Όσο απέχουμε από την αγιότητα - π. Βασίλειος Θερμός

Όσο απέχουμε
από την αγιότητα
οι ίδιοι,
τόσο κινδυνεύουμε
από τα δύο άκρα:
είτε να υποτιμήσουμε και να μην αναγνωρίσουμε
τους αγίους
είτε να τους απολυτοποιήσουμε
και να τους μυθοποιήσουμε…

π. Βασίλειος Θερμός

Πηγή: π.Βασίλειος Θερμός-φίλοι (σελίδα στο fb)

Αναστάσιος: Όσο απέχουμε από την αγιότητα - π. Βασίλειος Θερμός (anastasiosk.blogspot.com)

ΤΟ ΤΡΑΓΙΚΟ ΛΑΘΟΣ ΤΟΥ π.ΘΕΡΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ

Το ξεχασμένο Μυστήριο: εκκλησιολογικές συνέπειες του Αγίου Χρίσματος - π. Βασίλειος Θερμός 

πηγή Αναστάσιος

Πρίν ἀπό ὁ,τιδήποτε ἄλλο, ἄς παραθέσουμε τήν εὐχή πού διαβάζεται στό μυστήριο τοῦ Χρίσματος, μόλις ὁ νεοφώτιστος βγεῖ ἀπό τήν κολυμβήθρα:

"Εὐλογητός εἶσαι, Κύριε, Θεέ Παντοκράτορα, πηγή τῶν ἀγαθῶν, ἥλιε δικαιοσύνης, πού ἔλαμψες σ' ἐκείνους πού ἦταν στό σκοτάδι φῶς σωτηρίας μέ τή φανέρωση τοῦ μονογενοῦς Σου Υἱοῦ καί Θεοῦ μας, καί χάρισες σ' ἐμᾶς τούς ἀνάξιους τή μακάρια κάθαρση μέ τό ἅγιο Βάπτισμα καί τόν θεϊκό ἁγιασμό μέ τό ζωοποιό Χρῖσμα. Σύ πού καί τώρα θέλησες νά ἀναγεννήσης τόν δοῦλο Σου τό νεοφώτιστο μέ νερό καί Πνεῦμα καί νά τοῦ δωρίσης τήν ἄφεση τῶν ἑκουσίων καί ἀκουσίων ἁμαρτημάτων του, Σύ λοιπόν, Δέσποτα, εὔσπλαγχνε παμβασιλέα, χάρισέ του καί τήν σφραγῖδα τῆς δωρεᾶς τοῦ ἁγίου καί παντοδυνάμου καί προσκυνητοῦ Σου Πνεύματος, καί τήν μετάληψη τοῦ Ἁγίου Σώματος καί τοῦ Τιμίου Αἵματος τοῦ Χριστοῦ Σου. Φύλαξέ τον στόν δικό σου ἁγιασμό, στερέωσέ τον στἠν Ὀρθόδοξη πίστη, σῶσε τον ἀπό τόν πονηρό καί ἀπό ὅλα τά τεχνάσματά του, καί διατήρησε τήν ψυχή του μέ τόν σωτήριο φόβο σου σέ ἁγνότητα καί ἁγιότητα, ὥστε νά Σοῦ γίνεται ἀρεστός μέ κάθε ἔργο καί λόγο, καί νά γίνη γιός καί κληρονόμος τῆς ἐπουράνιας Βασιλείας Σου, διότι Σύ εἶσαι ὁ Θεός μας, Θεός πού ἐλεεῖς καί σώζεις, καί σέ Σένα ἀναπέμπουμε δόξα, στόν Πατέρα καί στόν Υἱό καί στό Ἅγιο Πνεῦμα, τώρα καί πάντοτε καί στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν".

Καί ὁ ἱερέας χρίει μέ ἅγιο μῦρο τό μέτωπο, τό στόμα, τούς κροτάφους, τό στῆθος, τά χέρια, τά πόδια, τήν πλάτη τοῦ νεοφωτίστου.

Στήν ἀρχαία Ἐκκλησία ἦταν ἔντονη ἡ συνείδηση τῆς ἀνάγκης γιά τή λήψη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὡς ἀπόλυτη προϋπόθεση προκειμένου κάποιος νά εἶναι πραγματικός χριστιανός (σήμερα δυστυχῶς μόνο οἱ "χαρισματικοί" αἰσθάνονται αὐτή τήν ἀνάγκη).

Οἱ ἐνέργειες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ποικίλες· μέ τό Χρῖσμα τίθενται σέ ἐφαρμογή οἱ ἁγιαστικές ἐνέργειες. Πρόκειται γιά πραγματική ἐπιφοίτηση ὅπως κατά τήν Πεντηκοστή: "Ἀλλά καί σ' αὐτόν πού ἔχει ἁγιασθῆ μέ τήν ἱερότατη τελετή τῆς θείας γέννησης (Βαπτίσματος), ἡ τελειωτική χρίση τοῦ μύρου δωρίζει τήν ἐπιφοίτηση τοῦ θεαρχικοῦ Πνεύματος" (Περί εκκλησιαστικής ιεραρχίας). Ἡ ἀλλοίωση πού ἐπιφέρει στόν πιστό παριστάνεται χαρακτηριστικά ὡς μόνιμο ἐντύπωμα στήν καρδιά του: "Τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, ὡς γλῶσσα τοῦ Θεοῦ καί Πατρός καί ‘κάλαμος γραμματέως ὀξυγράφου’ (Ψαλμ. 44: 2), ἀποτυπώνει τό σημεῖο τοῦ Χριστοῦ, ὄχι μέ χαρτί καί μελάνι ἀλλά μέ τό μῦρο τῆς χρίσεως, καί χαράζει στίς καρδιές τῶν πιστῶν σάν σέ καινούργιο βιβλίο τό σταυρό τοῦ Χριστοῦ, ὅπως εἶπε καί ὁ προφήτης: ‘Καί ἔγραψα τό νόμο μου στίς καρδιές τους’ (Ἱερεμ. 31: 33)" (Άγιος Γερμανός Κωνσταντινουπόλεως). Ποιητικά στήν Παλαιά Διαθήκη εἶχε ἀποδοθῆ μέ τήν ὑπέροχη φράση "Βάλε με σφραγῖδα στήν καρδιά σου" (Ἆσμα Ἀσμάτων 8: 6), ὅπου ὁ ἐραστής Χριστός ἀπευθύνεται στήν ἀγαπημένη Του ψυχή.

Ἕνας ἄλλος τρόπος νά ἀντιληφθοῦμε τή σπουδαιότητα τοῦ Μυστηρίου εἶναι νά κατανοήσουμε ὅτι πρόκειται γιά χειροτονία. Γράφει ὁ ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας: "Ἀφοῦ, λοιπόν, πήραμε τήν πνευματική μας ὕπαρξη καί γεννηθήκαμε μέ τόν τρόπο αὐτό (μέ τό Βάπτισμα), εἶναι φυσικό ν' ἀποκτήσουμε καί τήν κατάλληλη ἐνέργεια καί κίνηση. Αὐτή τήν ἐνέργεια καί κίνηση μπορεῖ νά μᾶς τή δώση τό μυστήριο τοῦ θειοτάτου μύρου. Καί πράγματι. Τό ἅγιο μῦρο δραστηριοποιεῖ τίς πνευματικές μας ἐνέργειες δυναμώνοντας στόν ἕνα αὐτήν, στόν ἄλλο τήν ἄλλη καί στόν τρίτο περισσότερες... Πρῶτα ὁ νόμος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἔχριε καί τούς βασιλεῖς καί τούς ἱερεῖς μέ τόν ἴδιο τρόπο. Τώρα ὁ θεσμός τῆς Ἐκκλησίας ἀναδεικνύει βασιλεῖς ἐκείνους πού χρίονται με μῦρο, στούς δέ ἱερεῖς ἐπιθέτει τά χέρια τοῦ ἀρχιερέως καί εὔχεται τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τοῦτο θέλει νά δείξη ἀκριβῶς ὅτι καί τό ἕνα Μυστήριο καί τό ἄλλο, τῆς χειροτονίας, ὁδηγοῦν καί τά δύο στό ἴδιο ἀποτέλεσμα καί ἔχουν μέσα τους τήν ἴδια δύναμη".

Ἴδιο ἀποτέλεσμα, ἴδια δύναμη! Εἶναι ἀνυπολόγιστη ἡ ἐκκλησιολογική σημασία αὐτῆς τῆς ἀλήθειας. Ἐκκλησία εἶναι πλέον ἡ ἐν Χριστῷ σύναξη τῶν χειροτονημένων! Ἡ ἀρχική παροχή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γίνονταν μόνο ἀπό τούς ἀποστόλους καί ἀπό ἐπισκόπους. Γι' αὐτό τό λόγο τό ἅγιο μῦρο μπορεῖ νά ἁγιασθῆ μόνο ἀπό ἐπίσκοπο. Ἔτσι, παρά τό γεγονός πώς ἡ χρίση τελεῖται καί ἀπό τόν ἱερέα, ἐπέχει θέση χειροτονίας, τήν ὁποία φυσικά τελεῖ μόνο ὁ ἐπίσκοπος.

Μέ ἄλλα λόγια, μόλις ὁ βαπτισθείς ἐξέλθη ἀπό τήν κολυμβήθρα, ἔρχεται ἡ ὥρα τῆς χειροτονίας του. Δέχεται τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὥστε νά ἀναλάβη τό ἔργο τοῦ λαϊκοῦ, νά εἶναι μέλος τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. "Ὅλες οἱ χειροτονίες στά βασικά δομικά λειτουργήματα τῆς Ἐκκλησίας (λαϊκοῦ, διακόνου, πρεσβυτέρου καί ἐπισκόπου) λαμβάνουν χώρα ἀπαραιτήτως μέσα στή Θ. Εὐχαριστία. Τό Βάπτισμα καί τό Χρῖσμα, πού εἶναι ἡ "χειροτονία" τῶν λαϊκῶν- γιατί λαϊκός δέν εἶναι, ὅπως συνήθως νομίζεται, ὁ μή χειροτονημένος, ἀλλά αὐτός πού μέ τό Βάπτισμα καί τό Χρῖσμα εἶναι τακτικό μέλος τῆς εὐχαριστιακῆς συνάξεως μέ ὅλα τά δικαιώματα καί τίς ὑποχρεώσεις πού αὐτό συνεπάγεται- αὐτά τά δύο Μυστήρια ἦταν ἑνωμένα μέ τήν Εὐχαριστία στήν ἀρχαία Ἐκκλησία, καί ἦταν ἀδιανόητα χωρίς αὐτήν, ὅπως καί οἱ χειροτονίες" (Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννης).

Ἄν προσέξουμε τήν εὐχή τοῦ Χρίσματος πού εἴδαμε στήν ἀρχή, εἶναι αὐτό τό Μυστήριο πού καθιστᾶ δυνατή τή Θεία Κοινωνία. Αὐτή ἡ ξεχασμένη "λεπτομέρεια" μᾶς διασαφηνίζει, ὄχι μόνο τή σημασία τοῦ Χρίσματος, ἀλλά καί τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ἀφοῦ αὐτή λαμβάνει χώρα μόνο ἐνώπιον τῶν χαρισματούχων καί χειροτονημένων, καί ἐξ αἰτίας τους, καί πρός χάριν τους!

Ἐνδιαφέρον ἀκόμη εἶναι καί ἕνα ἄλλο στοιχεῖο τοῦ τυπικοῦ, ἐγκαταλελειμμένο δυστυχῶς σήμερα, πού δείχνει τήν ἀναλογία πρός τή χειροτονία: Ὁ νεόφυτος χριστιανός δεχόταν τόν ἀσπασμό ἀπό τόν ἐπίσκοπο καί συμμετεῖχε στή Θεία Λειτουργία πού ἀκολουθοῦσε. Πρόκειται ἀκριβῶς γιά ὅ,τι συμβαίνει κατά τήν τέλεση τῆς χειροτονίας τῶν τριῶν βαθμῶν τῆς ἱερωσύνης. "Ἀφοῦ φορέσουν στόν βαπτιζόμενο ἕνα κατάλληλο φόρεμα τόν πηγαίνουν πάλι στόν ἱεράρχη. Σφραγίζει αὐτός τόν ἄνθρωπο μέ τό θεουργικό μύρο καί τόν ἀνακηρύσσει τέλος μέτοχο τῆς ἱερότατης πράξης τῆς Εὐχαριστίας" (Περί εκκλησιαστικής ιεραρχίας). Στόν 19ο κανόνα τοῦ Ἱππολύτου (139-140) γράφεται: "Σφραγίζει (ὁ ἐπίσκοπος) τά μέτωπά τους μέ τό βαρύτιμο σημάδι καί τούς καταφιλεῖ λέγοντας: "Ὁ Κύριος μαζί σας". Καί οἱ βαπτισθέντες ἀπαντοῦν: "Καί μετά τοῦ πνεύματός σου". Ἔτσι πράττει μέ τόν καθένα ἀπό τούς βαπτιζομένους". Ἔχουμε, δηλαδή, πανομοιότυπη διαδικασία μέ τήν χειροτονία: τέλεση-καθιέρωση, ἔνδυση, ἀσπασμός, συμμετοχή στήν Εὐχαριστία ὡς μέλος τοῦ οἰκείου τάγματος.

Ἀποτελεῖ παρακμή τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς ἡ ἀποσύνδεση τοῦ Βαπτίσματος καί τοῦ Χρίσματος ἀπό τή Θεία Λειτουργία. Ἐπέτρεψε στό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας νά ἀπομακρυνθῆ ἀπό τήν εὐχαριστιακή συνείδηση, ἀπό τήν ἐπίγνωση πώς ἡ Ἐκκλησία εἶναι πρωτίστως μία λατρεύουσα κοινότητα καί ὅτι ἀπό αὐτή τή Λατρεία τροφοδοτοῦνται ὅλες οἱ ἄλλες πλευρές τῆς ζωῆς. "Τό Χρῖσμα τελεῖται ὡς τό πλήρωμα τοῦ Βαπτίσματος, ἀκριβῶς ὅπως ἡ ἑπόμενη πράξη αὐτοῦ τοῦ Μυστηρίου, ἡ συμμετοχή στή Θεία Εὐχαριστία, εἶναι τό πλήρωμα τοῦ Χρίσματος" (π. Αλέξανδρος Σμέμαν).

Μία ἄλλη πατερική εἰκόνα εἶναι ἡ τῶν ἐγκαινίων: "Τό μῦρο τελειοποιεῖ τό Βάπτισμα καί μᾶς κάνει ναούς τῆς Τριάδος" (Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης). "Ὁλάκερος ὁ ἄνθρωπος ἔγινε τώρα ναός τοῦ Θεοῦ καί ὁλάκερη ἡ ζωή του γίνεται ἀπό δῶ καί πέρα μιά Λειτουργία... Ὁ μόνος ἀληθινός ναός τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ ἄνθρωπος καί μέσα ἀπό τόν ἄνθρωπο ὁ κόσμος... Τό Ἅγιο Πνεῦμα "ἄγγιξε" ὅλα τά πράγματα, ὁλάκερο τό χρόνο- ἔκανε φανερό πώς ὅλα εἶναι πετράδια πολύτιμα ἑνός πολυτίμητου Ναοῦ" (π. Αλέξανδρος Σμέμαν).

Ὅταν λαμβάνουν χώρα ἐπιφοίτηση καί χειροτονία, εἶναι φανερό ὅτι δέν δέχεται ὁ ἄνθρωπος ἁπλῶς κάποιο δῶρο ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλά τό ἴδιο τό Ἅγιο Πνεῦμα στήν πληρότητά Του: «Βλέπεις ὅτι ὁ ἄνθρωπος πού ἀποβλήθηκε ἐξ αἰτίας τῆς παραβάσεως, ἔγινε δεκτός πρός υἱοθεσία ὅταν εὐλογήθηκε μέσῳ τοῦ Χριστοῦ μέ τή μετοχή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό Ὁποῖο ἄφησε νά χυθῆ πλούσια σέ μᾶς, καί πού δέν Τό δωρίζει κατά ἕνα μέρος στούς ἁγίους, ἀλλά Τό βάζει μέσα μας μέ ὅλη τήν πληρότητά Του» (Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας). "Ἡ καινότητα καί ἡ ριζική μοναδικότητα αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου εἶναι ὅτι δέν ἀποθέτει στόν ἄνθρωπο κανένα ἰδιαίτερο δῶρο ἤ δῶρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀλλά τό ἴδιο τό Ἅγιο Πνεῦμα ὡς δωρεά. Εἴμαστε ἀκόμη ἄξιοι νά κατανοήσουμε τό ἄρρητο βάθος αὐτοῦ τοῦ Μυστηρίου, τίς πραγματικές του θεολογικές καί πνευματικές συνέπειες; Μποροῦμε νά κατανοήσουμε ὅτι ἡ ἀσύγκριτη μοναδικότητα αὐτῆς τῆς προσωπικῆς Πεντηκοστῆς εἶναι ὅτι παίρνουμε ὡς δῶρο αὐτό πού ὁ Χριστός καί μόνο ὁ Χριστός ἔχει κατά φύσιν;... Σ' αὐτό τό Χρῖσμα τῆς Πεντηκοστῆς τό Ἅγιο Πνεῦμα κατέρχεται πάνω μας καί σκηνώνει μέσα μας ὡς τό προσωπικό δῶρο τοῦ Χριστοῦ ἀπό τόν Πατέρα Του, ὡς τό δῶρο τῆς ζωῆς Του, τῆς υἱότητάς Του, τῆς κοινωνίας Του μέ τόν Πατέρα Του" (π. Αλέξανδρος Σμέμαν).

Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Θερμός

ΤΟ ΤΡΑΓΙΚΟ ΛΑΘΟΣ ΤΟΥ π.ΘΕΡΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ

Ποιό είναι το λάθος; Πιστεύει πώς στό χρίσμα ο βαπτιζόμενος παίρνει όλη τη χάρη τού Αγίου Πνεύματος την οποία πρέπει να αναπτύξει σιγά-σιγά στά χαρίσματα τού Αγίου Πνεύματος. Μπορεί να οδηγήθηκε σε λάθος από την καθολική θεολογία, πάντως κάνει το λάθος πού κάνουμε σχεδόν όλοι μας. Όπου συναντά τη λέξη χάρη εννοεί το Άγιο Πνεύμα ενώ είναι τού Κυρίου. Ο Κύριος εφύσηξε στούς Αποστόλους Πνεύμα καί όλοι μας εννοούμε το Άγιο Πνεύμα, λές και δέν είναι Πνεύμα ο Θεός, λές και δέν είναι Θεός ο Κύριος. Λές και δέν ακούμε συνεχώς : Η χάρις τού Κυρίου ημών Ιησού Χριστού... Καί γιαυτό παρερμηνεύει ακόμη και τόν Άγιο Μάρκο.

«Το αγιαζόμενο υποκείμενο έχει λάβει το πλήρωμα της χάριτος από την αλληλουχία των τριών σταδίων: της Δημιουργίας, της Θείας Οικονομίας και του Χρίσματος! Επ’ αυτού του πληρώματος οικοδομεί… Άλλωστε τί θα μπορούσε να σημαίνει η φράση του Αγίου Μάρκου ότι κάθε βαπτισμένος (βλέπε κεχρισμένος) έλαβε μυστικά όλη την Χάρη».

Ο Άγιος Μάρκος εννοεί τη χάρη τού Κυρίου, όπως το εξηγεί γλαφυρά ο Νικόλαος Καβάσιλας στην ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΖΩΗ.

«Η εν Χριστώ ζωή είναι η ένωση με τον Χριστό. Δεν ήταν όμως δυνατό να ζήσουμε εν Θεώ χωρίς να πεθάνουμε ως προς την αμαρτία! Αλλά μόνο ο Θεός μπορεί να θανατώση την αμαρτία. Βέβαια αυτό ήταν το χρέος των ανθρώπων. Αφού με τη θέλησή μας είχαμε ηττηθεί, ήταν δίκαιο να επανορθώσουμε την ήττα με νέο αγώνα πράγμα τελείως αδύνατο, επειδή είμασταν ήδη δούλοι της αμαρτίας. Χρειάστηκε λοιπόν να ενωθούν τα δύο, ώστε ο Ίδιος να έχει και τις δύο φύσεις! Αυτού που όφειλε να πολεμήσει και αυτού που μπορούσε να νικήσει!

Τί αντάξιο θα μπορούσε να πάθη ο αναίσχυντος δούλος που σύντριψε την βασιλική εικόνα και εξύβρισε τέτοιο μεγαλείο; Γι’ αυτό ο αναμάρτητος Δεσπότης υπομένει πολλά δεινά και πεθαίνει. Λυτρώνει το γένος μας από τα παραπτώματα και χορηγεί την ελευθερία στους δεσμώτες.

Χάρη σ’ αυτά έρχεται σ’ εμάς η αληθινή ζωή με το θάνατο του Σωτήρος! Και ο τρόπος με τον οποίο την προσελκύουμε είναι η τέλεση των Μυστηρίων. Το Βάπτισμα, το Χρίσμα, η συμμετοχή στην ιερή Τράπεζα. Με την τέλεση των Μυστηρίων έρχεται ο Χριστός και κατοικεί μέσα μας. Συνάπτεται και προσφύεται σ’ εμάς. Πνίγει την αμαρτία μέσα μας, ενσταλάζει τη ζωή και την δύναμή Του και μας κάνει κοινωνούς στην νίκη Του.

Οικειούμαστε τα τραύματα, τις πληγές και τον θάνατό Του και τα εγκολπωνόμαστε όπως μπορούμε. Κοινωνούμε την ίδια την σάρκα του νεκρωθέντος και αναστάντος Χριστού. Εύλογα λοιπόν απολαμβάνουμε τα αγαθά που προήλθαν από το θάνατο και τους αγώνες εκείνους.

Το Βάπτισμα είναι γέννηση, το Μύρο ενέργεια και κίνηση, και ο Άρτος της ζωής και το ποτήριο της Ευχαριστίας βρώση και πόση αληθινή.

Πρώτα βαπτιζόμαστε, έπειτα χριόμαστε και έτσι καθαρούς και ευώδεις μας δέχεται η αγία Τράπεζα.

Στο μυστήριο του Βαπτίσματος απαρνούμαστε τη ζωή μας και τον εαυτό μας για τον Θεό, που σημαίνει ότι αποβάλλουμε την παλαιά μορφή και γινόμαστε όμοιοι με τον Θεό. Γινόμαστε Χριστιανοί, γιατί χριόμαστε, κι Εκείνος με τον οποίο ζητούμε να ομοιώθουμε είναι ο Χριστός, αφού έχρισε την ανθρωπότητα με την θεότητα. "Έχρισέ σε ο Θεός σου έλαιον αγαλλιάσεως παρά τους μετόχους σου (της βασιλείας Του)".

Μέχρις αυτό το σημείο της τελετής δεν ζούμε ακόμη. Γιατί αυτά είναι για τον βαπτιζόμενο ενδείξεις, προοίμια και προπαρασκευή για τη ζωή.

Όταν όμως καλυφθεί με το νερό τρεις φορές και αναδυθεί με την επίκληση της Αγίας Τριάδος, τότε λαμβάνει ολόκληρο το ποθούμενο! Γεννιέται και πλάθεται με την φωτεινή γέννηση και πλάση. Δέχεται την ωραία σφραγίδα και αποκτά όλη την ποθητή μακαριότητα. Γίνεται από σκοτάδι φως. Αποκτά ύπαρξη από ανύπαρκτος που ήταν. Γιατί το νερό του Βαπτίσματος αφανίζει τη μια ζωή και αναδεικνύει την άλλη. Πνίγει τον παλαιό άνθρωπο και ανασταίνει τον νέο.

Και αφού έτσι γεννηθούμε και σφραγισθούμε με τον Χριστό σαν με κάποιο σχήμα και κάποια μορφή, για να μην προσλάβουμε κανένα ξένο σχήμα, ο Ίδιος κρατά τις εισόδους της ζωής. Από τη μια έρχεται ως μύρο και ευωδία και από την άλλη ως τροφή. Γιατί και Τον αναπνέουμε και γίνεται τροφή μας. Γιατί όμως δεν διατηρούμε την τάξη που ακολούθησε Εκείνος, αλλά αρχίζουμε απ’ όπου τέλειωσε και τελειώνουμε με όσα άρχισε; Επειδή Εκείνος κατέβηκε για ν’ ανεβούμε εμείς. Κι’ ενώ πρόκειται για τον ίδιο δρόμο, Εκείνος κατέβηκε, ενώ εμείς ανεβαίνουμε! Όπως στη σκάλα, η βαθμίδα που ήταν τελευταία για τον Χριστό, καθώς κατέβαινε, γίνεται πρώτη για μας, καθώς ανεβαίνουμε».

"17. Χρίσμα δὲ ὅτι τὸν δι’ ἡμᾶς χρισθέντα τὸν Χριστὸν ἐγγράφει τοῖς τελουμένοις, καὶ σφραγίς ἐστιν αὐτὸν ἐνσημαίνουσα τὸν Σωτῆρα. Τὸ γὰρ χρίσμα πανταχοῦ διὰ πασῆς ἀκριβῶς τῆς μορφῆς ἀφιγμένον τοῦ σώματος τοῦ δεξαμένου καὶ προσαρμόσας, αὐτὸν ἐν αὐτῷ φέρει τὸν ἀληλιμμένον ἐνσημανθέντα, καὶ τὸ εἶδος δείκνυσι καὶ σφραγίς ἐστιν ἀτεχνῶς.

18. Δέδεικται δὲ τοῖς εἰρημένοις, τῇ γεννήσει ταὐτὸν δύνασθαι τὴν σφραγῖδα, καθάπερ καὶ τῇ σφραγῖδι τὸ ἔνδυμα καὶ τὸ βάπτισμα. Ἐπεὶ δὲ καὶ τὸ χάρισμα καὶ τὸ φώτισμα καὶ τὸ λουτρὸν τῇ πλάσει καὶ γεννήσει πρὸς ταὐτὸν φέρει, δῆλον ἐγένετο πᾶσαν τοῦ βαπτίσματος ἐπωνυμίαν τὸ ἓν ἐκεῖνο σημαίνειν ὡς ἄρα γέννησις καὶ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς ἡμῖν ἐστιν ἀρχὴ τὸ λουτρόν."

ΣΧΟΛΙΟ:Δηλ. τί μάς λέει εν ψυχρώ ο Θερμός; Ότι ο Άγιος Σεραφείμ τού Σάρωφ ό οποίος έθεσε σάν σκοπό τής ζωής τού Χριστιανού τήν απόκτηση τού Αγίου Πνεύματος, μάς παραπλάνησε. Τό Άγιο Πνεύμα τό αποκτάς εύκολα, με τό Χρίσμα!  Θεσμικά καί τυπικά!!!!