του Marcello Veneziani
Υπάρχει μια εξαιρετική διαδικασία μπροστά στα μάτια μας και μέσα στο μυαλό μας, την έκταση της οποίας δεν καταλαβαίνουμε, η οποία είναι πολύ πιο σημαντική, τεράστια και ριζοσπαστική από την οικονομική κρίση: ο Χριστιανισμός φεύγει από την Ευρώπη. Ή, πιο ριζοσπαστικά, φτάσαμε στο τέλος του Χριστιανισμού;
Τρεις διαφορετικοί παράγοντες ωθούν προς αυτή την κατεύθυνση.
Αποχριστιανισμός της Ευρώπης
Το πρώτο είναι ο αιώνες τώρα πιά αποχριστιανισμός της Ευρώπης που επιταχύνεται αλματωδώς. Μια διαδικασία που δεν αφορά μόνο το θρησκευτικό συναίσθημα, τη συμμετοχή σε ιεροτελεστίες και ακολουθίες, την παρακμή των μυστηρίων, την κατάρρευση των κλήσεων αλλά αφορά και την αίσθηση του ανήκειν στον χριστιανικό πολιτισμό και περνά από τον πολιτισμό στο λαϊκό συναίσθημα, από τους βασικούς προσανατολισμούς στη καθημερινή ζωή.
Αυτό που φαινόταν φυσικό και πολιτισμένο, παγιωμένο επί χιλιετίες, στα έθιμα και τις καρδιές, πέφτει με εκπληκτική ταχύτητα και επηρεάζει το άτομο αρχικά σε σχέση με τη ζωή και το φύλο, τη γέννηση και τον θάνατο. Aμέσως μετά κατακλύζει την οικογένεια από κάθε άποψη. Και τα ήθη, τά έθιμα,τίς γλώσσες. Αποπροσανατολίζει και μάλιστα προσβάλλει, κοινές πεποιθήσεις για αιώνες, σε ισχύ μέχρι πριν από λίγα χρόνια, κόρες του χριστιανικού πολιτισμού.
Δεν καταλαβαίνει κανείς πλέον τη γλώσσα του ιερού, δεν μπορεί πλέον να το ζήσει και να το αναπαραστήσει, πολύ περισσότερο να το απεικονίσει. Το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα είναι οι εκκλησίες που χτίστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, που αδυνατούν να προκαλέσουν κατάνυξη, προσευχή, περισυλλογή, θαυμασμό.
Το πρώτο είναι ο αιώνες τώρα πιά αποχριστιανισμός της Ευρώπης που επιταχύνεται αλματωδώς. Μια διαδικασία που δεν αφορά μόνο το θρησκευτικό συναίσθημα, τη συμμετοχή σε ιεροτελεστίες και ακολουθίες, την παρακμή των μυστηρίων, την κατάρρευση των κλήσεων αλλά αφορά και την αίσθηση του ανήκειν στον χριστιανικό πολιτισμό και περνά από τον πολιτισμό στο λαϊκό συναίσθημα, από τους βασικούς προσανατολισμούς στη καθημερινή ζωή.
Αυτό που φαινόταν φυσικό και πολιτισμένο, παγιωμένο επί χιλιετίες, στα έθιμα και τις καρδιές, πέφτει με εκπληκτική ταχύτητα και επηρεάζει το άτομο αρχικά σε σχέση με τη ζωή και το φύλο, τη γέννηση και τον θάνατο. Aμέσως μετά κατακλύζει την οικογένεια από κάθε άποψη. Και τα ήθη, τά έθιμα,τίς γλώσσες. Αποπροσανατολίζει και μάλιστα προσβάλλει, κοινές πεποιθήσεις για αιώνες, σε ισχύ μέχρι πριν από λίγα χρόνια, κόρες του χριστιανικού πολιτισμού.
Δεν καταλαβαίνει κανείς πλέον τη γλώσσα του ιερού, δεν μπορεί πλέον να το ζήσει και να το αναπαραστήσει, πολύ περισσότερο να το απεικονίσει. Το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα είναι οι εκκλησίες που χτίστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, που αδυνατούν να προκαλέσουν κατάνυξη, προσευχή, περισυλλογή, θαυμασμό.
Το προπατορικό αμάρτημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Στον πρώτο κοινωνικό και πολιτιστικό παράγοντα προστέθηκε ένας δεύτερος θεσμικός παράγοντας : η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν εκφράζει ένα κοινό ιστορικό και στρατηγικό, πολιτιστικό και πνευματικό όραμα, αλλά υπάρχει μια ισχυρή, εμφανής και διαδεδομένη τάση απελευθέρωσης, χειραφέτησης από κάθε δεσμό με τον χριστιανικό πολιτισμό και το σύμπαν των αξιών και των εθίμων του..
Το προπατορικό αμάρτημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε ήδη αποκαλυφθεί στην άρνησή της να αναγνωρίσει, όπως μάταια ζητούσαν ο Άγιος Ιωάννης Παύλος Β' και ο Ράτσινγκερ, τις χριστιανικές ρίζες της Ευρώπης, μαζί με τον ελληνικό και τον ρωμαϊκό πολιτισμό.
Αυτές οι καταβολές ήταν, εξάλλου, η μόνη κοινή βάση για την ίδρυση της Ευρώπης, η οποία κατά τα άλλα ήταν διαιρεμένη και διαλυμένη για αιώνες. Όμως οι κανόνες που ακολούθησαν, πολλές αποφάσεις που ελήφθησαν από τις ευρωπαϊκές συνελεύσεις και οι ποινές των ευρωπαϊκών δικαστηρίων, χαρακτηρίστηκαν από έναν εμφανή αποχριστιανισμό της Ευρώπης.
Αυτό συνέβη παρά την παρουσία ενός ευρωπαϊκού λαϊκού κόμματος χριστιανικής έμπνευσης που επί χρόνια αποτελούσε την πλειοψηφία στην Ευρώπη, και παρά την ευρωπαϊκή ηγεσία της Άνγκελα Μέρκελ, στο τιμόνι αυτού του κόμματος και του ηγεμονικού έθνους στην Ένωση.
Το κοινό νήμα που έχει πλέξει την Ευρώπη έχει ανατεθεί τώρα σε νομισματικές και οικονομικο-χρηματοοικονομικές γραμμές, εξαλείφοντας κάθε πιθανό αίτημα για ενότητα μετα-οικονομικής φύσης, εκτός από έναν αόριστο Διαφωτισμό που βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στον πρώτο κοινωνικό και πολιτιστικό παράγοντα προστέθηκε ένας δεύτερος θεσμικός παράγοντας : η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν εκφράζει ένα κοινό ιστορικό και στρατηγικό, πολιτιστικό και πνευματικό όραμα, αλλά υπάρχει μια ισχυρή, εμφανής και διαδεδομένη τάση απελευθέρωσης, χειραφέτησης από κάθε δεσμό με τον χριστιανικό πολιτισμό και το σύμπαν των αξιών και των εθίμων του..
Το προπατορικό αμάρτημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε ήδη αποκαλυφθεί στην άρνησή της να αναγνωρίσει, όπως μάταια ζητούσαν ο Άγιος Ιωάννης Παύλος Β' και ο Ράτσινγκερ, τις χριστιανικές ρίζες της Ευρώπης, μαζί με τον ελληνικό και τον ρωμαϊκό πολιτισμό.
Αυτές οι καταβολές ήταν, εξάλλου, η μόνη κοινή βάση για την ίδρυση της Ευρώπης, η οποία κατά τα άλλα ήταν διαιρεμένη και διαλυμένη για αιώνες. Όμως οι κανόνες που ακολούθησαν, πολλές αποφάσεις που ελήφθησαν από τις ευρωπαϊκές συνελεύσεις και οι ποινές των ευρωπαϊκών δικαστηρίων, χαρακτηρίστηκαν από έναν εμφανή αποχριστιανισμό της Ευρώπης.
Αυτό συνέβη παρά την παρουσία ενός ευρωπαϊκού λαϊκού κόμματος χριστιανικής έμπνευσης που επί χρόνια αποτελούσε την πλειοψηφία στην Ευρώπη, και παρά την ευρωπαϊκή ηγεσία της Άνγκελα Μέρκελ, στο τιμόνι αυτού του κόμματος και του ηγεμονικού έθνους στην Ένωση.
Το κοινό νήμα που έχει πλέξει την Ευρώπη έχει ανατεθεί τώρα σε νομισματικές και οικονομικο-χρηματοοικονομικές γραμμές, εξαλείφοντας κάθε πιθανό αίτημα για ενότητα μετα-οικονομικής φύσης, εκτός από έναν αόριστο Διαφωτισμό που βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η πίεση των μεταναστών
Ο τρίτος παράγοντας είναι η μαζική πίεση των μεταναστών, κυρίως ισλαμικής θρησκείας που συγκεντρώνονται στις ακτές της Μεσογείου και γεμίζουν τους δρόμους και τις ευρωπαϊκές πόλεις. Εκτός από τα προφανή κοινωνικά και αστικά τραύματα και τήν ανησυχία, όσον αφορά την υποδοχή και τη δημόσια τάξη, αυτή η εισβολή θα προκαλέσει μια περαιτέρω αποξένωση του χριστιανισμού στην Ευρώπη.
Η μοίρα των μεταναστών φαίνεται να σηματοδοτείται από ένα σταυροδρόμι : ριζοσπαστικοποίηση στον ισλαμισμό ή ενσωμάτωση στον δυτικό μηδενιστικό εκκοσμικευμένο κόσμο. Φυσικά θα συμβεί και το αντίστροφο, ο εκχριστιανισμός ορισμένων από αυτούς, για να ενσωματωθούν και στις κοινωνίες μας. Αλλά αυτό θα είναι πιο δύσκολο για όσους έχουν ήδη ένα ισχυρό μονοθεϊστικό αποτύπωμα ισλαμικού τύπου.
Οι μετανάστες μετατρέπονται στον πρακτικό αθεϊσμό της Δύσης, που πιστεύει στην τεχνολογία, την αγορά και τον εαυτό του. Αλλά συμβαίνει και το αντίστροφο, η ριζοσπαστικοποίηση στην αρχική τους πίστη, την ισλαμική ειδικότερα, όταν κινδυνεύουν να την χάσουν, προκειμένου να επιβεβαιώσουν την ταυτότητά τους αντιδρώντας στον κόσμο που τους περιβάλλει, τον οποίο αισθάνονται ξένο και παράλογο.
Στους τρεις επιβλητικούς παράγοντες της χριστιανικής παρακμής προστέθηκε ένας τέταρτος από το 2013, που αφενός ανταποκρίνεται στους τρεις πρώτους, αφετέρου παρακινεί την Εκκλησία να μην υποφέρει αλλά να ευνοήσει αυτήν την «αποκέντρωση» του χριστιανισμού στις περιφέρειες τού πλανήτη: η εκλογή ενός πάπα «από το τέλος του κόσμου» και το σημάδι του Ποντιφίκιού του στραμένου εντελώς προς τα έξω, έξω από τον Χριστιανισμό, ανοίγοντας τον εαυτό του στον κόσμο, καλωσορίζοντας τους άλλους, ξεκινώντας από τους μουσουλμάνους, απευθυνόμενος σε εκείνους που είναι πιο απομακρυσμένοι από το Χριστιανική πίστη και από τους τόπους της.
Ο τρίτος παράγοντας είναι η μαζική πίεση των μεταναστών, κυρίως ισλαμικής θρησκείας που συγκεντρώνονται στις ακτές της Μεσογείου και γεμίζουν τους δρόμους και τις ευρωπαϊκές πόλεις. Εκτός από τα προφανή κοινωνικά και αστικά τραύματα και τήν ανησυχία, όσον αφορά την υποδοχή και τη δημόσια τάξη, αυτή η εισβολή θα προκαλέσει μια περαιτέρω αποξένωση του χριστιανισμού στην Ευρώπη.
Η μοίρα των μεταναστών φαίνεται να σηματοδοτείται από ένα σταυροδρόμι : ριζοσπαστικοποίηση στον ισλαμισμό ή ενσωμάτωση στον δυτικό μηδενιστικό εκκοσμικευμένο κόσμο. Φυσικά θα συμβεί και το αντίστροφο, ο εκχριστιανισμός ορισμένων από αυτούς, για να ενσωματωθούν και στις κοινωνίες μας. Αλλά αυτό θα είναι πιο δύσκολο για όσους έχουν ήδη ένα ισχυρό μονοθεϊστικό αποτύπωμα ισλαμικού τύπου.
Οι μετανάστες μετατρέπονται στον πρακτικό αθεϊσμό της Δύσης, που πιστεύει στην τεχνολογία, την αγορά και τον εαυτό του. Αλλά συμβαίνει και το αντίστροφο, η ριζοσπαστικοποίηση στην αρχική τους πίστη, την ισλαμική ειδικότερα, όταν κινδυνεύουν να την χάσουν, προκειμένου να επιβεβαιώσουν την ταυτότητά τους αντιδρώντας στον κόσμο που τους περιβάλλει, τον οποίο αισθάνονται ξένο και παράλογο.
Στους τρεις επιβλητικούς παράγοντες της χριστιανικής παρακμής προστέθηκε ένας τέταρτος από το 2013, που αφενός ανταποκρίνεται στους τρεις πρώτους, αφετέρου παρακινεί την Εκκλησία να μην υποφέρει αλλά να ευνοήσει αυτήν την «αποκέντρωση» του χριστιανισμού στις περιφέρειες τού πλανήτη: η εκλογή ενός πάπα «από το τέλος του κόσμου» και το σημάδι του Ποντιφίκιού του στραμένου εντελώς προς τα έξω, έξω από τον Χριστιανισμό, ανοίγοντας τον εαυτό του στον κόσμο, καλωσορίζοντας τους άλλους, ξεκινώντας από τους μουσουλμάνους, απευθυνόμενος σε εκείνους που είναι πιο απομακρυσμένοι από το Χριστιανική πίστη και από τους τόπους της.
Το κύριο θέμα του είναι η φτωχολογιά με τις συνέπειές της, η υποδοχή των ξένων χωρίς επιφυλάξεις και η πρωτοκαθεδρία της φροντίδας και της προσοχής στις λεγόμενες απόβλητες ζωές. Οι πατέρες της εκκλησίας που την εμπνέουν είναι ο Bauman, ο Don Milani και η κοινωνιολογία της Απελευθέρωσης.
Ο Χριστιανισμός αποσύρεται από την Ευρώπη και προσπαθεί να επιστρέψει από τα άκρα, δεδομένου ότι η κύρια πόρτα είναι άχρηστη. Φυσικά, είναι μάταιο να καταφύγουμε σε μια θέση καθαρής υπεράσπισης του Ρωμαιοκαθολικισμού και της παράδοσής του.
Ωστόσο, η Εκκλησία του Φραγκίσκου φαίνεται εντελώς βυθισμένη στο πνεύμα της εποχής, που διαποτίζεται από τον πρακτικό αθεϊσμό και τον λαϊκό ανθρωπισμό· και συχνά κλείνει το μάτι στα θέματα, τα δόγματα και τις ιδιοτροπίες του πολιτικά ορθού. Θεωρεί σωστό ό,τι είναι νέο, αυτό που αρνείται την εμπειρία των αιώνων, την πίστη των χιλιετιών, την αυθεντία των πατέρων.
Κάποιος θα πει ότι είναι αποστολή του χριστιανού να μην σταματά μόνο στο δικό του ποίμνιο αλλά να κυνηγά ευαγγελικά το χαμένο πρόβατο. Το πρόβλημα είναι ότι ο Ποιμένας χάθηκε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου