Πέμπτη 27 Απριλίου 2023

ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΦΑΝΑΡΙΟΥ καὶ ΒΑΤΙΚΑΝΟΥ ΣΕ ΔΥΟ ΣΟΒΑΡΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Οἱ προθέσεις Φαναρίου καὶ Βατικανοὺ σὲ δύο σοβαρὰ ζητήματα

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου


Τὶς προθέσεις τοῦ Φαναρίου καὶ τοῦ Βατικανοῦ σὲ δύο σοβαρὰ ζητήματα παρουσιάζουν μὲ ἐκτενὲς κοινὸ κείμενό τους στὴν γαλλικὴ ἐφημερίδα Le Figaro, στὶς 22 Ἀπριλίου 2023 (σελὶς 17), ὁ Ἑλληνορθόδοξος Μητροπολίτης Γαλλίας Δημήτριος (Πλουμῆς) καὶ ὁ Ρωμαιοκαθολικὸς Ἐπίσκοπος τῆς Ναντὲρ Ματιὲ Ρουζὲ (Matthieu Rouge).
. Τὰ δύο ζητήματα ποὺ ἔθεσαν οἱ δύο ἀξιωματοῦχοι εἶναι ὁ κοινὸς ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα καὶ ἡ ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν. Ἡ ἐπιχείρηση ὑλοποίησής τους εἶναι βέβαιο ὅτι θὰ προκαλέσει νέα προβλήματα στὴν ἤδη πληγωμένη ἑνότητα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Ὡς εὐκαιρία ὑλοποίησης τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα ὁ Μητροπολίτης Γαλλίας καὶ ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Ναντὲρ βλέπουν τὸ 2025, ποὺ εἶναι ἡ ἐπέτειος τῶν 1700 ἐτῶν ἀπὸ τὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, κατὰ τὴν ὁποία ὁρίστηκε ὁ τρόπος καθορισμοῦ τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα καὶ ποὺ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ οἱ Ρωμαιοκαθολικοὶ θὰ ἑορτάσουν τὸ Πάσχα στὴν ἴδια ἡμερομηνία, 20 Ἀπριλίου. Τὴν ἕνωση τῶν Παπικῶν μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία οἱ δύο κληρικοὶ τὴν τοποθετοῦν ἀργότερα, τὸ 2054, κατὰ τὴν 1000ετῆ ἐπέτειο ἀπὸ τοῦ Σχίσματος.
. Στὸ κείμενο τοῦ Figaro οἱ δύο κληρικοὶ γράφουν, μεταξὺ ἄλλων, γιὰ τὸν κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα: «Ἕνας διάλογος ἐπὶ τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα ἔλαβε χώρα τὸ 2017 στὸ Χαλέπι, ὑπὸ τὴν αἰγίδα τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου τῶν Ἐκκλησιῶν. Προτάθηκε τότε νὰ ἐπανέλθουν ὅλοι οἱ χριστιανοὶ στὶς ἀρχὲς τῆς Συνόδου τῆς Νικαίας, δηλαδὴ νὰ ἑορτάζεται τὸ Πάσχα τὴν Κυριακή, ποὺ ἀκολουθεῖ τὴν πρώτη πανσέληνο μετὰ τὴν ἐαρινὴ ἰσημερία, ποὺ βασίζεται στὸν μεσημβρινό, ποὺ διέρχεται ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα. Ἡ πρόταση θὰ ἐπετύγχανε μία ἡμερομηνία τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα, ποὺ δὲν θὰ ἦταν οὔτε αὐτὴ τῶν καθολικῶν καὶ τῶν προτεσταντῶν, οὔτε τῶν ὀρθοδόξων, ἀποφεύγοντας ἔτσι τὴν εὐθυγράμμιση ἑνὸς μέρους τῶν χριστιανῶν στὸ καλαντάρι τῶν ἄλλων. Μία τέτοια ἀπόφαση θὰ προκαλοῦσε βεβαίως ἀναστάτωση στοὺς χριστιανούς, ποὺ ἔχουν ἤδη τὸ προγραμματισμένο ἡμερολόγιό τους, ἀλλὰ θὰ συνιστοῦσε ἕνα ἐξαιρετικὸ σημεῖο ἑνότητας, εὐεργετικὸ κατ’ ἀλήθεια γιὰ τὴν εἰρήνη τοῦ κόσμου ὅλου».Ὑπονοεῖται ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι προσδιορίζουν τὸ Πάσχα μὲ τὸ παλαιὸ – ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο, ἐνῶ οἱκαθολικοὶ καὶ οἱ προτεστάντες μὲ τὸ διορθωμένο γρηγοριανό, τὸ ὁποῖο προτείνουν νὰ ἐφαρμοστεῖκαὶ στὸν νέο προσδιορισμὸ τοῦ Πάσχα.
. Ὅλη ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τηρεῖ μέχρι σήμερα τὸν σύμφωνα μὲ τὸν Κανόνα τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καθορισμὸ τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα τὴν πρώτη Κυριακὴ μετὰ τὴν πανσέληνο τῆς ἐαρινῆς ἰσημερίας κατὰ τὸ ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο, ποὺ τότε ἴσχυε. Σημειώνεται ὅτι οἱ σλαυικὲς ἐκκλησίες τηροῦν τὸ ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο καὶ στὶς ἀκίνητες ἑορτές, ὅπως λ.χ. στὰΧριστούγεννα, καὶ ἔχουν μὲ τὶς ὑπόλοιπες, ποὺ ἀκολουθοῦν τὸ διορθωμένο γρηγοριανὸἡμερολόγιο, ὅπως μὲ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, 13 μέρες διαφορά. Ἕνας ἀπὸ τοὺς λόγους ποὺ οἱ σλαῦοι Ὀρθόδοξοι δὲν ἐπιθυμοῦν κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα μὲ τοὺς ρωμαιοκαθολικοὺς εἶναι καὶ διότι δὲν θέλουν νὰ συγχέονται μὲ τοὺς οὐνίτες. Ἡ Οὐνία ἀποτελεῖ προσηλυτιστικὸ ἐπινόημα τῶν ἰησουιτῶν σὲ βάρος κυρίως τῶν Σλαύων Ὀρθοδόξων, ἀφοῦ οἱ οὐνίτες κληρικοὶ εἶναι ρωμαιοκαθολικοὶ μὲ ἔνδυμα ὀρθοδόξου κληρικοῦ.
. Τὸ 1977 καὶ σὲ συνέδριο τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στὴ Γενεύη, μὲ σκοπὸ τὸν καθορισμὸ κοινῆς Κυριακῆς ἑορτασμοῦ τοῦ χριστιανικοῦ Πάσχα ἀπὸ ὅλους τοὺς χριστιανοὺς ὁ καθηγητὴς Ἀστρονομίας καὶ ἀκαδημαϊκὸς κ. Γεώργιος Κοντόπουλος πρότεινε «ὁ ὑπολογισμὸς τῆςἡμερομηνίας ἑορτασμοῦ τοῦ Ὀρθοδόξου Πάσχα νὰ διορθωθεῖ τὸ ταχύτερο δυνατό». Ὡς ἕνα ἀστρονομικὸ πρόβλημα ποὺ χρήζει διόρθωσης ἀπὸ τοὺς Ὀρθοδόξους θεωροῦν τὸν καθορισμὸ τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα οἱ παλαιότεροι Ἕλληνες ἀστρονόμοι Δημ. Αἰγινίτης, Δημ. Κωτσάκης. Δημ. Κατσῆς καὶ Κων. Χασάπης.
. Πάντως ἡ τυχὸν μονομερὴς καὶ χωρὶς προηγούμενη συνεννόηση μὲ τὶς ἄλλες τοπικὲς Ἐκκλησίες συμφωνία τοῦ Φαναρίου γιὰ κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα μὲ τοὺς καθολικοὺς καὶ τοὺς προτεστάντες θὰ προκαλέσει νέα ἀναταραχὴ στοὺς κόλπους τῆς Ὀρθοδοξίας. Τὸ ἐπισήμαναν καὶ στὸ κοινὸ κείμενό τους οἱ δύο προαναφερθέντες κληρικοὶ καὶ τὸ εἶχε σαφῶς διατυπώσει ὁ μακαριστὸς Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Δημήτριος τὸ 1974, ὅταν πρότεινε τὸν καθορισμὸ«σταθερᾶς Κυριακῆς διηνεκῶς ἀπὸ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ ἑνὸς χριστιανικοῦ Πάσχα ὑφ’ ἁπάντων τῶν ἀνὰ τὴν Οἰκουμένη Χριστιανῶν», μετὰ ὅμως «πρῶτον πανορθόδοξον καὶ δεύτερον παγχριστιανικὴν συμφωνίαν».
. Ἂν τὸ θέμα τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα μπορεῖ νὰ προκαλέσει περαιτέρω ἀναστάτωση στὴν ἑνότητα τῆς Ὀρθοδοξίας, τὸ θέμα τῆς ἑνώσεως μὲ τοὺς ρωμαιοκαθολικοὺς θὰ εἶναι τὸ καίριο πλῆγμα σὲ αὐτήν. Στὸ κοινὸ κείμενό τους οἱ δύο κληρικοὶ τονίζουν ὅτι τὸ βῆμα τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα «θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι τὸ ξεκίνημα τῶν νέων διαδρομῶν πρὸς τὴν πλήρη ἑνότητα, ποὺ δὲν εἶναι ἀνέφικτη, οὔτε κατὰ ἀνθρώπινη ἄποψη». 

Καὶ συνεχίζει τὸ κείμενο:

«Ὁ ἕνας ἀπὸ ἐμᾶς (Σημ. γρ. Δὲν ἀναφέρεται ποιὸς) εὔχεται τὴν πλήρη ἑνότητα γιὰ τὸ 2054 – δὲν μένουν παρὰ 31 χρόνια γιὰ νὰ προετοιμασθεῖ – προκειμένου νὰ κλείσει καταλλήλως ἡ δυσάρεστη “παρένθεση” τῶν χιλίων ἐτῶν τοῦ μεγάλου σχίσματος. Ὁ ἄλλος (Σημ. γρ. Οὔτε αὐτοῦ ἀναφέρεται τὸ ὄνομα) ἀναφέρει ὅτι ἕνα καλὸ πρῶτο βῆμα θὰ ἦταν ὁ κοινὸς ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα ἀπὸ τὸ 2025 καὶ μετά. Στὶς κοινότητές μας σὲ αὐτοὺς ποὺ ἡγοῦνται στὶς Ἐκκλησίες μας λέμε μὲ μία καρδιὰ στὸ φῶς τοῦ Πάσχα: “Δὲν φοβούμεθα γιὰ αὐτὸ τὸ μεγάλο καὶ ὄμορφο βῆμα πρὸς τὰ ἐμπρὸς γιὰ νὰ μαρτυρήσουμε τὴν Ἀνάσταση!”».
. Σημειώνεται ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Ναντὲρ Ματιὲ Ρουζὲ εἶναι 57 ἐτῶν, προέρχεται ἀπὸ ἀρχοντικὴ οἰκογένεια –ἡ μητέρα του ἦταν συνεργάτιδα τοῦ Ρομπὲρ Σουμάν–, καὶ ἔχει ἀναλάβει τὴν εὐθύνη τῆς ἀνάκαμψης τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας στὶς συνειδήσεις τῶν Γάλλων καὶ ὄχι μόνο, μετὰ τὰ τόσα ἀρνητικὰ ποὺ ἔχουν συσσωρευτεῖ σὲ βάρος τῶν κληρικῶν της. Πρὸς τοῦτοἔγραψε τὸ βιβλίο «L’ Eglise n’ a pas dit son dernier mot: petit traite d’ antidefaitisme catholique», Paris, Robert Laffont, 2014 (Ἡ Ἐκκλησία δὲν ἔχει πεῖ τὴν τελευταία της λέξη: μικρὸ ἐγχειρίδιο κατὰτῆς ἡττοπάθειας τῶν καθολικῶν). Στὴ μεθόδευση ἀνάκαμψης τῆς Ρ/Κ Ἐκκλησίας ἐντάσσονται καὶοἱ προτάσεις ποὺ συνυπογράφει μὲ τὸν Γαλλίας. Ὁ Μητροπολίτης Γαλλίας Δημήτριος Πλουμὴς εἶναι καλὸς κληρικός, πού, φυσικά, ὑπακούει στὸ Φανάρι.
. Ἡ βεβαιότητα περὶ τῆς ἄρσης τοῦ σχίσματος τὸ 2054 ἀπὸ τοὺς δύο κληρικοὺς προκαλεῖ ἔντονο προβληματισμό, διότι τὸ κοινὸ κείμενο ἀσφαλῶς ἐγράφη μὲ τὴν ἔγκριση τῶν προϊσταμένων τους, τοῦ Πάπα Φραγκίσκου καὶ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου. Καὶ ὁ μὲν Πάπας εἶναι ἀπόλυτος μονάρχης, πορεύεται μὲ τὰ δόγματα τοῦ Πρωτείου καὶ τοῦ ἀλαθήτου καὶ μπορεῖ νὰμεθοδεύει καὶ νὰ πράττει κατὰ τὸ δοκοῦν. Στὴν Ὀρθοδοξία ὑπάρχει ἄλλη ἐκκλησιολογία. Μπορεῖ ὁσημερινὸς Πατριάρχης νὰ ἐπιδιώκει νὰ τὴν ἀλλάξει, ὅμως δὲν εἶναι καθόλου εὔκολο. Σημειώνεται ὅτι σήμερα τὸ Φανάρι ἔχει ἀπὸ παγωμένες ἕως ἐχθρικὲς σχέσεις μὲ τὶς δέκα ἀπὸ τὶς 14 τοπικὲςὈρθόδοξες Ἐκκλησίες (Ἀντιοχείας, Ἱεροσολύμων, Μόσχας, Σερβίας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας, Γεωργίας, Πολωνίας, Ἀλβανίας καὶ Τσεχίας – Σλοβακίας).

Δεν υπάρχουν σχόλια: