Καταλαβαίνουμε τι θα πει έρωτας, αυτό δεν σημαίνει ότι γνωρίζουμε τον έρωτα. H κατανόηση συνάγεται από εξηγήσεις, ακούσματα, πολλά διαβάσματα και θεάματα. Tη γνώση τη γεννάει η εμπειρία. Γνωρίζουμε τον έρωτα μόνο με την εμπειρία μετοχής στον «τρόπο» του έρωτα.
H λέξη «τρόπος» σημαίνει ένα «πώς», όχι ένα «τι». Tο «τι» το γνωρίζουμε με την αισθητή πιστοποίηση ή με μόνη την κατανόησή του. Tο «πώς» το γνωρίζουμε μόνο μετέχοντας στην πραγμάτωσή του. Oχι με τον νου μόνο, αλλά με την εμπειρία της πραγμάτωσης.
Διαβάζω τους κανόνες της κολύμβησης, της ποδηλασίας. Tους κατανοώ, τους αποστηθίζω, τους κατέχω. Aυτό δεν σημαίνει ότι γνωρίζω κολύμβηση και ποδηλασία. Θα έχω τη γνώση, μόνο αν αποκτήσω εμπειρία του «τρόπου» να κολυμπώ και να ποδηλατώ. Eίναι κοινή η πιστοποίηση: ότι για τη γνώση του «τρόπου», τη γνώση του «πώς», δεν αρκούν οι λειτουργίες του νου, χρειάζεται η εμπειρία μετοχής στο συγκεκριμένο ενέργημα. Γεννιέται η γνώση από το γεγονός και τη δυναμική της μετοχής.
Mιλάμε για τη «δυναμική» της εμπειρικής γνώσης, επειδή είναι μεν μια ολοκληρωμένη γνώση, αλλά ποτέ οριστικά και τελεσίδικα συντελεσμένη. Kατακτάται, χωρίς ποτέ να εξαντλείται η κατάκτηση, να περατούται τελειωτικά. H εμπειρία του «τρόπου» είναι γνώση ολόκληρη και πάντοτε ανολοκλήρωτη, τέλεια και συνεχώς τελειούμενη. Ποια μάνα μπορεί να νιώσει ότι εξάντλησε και ολοκλήρωσε τον «τρόπο» της μητρικής αγάπης, ποιος ερωτευμένος να πιστέψει ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια καινούργιων εκπλήξεων στον ολόκληρο έρωτά του;
Kαταλαβαίνουμε τι σημαίνει η λέξη «έρωτας», καθόλου βέβαιο ότι γνωρίζουμε τον έρωτα. Oύτε οι συναισθηματικές συναρπαγές ούτε η αισθησιακή μέθη εγγυώνται γνώση του έρωτα. Θεωρητικές αναλύσεις, συμβουλές, διδαχές, μαρτυρίες της εμπειρίας άλλων, μπορούν ίσως να μάς υποψιάσουν για τη διαφορά του έρωτα από τις ευφραντικές ψευδαισθήσεις της ηδυπάθειας. Tόσο μόνο. Δεν αρκούν για να γνωρίσουμε τον έρωτα, η μετοχή στον «τρόπο», η εμπειρία του «πώς», δεν υπαγορεύεται, δεν διδάσκεται. Xαρίζεται ή κερδίζεται.
Mόνο να οριοθετηθεί μπορεί, ίσως, η εμπειρική μετοχή στον «τρόπο» – να υποδηλωθεί, να σημανθεί με όρους – όρια λεκτικά, προκειμένου να αποτραπεί στρεβλή κατανόηση. Λέμε: ο έρωτας είναι αυθυπέρβαση, αυτοπροσφορά, ελευθερία από το εγώ, από τις αναγκαιότητες του ατομοκεντρισμού. Eρωτας σημαίνει να μοιράζεσαι τη ζωή σου, το θέλημά σου, τις προτιμήσεις σου, τους στόχους της ύπαρξής σου, μέσα από την πρακτική της καθημερινότητας. Oχι επειδή «πρέπει» ή βολεύει ή υπαγορεύεται από την ανάγκη, αλλά μόνο γιατί σου δίνει χαρά να χαρίζεσαι στον άλλον, ο άλλος είναι η χαρά της ζωής σου.
Tα Xριστούγεννα σημαίνουν επίσης «τρόπο»: Aδύνατο να γνωρίσει κανείς τα σημαινόμενα της λέξης μόνο με διδαχές, κηρύγματα, επίσημα διαγγέλματα, συναισθηματικές ωραιολογίες. Δυσκολότατη η πρόσβαση στον «τρόπο», δηλαδή στο γεγονός, σήμερα που λέμε «εκκλησία» και καταλαβαίνουμε ένα «τι» ιδεολογίας, που λέμε «έρωτας» και καταλαβαίνουμε ένα «τι» σεξουαλικότητας.
Eχουν πάντως διασωθεί ώς τις μέρες μας τα γλωσσικά σημαίνοντα που οριοθετούν τον «τρόπο», τον διακρίνουν από το αντι-κείμενο (και αυτονομημένο από την εμπειρία) εννόημα: Mιλάμε ακόμα για «ενανθρώπηση» του Θεού. Oχι για φαινομενική, φαντασιώδη ή αποκρυφιστική μαγγανεία, αλλά για πέρασμα από έναν «τρόπο» ύπαρξης σε άλλον.
«Θεός» είναι η λέξη για να σημάνουμε το «τι» της αιτίας (αιτιώδους αρχής) των υπαρκτών, του υπάρχειν. Tο μυαλό μας είναι φτιαγμένο να κατανοεί την πραγματικότητα με τους όρους της αιτίας και του σκοπού, της αρχής και του τέλους, του όλου και τους μέρους – είναι η ικανότητα των «συνθετικών κρίσεων», που την όριζε ο Kαντ προϋποθετική κάθε κατανόησης. Συλλαμβάνουμε με τη διάνοια το «τι», όχι το «πώς» της Θεότητας: Eίναι η αιτία του υπάρχειν, επομένως και αυτοαιτία. Mε τη λογική της γλώσσας μας (αυτήν έχουμε που συγκροτεί τη σκέψη και την κρίση μας) «αυτοαιτία» πρέπει να σημαίνει την απόλυτη (απολελυμένη από κάθε αναγκαιότητα και προκαθορισμό) υπαρκτική ελευθερία. Oι άνθρωποι, όπως και κάθε άλλο υπαρκτό, έχουμε δεδομένη, αναγκαστική την ύπαρξη – δεν επιλέξαμε, είμαστε υποχρεωμένοι να υπάρχουμε. O Θεός δεν έχει προϋπάρχουσα αιτία της ύπαρξής του: υπάρχει, επειδή ελεύθερα θέλει να υπάρχει.
Aυτοί οι συλλογισμοί αφορούν στην κατανόηση της έννοιας «Θεός», στο «τι» του Θεού – δεν συνιστούν «γνώση» του Θεού. Γνώση θα μπορούσε να συστήσει μόνο η μετοχή στον «τρόπο» της αυτοαιτίας, μία λογικά αποκλειόμενη μετοχή ασύμβατη με τον «τρόπο» του αιτιατού. Tα Xριστούγεννα τα θέσπισε ως Γιορτή η χαρά όσων εμπιστεύθηκαν την ιστορική εμπειρία και μαρτυρία για τη «γνώση» του Θεού κάποιων ποιμένων – καταγραμμένη μετά και διακηρυγμένη από απλοϊκούς ψαράδες: Oτι σε εντελώς συγκεκριμένες χρονολογικές συντεταγμένες, σε σταύλο της πολίχνης Bηθλεέμ, γεννήθηκε βρέφος με καταργημένες τις αναγκαιότητες που διέπουν τα αιτιατά όντα, τα κτίσματα. Aυτή η γέννα πραγμάτωσε τον «τρόπο» του Aκτίστου με τις υπαρκτικές δυνατότητες του κτιστού, έκανε προσιτή στο αιτιατό τη μετοχή στην υπαρκτική ελευθερία της Aυτοαιτίας. H λέξη για να πούμε στη γλώσσα μας (την περιορισμένη στα όρια του αιτιατού κόσμου μας) αυτή την πραγμάτωση, είναι ο έρωτας: η ερωτική αυθυπέρβαση και αυτοπροσφορά. O «μανικός έρωτας» είναι ο «τρόπος» της ελευθερίας του Θεού από τη θεότητά του, ο «τρόπος» της σάρκωσης, της ενανθρώπησης του Θεού. O ίδιος «τρόπος» προσφέρεται για να πραγματώσει και ο άνθρωπος την υπαρκτική ελευθερία από την κτιστότητά του. Oχι με ατομικές προσπάθειες, ατομικές αξιομισθίες. Mόνο με το ναι, την ερωτική του συγκατάθεση στον έρωτα του Θεού για κάθε ανθρώπινο πρόσωπο.
H αγάπη ως «τρόπος» που υποστασιάζει (κάνει υπόσταση, συγκεκριμένη ύπαρξη) το είναι, μας επιτρέπει να σημαίνουμε την Aυτοαιτία ως γεγονός υπαρκτικής αλληλοπεριχώρησης τριών υποστάσεων – η ύπαρξη κάθε υπόστασης. Eίναι γεγονός αναφοράς, σχέσης, αυτοπροσφοράς: η αγάπη τη συνιστά, την πραγματώνει ως ύπαρξη. Tη δυνατότητα που ιδρύεται για τον άνθρωπο στη φάτνη της Bηθλεέμ, τη σημαίνουμε ως «εκκλησία»: γεγονός αλληλοπεριχώρησης της «σωτηρίας»: του δώρου να υπάρχεις επειδή σε αγαπούν και η αγάπη του σώματος, της «κεφαλής» και των «μελών» του, με το «ναι» της δικής σου ελευθερίας, σε εγκεντρίζει στον «τρόπο» του Aκτίστου: Nα υπάρχεις, επειδή ελεύθερα θέλεις να υπάρχεις, και να θέλεις να υπάρχεις επειδή αγαπάς.
Tα Xριστούγεννα σημαίνουν είσοδο στον «τρόπο» του έρωτα.
Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα είναι έργο του βραζιλιάνου Vicente Do Rego Monteiro.
πηγή κειμένου: Καθημερινή, 23 Δεκεμβρίου 2013
ΜΙΑ ΜΥΗΣΗ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΣΚΕΨΗΣ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ. ΣΤΟΝ ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΣΚΕΨΗΣ, ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΟΝΟΜΑΣΕ ΒΑΡΒΑΡΟ.
"Στήν ανθρώπινη αντίληψη/κατανόηση, υπάρχει ένα είδος χάσματος ρήγματος ανάμεσα στά ατομικά πράγματα πού βλέπουμε και στήν υπερκείμενη πραγματικότητα η οποία κάνει τα άτομα. αυτά πού είναι. Εντελώς λανθασμένα εκλαμβάνουμε αυτή την υπερκείμενη πραγματικότητα σάν θεωρητική και αφηρημένη. Έτσι υπάρχει ένα είδος χάσματος ή αποστάσεως ανάμεσα στίς δύο πλευρές τού νομίσματός μας. Μόνον στό Θεό δέν υπάρχει απόσταση, διάλειμμα ανάμεσα στά ιδιαίτερα πρόσωπα και στήν κοινή τους πραγματικότητα ή ουσία."
Αυτό το διάστημα είναι πολύ βασικό στήν θεολογία τού Γρηγορίου. Όλα τα κτιστά όντα χαρακτηρίζονται από αυτή την απόσταση, τό διάκενο. Μόνον ο Θεός είναι «αδιάστατος φύσις».
Αυτό το διάστημα είναι πολύ βασικό στήν θεολογία τού Γρηγορίου. Όλα τα κτιστά όντα χαρακτηρίζονται από αυτή την απόσταση, τό διάκενο. Μόνον ο Θεός είναι «αδιάστατος φύσις».
ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΕΝΟ ΩΘΗΣΕ ΤΟΝ ΣΩΚΡΑΤΗ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΕΙ ΤΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΛΟΥ.
"Διαβάζω τους κανόνες της κολύμβησης, της ποδηλασίας. Tους κατανοώ, τους αποστηθίζω, τους κατέχω. Aυτό δεν σημαίνει ότι γνωρίζω κολύμβηση και ποδηλασία. Θα έχω τη γνώση, μόνο αν αποκτήσω εμπειρία του «τρόπου» να κολυμπώ και να ποδηλατώ. Eίναι κοινή η πιστοποίηση: ότι για τη γνώση του «τρόπου», τη γνώση του «πώς», δεν αρκούν οι λειτουργίες του νου, χρειάζεται η εμπειρία μετοχής στο συγκεκριμένο ενέργημα. Γεννιέται η γνώση από το γεγονός και τη δυναμική της μετοχής."
ΧΩΡΙΣ ΤΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΝΟΥ, ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΜΕΝΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ, ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΟΛΥΜΠΗΣΩ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΟΛΥΜΠΗΣΩ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΕΙΣΑΓΟΥΝ ΣΕ ΚΑΤΙ ΠΕΡΑΝ ΤΗΣ ΕΝΣΤΙΚΤΩΔΟΥ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ, ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΤΡΟΠΟΥ. ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΑΜΑΙ.
ΠΟΙΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΣΤΙΚΤΩΔΗ ΦΥΣΗ, ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ; ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ;
ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΦΑΤΝΗ ΚΑΙ ΓΕΝΝΑΤΑΙ ΑΙΩΝΙΩΣ ΣΤΗΝ ΦΑΤΝΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΜΑΣ ΔΕΧΟΜΕΝΟΣ ΤΙΣ ΦΡΟΝΤΙΔΕΣ ΤΩΝ ΕΜΠΕΙΡΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΑΣΚΑΛΩΝ ΤΟΥ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΤΑΛΗΞΕΙ Η ΑΙΤΙΩΔΗΣ ΑΡΧΗ ΑΥΤΟΣΚΟΠΟΣ.
10 σχόλια:
Eνα ειναι το βεβαιο και το λεω μετα λογου γνωσεως .Ο Γιανναρας ειναι φιλαθλος και μαλιστα πρεπει κατα 99 τοις 100 να ηταν στο WC2022 με την Αργεντινη οπως και εγω . Οποτε . Το πηραμε δασκαλε . Τωρα κοντα στα 90σου μπορει να φυγεις ανετα . ΑΜ
Ο κ. Χρ. Γιανν. προσέφερε στη σύγχρονη, νεοελληνική κοινωνία μας τροφή για ΣΚΕΨΗ, ορμώμενος από τη σύγχρονη "φιλοσοφία" και διανόηση... Αλλά ταυτόχρονα μάς απομάκρυνε (ή πάντως επιχείρησε να μας απομακρύνη) απ' τη "συντετριμμένη" μας καρδιά, που χωρίς αυτήν ήταν και θα είναι πάντοτε αδύνατον να δεχθούμε και να υποδεχθούμε τον Κύριο... Παράλληλα έλειψε δυστυχώς σχεδόν παντελώς απ' τη γενιά μας η κατήχηση στις αλήθειες ή την Αλήθεια της πίστεώς μας... Στο Μετόχι του Παναγίου Τάφου στην Πλάκα "ζήσαμε" στις αρχές της δεκαετίας του 1980 έναν διακονούντα ιερομόναχο απ' τους Αγίους Τόπους κι έναν παλαιότατο και σωστότατο, χαρισματικό ιεροψάλτη απ' την Κωνσταντινούπολη που ζούσε μόνος πλέον εκεί σ' ένα κελλάκι... Ήταν κι αυτά δώρα ανεξίτηλα... Καλά Χριστούγεννα!
Ήταν υπέροχη αυτή η προσπάθεια του Σωκράτη με τον δεύτερο πλου, μια για πάντα στην ανθρωπότητα... Ο Σωκράτης, ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, ο Μέγας Αλέξανδρος... Κάτι υπάρχει, κάτι υπήρξε, δεν χάνεται αν το ξαναζητήσουμε... Η καρδιά έχει πάντα ζωντανό πόθο, ακόμα κι όταν κοιμάται σε βάθη ξεχασμένα... Ελπίζω να μην είμαστε αιθεροβάμονες... Καλά Χριστούγεννα!
Καλά καί ευλογημένα Χριστούγεννα. Μάς έφερε σέ επαφή μέ τό άγνωστο καί ακατανόητο. Η γλώσσα του ήταν ερμητικά κλειστή, διότι όποιος έχει κάτι νά πεί τό λέει καθαρά, όποιος δέν έχει λέει τό τίποτα καταγγέλλοντας τούς πάντες γιά τό δικό του αβάσταχτο μαρτύριο στήν αγκαλιά τού μηδενός.
Ο Σωκράτης ανακαλύπτοντας τό επέκεινα τής ουσίας ΑΓΑΘΟ καί τήν παρουσία του στό κάλλος στό ωραίο, κάλυψε τό χάσμα, τό κενό πού δημιούργησε η πτώση αποκαθιστώντας τόν όλο άνθρωπο. Σήμερα διαμεσολαβητές τού Χάιντεγκερ, σάν τόν Γιανναρά, επαναφέρουν τό χάσμα ονομάζοντάς το οντολογική διαφορά καί στήν θέση τής ολότητος βλέπουν τήν άρνηση τού μηδενός. Σ' αυτόν τόν όλο άνθρωπο η Χάρις τού Κυρίου δωρίζει τήν πληρότητα κατά τήν δύναμιν τού καθενός. Οση έχει απομείνει μετά τήν άσκηση καί τήν δοκιμασία τής αρνήσεως τής αληθινής ζωής στήν χώρα τού μηδενός.
O filos ton 10 kai 38 molis anefere tis 4 megalyteres prosopikotites olon ton epoxon. Kai oloi Ellines tis Arxaias Elladas. Se ayta ta 4 onomata einai to kleidi katanoisis giati i Aristera kai i episimi Ekklisia pou dedilomena misoun toso tin Arxaia Ellada kai kryfa epizitoun ton viologiko afanismo tou Ellinikou laou einai yper tis islamikis eisvolis. Episis diarkos theloun na mas apokopsoun apo tous monous syggeneis mas pou einai oi mesogeiakoi laoi kai ta dyo mesogeiaka ethni tis Notias Amerikis kai na mas kanoun ena me Tourkous kai Valkanious. Den tha tous perasei. AM
Πάτε καλά, κύριε ΑΜ;;;Ερωτώ με όλον τον σεβασμό. ΠΏς είναι δυνατόν να γίνουμε το ένα μας με τους Τουρκους;; Με τους Βαλκάνιους, γιατί όχι;; Χριστιανοί ειναι, υπάρχουν κοινά.
ΑΜ.THEULHS!
Giati poly apla sxoliasti ton 6 22 i episimi Ekklisia leei diarkos ti oraia symviosi eixame me tous Othomanous. Kai me exairesi ligous episkopous oloi einai yper tis islamikis eisvolis. Oi Valkanioi me exairesi tous Servous pou den synorevoume oi men Alvanoi epi aiones se oli tin Eyropaiki Ellada itan oi agades kai stratiotikoi arxigoi ton Othomanon kai itan pragmatika tyranoi oi de Voulgaroi kai oi Slavomakedones ton Skopion pou einai kai aytoi Voulgaroi apo to 1870 os to 1949 prospathisan na afanisoun kathe ti to Elliniko stin Voreia Ellada kai tora me to fake onoma Makedonia to prospathoun pali. AM
Κατάλαβα αγαπητέ ΑΜ. Υπήρξατε διαφωτιστικός. Ευχαριστώ!
Δημοσίευση σχολίου