Εγώ νομίζω ότι πολλά πράγματα που είναι παραδεδομένα, πρέπει να τα πούμε με καινούργιους τρόπους σήμερα. Ας πούμε, σας έλεγα προηγουμένως για τη διανοημάτωση. Μιλάμε για τη θέωση σήμερα. Και η θέωση είναι σήμερα κάτι τραγικά παρεξηγήσιμο. Μπορεί να σημαίνει εγκατάλειψη των ανθρωπίνων, μπορεί να σημαίνει ένα εκστατισμό, τον οποίο κατηγορώ, πολλές φορές στους προσωπολόγους, να βγω απ’ τη φύση. Γιατί να βγεις απ’ τη φύση;! Η φύση είναι η ουσία του κακού, η φύση είναι η πτώση. Αυτά λέει, ξέρετε ποιος. Συγκεκριμένοι άνθρωποι. Τα λένε. Δεν τα λέω εγώ. Αυτοί τα λένε. Και σαν να πιστώνεις και στο Θεό, κάτσε να δεις, τι περίεργο, αίνιγμα. Δημιουργείς ένα κόσμο, από τον οποίο πρέπει να δραπετεύσω. Τι είσαι εσύ; Άρρωστος είσαι. Τι είμαι, η μαϊμού την οποία βλέπεις και διασκεδάζεις; Και βάζεις μέσα τη θέωση. Οπότε είναι η έκσταση της έκστασης στην νιοστή. Από έκσταση σε έκσταση. Τι βλακείες είν’ αυτά;! Τι νόημα θα είχανε; Εμένα προσωπικά δε θα με ενδιέφερε καθόλου αυτό το πράγμα. Αλλά κοίταξε να δεις, αν έφτιαξες τον κόσμο, δεν τα λέω εγώ αυτά, τα λένε μεγάλοι απ’ τους απολογητές πατέρες. Αν διαβάσετε τους πρώτους Απολογητές, έτσι, θα δείτε να τα λένε αυτά τα πράγματα. Ή εάν ο Θεός έφτιαξε τον κόσμο, έτσι, πρέπει να μπορεί και να τον σώσει. Αν δεν μπορεί να τον σώσει, ή δεν είναι Θεός, ή δεν έφτιαξε τον κόσμο. Διαβάστε τον Ιουστίνο, διαβάστε τον Τερτυλλιανό, κλπ. Να δείτε πως ακριβώς το λέει. Και μου κάνει εντύπωση, τολμηρά πολύ. Επομένως, εάν αυτό το πράγμα αφορά τη σωτηρία της φύσεως, και αν προσδοκούμε ανάσταση νεκρών, για κάποιο λόγο, και ζωή του μέλλοντος αιώνος, ζωή ποιανού;, του Θεού; Ο Θεός είναι αυτοζωή. Ζωή ποιανού; Της Δημιουργίας. Έτσι. Η θέωση πρέπει να έχει κάποιες κατηγορίες, οι οποίες αφορούν τον τρόπο με τον οποίο καταλαβαίνουμε και εμείς την αιωνιότητα. Ή θα είναι μια αιωνιότητα που δεν τη καταλαβαίνουμε; Θα την καταλαβαίνουμε, γιατί θα είναι δική μας η αιωνιότητα. Δώρο Θεού, αλλά δική είναι η αιωνιότητα. Και εδώ μπαίνει μεταξύ πολλών, και το ερώτημα περί του νοήματος. Και άλλα. Μπαίνει αυτό που λέω διυποστατική συνενέργεια. Που εξηγεί πως κοινωνώ με του άλλους και με το Θεό. και μπαίνουν μια σειρά από όρους. Έχω βρει αρκετούς, δεν ξέρω αν υπάρχουν και πολλοί άλλοι ακόμα. Για να εξηγήσω στον εαυτό μου αυτό, και τελικά φτάνουμε στη διανοημάτωση, η οποία όμως είναι ένας τρόπος να’ μαι διάφανος ως νόημα για σας, και να σας βοηθάω να φτιάξετε εσείς το δικό σας νόημα σε διάλογο με το δικό μου. Ώστε να’ ναι meanigful, να έχει νόημα. Η βασιλεία του Θεού είναι κυρίως η κυριαρχία, καταλάβατε, μιας κατάστασης που έχει νόημα. Δεν είναι νοησιαρχικό νόημα, αυτό το οποίο καταλαβαίνω, αλλά κάτι το οποίο καταλαβαίνω, ακόμα και αν είναι πέρα απ’ την κατανόηση μου. Επειδή είναι λογικό. Αν δείτε τα οράματα των πατέρων, οι οποίοι είχαν την εμπειρία των εσχάτων, και εμπειρία της βασιλείας του Θεού, αισθανόντουσαν όλοι, ότι αυτό που έβλεπαν, ήταν καταπληκτικά όμορφο, και καταπληκτικά λογικό. Δεν ήταν παράλογο. Ήταν πέρα από τη λογική, πάνω από τη λογική, αλλά δεν ήταν παράλογο. Γιατί; Γιατί η έννοια της λογικότητας είναι ένα χαρακτηριστικό του Θεού, είναι λόγος, ο Θεός όταν μας απευθύνεται. Και ο Πατήρ έχει λόγο, έχει κατά φύση λόγο.
Δεν ξέρω αν αυτά που λέω είναι διαφωτιστικά. Αλλά πρέπει να δουλέψουμε έτσι, και τότε αρχίζω να λέω, α έτσι είναι η θέωση. Αυτό με ενδιαφέρει και μπορώ να το κάνω. Και οποιαδήποτε άσκηση στην κατεύθυνση αυτή, έχει ξαφνικά νόημα, δεν ξέρω. Έχει νόημα, είναι η οντολογία του αγιασμού. Αλλιώς θα μιλάμε για πράγματα…Μου ζήτησαν να μιλήσω σε ένα διεθνές συνέδριο για τη θέωση. Λέω ωραία, θα σας μιλήσω για τα ανθρωπολογικά στοιχεία της θέωσης. Τα ανθρωπολογικά και οντολογικά δεδομένα της θέωσης. Διότι αλλιώς, σας είπα, είναι μια τραγική παρεξήγηση το πράγμα. Και προστίθεται στον ναρκισσισμό και τον ατομικισμό τον συνήθη, και αυτός της θέωσης από πάνω. Ναι ή όχι; Και γίνεται κομφούζιο. Οπότε πάει και ο άλλος στο μοναστήρι, υπάρχουν παιδιά που πάνε στον μοναχισμό με λάθος τρόπο. Και εκεί κάνουν αγώνα στο αυτό, για να γίνουν θεούμενοι. Κάποια στιγμή αυτό είχε γίνει μέρος και της θεολογικής μας γλώσσας, μια προηγούμενη, όταν ήμουν εγώ φοιτητής. «Καθαιρόμενος, φωτιζόμενος και θεούμενος». Προς μεγάλο μπέρδεμα των παιδιών. Και θυμάμαι γράφαμε στους τοίχους. Είχαμε ένα καθηγητή τότε. Διάσημο θεολόγο και καλό. Αλλά βλέπετε. Και τα σωστά που λέγονται θέλουν πολλή δουλειά για να πάμε παραπέρα. Δεν είναι τίποτα αυτονόητο στον χώρο. Έλεγε πρώτα μας καθάρισαν, μετά μας φώτισαν, λέτε τώρα να μας θεώσουν, έγραφε στον τοίχο; Και εσύ σε ποια φάση είσαι που τα λες αυτά; Εγώ σε ποια φάση είμαι, μπορείς να μου πεις;
Δεν είναι καλύτερο να εργαζόμαστε με τρόπους τους οποίους κατανοούμε; Ούτως ώστε αυτό που κάνω, να έχει τη χαρά ότι καταλαβαίνω τα επόμενα βήματα. Γιατί έκανα αυτό το βήμα. Και μετά θα δούμε ότι και η προσευχή και οι παραδοσιακές μέθοδοι προσαρμόζονται σε αυτά τα πράγματα πολύ καλά και κυρίως κατανοούνται. Και έτσι γίνεται κανείς εν επιγνώσει πιστός. Αυτό θέλω να πω.
* Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, Τόμος Β΄ (σελ. 252-269).
Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής
Σύντομη ερμηνεία στην προσευχή «Πάτερ ημών» σταλμένη προς κάποιον φιλόχριστο
«Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς· αγιασθήτω το όνομά σου· ελθέτω η βασιλεία σου». Πρεπόντως ο Κύριος διδάσκει αμέσως ν’ αρχίσουν οι [προσευχόμενοι] από τη θεολογία· επίσης εισάγει στο μυστήριο του τρόπου που υπάρχει η Αιτία που δημιούργησε τα όντα, Αυτός που είναι κατά την ουσία αίτιος των όντων. Γιατί τα λόγια της προσευχής περιέχουν φανέρωση του Πατέρα, και του ονόματος του Πατέρα, και της βασιλείας του Πατέρα, για να μάθομε ευθύς εξ αρχής να σεβόμαστε την εν Μονάδι Τριάδα και να την επικαλούμαστε και να την προσκυνούμε. Επειδή όνομα του Θεού και Πατέρα, με ουσιώδη υπόσταση, είναι ο Μονογενής Υιός. Και βασιλεία του Θεού και Πατέρα, με ουσιώδη υπόσταση, είναι το Άγιο Πνεύμα. Γιατί εκείνο που λέει εδώ ο Ματθαίος βασιλεία, αλλού άλλος Ευαγγελιστής το ονομάζει Πνεύμα Άγιο, λέγοντας: «Ας έρθει το Πνεύμα το Άγιο και ας μας καθαρίσει». Γιατί ο Πατέρας δεν απόκτησε εκ των υστέρων το όνομα, ούτε ως αξίωμα που έλαβε εκ των υστέρων νοούμε τη βασιλεία· δεν έχει αρχή στο είναι Του, για να αρχίσει να είναι και Πατέρας και Βασιλεύς, αλλά καθώς πάντοτε υπάρχει, είναι και πάντοτε Πατέρας και Βασιλεύς, χωρίς να λάβει ποτέ αρχή να είναι Πατέρας και Βασιλεύς. Αν τώρα, με το να υπάρχει πάντοτε, είναι πάντοτε και Πατέρας και Βασιλεύς, άρα πάντοτε και ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα συνυπάρχουν κατά την ουσία ως υποστάσεις με τον Πατέρα. Από Αυτόν παίρνουν την ύπαρξη και είναι μέσα σ’ Αυτόν φυσικώς πάνω από αιτία και λόγο, όχι όμως ύστερα από Αυτόν, ούτε και έγιναν αργότερα από κάποια αιτία. Γιατί η σχέση μεταξύ των τριών Προσώπων υποδηλώνει τη συνύπαρξή Τους και δεν επιτρέπει αυτά, των οποίων είναι και λέγεται σχέση, να θεωρούνται μεταγενέστερα το ένα από το άλλο.
Αφού λοιπόν αρχίσαμε αυτή την προσευχή, βιαζόμαστε να τιμήσομε την ομοούσια και υπερούσια Τριάδα ως δημιουργική αιτία της υπάρξεώς μας. Επίσης διδασκόμαστε να ομολογούμε τη χάρη της υιοθεσίας, με το να αξιωνόμαστε να ονομάζομε Πατέρα κατά χάρη τον εκ φύσεως Δημιουργό. Έτσι, από σεβασμό προς την ονομασία Εκείνου που μας γέννησε κατά χάρη, θα φροντίζομε να αποτυπώνομε στη ζωή μας τα χαρακτηριστικά του Πατέρα μας αγιάζοντας το όνομά Του πάνω στη γη, μιμούμενοι Αυτόν, αποδεικνύοντας ότι είμαστε παιδιά Του με τα έργα μας, και δοξάζοντας τον αυτουργό αυτής της υιοθεσίας, τον φυσικό Υιό του Πατέρα, με τα νοήματα και τις πράξεις μας. Αγιάζομε το όνομα του κατά χάρη επουρανίου Πατέρα, όταν νεκρώνομε την επιθυμία προς την ύλη και καθαριζόμαστε από τα καταστρεπτικά πάθη, αν βέβαια αγιασμός είναι η τέλεια ακινησία και νέκρωση της επιθυμίας που ενεργεί με την αίσθηση. Όταν φτάσομε σ’ αυτή, καταπραΰνομε και τις άπρεπες κραυγές του θυμού, αφού δεν έχομε πλέον την επιθυμία να τον ερεθίζει και να τον πείθει να υπερασπίζεται τις ηδονές που αυτή θέλει, επειδή η επιθυμία νεκρώθηκε πια με την κατά λόγον αγιότητα. Γιατί ο θυμός είναι φυσικός συνήγορος της επιθυμίας, και τότε παύει να μανιάζει, όταν τη δει νεκρή.
Εύλογα λοιπόν, με την αποβολή του θυμού και της επιθυμίας, επακολουθεί κατά την προσευχή το κράτος της βασιλείας του Θεού σ’ εκείνους που, αφού αποβάλουν αυτά τα δύο πάθη, αξιώνονται να πουν: «Ελθέτω η βασιλεία σου», δηλαδή το Άγιο Πνεύμα, όταν πια με την πραότητα έγιναν ναοί του Θεού δια του Πνεύματος. Γιατί λέει: «σε ποιον θα αναπαυθώ, αν όχι σ’ εκείνον που είναι πράος και ταπεινός και τρέμει τα λόγια μου;»(Ησ. 66, 2) Από αυτό λοιπόν φαίνεται ότι στους ταπεινούς και πράους ανήκει η βασιλεία του Θεού και Πατέρα. Γιατί λέει: «Μακάριοι είναι οι πράοι, γιατί αυτοί θα κληρονομήσουν τη γή»(Ματθ. 5, 5). Ο Θεός δεν υποσχέθηκε να δώσει κληρονομία σ’ όσους τον αγαπούν, αυτή τη γη, η οποία κατέχει εκ φύσεως τη μέση θέση του σύμπαντος, αν βέβαια λέει αλήθεια εκείνος που είπε: «Στην ανάσταση ούτε οι άνδρες έρχονται σε γάμο, ούτε οι γυναίκες παντρεύονται, αλλά είναι όλοι σαν άγγελοι του Θεού στον ουρανό»(Ματθ. 22, 30), και: «Ελάτε σεις οι ευλογημένοι από τον Πατέρα μου να κληρονομήσετε τη βασιλεία που έχει ετοιμαστεί για σας αφότου θεμελιωνόταν ο κόσμος»(Ματθ. 25, 34), και σε άλλο σημείο είπε στον δούλο που εργάστηκε πιστά: «Έλα να συμμετάσχεις στη χαρά του Κυρίου σου»(Ματθ. 25, 21). Και ο θειος Απόστολος στη συνέχεια έλεγε: «Θ’ ακουστεί σάλπισμα και θ’ αναστηθούν πρώτα άφθαρτοι όσοι πέθαναν πιστοί στο Χριστό· έπειτα εμείς που θα έχουμε απομείνει ζωντανοί, θ’ αρπαγούμε μαζί μ’ αυτούς από σύννεφα για να προϋπαντήσομε τον Κύριο στον αέρα. Κι έτσι για πάντα θα είμαστε μαζί με τον Κύριο».(Α΄Θεσ. 4, 16-17)
Κι εμείς λοιπόν —για να επαναλάβω συνοπτικά το νόημα όσων είπα— αν θέλομε να λυτρωθούμε από τον πονηρό και να μην μπούμε σε πειρασμό, ας πιστέψομε στο Θεό και ας συγχωρήσομε όσους μας έφταιξαν. «Γιατί αν δεν συγχωρήσετε, λέει, στους ανθρώπους τα παραπτώματά τους, ούτε τα δικά σας θα συγχωρήσει ο Πατέρας σας ο ουράνιος»(Ματθ. 6, 15). Έτσι όχι μόνο θα πάρομε την άφεση των αμαρτιών μας, αλλά και το νόμο της αμαρτίας θα νικήσομε, και δε θα εγκαταλειφθούμε ώστε να τον δοκιμάσομε, και θα πατήσομε τον γεννήτορα αυτού του νόμου, το πονηρό φίδι, από το οποίο παρακαλούμε να σωθούμε. Στρατηγός θα είναι ο Χριστός που νίκησε τον κόσμο(Ιω. 16, 33), ο Οποίος μας οπλίζει με τους νόμους των εντολών Του και με την αποβολή των παθών συνδέει νόμιμα την ανθρώπινη φύση με τον εαυτό της μέσω της αγάπης· και κινεί ακόρεστα την όρεξή μας προς τον εαυτό Του που είναι άρτος ζωής, σοφίας, γνώσεως και δικαιοσύνης. Και με την εκπλήρωση του πατρικού θελήματος μας κάνει μετόχους της λατρείας των αγγέλων, που θα δείχνομε με τον τρόπο της ζωής μας, κατά πιστή μίμηση των αγγέλων, την επουράνια ευαρέστηση.
Κι από εκεί πάλι μας ανεβάζει στην ακρότατη κορυφή των θείων, στον Πατέρα των φώτων, και μας κάνει κοινωνούς της θείας φύσεως(Β΄Πετρ. 1, 4) με την κατά χάρη μέθεξη του Πνεύματος. Στην κατάσταση αυτή θα είμαστε τέκνα Θεού, έχοντας μέσα μας όλοι χωρίς περιορισμό, με άκρα καθαρότητα, όλο τον κατά φύση Υιό του Πατέρα και χορηγό αυτής της χάρης, από τον οποίο και μέσω του Οποίου και μέσα στον οποίο έχομε και θα έχομε την ύπαρξη, την κίνηση και τη ζωή(Πραξ. 17, 28).
Σ’ αυτό το μυστήριο της θεώσεως ας αποβλέπει ο σκοπός της προσευχής μας, για να μάθομε τι είμαστε και τι μας έκανε η κατά σάρκα κένωση του Μονογενούς, και από ποιο βάθος, εμάς που βρεθήκαμε στο κατώτερο επίπεδο όπου μας κατέβασε το βάρος της αμαρτίας, σε ποιό ύψος μας ανέβασε με τη δύναμη του σπλαχνικού Του χεριού· και ας αγαπήσομε περισσότερο Εκείνον που με τόση σοφία ετοίμασε τη σωτηρία μας. Ας δείξομε ότι με τα έργα μας εκπληρώνεται η προσευχή μας και ας φανούμε ότι κηρύττομε το Θεό αληθινό Πατέρα μας κατά χάρη. Να μη φανούμε από τα πράγματα ότι έχομε πατέρα του βίου μας τον πονηρό, που πάντοτε προσπαθεί να εξουσιάζει τυραννικά με τα πάθη της ατιμίας, και ότι, χωρίς να το καταλάβομε, ανταλλάζομε τη ζωή με τον θάνατο. Γιατί και οι δύο εκ φύσεως μεταδίδουν τα δικά τους ιδιώματα ο καθένας σ’ εκείνους που πηγαίνουν με το μέρος τους· ο ένας χορηγεί αιώνια ζωή σ’ όσους τον αγαπούν, ο άλλος προκαλεί το θάνατο σ’ όσους τον πλησιάζουν, με τους εκούσιους πειρασμούς που υποβάλλει.
Ο ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ. ΜΑΣ ΚΛΕΒΕΙ ΤΟ ΨΩΜΙ ΚΑΙ ΜΑΣ ΤΑΙΖΕΙ ΠΑΝΤΕΣΠΑΝΙ. ΕΝΑΣ ΚΑΚΑΣΧΗΜΟΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΣ ΜΑΣ ΠΟΥ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΜΑΣ ΚΑΤΟΡΘΩΣΕ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΑΠΟΔΕΚΤΟΣ ΣΑΝ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ.
Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής – Σύντομη ερμηνεία στην προσευχή «Πάτερ ημών» σταλμένη προς κάποιον φιλόχριστο (1)
Εφόσον τώρα έργο του θείου θελήματος είναι η θέωση της φύσεώς μας, και σκοπός των θείων λογισμών είναι η οδήγηση στο τέλος του του σκοπού της ζωής μας, άρα συμφέρει να γνωρίσομε τη δύναμη της Προσευχής του Κυρίου και να την κάνομε πράξη, και έπειτα να την εκθέσομε γραπτώς όπως πρέπει. Κι αφού μάλιστα ο κύριός μου αυτήν την προσευχή θυμήθηκε γράφοντας σ’ εμένα το δούλο του παρακινημένος από το Θεό, αυτήν θα κάνω κι εγώ αναγκαστικά θέμα των λόγων μου, και παρακαλώ τον Κύριο που μας δίδαξε αυτή την προσευχή, να ανοίξει το νου μου για να κατανοήσω τα μυστήρια που αυτή περιέχει, και να μου δώσει τον κατάλληλο λόγο για να τα εκφράσω με σαφήνεια. Γιατί η προσευχή αυτή με τρόπο συνοπτικό περιέχει κρυμμένο μυστικά όλο το σκοπό όσων αναφέρθηκαν, ή, για να κυριολεκτήσω, τον κηρύττει καθαρά σ’ εκείνους που έχουν δεκτικό νου. Η προσευχή αυτή περιέχει αίτηση όλων όσα προξένησε με την κένωσή Του κατά τη σάρκωση ο Λόγος του Θεού και διδάσκει να επιδιώκομε εκείνα τα αγαθά, τα οποία μόνον ο Θεός και Πατέρας, μέσω της φυσικής μεσιτείας του Υιού, χορηγεί αληθινά με το Άγιο Πνεύμα. Επειδή μεσίτης Θεού και ανθρώπων —κατά τον θείο Απόστολο— είναι ο Κύριος Ιησούς(Α’ Τιμ. 2, 5), καθώς με τη σάρκωσή Του φανερώνει στους ανθρώπους τον Πατέρα που αγνοούσαν, και στον Πατέρα φέρνει μέσω του Πνεύματος τους ανθρώπους συμφιλιωμένους με Αυτόν(Εφ. 2, 18), για χάρη της σωτηρίας των οποίων έγινε άνθρωπος χωρίς να υποστεί μεταβολή. Και έγινε διδάσκαλος και αυτουργός πολλών νέων μυστηρίων, τόσων ώστε δεν μπορεί ποτέ ο λόγος να τα συλλάβει στο πλήθος και το μέγεθός τους.
Από αυτά, φαίνεται πως δώρισε με εξαιρετική μεγαλοδωρία στους ανθρώπους εφτά, γενικότερα από τα άλλα, κι αυτών τη δύναμη, καθώς είπα, περιέχει μυστικά ο σκοπός της προσευχής. Αυτά είναι: θεολογία, υιοθεσία με τη χάρη, ισοτιμία προς τους αγγέλους, μετοχή στην αιώνια ζωή, αποκατάσταση της φύσεως που στρέφεται απαθώς στον εαυτό της, κατάλυση του νόμου της αμαρτίας και κατάργηση της τυραννίας του πονηρού που κυριάρχησε πάνω μας με απάτη. Ας εξετάσομε λοιπόν την αλήθεια των λεγομένων.
Θεολογία διδάσκει ο Λόγος του Θεού με τη σάρκωσή Του, καθώς φανερώνει στον εαυτό Του τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα.
Υιοθεσία παρέχει, χαρίζοντας την υπέρ φύση ουράνια γέννηση και συνθέωση με τη χάρη του Πνεύματος. Αυτό που φυλάγει κατά Θεόν και διατηρεί την υιοθεσία, είναι η προαίρεση εκείνων που έλαβαν αυτή τη γέννηση, η προαίρεση που δέχεται με ειλικρινή διάθεση τη χάρη που δόθηκε και που ομορφαίνει πιο πολύ με την επιμελή εργασία των εντολών το κάλλος που δόθηκε κατά χάρη. Αυτή με την αποβολή των παθών οικειοποιείται τόσο πολύ τη θεότητα, όσο ο Λόγος του Θεού με την εκούσια κένωσή Του από την υψηλή δόξα Του κατ’ οικονομίαν έγινε αληθινά άνθρωπος.
Έκανε τους ανθρώπους ισότιμους με τους αγγέλους, όχι μόνον επειδή με το αίμα του σταυρού Του ειρηνοποίησε τα επίγεια και τα επουράνια(Κολ. 1, 20) και καταργώντας τις εχθρικές δυνάμεις που βρίσκονται στην περιοχή μεταξύ ουρανού και γης, έδειξε πώς υπάρχει μία σύναξη των επιγείων και των ουρανίων δυνάμεων για τη [διανομή] των θείων δώρων, καθώς η ανθρώπινη φύση γεμάτη αγαλλίαση με μία κοινή θέληση συμψάλλει με τις ουράνιες δυνάμεις τη δόξα του Θεού· αλλά κι επειδή, μετά την εκπλήρωση τής για χάρη μας οικονομίας, καθώς αναλήφθηκε στους ουρανούς μαζί με το σώμα που είχε προσλάβει, ένωσε μέσω του εαυτού Του τη γη με τον ουρανό και σύναψε τα αισθητά με τα νοητά και έδειξε μια την κτιστή φύση, που παρά τις ακρότητες των μερών της, είναι ενωμένη με τον εαυτό της με την αρετή και την επίγνωση της πρώτης Αιτίας. Έδειχνε νομίζω, με όσα κατά μυστικό τρόπο επιτελούσε, ότι ο λόγος είναι η ένωση των διαιρεμένων, ενώ η αλογία διαίρεση των ενωμένων. Ας μάθομε επομένως, να επιδιώκομε τη λογοποίηση με την πρακτική αρετή, για να μην ενωθούμε μόνο με τους αγγέλους μέσω της αρετής, αλλά και με το Θεό μέσω της γνώσεως, κατά την απομάκρυνσή μας από τα όντα.
Μεταδίδει θεία ζωή κάνοντας τον εαυτό Του τροφή μας,
Αποκαθιστά τη φύση στον εαυτό της, όχι μόνο γιατί όταν έγινε άνθρωπος κράτησε τη διάθεσή του απαθή και ειρηνική απέναντι στην ανθρώπινη φύση, χωρίς ούτε απέναντι των σταυρωτών Του να σαλευθεί στο ελάχιστο Αλλά και γιατί κατάργησε την έχθρα καρφώνοντας πάνω στο σταυρό το χειρόγραφο της αμαρτίας(Κολ. 2, 14), για το οποίο η φύση είχε αδιάλλακτο πόλεμο εναντίον του εαυτού της
Καθαρίζει τη φύση από το νόμο της αμαρτίας, γιατί δεν επέτρεψε να προηγηθεί ηδονή στη γέννησή Του, που έγινε για χάρη μας. Γιατί η σύλληψή Του έγινε παραδόξως χωρίς σπορά, και η γέννηση υπέρ φύση χωρίς φθορά της παρθενίας. Στερέωσε δηλαδή ο γεννηθείς Θεός στη μητέρα Του, αντίθετα από τη φύση, τα δεσμά της παρθενίας με τη γέννησή Του, και ελευθέρωσε όλη τη φύση από την εξουσία του νόμου που κυριαρχούσε πάνω της· αυτό βέβαια ισχύει για όσους θέλουν να μιμούνται με τη νέκρωση των γήινων μελών τους τον εκούσιο θάνατό Του. Γιατί το μυστήριο της σωτηρίας είναι για κείνους που το θέλουν, και δεν επιβάλλεται τυραννικά.
Καταργεί την τυραννία του πονηρού που κυριάρχησε πάνω μας με απάτη, προβάλλοντας τη σάρκα που είχε νικηθεί στον Αδάμ σαν όπλο εναντίον του και νικώντας τον. Έτσι έκανέ τη σάρκα, που πριν είχε συλληφθεί και θανατωθεί, να συλλάβει αυτόν που την είχε συλλάβει και ν’ αφανίσει με το φυσικό θάνατό της τη ζωή του· σ’ αυτόν μεν έγινε δηλητήριο, για να εμέσει όλους όσους κατάπιε έχοντας επικρατήσει με τη δύναμη του θανάτου που διέθετε(Ησ. 25, 8. Εβρ. 2, 14), στο δε γένος των ανθρώπων έγινε ζωή, που ωθεί σαν προζύμι προς ανάσταση ζωής όλη την ανθρώπινη φύση, για χάρη της οποίας κυρίως ο Λόγος, όντας Θεός(Ιω. 1, 1), έγινε άνθρωπος —πράγμα και άκουσμα όντως παράδοξο— και καταδέχθηκε θεληματικά το θάνατο της σάρκας Του.
Όλων αυτών, όπως είπα, περιέχει αίτηση η Κυριακή Προσευχή
ΠΝΕΥΜΑ ΑΡΓΙΑΣ, ΠΕΡΙΕΡΓΙΑΣ, ΦΙΛΑΡΧΙΑΣ, ΑΡΓΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΣ ΚΑΤΑΠΙΕ ΤΗΝ ΨΥΧΗ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου