη δική του μεροληψία αλλά και την αμοιβαιότητα των θέσεων. Όλοι πιστεύουν ότι βρίσκονται στην υψηλότερη κορυφή.

Η ταύτιση με το εγώ σημαίνει ότι επιτρέπει στον εαυτό του να παρακαμφθεί από την κρίση χωρίς να χτυπάει το βλέφαρο, σημαίνει να εμποδίζει τον εαυτό του να ακούει και την κουλτούρα που ακολουθεί. Σημαίνει διαιώνιση της ιστορίας των συγκρούσεων. Αλλά και να πιστεύουμε ότι η πολυμάθεια, η επιστήμη και η τεχνολογία υπηρετούν την πρόοδο. Σημαίνει να μας εμποδίζει να αναγνωρίσουμε τις δυνάμεις που, όπως οι σικελικές μαριονέτες, μας κινούν.

Εαυτός και εαυτός

Στην αναγωγή του κόσμου στη λογικο-ορθολογική περιγραφή της γλώσσας, βρίσκονται δύο εαυτοί. Το ένα με κεφαλαίο, το άλλο με μικρό. Το πρώτο μπορεί να αντιπροσωπεύεται από το Όλον, το Ένα, την προέλευση και το μυστήριο. Από αυτό γίγνονται όλα, σε αυτό επιστρέφουν όλα, είναι σε όλα, κάθε μέρος , αν και πεπερασμένο, περιέχει το άπειρο. Ο Εαυτός δεν ταιριάζει σε καμία λογικο-νοητική περιγραφή, καί μας επιτρέπει να κατανοήσουμε ότι αυτό που υπάρχει δεν είναι η πραγματικότητα, δεν είναι τά πράγματα, δεν είναι η γνώση, δεν είναι ο κόσμος, ούτε η αλήθεια, αλλά απλώς η περιγραφή μας για κάτι, που γίνεται αλαζονικό και πορνογραφικό αν επιβεβαιωθεί κάτω από την κυριαρχία του εγώ.

Και πάλι, απελευθερωμένος από τη δύναμη αυτού, από τις δομές του, από τις ιδέες του, ο Εαυτός μπορεί να βιωθεί χωρίς την ανάγκη να είναι μυστικιστικός. Σε αυτή την περίπτωση θα ήταν θέμα να είσαι ακόμα κάποιος, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τον Εαυτό, αφού μέσα σε αυτόν δεν υπάρχει πια κανένας και πολύ λιγότερο ένα εγώ που να βιώνει κάτι. Ωστόσο, η εμπειρία του καθολικού Εαυτού είναι παρούσα στην αιωνιότητα των καθολικών αρχετύπων, στα στοιχειώδη σύμβολα, στο συλλογικό ασυνείδητο, στον λογικό κόσμο στον οποίο ο δυϊσμός αποτυγχάνει, καθώς και στην αιτία-αποτελέσματα, το πριν και το μετά και κάθε αναλυτική διάκριση, λανθασμένα με αντικειμενική, με πραγματικότητα, με κόσμο και αλήθεια.

Αν ο Εαυτός περιέχει τα πάντα και 
είναι τα πάντα , από μόνος του , με το πεζό γράμμα, εννοούμε αυτό που περιέχει και είναι η φύση μας, η κλήση μας, η τάση του πεπρωμένου μας, τα χαρακτηριστικά, οι αδυναμίες και τα δυνατά μας σημεία. Αυτός που έχει βρει τον εαυτό του -και δεν χρειάζεται ακόμη ευρυμάθεια, πράγματι, αυτό μπορεί να είναι εμπόδιο - έχει εκπληρώσει τον εαυτό του. Ο εαυτός μας επιτρέπει να κινούμαστε σύμφωνα με τη φύση, που δεν σημαίνει τίποτα άλλο από τη μεγιστοποίηση του κινδύνου να ζήσουμε μια ζωή, κάθε στιγμή της, με την καλύτερη ενέργεια, δημιουργικότητα, γαλήνη, αρμονία, ευεξία. Μας επιτρέπει να απελευθερωθούμε από όλες τις εξαρτήσεις στις οποίες μας αναγκάζει το εγώ, να νιώθουμε τις πιέσεις ιδεολογιών και ηθικολογισμών, να γνωρίζουμε μέσα από το συναίσθημα, να είμαστε παρόντες στο συναίσθημα που ακολουθούμε γενικά και σε κάθε συγκεκριμένη στιγμή. Και να διακρίνουμε τι μας κάνει, τι μας λείπει, τι μας ενοχλεί, πού μπορούμε να εκφραστούμε για να βρούμε ικανοποίηση, πώς μπορούμε να εκπαιδεύσουμε το άτρωτο μας, πώς μπορούμε να απελευθερωθούμε από τις ερμηνείες μας, πώς μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε η αιτία της κατάστασής μας ή πώς μπορούμε να σταματήσουμε να αποδίδουμε ευθύνες και να τα αναλαμβάνουμε όλα πάνω μας. Με μια λέξη, πώς μπορούμε να εξελιχθούμε και να βιώσουμε την αυθεντική γνώση, αυτή στην οποία υπαινίσσεται και ο Δάντης, στο γνωστό του τρίστιχο: «Σκεφτείτε τον σπόρο σας: |δεν φτιάχτηκες για να ζεις σαν βάναυσος, | αλλά να ακολουθείς την αρετή και τη γνώση». (1)

Σε επαφή με τον εαυτό μας μπορούμε να κινηθούμε ξεχωρίζοντας τον κόσμο μέσα από την(άκτιστη) ενέργεια που φτιάχνει τα πάντα και που κάθε πράγμα και σχέση εκπορεύεται. Ο εαυτός είναι ένας οδηγός χωρίς κανένα άλλο ενδιαφέρον πού νά μήν είναι δικό μας. Μόλις βρεθεί ο εαυτός, ή όπως είπε ο Γιουνγκ, η εξατομίκευση, επιτυγχάνεται η καλύτερη συνειδητοποίηση και επομένως ο μέγιστος κίνδυνος ευημερίας. Αντίθετα, ψηλαφίζουμε πεινασμένοι και φοβισμένοι από τον αόρατο τύραννο που λέγεται ΕΓΩ, γύρω από το σατανικό γαϊτανάκι του κύκλου των επιθυμιών.

Το να είσαι ο εαυτός σου λέγεται επίσης ότι είμαι. Για να κατανοήσουμε αυτόν τον τύπο, μπορούμε να πούμε ότι είναι το αντίθετο από αυτό που ΕΓΩ έχω. Το να σκέφτεσαι τον εαυτό σου ως αυτό που έχεις, όπως προαναφέρθηκε, όνομα, επάγγελμα κ.λπ., δεν αντιστοιχεί στο «είμαι», μια φόρμουλα που παραπέμπει στον εαυτό που ανακαλύφθηκε ξανά.

Φόβος για τον εαυτό

Όπως το εγώ μας επιβάλλει την επιβεβαίωση και την αντίδραση, έτσι και ο εαυτός μας επιτρέπει να ακούμε και να σκεφτόμαστε. Ο ένας είναι χωριστικός όπως ο άλλος συμπονετικός. Η ακρόαση είναι στοχασμός και είναι επίσης εκπαίδευση. Ακούγοντας τον εαυτό μας, τους άλλους, τα περιβάλλοντα, την κοινωνία, μπορούμε σταδιακά να αναγνωρίσουμε τις δυνάμεις που κυριαρχούν, μέχρι να φτάσουμε στο βαθύτερο, με το μεγαλύτερο μήκος κύματος, Ποσειδώνιο θα μπορούσε να πει κανείς. Μια αναγνώριση που τείνει να αποτραπεί εάν η ακρόαση δεν είναι παρθενική, δηλαδή στερείται του εγωικού μας κέρδους.

Ακούγοντας γινόμαστε διαισθητικοί ικανοί να αναγνωρίσουμε τα ενδιαφέροντα των ανθρώπων, τι τους συγκινεί, τους λόγους για το τι λένε και τι κάνουν. Κάτι που ισχύει εξίσου και για εμάς τους ίδιους.

Κοιτάζοντας με το τρίτο μάτι τα θολά νερά της κοσμικότητας γίνονται καθαρά και μάλιστα κρυστάλλινα. Μπορούμε να δούμε το σκηνικό του εαυτού μας από το οποίο τα πάντα ζωντανεύουν. Μπορούμε να δούμε τον φόβο που ούτε καν υποψιαζόμασταν ότι είχαμε μέσα μας ή ότι νομίζαμε ότι είχαμε νικήσει και εξαφανίσει με τον ήχο κλισέ όπως περηφάνια, καθήκον, μίμηση, φθόνος, απληστία, ψέματα. Με τη σειρά τους όλα ανιχνεύσιμα στο λασπωμένο σκηνικό του εαυτού μας.

Να δούμε ξεκάθαρα πώς και τι μας οδηγεί στο να κάνουμε και να αποτύχουμε ή να απαιτήσουμε, να κατακλύσουμε, να θυμώσουμε, να αντιδράσουμε, να χάσουμε συγκέντρωση, να εγκαταλείψουμε, να ενοχλήσουμε τον εαυτό μας, να τα παρατήσουμε, να μετανοήσουμε, να απαιτήσουμε. Δηλαδή όσα εμποδίζουν την ησυχία.

Ακόμη και μόνο το να βλέπουμε τον φόβο ότι σαν ένα βαθύ ον ζει βαθιά μέσα μας δεν είναι μόνο ανακούφιση, αλλά νιώθουμε μια ώθηση στην κυκλοφορία της ενέργειας, την οποία μερικοί αποκτούν μέ τήν χρήση συναρπαστικών ουσιών. Νιώθουμε τότε αυτοπεποίθηση και ένας άλλος κόσμος ανοίγεται μπροστά μας, χωρίς να έχει κουνηθεί φύλλο.

Αυτός ο φόβος είναι μια κορυφή του μαγικού τριγώνου που μας έχει ζαλίσει καί μάς έχει μαγέψει. Το εγώ που λανθασμένα ανταλλάσσουμε  με τον εαυτό μας καταλαμβάνει μια δεύτερη κορυφή, ενώ στην τρίτη γωνία βρίσκουμε τον διαχωρισμό από την καταγωγή του εαυτού μας, τη συνακόλουθη αίσθηση παντοδυναμίας, με την οποία, χωρίς κανένα δισταγμό, χτίζουμε περήφανα τον Πύργο της Βαβέλ μας. Τής οποίας σε αυτή την εποχή βλέπουμε τήν υψηλότερη και πιο θανατηφόρα να ξεχωρίζει.

Αλλά το να ζεις κάτω από τον ζυγό της ψευδούς γνώσης και της εμφάνισης που βιώνεται ως η μοναδική ουσία είναι μια κουραστική παράσταση, που συνεπάγεται τον ισχυρό κίνδυνο καταστροφικής κατάρρευσης, όπως μας λέει το κρεσέντο πολλών υπαρξιακών, παθολογικών και μη αναγνωρισμένων παθήσεων, αλλά και μιας ζωής. άκαρδων ημερών και στιγμών, το άθροισμα των οποίων εμφανίζεται μέσα μας να λυγίζει και να μαραζώνει. Οι ώμοι σκύβουν, τα μάτια κοιτάζουν προς τα κάτω. Εκφράσεις του μηδενισμού που μας έχει κυριεύσει. Τίποτα δεν μας συναρπάζει πια, οι σκέψεις περιττές με εμμονή, τα φαντάσματα και οι αηδίες τους κατοικούν, είναι υγιείς, χορτασμένοι από την ενέργεια που μας ρουφούν.

Μια προσπάθεια πέρα ​​από εμάς που αφαιρεί τη φαντασία μας για το μέλλον που θα θέλαμε ή που τη γεμίζει με ελπίδες καθότι, λέμε στους εαυτούς μας, δεν θα γίνει πραγματικότητα . Και έτσι θα συμβεί, αν πιστεύουμε ότι εξαρτόμαστε από αυτό που βρίσκεται έξω από εμάς, αν δεν συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε υπεύθυνοι για το πώς είμαστε και πώς προχωράμε. Αν δεν έχουμε επίγνωση του εγωικού κλουβιού που μας τυλίγει σαν κάψα και κινείται μαζί μας.

Σημείωση

Dante Alighieri, Θεία Κωμωδία , Κόλαση, κάντο XXVI

Δεν υπάρχουν σχόλια: