Riccardo Paccosi
ΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΠΟΥ ΘΑ ΜΑΣ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΑΝ ΠΡΟΒΑΤΑ ΣΤΗ ΣΦΑΓΗ.
Η διεθνής σκηνή τρέχει προς τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Φυσικά, μπορούμε να συνεχίσουμε να περνάμε τον χρόνο μας ερμηνεύοντας τις αναρτήσεις του Τραμπ ή μπορούμε να εμπιστευτούμε παθητικά τη ζεν στάση της Κίνας, η οποία πιστεύει ότι θα κερδίσει μακροπρόθεσμα.
Υπάρχει ένα πράγμα, ωστόσο, στο οποίο συμφωνούν όλοι οι ιστορικοί κάθε εθνικότητας και προσανατολισμού: στην ιστορία του πολέμου, έρχεται πάντα μια στιγμή που ο αυτοματισμός υπερισχύει των υποκειμενικών δυνάμεων.
Στην τρέχουσα περίπτωση, όπως εξήγησε εύστοχα ο δεξιός Αμερικανός ακτιβιστής ηγέτης Στιβ Μπάνον πριν από λίγες ημέρες, το ερώτημα δεν είναι αν αλλά πότε τα δύο τρέχοντα θέατρα πολέμου - Ρωσία εναντίον Ευρώπης και Ισραήλ εναντίον αραβικών χωρών - θα ενωθούν. Αν στη συνέχεια προσθέσουμε τα σημάδια κλιμάκωσης γύρω από την Ταϊβάν, πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι τα θέατρα πολέμου που είναι έτοιμα να ενωθούν σε ένα μπορεί να μην είναι δύο, αλλά τρία.
Στην τρέχουσα περίπτωση, όπως εξήγησε εύστοχα ο δεξιός Αμερικανός ακτιβιστής ηγέτης Στιβ Μπάνον πριν από λίγες ημέρες, το ερώτημα δεν είναι αν αλλά πότε τα δύο τρέχοντα θέατρα πολέμου - Ρωσία εναντίον Ευρώπης και Ισραήλ εναντίον αραβικών χωρών - θα ενωθούν. Αν στη συνέχεια προσθέσουμε τα σημάδια κλιμάκωσης γύρω από την Ταϊβάν, πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι τα θέατρα πολέμου που είναι έτοιμα να ενωθούν σε ένα μπορεί να μην είναι δύο, αλλά τρία.
Οι πολίτες δεν μπορούν να αντιταχθούν σε όλα αυτά για έναν απλό λόγο: πεπεισμένοι ότι είναι ανίσχυροι, μετατρέπουν την ψυχική αδυναμία σε συγκεκριμένο, αντικειμενικό γεγονός.
Ωστόσο, πέρα από την κατάθλιψη και την παραίτηση, οι προϋποθέσεις για μια λαϊκή κινητοποίηση ικανή να ανατρέψει το ευρωπαϊκό και, επομένως κατ’ επέκταση, το παγκόσμιο τοπίο είναι, θεωρητικά, ήδη έτοιμες και διαθέσιμες.
Η εσωτερική κατάσταση στις ευρωπαϊκές χώρες, και ιδιαίτερα σε εκείνες που ανήκουν στην E3 (Γαλλία, Γερμανία και Μεγάλη Βρετανία), είναι στην πραγματικότητα καταστροφική. Οι χώρες που ισχυρίζονται ότι ηγούνται ολόκληρης της ηπείρου εναντίον της Ρωσίας διαποτίζονται από την πιο σοβαρή κρίση που έχει υπάρξει ποτέ όσον αφορά τη θεσμική εκπροσώπηση, την κοινωνική συνοχή και τη σταθερότητα του παραγωγικού συστήματος.
Η απελευθέρωση ενός λαϊκού κινήματος έτοιμου να εκδιώξει την παγκοσμιοποιητική κλίκα από την ηγεσία των ευρωπαϊκών εθνών και να καταστρέψει το ολοκληρωτικό σύστημα που ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό τις παρούσες συνθήκες, θα ισοδυναμούσε με τον παροιμιώδη και θεόσταλτο λιθοβολισμό του σκύλου που πνίγεται.
Χωρίς την Ευρωπαϊκή Ένωση, το παγκόσμιο τοπίο θα άλλαζε ριζικά, και μαζί της η ίδια η πολιτική βιωσιμότητα του παγκόσμιου πολέμου.
Αν συμβαίνει αυτό, τότε γιατί τίποτα δεν κινείται, γιατί τίποτα και κανείς δεν εκμεταλλεύεται αυτή την ιστορική ευκαιρία;
Υποθέτω έναν μακρύ κατάλογο λόγων, αλλά εδώ θα περιοριστώ στην αναφορά δύο: ο πρώτος είναι ανθρωπολογικός-πολιτισμικός ή/και ψυχοκοινωνικός, ο δεύτερος αφορά τη σύνθεση και την παγκόσμια τοποθέτηση των ευρωπαϊκών πολιτικών σχηματισμών που αντιτίθενται στον πόλεμο
1) Ο πρώτος λόγος για την αδυναμία της λαϊκής κινητοποίησης έγκειται στη φιλοσοφία, δηλαδή στο γεγονός ότι ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων δεν σκέφτεται πλέον την πιθανότητα να αισθάνεται σαν λαός (δεν διανοείται πλέον το να νιώθει μέλος ενός λαού).
Η απελευθέρωση ενός λαϊκού κινήματος έτοιμου να εκδιώξει την παγκοσμιοποιητική κλίκα από την ηγεσία των ευρωπαϊκών εθνών και να καταστρέψει το ολοκληρωτικό σύστημα που ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό τις παρούσες συνθήκες, θα ισοδυναμούσε με τον παροιμιώδη και θεόσταλτο λιθοβολισμό του σκύλου που πνίγεται.
Χωρίς την Ευρωπαϊκή Ένωση, το παγκόσμιο τοπίο θα άλλαζε ριζικά, και μαζί της η ίδια η πολιτική βιωσιμότητα του παγκόσμιου πολέμου.
Αν συμβαίνει αυτό, τότε γιατί τίποτα δεν κινείται, γιατί τίποτα και κανείς δεν εκμεταλλεύεται αυτή την ιστορική ευκαιρία;
Υποθέτω έναν μακρύ κατάλογο λόγων, αλλά εδώ θα περιοριστώ στην αναφορά δύο: ο πρώτος είναι ανθρωπολογικός-πολιτισμικός ή/και ψυχοκοινωνικός, ο δεύτερος αφορά τη σύνθεση και την παγκόσμια τοποθέτηση των ευρωπαϊκών πολιτικών σχηματισμών που αντιτίθενται στον πόλεμο
1) Ο πρώτος λόγος για την αδυναμία της λαϊκής κινητοποίησης έγκειται στη φιλοσοφία, δηλαδή στο γεγονός ότι ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων δεν σκέφτεται πλέον την πιθανότητα να αισθάνεται σαν λαός (δεν διανοείται πλέον το να νιώθει μέλος ενός λαού).
Αυτός ο τεχνητός και αποξενωτικός διαχωρισμός μεταξύ της ατομικής και της συλλογικής σφαίρας ύπαρξης έχει προκύψει χάρη τόσο στον δεξιό όσο και στον αριστερό νεοφιλελευθερισμό.
Ο πρώτος προσδιορίζει τη συλλογική σφαίρα, ως τέτοια, ως την υποτιθέμενη απειλή ενός κινεζικού κολεκτιβισμού, που στοχεύει στη συντριβή των ατομικών διαφορών.
Στην πραγματικότητα, όπως είδαμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο σημερινός ολοκληρωτικός μηχανισμός εκφράζεται όχι μέσω μαζικού χορωδιακού συναισθήματος όπως στις περιπτώσεις των ολοκληρωτισμών του εικοστού αιώνα, αλλά μάλλον ενεργώντας επικοινωνιακά σε ένα κοινωνικό πλαίσιο που ήδη αποτελείται από μεμονωμένα άτομα κλεισμένα μέσα σε ένα οικιακό-ψηφιακό κλουβί.
Όσο για τον αριστερό νεοφιλελευθερισμό, αρκεί να θυμηθούμε πώς κι αυτός εμφανίστηκε πρόσφατα στους δρόμους με το σύνθημα «ο λαός δεν υπάρχει» .
Ο πρώτος προσδιορίζει τη συλλογική σφαίρα, ως τέτοια, ως την υποτιθέμενη απειλή ενός κινεζικού κολεκτιβισμού, που στοχεύει στη συντριβή των ατομικών διαφορών.
Στην πραγματικότητα, όπως είδαμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο σημερινός ολοκληρωτικός μηχανισμός εκφράζεται όχι μέσω μαζικού χορωδιακού συναισθήματος όπως στις περιπτώσεις των ολοκληρωτισμών του εικοστού αιώνα, αλλά μάλλον ενεργώντας επικοινωνιακά σε ένα κοινωνικό πλαίσιο που ήδη αποτελείται από μεμονωμένα άτομα κλεισμένα μέσα σε ένα οικιακό-ψηφιακό κλουβί.
Όσο για τον αριστερό νεοφιλελευθερισμό, αρκεί να θυμηθούμε πώς κι αυτός εμφανίστηκε πρόσφατα στους δρόμους με το σύνθημα «ο λαός δεν υπάρχει» .
2) Ο δεύτερος λόγος για την αδυναμία μιας λαϊκής κινητοποίησης είναι ότι, μετά από μια φευγαλέα στιγμή που υπαινίχθηκε το αντίθετο, το δυτικό πολιτικό τοπίο είναι πιο σκληρωτικό («παγιδευμένο», «παγιωμένο») από ποτέ μέσα στο χάσμα αριστεράς-δεξιάς.
Ενώ ο κόσμος κινείται προς ένα σύστημα που διέπεται άμεσα από ιδιωτικές πολυεθνικές, στο οποίο ακόμη και η βιολογική ζωή και το γενετικό υλικό θα μπορούσαν να καταλήξουν να γίνουν εμπορεύματα, οι αριστεροί νεοφιλελεύθεροι αποκρύπτουν αυτή τη συνεχιζόμενη νεοφιλελεύθερη δυναμική φλυαρώντας για φασισμό, ενώ οι δεξιοί νεοφιλελεύθεροι εφαρμόζουν την ίδια απόκρυψη φλυαρώντας για κομμουνισμό.
Πέρα από αυτή την ιδεολογική πτυχή, όλες οι ευρωπαϊκές αντι-παγκοσμιοποιητικές δυνάμεις και προσωπικότητες που είναι ικανές να γίνουν πλειοψηφία - AfD, RN, UKIP, και ούτω καθεξής - δεν εκφράζουν ανεξάρτητη άποψη για τον παγκόσμιο πόλεμο. Αντίθετα, εκφράζουν διαφωνία σχετικά με τις λεπτομέρειες της σύγκρουσης με τη Ρωσία, ενώ ταυτόχρονα - επιδεικνύοντας μια ριζικά φιλοϊσραηλινή προσέγγιση - υποστηρίζουν τη συνέχιση ενός από τα δύο συνεχιζόμενα θέατρα πολέμου.
Η ευθυγράμμιση των Ευρωπαίων δεξιών υπέρμαχων της κυριαρχίας με το Ισραήλ δεν υπήρχε πάντα, αλλά μάλλον προέρχεται από συναντήσεις που είχαν στις αρχές του έτους με ηγέτες τόσο της αμερικανικής όσο και της ισραηλινής δεξιάς.
Αν οι ηγέτες τής λίγο-πολύ αντι-παγκοσμιοποιητικής ευρωπαϊκής αριστεράς, όπως ο Μελανσόν και ιδιαίτερα η Βάγκενκνεχτ, είχαν προσπαθήσει να σφυρηλατήσουν ένα μέτωπο μεταξύ των κυρίαρχων δυνάμεων διαφόρων προελεύσεων αντί να μονολογούν για την ανάγκη «αναχαίτισης της προέλασης της δεξιάς», η τρέχουσα κατάσταση μπορεί να μην ήταν τόσο μπλοκαρισμένη. Αλλά κάποιος, αντιμέτωπος με αυτόν τον εντελώς υποθετικό στοχασμό, θα μπορούσε εύλογα να σχολιάσει με το αστείο: «Αν ο παππούς μου είχε τρεις μπάλες, θα ήταν ένα φλίπερ».
Ενώ ο κόσμος κινείται προς ένα σύστημα που διέπεται άμεσα από ιδιωτικές πολυεθνικές, στο οποίο ακόμη και η βιολογική ζωή και το γενετικό υλικό θα μπορούσαν να καταλήξουν να γίνουν εμπορεύματα, οι αριστεροί νεοφιλελεύθεροι αποκρύπτουν αυτή τη συνεχιζόμενη νεοφιλελεύθερη δυναμική φλυαρώντας για φασισμό, ενώ οι δεξιοί νεοφιλελεύθεροι εφαρμόζουν την ίδια απόκρυψη φλυαρώντας για κομμουνισμό.
Πέρα από αυτή την ιδεολογική πτυχή, όλες οι ευρωπαϊκές αντι-παγκοσμιοποιητικές δυνάμεις και προσωπικότητες που είναι ικανές να γίνουν πλειοψηφία - AfD, RN, UKIP, και ούτω καθεξής - δεν εκφράζουν ανεξάρτητη άποψη για τον παγκόσμιο πόλεμο. Αντίθετα, εκφράζουν διαφωνία σχετικά με τις λεπτομέρειες της σύγκρουσης με τη Ρωσία, ενώ ταυτόχρονα - επιδεικνύοντας μια ριζικά φιλοϊσραηλινή προσέγγιση - υποστηρίζουν τη συνέχιση ενός από τα δύο συνεχιζόμενα θέατρα πολέμου.
Η ευθυγράμμιση των Ευρωπαίων δεξιών υπέρμαχων της κυριαρχίας με το Ισραήλ δεν υπήρχε πάντα, αλλά μάλλον προέρχεται από συναντήσεις που είχαν στις αρχές του έτους με ηγέτες τόσο της αμερικανικής όσο και της ισραηλινής δεξιάς.
Αν οι ηγέτες τής λίγο-πολύ αντι-παγκοσμιοποιητικής ευρωπαϊκής αριστεράς, όπως ο Μελανσόν και ιδιαίτερα η Βάγκενκνεχτ, είχαν προσπαθήσει να σφυρηλατήσουν ένα μέτωπο μεταξύ των κυρίαρχων δυνάμεων διαφόρων προελεύσεων αντί να μονολογούν για την ανάγκη «αναχαίτισης της προέλασης της δεξιάς», η τρέχουσα κατάσταση μπορεί να μην ήταν τόσο μπλοκαρισμένη. Αλλά κάποιος, αντιμέτωπος με αυτόν τον εντελώς υποθετικό στοχασμό, θα μπορούσε εύλογα να σχολιάσει με το αστείο: «Αν ο παππούς μου είχε τρεις μπάλες, θα ήταν ένα φλίπερ».
Το γεγονός είναι ότι ο διαχωρισμός μεταξύ της ατομικής και της συλλογικής διάστασης της ύπαρξης αφενός, και η επιμονή της ψευδούς πόλωσης μεταξύ δεξιάς και αριστεράς αφετέρου, διασφαλίζουν ότι δεν υπάρχει διαφυγή από τα γλωσσικά και πνευματικά πλαίσια του νεοφιλελευθερισμού.
Χωρίς αλλαγές κατηγορικής-φιλοσοφικής φύσης, και επομένως της προέλασης , χωρίς πλήρη αυτονομία από τον νεοφιλελευθερισμό και τα αξιώματά του δεξιάς και αριστεράς, είμαστε καταδικασμένοι να παραμείνουμε παγιδευμένοι σε ένα φιλοσοφικό αδιέξοδο που θα μας οδηγήσει σαν πρόβατα στη σφαγή.
Χωρίς αλλαγές κατηγορικής-φιλοσοφικής φύσης, και επομένως της προέλασης , χωρίς πλήρη αυτονομία από τον νεοφιλελευθερισμό και τα αξιώματά του δεξιάς και αριστεράς, είμαστε καταδικασμένοι να παραμείνουμε παγιδευμένοι σε ένα φιλοσοφικό αδιέξοδο που θα μας οδηγήσει σαν πρόβατα στη σφαγή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου