Στην κλίμακα της ιστορίας, θα δούμε επίσης σημάδια της κατάρρευσης της χριστιανικής ανθρωπολογικής μήτρας, η οποία αποδεχόταν την περατότητα του ανθρώπου, που γεννιέται άνδρας ή γυναίκα, και ανήκει σε μια συνέχεια που είχε την ευθύνη να την συνεχίσει για να υπάρχει ο κόσμος, ενώ το ζήτημα των εσχάτων δεν είναι του παρόντος κόσμου, και σχετίζεται περισσότερο με την υπερβατικότητα παρά με την ενδοκοσμικότητα. Η ζωή δεν είναι ποτέ απόλυτα ελεγχόμενη, διαφανής. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένη εν μέρει με το μυστήριο, το οποίο η αποκάλυψη υποτίθεται ότι διαλύει, χωρίς ποτέ να το επιτυγχάνει τελείως: η γέννηση εμπεριέχει πάντα το θαύμα και ο θάνατος, το σκάνδαλο.
Η θρησκευτική επανάσταση των σημερινών καιρών γεννά μάλλον μια ανθρωπολογία παντοδυναμίας και άνευ ορίων. Η νεωτερικότητα γενικά εκλαμβάνεται ως περίοδος εξόδου από τη θρησκεία. Αρνούμαστε να λάβουμε σοβαρά υπόψη τη θρησκευτική της διάσταση, που ουσιαστικά έγκειται στον [θρησκευτικής διάστασης] δημιουργικό πειρασμό της. Δεν επρόκειτο πια μόνο για τη διευθέτηση του κόσμου, τη μεταμόρφωσή του λαμβάνοντας υπόψιν τις ανυπέρβλητες αντιφάσεις του, που εδράζονται στην καρδιά του ανθρώπου. Επρόκειτο για τη δημιουργία ενός καινούργιου κόσμου, την κατασκευή ενός νέου κόσμου, με τη σφραγίδα της πληρέστερης απελευθέρωσης. Ο άνθρωπος θα κατόρθωνε να ελευθερωθεί ολοκληρωτικά σε αυτή τη γη, θα γινόταν ο ίδιος δημιουργός του εαυτού του. Σ’ αυτό βρίσκεται η μήτρα του ολοκληρωτισμού.
Θα μπορούσαμε επίσης να μιλήσουμε για φαντασίωση αυτογέννησης, συνοδευόμενη από μια νέα αποκάλυψη: το ανθρώπινο ον, απελευθερώνεται από όλους τους προσδιορισμούς που εμποδίζουν την ελευθερία του, επιστρέφοντας στο αρχικό μάγμα, πριν από τη δημιουργία, πριν επίσης από την διαίρεση της ανθρωπότητας σε φύλα, θρησκείες, πολιτισμούς και έθνη για να κατασκευαστεί με βάση μόνο τη βούλησή του, που έχει γίνει αυτοαναφορική, μέσω μιας μορφής φανατισμένου υπαρξισμού. Θα αποφασίζει ακόμη και το φύλο του και ελπίζει να κατορθώσει να νικήσει το θάνατο, να γίνει τελικά αθάνατος, ακόμη και αιώνιος. Πριν επιτύχει αυτά, σκοπεύει ωστόσο να ελέγξει τον θάνατό του και να ασκήσει πλήρη κυριαρχία πάνω του. Κύριος της γέννησής του, θέλει να είναι κύριος της τελευταίας του στιγμής.
Υπερανθρωπισμός
Δεν θα είναι υπερβολικό να πούμε ότι η νεωτερικότητα ήθελε μάλλον να βάλει τον άνθρωπο στη θέση του, υποσχόμενη σ’ αυτόν ένα είδος καθολικής κυριαρχίας – που υποτίθεται ότι υλοποιείται με τις υποσχέσεις της τεχνολογίας – παρά να απορρίψει τον Θεό για να μειώσει τον άνθρωπο σε ένα μικροσκοπικό μέγεθος που στερείται πλέον νοήματος. Αυτό σήμερα ονομάζουμε υπερανθρωπισμό, – που ανήκει μάλλον στην προοπτική παρά στην επιστημονική φαντασία – την επανάσταση που οδηγείται από την τεχνητή νοημοσύνη, η οποία υπόσχεται μια πλήρη ανατροπή της ζωής.
Το ζήτημα του σώματος γίνεται κεντρικό στον υπερανθρωπισμό. Ανέφερα το ζήτημα της θεωρίας του φύλου. Η ιδέα ότι το άτομο μπορεί να επιλέξει την ταυτότητα φύλου του, χωρίς να καθορίζεται από το βιολογικό του φύλο, δείχνει ότι το σώμα αντιμετωπίζεται πλέον σαν ένα άχρηστο σφάγιο, σαν μια ξεπερασμένη τεχνολογία. Η υπαρξιακή αλήθεια ενός ατόμου γίνεται καθαρά εικονική.
Επιπλέον, η πλήρης εικονικοποίηση της ύπαρξης παρουσιάζεται ως το νέο πρόσωπο της χειραφέτησης. Στο εικονικό σύμπαν, μπορεί να ξαναγεννηθεί με τα χαρακτηριστικά που επιθυμεί και να βρει μια νέα ταυτότητα, την οποία θα ορίσει ως μόνη αληθινή. Ωστόσο, θα είναι μια απόκοσμη, φασματική, αποσαρκωμένη ύπαρξη.
Γιατί αυτές οι ανθρωπολογίες δεν είναι επίσης αληθινές. Η ανθρώπινη φύση δεν είναι απλώς μια θεωρία μεταξύ άλλων, αλλά ένα υπαρξιακό δεδομένο, που αποκαλύφθηκε στο πέρασμα των αιώνων και που δεν μπορεί να απορριφθεί χωρίς να καταδικαστεί ο άνθρωπος να γίνει ξένος προς τον εαυτό του. Μια υπόσχεση μετατρέπεται στο αντίθετό της: ο παντοδύναμος άνθρωπος αλλοτριώνεται πλήρως. Δεν ξέρει πια πώς να ζει, δεν ξέρει πια πώς και να πεθαίνει, στερημένος από τις τελετουργίες που του παρείχαν τη δυνατότητα να εξοικειωθεί όσο το δυνατόν με τη δική του εξαφάνιση, την οποία ο Χριστιανισμός είχε μετατρέψει σε ελπίδα. Ο αποχριστιανισμός οδηγεί σε απανθρωποποίηση. Η θρησκευτική επανάσταση της εποχής μας καταδικάζει τον άνθρωπο στη χειρότερη αλλοτρίωση και υπόσχεται, με πρόσχημα ένα ψεύτικο παράδεισο, κόλαση στη γη.
μετάφραση Ευάγγελος Νιάνιος
* Ο Mathieu Bock-Côté (γεν. 1980) είναι Καναδός κοινωνιολόγος, δοκιμιογράφος, συγγραφέας και πολιτικός σχολιαστής που εργάζεται στο Παρίσι, παρουσιάζοντας εβδομαδιαία εκπομπή σε τηλεοπτικό σταθμό. Μεταξύ των άλλων συνέγραψε και το βιβλίο Η πολυπολιτισμικότητα ως πολιτική θρησκεία (2016).
ΑΥΤΟ ΣΗΜΑΙΝΕΙ Η ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ, Η ΔΉΛΩΣΗ ΌΤΙ ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΆ ΖΉΣΟΥΜΕ ΣΤΌΝ ΜΟΝΤΈΡΝΟ ΚΌΣΜΟ ΜΕ ΧΡΙΣΤΟ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΧΩΡΙΣΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ, Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ, Η ΑΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΕΩΣ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ, Η ΑΠΑΞΙΩΣΗ ΤΗΣ ΧΑΡΗΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ ΤΗΣ ΣΕ ΗΘΙΚΗ ΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ, Η ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΣΑΡΚΩΣΕΩΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΚΤΙΣΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ ΣΕ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ.
"Ο όρος χάρις, που χρησιμοποιεί επανειλημμένα ο απόστολος για να χαρακτηρίσει τη λογεία, είχε αποκτήσει στον Ιουδαϊσμό πλούσια σημασία. Από τις διάφορες σημασίες που μαρτυρούνται στην Π.Δ., η βαθύτερη και πιο ουσιώδης συνδέεται με τη σχέση του Θεού προς τον άνθρωπο, όπως αυτή αποκαλύφθηκε στη Διαθήκη την οποία σύναψε ο Θεός με τον Ισραήλ6. Ενώ ο Ιησούς στα συνοπτικά ευαγγέλια προτιμάει κατηγορίες σκέψης, όπως «βασιλεία του Θεού» (η «βασιλεία των ουρανών» στο Ματθ), που υποδηλώνουν την κυριαρχία του Θεού, ο Παύλος ανύψωσε την έννοια της χάρης σε βασική και θεμελιακή αλήθεια του χριστιανισμού."
ΠΕΤΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΠΑΥΛΟΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ) ΤΟΜΕΣ ΣΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ
ΒΥΘΙΖΟΜΕΝΟΙ ΟΛΟ ΚΑΙ ΒΑΘΥΤΕΡΑ ΣΤΟΝ ΒΑΛΤΟ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ, ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ SOLA SCRIPTURA.
5 σχόλια:
Νομίζω αδικείς τον Ντοστογιέφσκυ για την περίφημη ρήση του περί αληθείας. Εκτός του ότι ηταν πολύ πρώιμη, (ένα από τα πρώτα γράμματα, όταν του επετράπη να γράφει, ευχαριστήριο σε αυτήν που του χάρισε την Αγία Γραφή, το μοναδικό του ανάγνωσμα για χρόνια) μόλις είχε βγει από τα κάτεργα και ακομη σε εξορία , θα μπορούσε όμως κανείς να πει ότι είναι φυσικό να διαχωρίζει τον Χριστό ως Αλήθεια απο την αλήθεια. Οπότε ακόμη κι αν κάποιος του αποδείκνυε οτι ο Χριστός είναι εκτός αλήθειας, και όντως να είναι έτσι (αλήθειας των ανθρώπων αποδείξιμη), αυτός προτιμά να μείνει με τον Χριστό (ως Αλήθεια αποκαλυπτόμενη). Γιατί να μην είναι έτσι, αφού και στο κείμενο η μόνη λεξη με κεφαλαίο είναι ο Χριστός;
Η λέξη αλήθεια σε αυτό το γράμμα έχει διαφορετικές αποχρώσεις. Στην μέση της συγκεκριμένης παραγράφου μιλάει για την λαχτάρα για πίστη και οτι στα βάσανα αποκαλύπτεται η αλήθεια. Συνεχίζει με την άλλη διάσημη ρήση, οτι είναι παιδί του αιώνα του, της αμφιβολίας και της απιστίας, η οποία κακώς διαχωρίζεται γιατί ανήκει μόνο εδώ και με την συγκεκριμένη έννοια, αφού
λέει οτι παρόλη την δίψα του, φτύνει αίμα για την πίστη.
Και καταλήγει στην διατύπωση του συμβόλου της πίστης του περί Χριστού και αλήθειας.
Μα αφού η αλήθεια που κρατά και του ακολύπτεται στην αρχή είναι οτι ο Χριστός είναι ανώτερος της αλήθειας δεν οδηγεί στο συμπέρασμα για δύο εκδοχές της αλήθειας; Της αποκαλυπτικης του Χριστού και της ανθρώπινης απόδειξης;
Я слышал от многих, что Вы очень религиозны, Н Д. Не потому, что Вы религиозны, (5) но потому, что сам пережил (6) и прочувствовал это, скажу Вам, что в такие минуты жаждешь, как "трава иссохшая"3, веры, и находишь ее, собственно потому, что в несчастье яснеет истина. Я скажу Вам про себя, что я - дитя века, дитя неверия и сомнения до сих пор и даже (я знаю это) до гробовой крышки. Каких страшных мучений стоила и стоит мне теперь эта жажда верить, которая тем сильнее в душе моей, чем более во мне доводов противных. И, однако же, бог посылает мне иногда минуты, в которые я совершенно спокоен; в эти минуты я люблю и нахожу, что другими любим, и в такие-то минуты я сложил в себе символ веры, в котором всё для меня ясно и свято. Этот символ очень прост, вот он: верить, что нет ничего прекраснее, глубже, симпачнее, разумнее, мужественнее и совершеннее Христа, и не только нет, но с ревнивою любовью говорю себе, что и не может быть. Мало того, если б кто мне доказал, что Христос вне истины, и действительно было бы, что истина вне Христа, то мне лучше хотелось бы оставаться со Христом, нежели с истиной.
Источник: http://dostoevskiy-lit.ru/dostoevskiy/pisma-dostoevskogo/dostoevskij-fonvizinoj-konec-yanvarya-20-e-chisla-fevralya-1854.htm
Καλή η ερμηνεία φίλε αλλά μέ τήν προσωπική αποκάλυψη τού Χριστού, νομίζω ότι η αμφιβολία στρέφεται πρός τόν κόσμο, αφήνει τόν θεό γιά τόν οποίο υπάρχει καί προορίζεται. Μπορούμε νά πούμε ότι υπάρχει επιστροφή στόν κόσμο, σάν τήν επιστροφή τού Σωκράτη στό σπήλαιο, προκειμένου νά ελευθερώσει από τήν ψευδαίσθηση καί θυσιάζεται. Ομως ο Ντοστογιέφσκι στούς Καραμαζώφ επιστρέφοντας στόν κόσμο γονατίζει καί φιλάει τή γή. Τήν σημερινή Θεά, τήν Μητέρα Γή. Νομίζω δέν είναι τό ίδιο. Υπάρχει αποδοχή τού κόσμου.
Μπορείτε να μας πείτε δυο λόγια για τη διαφορά Χριστιανισμού και γνωστικισμού/νεοπλατωνισμού, ως προς το πως αντιμετωπίζουν αμφότερα τον κόσμο?
Είναι αυτοί πού τόν ονόμασαν Κόσμο, κόσμημα.Επειδή ανακάλυψαν τήν ουσία του, τήν έζησαν. Τό φώς τό οποίο ονόμασαν Ενα. Η φιλοσοφία τους ήταν ένας δρόμος γιά όσους επιθυμούσαν τήν εμπειρία αυτή. Τού κτιστού βεβαίως φωτός. Ο γνωστικισμός ήταν φαντασιακός μυστικισμός. Συγκρητισμός στό χάος τών ανατολικών μυστηριακών θρησκειών τής εποχής μετά τήν ενότητα πού επέβαλλε ο Αλέξανδρος. Κάτι σάν τό αποκαλυπτικό χάος πού επιβάλλουν οι σέχτες των ΗΠΑ στό φαντασιακό τών σημερινών απελευθερωμένων αμερικανών.
Ξέρουμε ότι οι γνωστικιστές είναι δυϊστές, θεωρούν τον Δημιουργό κακό θεό και το σώμα φυλακή της ψυχής.
Η Χριστιανική άσκηση είναι άλλο πράγμα (χρώμενοι αλλ' ού καταχρώμενοι).
Δημοσίευση σχολίου