Η Μεταμόρφωση του Χριστού, ψηφιδωτό
στην Αγία Αικατερίνη του Σινά, περ. 600 μ.Χ.
Ερμηνεία για την εμφάνιση τού Μωυσή και
του Ηλία στη Μεταμόρφωση του Κυρίου
«Προς Ιωάννην Αρχιεπίσκοπον Κυζίκου»
ΜΑ'. ΕΠΕ 14D. Σελ. 202. Και PG 91,1164BC.
Μετάφραση: Ερμηνεία για το Μωυσή και τον Ηλία
Α. Και πρώτα σχηματίζουν την ευσεβέστατη έννοια για το ότι πρέπει οπωσδήποτε να συνυπάρχουν μέσα στο Λόγο και Θεό τόσο ο νομικός όσο και ο προφητικός λόγος με την παρουσία του Μωυσή και του Ηλία, επειδή και οι δύο λόγοι προέρχονταν από αυτόν και γι' αυτόν μιλούσαν και γύρω από αυτόν ήταν θεμελιωμένοι.
Β. Έπειτα από την παρουσία αυτών των ίδιων διδάσκονταν πως συνυπάρχουν σ’ αυτόν η σοφία και η καλοσύνη· η σοφία, γιατί σύμφωνα μ’ αυτή υπαγόρευε ο Λόγος όσα έπρεπε να πραχθούν κι απαγόρευε όσα δεν έπρεπε να πραχθούν, της οποίας τύπος ήταν ο Μωυσής (γιατί πιστεύομε ότι η χάρη της νομοθεσίας είναι της σοφίας) και η καλοσύνη, γιατί σύμφωνα μ’ αυτήν ο λόγος προτρέπει και κατευθύνει προς τη θεία ζωή όσους ξεγλίστρησαν από αυτά, της οποίας τύπος ήταν ο Ηλίας, που δηλώνει όλο το προφητικό χάρισμα. Γιατί της θείας καλοσύνης γνώρισμα είναι η επιστροφή με φιλανθρωπία εκείνων που έχουν πλανηθεί, που ως κήρυκές της αναγνωρίζομε τους Προφήτες.
Γ. Ή ότι συνυπάρχουν σ’ αυτόν η γνώση και η παιδεία. Η πρώτη επειδή παρέχει στους ανθρώπους την είδηση του καλού και του κακού· γιατί λέει, «έβαλα μπροστά σου τη ζωή και το θάνατο», για να διαλέξεις τη μία και ν’ αποφύγεις τον άλλο, και να μην πέσεις από άγνοια στο κακό νομίζοντάς το καλό, πράγμα που λέχθηκε ότι το έπραξε ο Μωυσής, αποτελώντας το πρότυπο της αλήθειας.
Η δεύτερη, επειδή όλων εκείνων που έπρατταν χωρίς ντροπή αντίθετα σύμφωνα με τον Ισραήλ, που παιδαγωγός του μέγας στάθηκε ο Ηλίας, και έσμιγαν αδιακρίτως τα άσμιχτα, αυτός ήταν κολαστής της αδιαφορίας όλων αυτών καθώς και εκείνων που είχαν ολοκληρωτικά δοθεί στο κακό δίνοντας ως λόγος στην ανοησία και στην πώρωσή τους νόημα και αίσθηση.
Δ. Ή πράξη και θεωρία· η μία, επειδή είναι αναιρετική της κακίας και επειδή με επίδειξη των αρετών προκαλεί πλήρη τομή της θέλησης προς τον κόσμο σ’ αυτούς που εκείνη οδηγεί, όπως ο Μωυσής της Αιγύπτου τον Ισραήλ, και την παιδαγωγεί με τους θείους νόμους του Πνεύματος να δέχεται ευπειθώς την κυβέρνησή του.
Η άλλη, επειδή αρπάζει από την ύλη και το είδος, όπως τον Ηλία το πύρινο άρμα και οδηγεί τους ανθρώπους με τη γνώση στον Θεό και τους συνάπτει μαζί του χωρίς να τους βαραίνει καθόλου η σάρκα, επειδή έχουν αθετήσει τους νόμους της ή επειδή δεν τους καίει καθόλου η φλόγα της έπαρσης, χάρη στη δρόσο της πνευματικής πτωχείας που είναι δεμένη με τις αληθινές αρετές.
Ε. Η πάλι μαθαίνουν ότι υπάρχουν μαζί στο Λόγο τα μυστήρια του γάμου και της αγαμίας μέσω του Μωυσή από τη μια που δεν εμπόδισε ο γάμος του να γίνει εραστής της θείας δόξας, και από την άλλη μέσω του Ηλία, που παρέμεινε τελείως έξω από κάθε συνάφεια γάμου, επειδή ο Λόγος και Θεός, εκείνους που ρυθμίζουν τα ζητήματα αυτά με το Λόγο σύμφωνα με τους νόμους που έβαλε ο Θεός, διακηρύττει ότι τους κάνει οικείους του με τρόπο μυστικό.
ΣΤ. Η πληροφορούνται αξιόπιστα με την παρουσία αυτών των ίδιων, ότι ο Λόγος είναι κύριος της ζωής και του θανάτου.
Ζ. Ή μέσω των ίδιων αυτών μαθαίνουν ότι όλοι είναι ζωντανοί μέσα στον Θεό κι απολύτως κανένας δεν είναι κοντά του νεκρός, εκτός από εκείνον που νέκρωσε τον εαυτό του εξαιτίας της αμαρτίας και απέκοψε τον εαυτό του από το Λόγο με την εθελούσια ροπή του προς τα πάθη.
Η. Η ακόμα διαφωτίζονταν ότι κατ’ αναφορά προς το Λόγο, επειδή είναι αλήθεια, είναι και υφίστανται και συγκεντρώνονται σ’ αυτόν οι τύποι των μυστηρίων που περιέχονται τόσο στις νομικές διατάξεις όσο καιστις προφητικές εξαγγελίες.
Θ. Ή διδάσκονταν ότι όλα τα έπειτα από τον Θεό και που δημιουργήθηκαν από τον Θεό, δηλαδή η φύση των όντων και ο χρόνος, συνεμφανίζονται ότι υπάρχουν κοντά στον Θεό, που φανερώνεται αληθινά, όσο είναι δυνατό, επειδή είναι αίτιος και δημιουργός, από τα οποία τύπος του χρόνου μπορεί να είναι ο Μωυσής, όχι μόνο επειδή στάθηκε δάσκαλος του χρόνου και του αριθμού του (γιατί αυτός πρώτος μέτρησε το χρόνο της γένεσης του κόσμου) κι έγινε καθηγητής της χρονικής λατρείας, άλλα και επειδή δεν εισήλθε μαζί μ’ εκείνους σωματικά στην κατάπαυση, των οποίων έγινε οδηγός πριν έρθει το θείο ευαγγέλιο.
Γιατί τέτοιο πράγμα είναι και ο χρόνος· δεν ξεπερνά ούτε συντονίζει την κίνησή του μαζί μ’ εκείνους, που έχει στη φύση του να παραπέμπει στη θεία ζωή του μελλοντικού χρόνου. Γιατί έχει τον Ιησού που είναι διάδοχος όλου του χρόνου και της αιωνιότητας· κι αν ακόμα διαφορετικά παραμένουν οι λόγοι του χρόνου στον Θεό, όπως δηλώνει μυστικά η συνείσοδος του νόμου που δόθηκε στην έρημο μέσω του Μωυσή σ’ εκείνους που έλαβαν τη χώρα της υπόσχεσης.
Γιατί αιώνας είναι ο χρόνος, όταν σταματήσει να κινείται, και χρόνος είναι ο αιώνας όταν μετρείται καθώς τον παρασύρει η κίνηση, ώστε να είναι, για να το διατυπώσω με έναν ορισμό, ο αιώνας χρόνος που στερείται κίνηση, και ο χρόνος αιώνας που μετρείται με την κίνηση.
Ο Ηλίας πάλι είναι της φύσης μας τύπος, όχι μόνο γιατί φύλαξε αλώβητους τους λόγους που τον προσδιόριζαν και το σύμφωνο με τη γνώμη τους θέλημα ελεύθερο από κάθε μεταβολή που προέρχεται από το πάθος, αλλά και ως αυτός που παιδεύει κατά την κρίση, σαν κάποιος φυσικός νόμος, όποιους χρησιμοποιούν παρά φύση τη φύση. Γιατί τέτοιο πράγμα είναι και η φύση· τιμωρεί σε τόσο βαθμό αυτούς που επιχειρούν να την παραφθείρουν, σε όσο βαθμό ασκούν το παρά φύση, επειδή δεν έχουν ακόμη αποκτήσει φυσικά όλη τη δύναμη της φύσης κι έχουν ήδη υποστεί μείωση της σύμφωνα μ’ αυτήν αρτιότητάς τους, και γι' αυτό τιμωρούνται, επειδή αυτοί οι ίδιοι ανόητα και αστόχαστα προκάλεσαν στον εαυτό τους την έλλειψη με την κλίση του είναι τους προς το μη ον.
Ι. Ίσως βλέποντας κανένας το Μωυσή και τον Ηλία να πει ότι είναι η νοητή και αισθητή κτίση που συγκροτούνται από το Δημιουργό Λόγο, δε θα κάνει λάθος στην αλήθεια. Από αυτούς στην αισθητή φύση αντιστοιχεί ο Μωυσής, επειδή έζησε κάτω από τη γένεση και τη φθορά, όπως δηλώνει η Ιστορία γι' αυτόν πληροφορώντας μας για τη γέννηση και το θάνατό του. Γιατί τέτοια είναι και η αισθητή κτίση· έχει γνωστή αρχή γένεσης και περιμένει καθορισμένο τέλος του ολέθρου της.
Στη νοητή πάλι φύση αντιστοιχεί ο Ηλίας, επειδή η Ιστορία γι' αυτόν δεν αναφέρει ούτε γένεση, ούτε αν γεννήθηκε καν, ούτε καθορίζει αν τον περίμενε φθορά του με θάνατο, ούτε αν ήταν καν να πεθάνει. Γιατί τέτοια είναι και η νοητή κτίση· ούτε έχει αρχή γέννησης που να είναι καταφάνερη στους ανθρώπους, ούτε αν έχει καν δημιουργηθεί και αρχίσει και από το μη ον πέρασε στο ον, ούτε προσδοκά καθορισμένο τέλος του είναι της με τη φθορά. Γιατί έχει λάβει το φυσικό ανώλεθρο από τον Θεό, που θέλησε να τη δημιουργήσει τέτοια.
ΓΙΑ ΝΑ ΤΕΛΕΙΩΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΟΤΙ ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΘΗΚΑΝ ΣΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΕΔΩΣΑΝ ΤΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥΣ.
ΛΕΝΕ ΟΤΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΜΕ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ.ΜΑΛΛΟΝ ΟΜΩΣ Ο ΑΙΩΝ. ΔΙΟΤΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ. Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΟΘΟΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΑΚΥΡΩΘΕΙ Η ΠΤΩΣΗ ΩΣΤΕ Η ΑΜΑΡΤΙΑ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΤΩΝ ΦΤΩΧΩΝ ΤΩ ΠΝΕΥΜΑΤΙ.
2 σχόλια:
Γιατί αιώνας είναι ο χρόνος, όταν σταματήσει να κινείται, και χρόνος είναι ο αιώνας όταν μετρείται καθώς τον παρασύρει η κίνηση, ώστε να είναι, για να το διατυπώσω με έναν ορισμό, ο αιώνας χρόνος που στερείται κίνηση, και ο χρόνος αιώνας που μετρείται με την κίνηση.
Αμέθυστε συνάδει καθόλου αυτή η θέση του Αγίου με την θέση του Πλώτίνου ότι η αιωνιότητα που χαρακτηρίζει την νοητή πραγματικότητα δεν στερείται κινήσεως, απλώς η κίνηση του χρόνου είναι η μετάβαση από το παρόν στο μέλλον ενώ στην αιωνιότητα τα πάντα είναι εκεί συγχρονισμένα θα λέγαμε.Τα νοητά είναι διάφανα και το ένα μέσα στο άλλο και έτσι σχετίζονται.
Nομίζω φίλε ότι η ανάρτηση «TERTIUM NON DATUR» Φραντσέσκο Λαμεντόλα μάς μεταφέρει σ' αυτόν τόν μαγικό νοητό κόσμο καί συμφωνεί επίσης καί με τήν ωραία παρατήρησή σου.
Δημοσίευση σχολίου