Γρίβας Κων/νος - Μέση Ανατολή-Ισραήλ-Ιράν: Εύθραυστη ειρήνη. Γιατί το Ιράν δεν μπορεί να ηττηθεί.

Σε έναν κόσμο που βρίσκεται σε μόνιμη κατάσταση γεωπολιτικής έντασης, η σύγκρουση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ δεν είναι απλώς μια διμερής διαμάχη – είναι η επιτομή της σύγχρονης ασύμμετρης στρατηγικής, της ψυχροπολεμικής παράδοσης και των τεχνολογικών μεταλλάξεων του πολέμου. Η σημερινή ανάλυση αναδεικνύει με ενάργεια τη νέα φύση των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή, όπως την εξηγεί με βαθιά γνώση τόσο της στρατηγικής θεωρίας όσο και της ιστορικής εμπειρίας ο καθηγητής Γεωπολιτικής και Σύγχρονων Στρατιωτικών Τεχνολογιών Κων/νος Γρίβας στην εκπομπή “Ο ΕΞΑΡΧΕΙΩΝ” (24-06-2025). 

Η κεντρική μεταφορά του κ. Γρίβα είναι χαρακτηριστική: το Ιράν περιγράφεται ως ένας «ελέφαντας» — ένας γιγαντιαίος οργανισμός που μπορεί να πληγώνεται, αλλά δύσκολα καταρρέει. Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ, παρά την τεχνολογική τους υπεροχή, δεν μπορούν να του καταφέρουν καίριο πλήγμα χωρίς να εισέλθουν σε έναν απροσδιόριστο και επικίνδυνο πόλεμο φθοράς. Η ανάλυση ξεκαθαρίζει πως το Ιράν δεν ποντάρει σε συμβατικές δυνάμεις. Γνωρίζοντας ότι δεν μπορεί να αντιμετωπίσει Ισραήλ ή ΗΠΑ σε συμμετρική βάση, έχει επενδύσει σε υποδομές που εξασφαλίζουν «άρνηση επαφής» — δηλαδή την ικανότητα να επιβιώσει σε ένα περιβάλλον συνεχών χτυπημάτων, χωρίς να απωλέσει τις κρίσιμες δυνατότητές του. 

Το Ιράν δεν είναι μόνο. Η στρατηγική επένδυση σε υπόγειες εγκαταστάσεις θυμίζει σε πολλά την Κίνα με το "Great Underground Wall", αλλά και τη Βόρεια Κορέα. Υποδομές με τούνελ μήκους χιλιομέτρων, με εκτοξευτές βαλιστικών πυραύλων και υπόγεια εργαστήρια δεν είναι απλώς αμυντικά έργα — είναι μηχανισμοί επιβίωσης ενός κράτους σε συνθήκες μόνιμης πολιορκίας, πρόσθεσε ο κ. Γρίβας. Το Ιράν παρουσιάζεται λοιπόν ως ένα σύστημα οργανωμένο στην αναμονή. Στην αναμονή της τελικής αναμέτρησης, αλλά με τρόπο που καμία πλευρά δεν μπορεί να την προκαλέσει χωρίς να ρισκάρει γενικευμένο πόλεμο. 

Αντί για κεντρική δομή, το Ιράν έχει υιοθετήσει τη λογική του ψηφιδωτού πολέμου (Mosaic Warfare). Η ιδέα είναι απλή και αποδοτική: πολλαπλές μικρές, ανεξάρτητες μονάδες που δρουν αποκεντρωμένα και καθιστούν αδύνατο για τον αντίπαλο να βρει και να πλήξει κρίσιμα σημεία. Με αυτή τη μορφή άμυνας, κάθε χτύπημα είναι σαν «βελόνα σε ελέφαντα» — ενοχλητικό αλλά όχι καταστροφικό. Αντί να καταρρεύσει, ο ελέφαντας χτυπά πίσω. Και μερικές φορές το κάνει με χειρουργική ακρίβεια, εξήγησε ο κ. Γρίβας. 

Η ανάλυση δεν αποφεύγει τις πιο σκοτεινές προβλέψεις. Το ενδεχόμενο το Ιράν να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ ή να χτυπήσει πλοία των ΗΠΑ, ακόμη και συμβολικά, θα μπορούσε να προκαλέσει μια ανεξέλεγκτη αλυσιδωτή αντίδραση, παρόμοια με αυτή που οδήγησε στην έκρηξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου – όπως εξιστορεί η Barbara Tuchman στο "The Guns of August". Ο κ. Γρίβας προειδοποιεί: ακόμα και λογικές αποφάσεις, όταν παρθούν υπό πίεση και χωρίς πλήρη κατανόηση των επιπτώσεων, μπορούν να οδηγήσουν σε ανεπίστρεπτη κλιμάκωση.

 Παρά τα παραπάνω, ο κ. Γρίβας διατηρεί μια συγκρατημένη αισιοδοξία: κανείς —ούτε το Ιράν, ούτε το Ισραήλ, ούτε οι ΗΠΑ— δεν έχει πραγματικό συμφέρον από την κλιμάκωση. Υπάρχει, συνεπώς, ένα περιθώριο για εξομάλυνση, έστω και εύθραυστη.

Γρίβας Κων/νος - Μέση Ανατολή-Ισραήλ-Ιράν: Εύθραυστη ειρήνη. Γιατί το Ιράν δεν μπορεί να ηττηθεί.